Baybayon

An baybayon iyo an porma nin daga mabaybay na kataid kan lawas nin tubig kan dagat. An mga partikulo na binibilog kan sarong baybayon parating gibo sa gapo, arog kan baybay, graba, shingle, mga sararadit na gapo, asbp., o biolohikong pinagkuanan, arog sana kan mga moluskong bingkay o mabahurang alga. Nagmamantinir an mga sedimento sa manlainlain na mga densidad asin istraktura, nakasalalay sa lokal na paghiro kan alon asin panahon, nagmumukna nin manlainlain na mga pagkakahimo, dukot o arok asin gradyente o patong nin materyal.

Sarong baybayon sa Pilipinas kun sain darayuhon nin mga turista

Sarong baybayon sa El Nido Bay, pure tropical bliss, Palawan, Filipinas

Dawa na an pirang mga baybayon namukna sa mga kinamumugtakan nin sariwang tubig, kadaklan sa mga baybayon yaon sa mga lugar nin gilid-dagat kun sain an hiro kan lundo-lundo o sulog nagdedeposito asin nagmumukna giraray nin mga sedimento. An paghuros asin mga heolohiyang pagbabago kan mga baybayon nangyayari sa natural na mga proseso, arog kan aksyon nin lundo-lundo asin mga pangyayari nin grabeng panahon. Kun nasa marhay na kondisyon an paros, an mga baybayon, pwedeng suportaran kan mga duna sa baybayon na nag-aalok nin proteksyon asin pagbabagong-buhay para sa baybayon. Arog pa man kaito, an mga likas na puwersang ini naging mas grabe nin huli ta sa pagbabago kan klima, permanenteng binabago an mga baybayon sa marikason na mga ura. An pirang mga pagtatantya, nagsasaladawan nin sagkod sa 50 porsyento nin mga mabaybayon na baybayon kan kinaban na nawawara sa 2100 nin huli ta sa paglangkaw kan nibel nin dagat na hinimok kan pagbabago nin klima.

• 
  Kasal sa Baybayon
• 
  inihaw na turingan sa baybayon
• 
  Baybayon kan Cagliliog sa Tinamabac Camarines Sur

Urog pang mababasa

• Bascom, W. 1980. Waves and Beaches. Anchor Press/Doubleday, Garden City, New York. 366 p.
• Schwartz, Maurice L. (1982). The Encyclopedia of Beaches and Coastal Environments: Volume 15 of Encyclopedia of earth sciences. Virginia: Hutchinson Ross Pub. Co. pp. 940. ISBN 0879332131. 

Mga panluwas na takod

• Coping with beach erosion – UNESCO