Namibiya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Namibiya
Republic of Namibia
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
Unity, Liberty, Justice
Birlik, Azadlıq, Ədalət
Himn: Namibia, Land of the Brave
Namibiya – cəsurların torpağı
Rəsmi dilləri
Paytaxt Vindhuk-340 min nəfər (2009 il)
İdarəetmə forması Respublika
Prezident Nangolo Mbumba [4.I.2024]
Baş nazir Saara Kuugongelwa-Amadhila [21.III.2015]
Sahəsi Dünyada 34-cü
 • Ümumi 825418 km²
 • Su sahəsi (%) 0
Əhalisi
 • Əhali 2 300 min nəfər (142-ci)
 • Siyahıyaalma (28.VIII.2011) 2 113 077 nəf.
 • Sıxlıq 2,7 nəf./km²
 • Ümumi 12.446.290.855 $[3], 12.607.436.976 $[3]
ÜDM (AQP)
 • Ümumi 17 790 million dollar  (139-cu)
 • Adambaşına 8 200 dollar  (132-ci)
Valyuta Cənubi Afrika randı[4]
İnternet domeni .na
ISO kodu NA
BOK kodu NAM
Telefon kodu +264
Saat qurşaqları
Nəqliyyatın yönü sol[d]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Xəritə
Namibiya

Namibiya (ing. Namibia; afrik. Namibië) və ya rəsmi adı ilə Namibiya Respublikası (ing. Republic of Namibia; afrik. Republiek van Namibië)— Cənubi Afrikada dövlət. Namibiya Atlantik okeanın sahillərində yerləşir. Şimaldan Anqola və Zambiya, şərqdən Botsvana, cənubdan Cənubi Afrika Respublikası ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Vindhuk, ümumi sahəsi 825,615 kvadrat kilometrdir. Namibiya 21 mart 1990-cı ilə CAR-dan müstəqilliyini əldə etmişdir.

Etimologiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Namib səhrasının adından (hottent dilində — "dairədə dolana" deməkdir).

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1884-cü ildə Almaniya nın protektoru elan olunur. 1915-ci ildə Cənubi Afrika qoşunlarının işğalına məruz qalmışdır.1966-cı ildə isə istiqlaliyyət uğrunda mübarizəyə başlanmışdır. 1989-cu ildə BMT-nin planına əsasən ölkəyə BMT qoşunları yeridilir. CAR qoşunlarının əsas hissəsi ölkə ərazisindən çıxarılır. 1990-cı il 21 mart Namibiya CAR ilə sürən döyüşdə (Namibiya müharibəsi) qalib gəlir və müstəqilliyini qazanır.

Coğrafi vəziyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimalada Anqola, şimal-şərqdə Zambiya, qərbdə Atlantik okeanı, şərqdə Botsvana, cənubda CAR ilə həmsərhəddir. Ən böyük şəhəri və paytaxtı Vindhukdur.[1] [ölü keçid], CAİB, Afrika birliyi və s. təşkilatlara üzvdür.

Relyefi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkənin əsas hissəsi yaylalar, şərqdə Qalaxari səhrası, qərbdə Namib səhrası ilə əhatələnib. Qərbində Keyp-Kross yarımadası yerləşir.

İqlimi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tropik iqlim qurşağına malikdir. Orta aylıq hərarət: Yanvarda +18 +27 selsi. İyulda +12 +16 selsi. İllik yağıntı: 400–600 mm.

Müstəqillik dövrü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1878-ci il ingilis koloniyası, Velvis körfəzi və pinqvin adası birləşdirildi.1948-ci il milli partiya seçilməklə cənubi afrika cənubi-qərbi afrikanı tanıdı.1973-cü il cənubi afrika xakq təşkilatı namibiyanı xalq kimi tanıdı.1985-ci ildən 1990-cı ilə qədər Namibiya Cənubi Afrika Respublikasının ərazisi olsa da 1990-cı il Namibiya müstəqillik qazandı.lakin Velvis körfəzi və pinqvin adaları 1994-cü ilədək Cənubi Afrikanın hakimiyyətində qaldı.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 New Era (ing.). 1992.
  2. ↑ 3 // Constitution of Namibia.
  3. ↑ 1 2 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Dünya Bankı.
  4. ↑ https://www.met.gov.na/visit-namibia/currency-and-getting-around/101/.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
 Namibiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Namibiya&oldid=7463017"