Перайсьці да зьместу

Свантэ Пааба

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Свантэ Пааба
па-швэдзку: Svante Pääbo
Дата нараджэньня 20 красавіка 1955(1955-04-20)[1][2] (69 гадоў)
Месца нараджэньня
Месца вучобы
Занятак генэтык, біёляг, эвалюцыяніст
Навуковая сфэра палеагенетыка[d], эвалюцыйная антрапалогія[d][3], генетыка чалавечай эвалюцыі[d], генэтыка, эвалюцыйная біялёгія[d][3] і evolutionary genetics[d][3]
Месца працы
Сябра ў Саксонская акадэмія навук[d], Нямецкая акадэмія навук Леапальдына[d], Швэдзкая каралеўская акадэмія навук, Нацыянальная акадэмія навук ЗША, BBAW[d], Француская акадэмія навук, Швэдзкая каралеўская акадэмія інжынэрных навук[d], Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d], Эўрапейская акадэмія[4] і Лёнданскае каралеўскае таварыства[5]
Навуковая ступень доктар філязофіі
Бацька Сунэ Бергстрэм[d][6][7]
Маці Карын Пяэба[d][6]
Узнагароды
мэдаль Ягамосьці караля Pour le Mérite Вялікі афіцэрскі крыж ордэна „За заслугі перад Фэдэратыўнай рэспублікай Нямечччыны“ ордэн «За заслугі перад Фэдэратыўнай рэспублікай Нямеччыны» Order of the Polar Star - Commander's Grand Cross прэмія імя Лейбніца[d] (1992) ганаровы доктар Цюрыскага ўнівэрсытэту[d] (1994) Max Delbrück Medal[d] (1998) медаль Каруса[d] (1999) ганаровы доктар Хельсінкскага ўніверсітэта[d] (2000) прэмія Эрнста Шэрынга[d] (2003) Leipziger Science Award[d] (2003) Louis-Jeantet Prize for Medicine[d] (2005) ордэн Pour le Mérite у мастацтве і навуцы honorary doctor of Royal Institute of Technology[d] (2008) прэмія Кістлера[d] (2009) ганаровы доктар Каралінскага інстытута[d] (25 траўня 2012) Gruber Prize in Genetics[d] (2013) Sven Berggren prize[d] (2013) Вялікі залаты мэдаль імя Ламаносава[d] (2014) Keio Medical Science Prize[d] (2016) Breakthrough Prize in Life Sciences[d] (2016) замежны сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] (2016) прэмія Дэна Дэвіда[d] (2017) прэмія прынцэсы Астурыйскай ў галіне тэхнічных і навуковых дасьледваньняў Японская прэмія[d] (2020) прэмія Нірэнбэрга[d] (2018) прэмія Ньюкамба Кліўлэнда[d] (2010) Нобэлеўская прэмія па фізыялёгіі ці мэдыцыне прэмія Мэсры[d] (2021)
Сайт eva.mpg.de/genetics/staf…

Сва́нтэ Па́аба (па-швэдзку: Svante Pääbo; нар. 20 красавіка 1955 году) — швэдзкі генэтык, які спэцыялізуецца ў галіне эвалюцыйнай генэтыкі. Як адзін з заснавальнікаў палеогенэтыкі, ён працаваў над нэандэртальскім геномам[8][9]. Навуковец быў прызначаны дырэктарам катэдры генэтыкі ў Інстытуце эвалюцыйнай антрапалёгіі імя Макса Плянка ў Ляйпцыгу ў 1997 годзе[10]. Таксама ёсьць прафэсарам Інстытута навукі і тэхналёгіі Акінавы ў Японіі[11]. У 2022 годзе ён быў узнагароджаны Нобэлеўскай прэміяй у галіне фізыялёгіі і мэдыцыне за свае адкрыцьці, якія тычацца геномаў вымерлых гамінінаў і чалавечай эвалюцыі[12][13][14].

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Svante Pääbo // Munzinger Personen (ням.)
  2. ^ а б Pääbo, Svante Erik // Sveriges befolkning 1980 (шв.) — Sveriges Släktforskarförbund, 2004. — ISBN 91-87676-37-0
  3. ^ а б в Pääbo, Svante // Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
  4. ^ https://www.ae-info.org/ae/User/Pääbo_Svante
  5. ^ Fellows Directory (брыт. анг.)
  6. ^ а б Sleeping with the Enemy (анг.) — 2011.
  7. ^ (not translated to en-gb) Svante Pääbo: ‘It’s maybe time to rethink our idea of Neanderthals’ (брыт. анг.) // The Guardian — Britain: (untranslated), 2023. — 107899 экз. — ISSN 0261-3077
  8. ^ Kolbert, Elizabeth. «Sleeping with the Enemy: What happened between the Neanderthals and us?». The New Yorker. No. 15 & 22 August 2011. — С. 64—75.
  9. ^ Pääbo, Svante (2014). «Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes». Basic Books. — ISBN 978-0-465-02083-6.
  10. ^ Gitschier, J. (2008). «Imagine: An Interview with Svante Pääbo». PLOS Genetics. PLOS. 4 (3): e1000035. doi:10.1371/journal.pgen.1000035. PMC 2274957. PMID 18369454.
  11. ^ «Svante Pääbo». OIST Groups.
  12. ^ «Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022». The Nobel Prize.
  13. ^ «Стала вядома імя нобелеўскага лаўрэата ў галіне фізіялогіі і медыцыны». Наша Ніва.
  14. ^ Grover, Natalie; Pollard, Niklas; Ahlander, Johan (3 October 2022). «Swedish geneticist wins Nobel medicine prize for decoding ancient DNA». Reuters.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Профіль на бачыне Нобэлеўскага камітэту.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Свантэ_Пааба&oldid=2340365»