Раўніна
Раўніна — дзялянкі паверхні сушы, дна мораў і акіянаў, для якіх характэрныя: невялікае ваганьне вышыняў (да 200 м) і нязначны ўхіл мясцовасьці (да 5°). раўніны займаюць 64 % тэрыторыі сушы. Найбуйнейшая раўніна сьвету: Амазонская нізіна (звыш 5 млн. км²).
Клясыфікацыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У залежнасьці ад абсалютных вышыняў адрозьніваюць:
- нізінныя (да 200 м);
- узьнёслыя (200—500 м);
- нагорныя або высокія (больш за 500 м) раўніны.
Паводле структурнага чыньніку вылучаюць:
- раўніны плятформавых абласьцей
- раўніны арагеных (горных) абласьцей.
Паводле пераважных зьнешніх працэсаў можна вылучыць:
- дэнудацыйныя раўніны
- акумуляцыйныя раўніны.
Дэнудаццыйныя формы ўтвараюцца ў выніку разбурэньня ўзьнёслых формаў рэльефу. Акумуляцыйныя ўтварыліся шляхам назапашваньня ападкавых адкладаньняў.
Характарыстыка раўнінаў Беларусі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Амаль суцэльнай паласой вакол узвышшаў Беларускай грады разьмешчаныя плоскія або слабахвалістыя раўніны. Яны звычайна займаюць вышыні ад 150 да 200 м па-над узроўнем мора. Рачнымі далінамі і ўзвышшамі яны разьбіваюцца на асобныя часткі, якія адрозьніваюцца ня столькі паводле характару рэльефу, колькі па сваім паходжаньні.
Найбуйнейшымі раўнінамі на тэрыторыі Беларусі зьяўляюцца Лідзкая, Прыбуская, Цэнтральнабярэзінская і Аршанска-Магілёўская. Апрача гэтага, у цэнтральнай частцы Беларусі вылучаюцца драбнейшыя раўніны — Стаўпецкая, Баранавіцкая, Чачэрская і інш. Асобныя невялікія раўніны (Маларыцкая, Камарынская і інш.) сустракаюцца і на Палесьсі, дзе пераважаюць нізіны. Паводле характару паверхні яны мала адрозьніваюцца ад апошніх, хоць і займаюць больш высокую прыступку рэльефу. На поўначы Беларусі таксама сустракаюцца раўніны: Чашніцкая, Шумілінская і інш. Адметнай рысай гэтых раўнінаў зьяўляецца наяўнасьць азёраў.