Конрад

	Конрад; лац. Konrad
	Konrad
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Cono + Rado
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Конрат, Кунрад, Кунрат
Вытворныя формы	Кандрат
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Конрад»

Конрад (Конрат, Кунрад, Кунрат) — мужчынскае імя. Вытворныя прозьвішчы — Кондрат, Кандратовіч^[1].

Паходжаньне

Конрад, Конрат, Кунрад або Кунрат (Konrad, Conrat, Cunrad, Cunrat) — імя германскага паходжаньня^[2]^[3]. Іменная аснова -кон- (-кун-) (імёны ліцьвінаў Кондрут, Кунат, Якун; германскія імёны Cundrud, Kunat, Acun) паходзіць ад гоцкага koni- 'адважны'^[4] або германскага kunja, kuni '(хтосьці) з годнага, шляхецкага роду'^[5], а аснова -рад- (-рат-) (імёны ліцьвінаў Радзівіл, Раталт, Радавін; германскія імёны Ratwilius, Ratolt, Radowin) — ад гоцкага *rêþs^[6], германскага rad- 'рада'^[7].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Konrad (Konrat, Kunrod, Kunrot)^[8].

У 1633 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Georgius Conradi, Regiomontanus Borussus^[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Cunrado Januskovicz (1461 год)^[10]; domino Gabriele Cunrado Iwaszkowycz (9 ліпеня 1489 году)^[11]; generosis dominis Petro Kvnrathowycz (10 траўня 1506 году)^[12]; Conrad Waszko… Conrad y Sienkowicze (1563 год)^[13]; z Jurgielem Konratowiczem… Jurgiel Konratowicz (4 сьнежня 1554 году)^[14]; Conradowicz (1610—1622 гады)^[15]; Mikołaj Konratowicz (1621 год)^[16].

Носьбіты

Конрад I (890—918) — кароль нямецкі (911—918)
Конрад II (990—1039) — кароль нямецкі (1024—1039)
Конрад I Брненскі (1035—1092) — князь чэскі
Конрад III (1093—1152) — кароль нямецкі (1138—1152)
Конрад I Мазавецкі (1187—1247) — князь мазавецкі
Конрад I (каля 1204—1304) — маркграф Брандэнбургу
Конрад IV (1228—1254) — кароль нямецкі (1237—1254)
Конрад II Чэрскі (каля 1250—1294) — князь мазавецкі
Конрад Цёльнэр фон Ротэнштайн (1325—1390) — 23-і вялікі магістар Тэўтонскага ордэну (1382—1390)
Конрад фон Валенрод (1330—1393) — 24-ы вялікі магістар Тэўтонскага ордэну (1391—1393)
Конрад фон Юнгінген (1355—1407) — 25-ы вялікі магістар Тэўтонскага ордэну (1393—1407)
Конрад — каталіцкае хроснае імя Таўцівіла Кейстутавіча (1355?—1390), сына вялікага князя літоўскага Кейстута
Конрад (1360-я — 1390) — літоўскі князь, сын Войдата
Конрад^[17] — староста ковенскі, які прывесіў да акту Гарадзенскай умовы пячаць з рускім надпісам «ПЕЧА… …ОНДРАТОВА»^[18]
Конрад Кучук (упамінаецца ў 1436) — літоўскі баярын, пачынальнік роду Кучукоў (Кучуковічаў)
Конрад Монтаўтавіч (упамінаецца ў 1440—1446) — літоўскі баярын, сын Монтаўта
Конрад Ганушкавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1461 годзе^[19]
Конрад Гудзігердавіч (да 1437 — па 1476) — літоўскі баярын, сын Гудзігерда Валімонтавіча
Конрад III Руды (1448—1503) — князь мазавецкі, сын Барбары Алелькаўны і муж Ганны Радзівіл
Конрад Івашкавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1522 годзе
Конрад Парфяновіч (Konrad Parfianowicz) — праваслаўны віленскі купец, які ўпамінаецца ў 1664 годзе^[20]
Конрад Адэнаўэр (1876—1967) — першы фэдэральны канцлер Заходняй Нямеччыны (1949—1963)

Кандратовічы (Кондраты) гербу Сыракомля — літоўскі шляхецкі род.

Конрады (Konrad) гербаў Суліма і ўласнага — літоўскі шляхецкі род зь Меншчыны^[21].

У XVI ст. існавала сяло Конрадзе (Конрадзе) у Жамойцкім старостве^[22].

У гістарычнай Прусіі існуе вёска Канрады.

Глядзіце таксама

Крыніцы

^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 3. — Warszawa, 2015. S. 172.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 373—374.
^ Усціновіч А. Слоўнік асабовых уласных імён. — Менск, 2011. С. 116—117.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 150.
^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 193.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 151.
^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 341.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 273.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 422.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 717.
^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 351—352.
^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 108—109.
^ Ragauskaitė A. XVII a. pirmosios pusės Kauno miestiečių asmenvardžių kilmė // Acta linguistica Lithuanica. T. 43, 2000. P. 102.
^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 59.
^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 328.
^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 100.
^ Kodeks dyplomatyczny Katedry i Diecezji Wileńskiej: 1387—1507. — Kraków, 1948. S. 271.
^ Testamenty w księgach miejskich wileńskich z XVI i XVII wieku. Katalog. — Warszawa, 2017. S. 41.
^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 202.
^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 142.

Літаратура

Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
Усціновіч А. Слоўнік асабовых уласных імён / навук. рэд. А. Лукашанец. — Менск: Літаратура і Мастацтва, 2011. — 240 с. — ISBN 978-985-6941-10-1.

[1] Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 3. — Warszawa, 2015. S. 172.

[2] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 373—374.

[3] Усціновіч А. Слоўнік асабовых уласных імён. — Менск, 2011. С. 116—117.

[4] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.

[5] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 150.

[6] Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 193.

[7] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.

[8] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 151.

[9] Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 341.

[10] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 273.

[11] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 422.

[12] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 717.

[13] Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 351—352.

[14] Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 108—109.

[15] Ragauskaitė A. XVII a. pirmosios pusės Kauno miestiečių asmenvardžių kilmė // Acta linguistica Lithuanica. T. 43, 2000. P. 102.

[16] Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 59.

[17] Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 328.

[18] Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 100.

[19] Kodeks dyplomatyczny Katedry i Diecezji Wileńskiej: 1387—1507. — Kraków, 1948. S. 271.

[20] Testamenty w księgach miejskich wileńskich z XVI i XVII wieku. Katalog. — Warszawa, 2017. S. 41.

[21] Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 202.

[22] Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 142.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

п а р Імёны з асновай -кон- (-кун-)
Імёны ліцьвінаў	Куна Кунейка Куніла Кунаш Конвід Канвіл Конгайла Конгенд Кангерд Кунат Конер Конарт Конрад / Кандрат Коншалк Кондрут Якун
Германскія імёны	Кона (Cono, Cuno) Кунэка (Kunecke, Chunico) Кунула (Chunulo) Кунш (Kühnsch) Конвіл (Convil) Кунігард (Cunigard) Конгал (Congall, Cungel) Кунат (Kunat) Конэр (Koner, Cunari) Кунэрт (Kunert) Конрад (Konrad, Cunrad) Кундруд (Cundrud) Акун (Acun)