Plutarx

Adlı-sanlı insanların nəslindən olmaq arzuolunan bir şeydir, amma şöhrət bizim atalarımıza məxsusdur.
Ağıl doldurulmalı bir qab deyil, alovlanacaq bir oddur.
Ağıllı qadın paltarını çıxardıqda utancaqlığa bükülür və ər və arvad arasında nə qədər çox utancaqlıq olsa, bu bir o qədər böyük sevgini ifadə edir.
Ağılsız ər ilə istədiyi kimi rəftar etməyi ağıllı ərə qulaq asmaqdan üstün tutan qadınlar yolda görən və yolu bilənin ardınca getməkdənsə öz ardınca koru aparmağa üstünlük verir.
Allah igidlər üçün ümiddir, qorxaqlar üçün bəhanə deyil.
Antik dövrün ən məşhur adamlarının həyatından xəbərsiz olmaq bütün günlərimizi uşaqlıq vəziyyətində davam etdirməkdir.
Aslan dərisi çatmayan yerə tülkü dərisindən yamaq vurarlar.

B

Bir arabaya qoşulan atlar bir-bir daha sürətlə qaçır — ümumi səyləri ilə havanı daha asan kəsdikləri üçün deyil, rəqabət və bir-birləri ilə rəqabət nəticəsində alovlandıqları üçün.
Bütün insanlar oyaq ikən bir ümumi dünyada olurlar, lakin onların hər biri yuxuda olanda öz dünyasında olur.

Daxildə əldə etdiyimiz şey xarici reallığı dəyişəcək.
Deyirlər ki, adamlara iki qulaq və bir dil — çox eşidib, az danışmaq üçün verilib.^[1]
Dostları görməkdən böyük sevinc, dostlarla ayrılmaqdan acı dərd yoxdur.
Dinləməyi öyrən və o vaxt sən hətta pis danışanlardan da faydalana bilərsən.

Ehtiyacı olanı itirmək qorxusu ilə əldə etməyə cəsarət etməyən insan ehtiyatsız və qorxaqdır.
Ellinlər arasında müdriklər danışır, amma axmaqlar qərar verir.

Ədalətli kişi arvadı ilə mülkiyyət sahibi kimi yox, bədənin ruhu kimi davranır: onun hissləri ilə hesablaşaraq və dəyişməz olaraq xeyirxahlıqla.
Əgər axsaq bir insanla dostluq etsən, özün axsamağa başlayırsan.^[2]
Əlin barmaqlara bölünməsi onu qətiyyən zəiflətmədiyi kimi, əksinə, daha çevik və istifadəyə yararlı hala gətirdiyi kimi, başqalarını dövlət qayğıları ilə tanış edən hökmdar da birgə səylə daha böyük uğurlar qazanır.

Gəlin düşmənlərimizin bizdən üstün olduğu yaxşı keyfiyyətlərə diqqətlə baxaq; nöqsanlardan çəkinərək, onlarda olan gözəllikləri təqlid etməklə onlardan üstün olmağa çalışaq.

Hirslənmiş ər nə qədər ki, qışqırır və söyürsə, ağıllı qadın susmalıdır və yalnız o sakitləşdikdən sonra onunla danışmağa başlayır ki, onu yumşaltsın və sakitləşdirsin.

İstənilən işi ağıllı ər-arvad qarşılıqlı razılıqla həll edirlər, amma, elə ki, ərin üstünlüyü aydın görünsün və son sözü kişi desin.

Kahinlərə aid olan müqəddəs timsahlar toxunduqlarına dözərək onları çağırarkən nəinki səslərini tanıyır, həm də ağızlarını geniş açır ki, dişləri əlləri ilə təmizlənsin və kətan parçaları ilə ovulsun. Bu yaxınlarda Misir səfərindən qayıtdıqdan sonra mənə baş çəkməyə gələn ən əziz dostum Filino mənə dedi ki, Anteopolidə qarmaqda timsahın yanında rahatca əyilmiş yaşlı bir qadın görüb. Sonra uzun müddətdir ki, o, çağırışlarına cavab vermək istəmədiyi və təkidli dualarına qulaq asmadığı deyilən Kral Ptolemeyin müqəddəs timsahı ilə bağlı hekayəni yayır. Kahinlərin dediyinə görə, heyvan hökmdarın ölümünü qabaqcadan xəbər vermişdi və bu, əslində çox keçmədən baş verdi.
Kim rifah içində olmaq istəyirsə, ehtiyac içində yaşamağı öyrənməlidir.

Qadını daha gözəl edən onu bəzəyir, amma, onu nə qızıl, zümrüd və al qırmızı paltar belə etmir, sadəliyi, ədəbliliyi və utancaqlılığı bəzəyir.
Qanun tərbiyəyə arxalanmasa, nə qədər ədalətli belə olsa, o uzun ömürlü sayıla bilməz.
Qardaş təbiətin verdiyi dostdur.
Qarşılıqlı sevgiyə əsaslanan ər-arvad ittifaqı tama çevrilmiş birliyi əmələ gətirir; əgər bu, cehiz və ya nəslin davamı üçün bağlanırsa, onda əlaqələnmiş hissələrdən ibarətdir; əgər ki, yalnız ona görə ki, bir yerdə yatsınlar, onda uyğunlaşmış hissələrdən ibarətdirlər və belə kəbini birgə həyat yox, bir damın altında, yaşamaq hesab etmək daha doğrudur.

Lovğalıq elə qüvvətli zəhərdir ki, insanın qəlbindəki bütün yaxşılıqları yox edir.

Mənə elə dost lazım deyil ki, hər şeydə mənimlə razılaşsın, mən başımı əyəndə o da əysin. Ona qalsa, mənim kölgəm də dostdur.^[3]
Mənim hər bir hərəkətimi təkrar edən dosta ehtiyacım yoxdur., mənim kölgəm bunu daha yaxşı edir.
Müharibə pisdir; böyük haqsızlıqların və zorakılığın köməyi ilə davam etdirilir, lakin müharibədə belə, namuslu insanlar üçün müəyyən qanunlar var. Əgər müharibənin verdiyi faydalar alçaqlıq və cinayət yolu ilə əldə olunarsa, qələbənin arxasınca getmək mümkün deyil. Böyük sərkərdə başqalarının xəyanətinə deyil, öz igidliyinə arxalanaraq müharibə aparmalıdır.
Müvəffəqiyyət hətta təbii olaraq kiçik personajları da yüksəldir.^[4]

Nə olsun ki, uşqalar qurbağaları əyləncə xatirinə daşa basırlar, qurbağalar ki, doğrudan-doğruya ölürlər.
Nitqin gücü az sözlə çox şey demək bacarığındadır.

Ovçular dovşanları itlərlə tuturlar : Çox adamlar cahilləri yaltaqlıqla tuturlar.

Tale ona tabe olanı aparır, müqavimət göstərəni sürükləyir.
Tarixçinin bədxah xislətinin əlaməti hekayənin iki və ya daha çox variantının həmişə tarixi şəxsiyyəti daha qaranlıq işıqda təsvir edənə üstünlük vermək istəyidir.
Tərifə həris olanlar fəqirdirlər.

Zəngin olmayan adam, adam olmayan zəngindən üstündür.
Zənginlər və kasıblar arasındakı balanssızlıq bütün respublikaların ən qədim və ən ölümcül xəstəliyidir.