Qaraçı dili

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Roman dili
Orijinal adı romani çxib/çıb/şıb
Ölkə Qaraçılar arasında bütün dünyada yayılıb
Rəsmi status Kosovo
Danışanların ümumi sayı 4,8 milyon
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri
Hind-Avropa dilləri
Hind-İran dilləri
Hind-ari dilləri
Central Indo-Aryan[vd]
Qaraçı dili
Yazı latın əlifbası, kiril əlifbası, devanaqari
Dil kodları
QOST 7.75–97 цыг 780
ISO 639-1
ISO 639-2 rom
ISO 639-3

rom — qaraçı dili (ümumi)
rmn — balkan qaraçılarının
rcl — baltik qaraçılarının
rmc — karpat qaraçılarının
rmf — fin qaraçılarının
rmo — sinti
rmr — ispan qaraçılarının
rmy — rumın qaraçaılarının

rmw — vall qaraçılarının
Atlas of the World’s Languages in Danger 405
Ethnologue rom
ABS ASCL 3905
IETF rom
Glottolog roma1329
Bu dildə olan Vikipediya

Qaraçı dili və ya Roman diliqaraçılar danışan dildir. Qaraçıların yaşadığı bütün ölkələrdə danışılır, ancaq bölgədən bölgəyə çox ətraflı dəyişənlik göstərir və bir çox qaraçı bu dili unudub yaşadıqları ölkənin dilini danışmağa başlamışdır. Bu dil Hind-Avropa dillərinə mənsubdur və Qaraçılar Hindistan mənşəli olduğu üçün hind dilləri ilə yaxından qohumdur.

Kerope Patkanov öz essesində roman dilləri arasında ayrıca bir qol olan, Azərbaycan qaraçılarının danışdığı, AvropaAsiya qaraçıları tərəfindən başa düşülməyən "qaraçı dili"ndə yüzdən çox ifadəni sənədləşdirmişdir. Qaraçı dilində olan ifadələr:[1]

 — Salamalikim baro, kefoy kıbra? — Salam, qardaş, necəsən?
 — Kasta maşqul astoy? — Nə edirsiniz?
 — Ma dom astum! — Mən qaraçıyam!
 — Kiti dom astak? — Neçə qaraçısınız?

Müqayisə üçün, roman dilində eyni ifadələr:

 — Sastipe, pxralo, sar san? — Salam, qardaş, necəsən?
 — So keresa? — Nə edirsiniz?
 — Me rom som! — Mən qaraçıyam!
 — Kiçik romen san? — Neçə qaraçısınız?
  1. Patkanov, Kerope. Gypsies: Several Words on the Dialects of the Transcaucasian Gypsies, the Bosha and the Karachi. St. Petersburg, 1887