Lorens Kraus

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Lorens Kraus
Lawrence Maxwell Krauss
429 × 599px
Doğum tarixi (70 yaş)
Doğum yeri Nyu-York, ABŞ
İxtisası fizik
Təhsili

Karlton Universiteti

Massaçusets Texnologiya İnstitutu
Fəaliyyəti astronom, fizik, astrofizik, yazıçı-dokumentalist[d], universitet müəllimi[d], yazıçı
Elmi dərəcəsi
krauss.faculty.asu.edu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lorens Maksvel Kraus (27 may 1970, Nyu-York) — amerikalı fizik, nəzəri və kosmoloji fizika sahəsi üzrə mütəxəssis. Arizona Ştat Universiteti, Yel Universiteti və həmçinin Keys Vestern Rezerv Universitetlərində dərs deyib[1]. O, kainatla bağlı fundamental sualları araşdırmaq üçün indi ASU-nun Planetlərarası Təşəbbüs adlanan Origins Project layihəsini qurdu və layihənin direktoru kimi fəaliyyət göstərdi[2]. O 300 çox nəşrlərin müəllifi və bir neçə məşhur kitabın müəllifidir.[3]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kraus 27 may 1970-ci ildə, Nyu-York şəhərində anadan olub, uşaqlığı isə Torontoda keçib. O yəhudi ailəsində böyüyüb, amma ailəsi dindar olmayıb[4]. Lorens Kraus bakalavr dərəcəsini Ottavada, 1977-ci ildə Karlton Universitetində alıb və fizika üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini 1982-ci ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunda alıb[5][6][7][9]

Əmək fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir müddət Harvard Universitetində işlədikdən sonra, 1985-ci ildə Yel Universitetində dosent olaraq, daha sonra 1993-cü ildə Keys Vestern Rezerv Universitetində professor kimi çalışıb[8].

2008-ci ilin avqust ayında Arizona Ştat Universitetinin fakultəsində, yer kürəsinin və kosmik fəzanın araşdırmaları məktəbində azad sənət və elmlər kollecinin fizika fakultəsində professor kimi fəaliyyətə başlayır[9].

Kraus sim nəzəriyəsinin tənqidçilərindəndir və 2005-ci ildə yazdığı "Hiding in the Mirror" kitabında bu haqda müzakirə edir [10].

2012-ci ildə iyulda "Newsweek" elmi jurnalında dərc olunan məqaləsində, Kraus Hiqqs bozonu bizim Böyük partlayış barəsində anlayışımızla necə bağlı olsuğunu göstərir. Daha sonra "Nyu-York Times" jurnalında o daha uzun məqaləsində hissəciklərin elmini və əhəmiyyətini izah edir[11].

28 oktyabr 2022-ci ildə, o Bakıda baş tutan təhsil, elm və texnologiyalar forumunda Azərkosmosun qonağı olub və həmçinin Bakı Dövlət Universitetində, Milli Aviasiya Akademiyasında bir sıra tədbirlərdə iştirak edir[12].

Elmi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kraus əsasən nəzəri fizika sahəsində çalışır və bu sahədə müxtəlif mövzularda araşdırmalarını dərc edib.

Əvvəl Kraus Hiqqs bozonun movcudluğuna skeptik yanaşırdı,[31] ancaq daha sonra CERN tərəfindən aşkar olunduqdan sonra, o Hiqqs sahəsinin qaranlıq enerjiyə təsirini araşdırmağa başlayır.[32]

Təltif və mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Gravity Research Foundation First Prize Award in the 1984 Essay Competition[13]
  • Presidential Investigator Award (1986)[14]
  • American Association for the Advancement of Science's Award for the Public Understanding of Science and Technology (2000)[15]
  • Julius Edgar Lilienfeld Prize (2001)[16]
  • Andrew Gemant Award (2001)[17]
  • American Institute of Physics Science Writing Award (2002)[18]
  • Oersted Medal (2003)[19]
  • American Physical Society Joseph A. Burton Forum Award (2005)[20]
  • Center for Inquiry World Congress Science in the Public Interest Award (2009)[21]
  • Helen Sawyer Hogg Prize of the Royal Astronomical Society of Canada and the Astronomical Society of Canada (2009)[22]
  • Physics World Book of the Year 2011 for Quantum Man[23]
  • National Science Board 2012 Public Service Award and Medal (2012)[24]
  • Premio Roma "Urbs Universalis", Rome (2013)[25]
  • Elected as Laureate of the International Academy of Humanism (2013)[26]
  • AFO (Academia Film Olomouc) Award for Outstanding Personal Contribution to the Popularization of Science, 49th Annual AFO Festival April 19, 2014. Olomouc, Czech Republic[27]
  • Gravity Research Foundation First Prize Award in the 2014 Essay Competition[28]
  • Humanist of the Year, 2015, American Humanist Association[29]
  • Emperor Has No Clothes Award 2016, Freedom from Religion Foundation[30]
  • Albert Nelson Marquis Lifetime Achievement Award 2019. Marquis Who's Who[31]

Elmi əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitablar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • The Fifth Essence (1989), Basic Books, ISBN 978-0465023752
  • Fear of Physics: A Guide for the Perplexed (1994), Basic Books, ISBN 0-465-02367-3
  • The Physics of Star Trek (1996), Basic Books, ISBN 0-465-00559-4
  • Beyond Star Trek: Physics from Alien Invasions to the End of Time (1998), Harper Collins, ISBN 978-0060977573
  • Quintessence: The Search for Missing Mass in the Universe (2000), Basic Books, ISBN 0-465-03741-0
  • Atom: An Odyssey from the Big Bang to Life on Earth…and Beyond (2001), Black Bay, ISBN 0-316-18309-1
  • Hiding in the Mirror: The Mysterious Allure of Extra Dimensions, from Plato to String Theory and Beyond (2005), Viking, ISBN 0-670-03395-2
  • Quantum Man: Richard Feynman's Life in Science (2011), Norton and Co. ISBN 978-0-393-06471-1
  • A Universe from Nothing: Why There Is Something Rather Than Nothing (2012), Atria Books, ISBN 978-1-4516-2445-8 [62]
  • The Greatest Story Ever Told—So Far: Why Are We Here? (2017), Atria Books, ISBN 978-1-4767-7761-0
  • The Physics of Climate Change (2021), Post Hill Press, ISBN 978-1642938166
  • The Known Unknowns (2023), Head of Zeus/Apollo, ISBN 978-1801100649

Məqalələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • The Energy of Empty Space that isn't Zero. 2006. Edge.org [63]
  • A dark future for cosmology. 2007. Physics World.
  • The End of Cosmology. 2008. Scientific American.
  • The return of a static universe and the end of cosmology. 2008. International Journal of Modern Physics.
  • Late time behavior of false vacuum decay: Possible implications for cosmology and metastable inflating states. 2008. Physical Review Letters.
  • The Cosmological Constant is Back, with M. S. Turner, Gen. Rel. Grav.27:1137–1144, 1995
  • Krauss, Lawrence M. (June 2010). "Why I love neutrinos". Scientific American. 302 (6): 19. Bibcode:2010SciAm.302f..34K.10.1038/scientificamerican0610–3420521478

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://artsandculture.google.com/entity/lawrence-krauss/m03kvq4 (#bare_url_missing_title).[ölü keçid]
  2. ↑ https://news.asu.edu/20180927-origins-project-will-be-transitioned-asu-interplanetary-initiative (#bare_url_missing_title). 2021-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  3. ↑ https://blogs.scientificamerican.com/cross-check/is-lawrence-krauss-a-physicist-or-just-a-bad-philosopher/ (#bare_url_missing_title). 2018-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  4. ↑ https://whyy.org/articles/on-radio-times-lawrence-krauss-explains-the-curious-accident-of-human-existence/ (#bare_url_missing_title). 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  5. ↑ https://gustavus.edu/events/nobelconference/2013/krauss.php (#bare_url_missing_title). 2021-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  6. ↑ https://academicinfluence.com/rankings/people/most-influential-physicists-today#:~:text=He%20received%20bachelor's%20degrees%20in,Origins%20Podcast%20with%20Lawrence%20Krauss%20. (#bare_url_missing_title). 2022-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  7. ↑ https://physics.mit.edu/news/ (#bare_url_missing_title). 2022-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  8. ↑ https://www.insidehighered.com/news/2006/03/17/case (#bare_url_missing_title). 2022-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
  9. ↑ https://origins.asu.edu/about#tabs-0-toprow3col1-5 (#bare_url_missing_title). 2018-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
  10. ↑ http://www.slate.com/id/2131014/ (#bare_url_missing_title). 2011-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
  11. ↑ https://www.newsweek.com/how-higgs-boson-posits-new-story-our-creation-65567 (#bare_url_missing_title). 2022-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
  12. ↑ "Məşhur kosmoloq, astrofizik Lorens Kraus Bakıda səfərdədir". azertag.az. 2023-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
  13. ↑ http://www.gravityresearchfoundation.org/winners_year.html (#bare_url_missing_title). 2007-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  14. ↑ http://www.gravityresearchfoundation.org/winners_year.html (#bare_url_missing_title). 2007-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  15. ↑ http://www.aaas.org/page/aaas-public-engagement-science-award-recipients (#bare_url_missing_title). 2018-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  16. ↑ http://www.aps.org/programs/honors/prizes/lilienfeld.cfm (#bare_url_missing_title). 2011-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  17. ↑ http://www.aip.org/aip/awards-and-prizes/gemant/winners (#bare_url_missing_title). 2014-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  18. ↑ http://www.aps.org/units/fps/newsletters/2005/october/elections.html (#bare_url_missing_title). 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  19. ↑ http://www.aapt.org/programs/awards/oersted.cfm (#bare_url_missing_title). 2016-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  20. ↑ http://www.aps.org/programs/honors/awards/burton.cfm (#bare_url_missing_title). 2018-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  21. ↑ http://www.csicop.org/si/show/randi_krauss_kurtz_honored_with_major_awards/ (#bare_url_missing_title). 2019-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  22. ↑ http://genesis1.asu.edu/cv.htm (#bare_url_missing_title). 2015-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  23. ↑ http://physicsworld.com/cws/article/news/48137 (#bare_url_missing_title). 2012-01-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  24. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Lawrence_Krauss#cite_note-77 (#bare_url_missing_title). 2022-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  25. ↑ https://asunews.asu.edu/20130715_krauss-rome-award (#bare_url_missing_title). 2013-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  26. ↑ https://web.archive.org/web/20180330192331/https://www.secularhumanism.org/index.php/3258 (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2018-03-30. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  27. ↑ https://asunews.asu.edu/20140421-krauss-academia-film-olomouc-award (#bare_url_missing_title). 2020-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  28. ↑ http://www.gravityresearchfoundation.org/winners_year.html (#bare_url_missing_title). 2007-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  29. ↑ https://asunews.asu.edu/20141204-krauss-humanist-of-the-year (#bare_url_missing_title). 2015-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  30. ↑ https://web.archive.org/web/20180929080514/https://ffrf.org/outreach/awards/emperor-has-no-clothes-award/item/27723-lawrence-krauss (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2018-09-29. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
  31. ↑ https://www.24-7pressrelease.com/press-release/465783/lawrence-m-krauss-phd-presented-with-the-albert-nelson-marquis-lifetime-achievement-award-by-marquis-whos-who (#bare_url_missing_title). 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Lorens_Kraus&oldid=7671643"