Гадамес
| Гадамес | |
| ғәр. غدامس | |
 | |
| Этнохороним | gadamesini |
|---|---|
| Дәүләт |
 Ливия |
| Административ-территориаль берәмек | Налут[d] |
| Ойошма ағзаһы | Организация городов всемирного наследия[d][1] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 357 метр |
| Майҙан | 38,4 гектар |
| Рәсми сайт | ghadames.com |
| Бөтә донъя мәҙәни мираҫы исемлегенә индереү критерийы | (v)[d] |
 | |
 Гадамес Викимилектә | |
Гадамес — Ливияның төньяҡ-көнбайышында Ливия, Тунис һәм Алжир сиктәре тоташҡан ерҙәге оазис. Элек-электән карауандар юлы киҫешкән ҡоро үҙән төбөндә урынлашҡан.
Оазистың стратегик әһәмиәтен тойомлап, боронғо римляндар унда Гадамес ҡәлғәһе төҙөйҙәр. Византия империяһы миссионерҙары бында христиан динен алып киләләр һәм Гадаместы епископия үҙәге итеп яһайҙар. Боронғо сиркәүҙең бағаналарында хәҙерге ҡаланың бер мәсеттәренең береһе урынлашҡан.
Халҡының этник составы буйынса иҫке ҡала бер нисә кварталға бүленгән. Һаны ете мең булған туарегтар электән ҡала стеналары арьында күсеп ултырған, шуға күрә ҡаланың тарихи өлөшө хәҙерге ваҡытта буш.
Гадаместың иҫке өлөшө ЮНЕСКО-ның Бөтә донъя мираҫы булып тора, сөнки ҡала төҙөлөшөнә хас булған күп ҡатлы балсыҡ йорттар кешенең 50-градуслы Сахара шарттарында ҡулайлашыуын бик яҡшы иллюстрациялай.
|
ЮНЕСКО Бөтә донъя мираҫы, объект № 362 рус. • англ. • фр. |
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Гхадамесский теле
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Гадамес // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)