آغا مسیح شیروانی
آغا مسیح شیروانی — 18. عصر آذربایجان شاعیری و معاریفپروری. سلطان مجید غنی‌زاده‌نین اولو باباسی
یاشاییشی
[دَییشدیر]آغا مسیح شیروانی شاماخی یاخین‌لیغیندا یئرلشن دده‌گونش کندینده دوغولموشدور. چاغداشلاریندان نشاط شیروانی و زلالی ایله دوست‌لوق ائتمیشدیر. مسیح شیروانی زلالینی اؤزونه اوستاد سئچمیشدیر. دئییشمه‌لریندن یالنیز وئریر ردیفلی شعیری دؤوروموزه دک گلیب چاتمیشدیر. غزل، موعشّر و موخمس‌لرینده محمد فضولی و نشاط شیروانی‌نین تاثیری دویولور. آشیق ادبیاتی‌نین تاثیری ایله قوشمالار یازمیشدیر. آغا مسیح شیروانی‌نین یارادیجی‌لیغیندا تاریخی منظومه‌لر اهمیتلی یئر توتور. بیزه گلیب چاتمایان شاهنامه آدلی اثری فتحعلی خانا حصر اولونموشدور. احمد خان شاهسئون‌ین 1749-جو ایلده شیروانا باسقینیندان بحث ائدن منظومه‌لری 18. عصر آذربایجان ایجتیماعی سیاسی حیاتیندان بحث ائدیر. آذربایجان شاعیرلریندن ملا پناه واقف، قاسم بیگ ذاکر و میرزه علی اکبر صابر آغا مسیح شیروانی‌نین شعیرلرینه بنزتمه‌لر یازمیشدیلار. میرزه فتحعلی آخوندوف، سلمان ممتاز، زلالی آغا مسیح شیروانی‌نین ادبی ایرثینی یوکسک قییمت‌لندیرمیشدیر.
شعیرلریندن اؤرنک
[دَییشدیر]سنه ظاهیردیر، اَیا، حیّ و خبیرو دانا،
اولسا هر ماضی و موستقبل و مخفی پئیدا،
قول شه‌یندن ائلیین جورمو یاشورماق نه روا،
عفو قیل، ائیله‌میشم چوخ غلط و سهو و خطا!
تؤوبه، یا ربّ، خطا راهینه گئتدیکلریمه!
بیلیب ائتدیکلریمه، بیلمه‌ییب ائتدیکلریمه!
اولوبدور قلب خاین، حق بیلیر بیر پاک طینت یوخ،
دوشنده ساتمایان دیناره دینین هئچ میلّت یوخ،
ذوکور اقسامی‌نین طبعینده اصلا دوغرو بئیت یوخ،
اوناث اهلینده بیر ذره حیجابی-شرمی عیصمت یوخ،
طریقت، آدمیت یولدا، نه ارکاندا قالمیشدیر.
قایناق‌لار
[دَییشدیر]- Həmid Araslı – XVII-XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. Bakı şəhəri 1956-cı il.
- Salman Mümtaz – Ağa Məsih Şirvani Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları Bakı şəhəri 1986-cı il.