bali
Aksara Bali
|
|
|||
|
|||
slogan. : ///0///. balidwipajaya. ///0/// |
|||
|
|||
panagara. | indonesiha. | ||
ibhūkoṭa. | denpasar̀. | ||
pemerintahan •wagub |
tjokor̀daokaar̀ṭaar̀danasukawati |
||
areya •totalluwas | :5:. :780:, :06:km² |
||
populasi •total | :4:. :230:. :051:jiwa (:2017) |
||
demograpa̔i •etnis |
bali 84.96% jawa 9.60% |
||
agama. | hindu 83:46% slam 13.37% |
||
basa. | basa'indonesiha. |
||
zonagalaḥ. | galaḥindonesihatĕngaḥ. UTC+ 8 | ||
situsweb. | www.baliprov.go.id |
balihinggiḥpunikawastanusahutawipropinsiring-ndonesiya. balikawentenanneringnegara ndonesiya. kahapithantuknusajawalannusalombok, nusabalilinggaḥñanewantaḥ:5:. :561:km:2. propinsibalikabagihantukmakudangnusa, sanesampunsubagasakadi:nusabali, nusapenida, nusaceningan, nusalembongan, tur̀nusanusasanehalitan. -bukotapropinsibalikawentenanneringdenpasar̀. . ring:2014:, propinsibalimaduwepañjrakkiranglangkung꧌+/꧍:4:. :25:yutatikl̥ödr̥öcūng lan r̥ĕpot mĕnĕk.[1] propinsibalipunikadadosgenaḥhantukpiniḥhakeḥwangsanemader̀beugamahinduring-ndonesiya.[2] nusabalisampunter̀kenalringmañcanegaraseyantukankehindahanhalamlanbudayañane. mākeḥtorissanerawuḥmerikimakar̀diyangwawengkonhekonomiringprowa̔insibalipunikasangetmegantungringpariwisata. toristorissanemawisataringbalipiniḥhakeḥsakingcina, malaisiya, jepanglanostrali. mawitsakingkataḥnewentenpurasanekāntukanmepujaringdewadewi, balinekabahospulauseribupuralanpulaudewata.
babad
[edit | edit source]masakuna
[edit | edit source]sakingkiranglangkungwar̀sa:2000:sm꧌sadurungmasehi꧍, balipunikasampunkatongosinholiḥwangahustronesiyasanemegingsir̀sakingasiyakelodkanginlanoseyaniyangelintanginsegaranusantarapunika. wantaḥcingakinbasalanbudayaringbali, punikamaduwekantisakingbasalanbudayaringnusantara, malaisiya, pilipina, lanoseyaniya. perantiwatukapiningwar̀sapunikasampunkapanggihanringdesacekik, nusabalikanginan. ringmasakuna, ugamahinduringbalipunikakabagihantuksangasoroḥluwir̀hipun:pasupata, bhairawa, siwaśidanta, waisnawa, boḍa, braḥma, resi, soralanganapata. sabilangsoroḥpunikamaduwedewalandewisanenglingsir̀.
mapanggiḥkapiningpor̀tugis
[edit | edit source]parumanwangbalikapingwangeropasanekapingsikipawiyaktiring:1512:, ritatkalakapalkapalpor̀tugispamucukinholiḥantoniyoabrehulanparañciscoser̀rãookacingakinringnusabalisegarasanekaleran. wangsapor̀tugispunikapoliḥngambarangnusabaliring:1512
hindiyabelanda
[edit | edit source]ringwar̀sa:1597:, belanda, kamanggalaninhantukcor̀nelisdehohutmanmewalikanusabali. pamerentahanbelandangagegangkuwasahipunñaneringbaliritatkalawar̀sa:1840:hansakingsegarakaler̀nusabalipunika. belandahipunmepaduwangkerajānkerajānringbalimangdapoliḥmakuwasa. ritatkalapamuputwar̀sa:1890:han, belandamapikoliḥkuwasaringnusabalikidul. ritatkalasasiḥjuni:1860:, nabepranilantumbuhanalparedrusselwallacesakingwales, mewalikanusabali. pawaliyanhidanemebuwakahantukpemineḥbiyologisanekabahosanguwetwallace. guwetwallacehinggiḥpunikaguwethangensanengelintanginselatlombok. guwetpunikamasahangsoroḥpranilantumbuhanhantukwawengkonpunika.
belandamangutusmakudangkudangwaduwalankapalringsanur̀ritatkalawar̀sa:1906:hantukmegegebuginbali. kāntukinmapurininwaduwapunika, wangsarajaringpuridenpasar̀ngemar̀giyangperangpuputan. mawitpuputanpunika, :200:wangbalisedapikoliḥmañedayangragane. puriklungkungtaler̀ngaturangpuputankāntukinmapurininwaduwabelanda. pamuputyudapunika, belandamapikoliḥmakuwasaringbali, sakewantenpikoliḥbelandanenentenmrebawahantukhagamalanbudaya. pikoliḥbelandaneringbalinententaler̀kuwatsakadiringjawitur̀maluku.
luputsakingkuwasabelanda
[edit | edit source]war̀tamana
[edit | edit source]polaḥgeyograpis
[edit | edit source]klimlanmasa
[edit | edit source]pranilantumbuhan
[edit | edit source]alamlingkungan
[edit | edit source]pemerentahanringbali
[edit | edit source]propinsibali, kebagihantuk:8:kabupatenlan:1:kotamada. luwir̀hipunkabupatenbadung, bangli, buleleng, giyañar̀, karangasem, klungkung, jembrana, tabanan, miwaḥkotamadadenpasar̀.
kabupatenbadung
[edit | edit source]wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:420:, :09:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbulelengringkaler̀, kabupatentabananringkauḥ, kabupatenbangli, giyañar̀, miwaḥkotadenpasar̀ ringkangin, sahasegarahindiyaringkelod. badungmaduwe:6:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatanpetang, mengwi, abiyansemal, kuta, kutautara, lankutaselatan.
kabupatenbangli
[edit | edit source]wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:520:, :81:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbulelengringkaler̀, kabupatenbadungmiwaḥkabupatengiyañar̀ringkauḥ, kabupatenklungkungmiwaḥkabupatenkarangasemringkangin, sahakabupatenklungkungmiwaḥkabupatengiyañar̀ringkelod. banglimaduwe:4:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatankintamani, susut, tembuku, lanbangli.
kabupatenbuleleng
[edit | edit source]kabupatenbulelenghinggiḥpunikakabupatensanepiniḥlinggaḥringprowa̔insibali. wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:1:. :365:, :88:km:2sanekawatesinhantuksegarajawaringkaler̀, kabupatenjembranahingkauḥ, kabupatenkarangasemringkanginmiwaḥkabupatenbangli, kabupatentabanan, sahakabupatenbadungringkelod. kabupatenbulelengmaduwe:9:kecamatanhinggiḥpunika:kecamatanbañjrar̀, buleleng, busungbiyu, gerokgak, kubutambahan, sawan, seririt, sukasada, lantejakula.
kabupatengiyañar̀
[edit | edit source]wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:368:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbangliringkaler̀, kabupatenbadungringkauḥ, Kkabupatenbanglisahakabupatenklungkungringkanginmiwaḥkotadenpasar̀sahaselatbadung꧌selatnusapenida꧍ringkelod. giyañar̀maduwe:7:kecamatanhinggiḥpunika:kecamatanblaḥbatuḥ, giyañar̀, payangan, sukawati, tampaksiring, tegallalang, lanubud.
kabupatenkarangasem
[edit | edit source]wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:839:, :54:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbuleleng, kabupatenbanglimiwaḥkabupatenklungkungringkauḥ, sahasegarahindiyaringkaler̀, kangin, miwaḥkelod. kabupatenkarangasemmaduwe:8:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatanabang, bebandem, karangasem, kubu, manggis, selat, sidemen, lanrendang.
kabupatenklungkung
[edit | edit source]kabupatenklungkungmaduwewawengkonsanepalinghalitringpropinsibali. wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:315:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbangliringkaler̀, kabupatengiyañar̀ringkauḥ, kabupatenkarangasemringkanginmiwaḥsegarahindiyaringkelod. kabupatenklungkungmaduwe:4:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatanbañjrarangkan, dawan, klungkung, lannusapenida.
kabupatenjembrana
[edit | edit source]wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:841:, :80:km:2sanekawatesinhantukkabupatenbulelengringkaler̀, kabupatentabananringkangin, selatbaliringkauḥ, lansegarahindiyaringkelod. kabupatenjembranamaduwe:5:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatanjembrana, melaya, mendoyo, negara, lanpekutatan.
kabupatentabanan
[edit | edit source]kabupatentabanankabahosanelumbungberaspulaubalimawitankabupatentabananmaduwemakudangkudangcarik. wawengkonkabupatenpunikilinggaḥñane:839:. :33:km:2 sanekawatesinhantukkabupatenbulelengringkaler̀, kabupatenjembrana ringkauḥ, kabupatenbadung ringkangin, sahasegarahindiyaringkelod. kabupatentabananmaduwe:8:kecamatan, hinggiḥpunika:kecamatanbaturiti, kediri, kerambitan, mar̀ga, penebel, pupuwan, slemadeg, slemadegbarat, slemadegtimur̀, lantabanan.
kotamadadenpasar̀
[edit | edit source]denpasar̀hinggiḥpunika-bukotapropinsibali. wawengkonkotamadapunikilinggaḥñane:123:. :98:km:2
ekonomi
[edit | edit source]ringwar̀sa:1970:han, hekonomiringpropinsibalipunikepiliḥhakeḥmandasar̀kapiningmetanimiwaḥmeyabiyan. nangingsakingmangkin, mākeḥtorissanerawuḥmerikikabalimakar̀diyangwawengkonhekonomiringprowa̔insibalipunikasangetmegantungringpariwisata, mawitanpropinsibalipunikidadossiliḥtunggilpropinsisanepiniḥsugiḥring-ndonesiya. ritatkala:2003:, kiranglangkung:80:%hekonomiringpropinsibalipunikamekantikapininghindustripariwisata. sakewanten, petakabombaliring:2003:lan:2005:mangar̀diyanghindustripariwisataruntuḥ. sakingmangkinhindustripariwisataringbalingindayanghajegmawali.
matanitur̀mābiyan
[edit | edit source]sakewantennusabalipunikasubagakapiningwawengkonhindustripariwisata. matanitur̀mābiyanhinggiḥpunikengaturangtenagaker̀jasanepiniḥhakeḥ.
pariwisata
[edit | edit source]transpor̀tasi
[edit | edit source]demograpi
[edit | edit source]senibudayalanbasa
[edit | edit source]senibudayaringbali, sampunkasor̀ringmañcanegara. sawireḥpunika, hakeḥtorisherawuḥmeriki. senibudayaringbalimepaduhantukhagamahinduḍar̀ma. pepaduwanpunikangawentenanbudayasaneluwiḥlanhagung.
- senitari, ringbalikasor̀hantukhigelhigelansanemapesengankecak, baris, pañembraḥma, pendet, miwaḥsaneliyanan.
- senirupa,
- seniukir̀, hukir̀hukiranbalimaduweciḥnasaneliyan.
- seniwewangunan, wewangunanringbali, nentenjewentensanengematuhang. anaksaneduwegngewangun, kapesenganhantukundagi.
ringbali, basasanekeyanggewententelungsoroḥ, hinggiḥpunika:
pangiringsuratan
[edit | edit source]- ↑ nikomanger̀wa̔iyani (17 December 2012). "Bali faces population boom, now home to 4.2 million residents". Bali Daily via The Jakarta Post. Kaaksés 30 December 2012. zero width space character in
|author=
at position 148 (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "pendudukmenurutwilayaḥdanagamayangdiyanut" [Population by Region and Religion Bali Province]. sensuspenduduk:2010. badanpusatstatistik. zero width space character in
|publisher=
at position 150 (help); zero width space character in|title=
at position 156 (help); zero width space character in|work=
at position 154 (help)