Protestantlıq üçün mənbəyə bax

{{Xristianlıq}}
'''Protestantlıq''' ([[latınca]]: protestans - etiraz edən) — [[pravoslavlıq]] və [[katolisizm]] ilə yanaşı [[xristianlıq|xristianlığın]] başlıca cərəyanlarından biri.

[[Avropa]]da Reformasiya dövründə meydana gəlmişdir. [[Almaniya]]da [[Martin Lüter]]in, [[Niderland]]da isə [[Jan Kalvin]]in kilsəyə qarşı çıxışları protestantlığın əsasını qoydu. Bununla bağlı olaraq da, protestantlığın əsas qolları [[Lüteranlıq]] və [[Kalvinizm]]dir. Reformasiyanın başlaması ilə protestantlıq əvvəlcə [[Avropa]]da, sonra isə bütün dünyada əsas siyasi cərəyana çevrildi. Əvvəllər bütün protestanlar lüteranlar adını daşıyırdı. Sonrakı inkişaf mərhələlərində bir neçə qola bölünən protestanlıq cərəyanının lüteranlarının sayı hal-hazırda 85 milyona yaxındır.

Bir çox Avropa ölkələrində olduğu kimi də [[Fransa]]da da protestanlar və katoliklər arasında ciddi mübarizələr geniş yer almışdı. [[1572]]-ci ildə katoliklər protestantlara qarşı əməliyyat hazırlamışdılar. [[24 avqust]] tarixində “[[Varfolomey gecəsi]]” adı altında tarixə düşən dəhşətli qətliam katoliklər tərəfindən törədilmişdi. “Varfolomey gecəsi"nin qurbanlarının sayı barədə yekdil fikir yoxdur. Hesab edilir ki, [[Paris]]də təqribən üç min, bütün [[Fransa]]da isə on min ilə əlli min arasında protestant qətl edilmişdir. Həmin dövrdə Fransada baş vermiş qətliam katolik dünyasında rəğbətlə qarşılanmış, Roma Papası XIII Qriqori faciəni alqışlayaraq [[Vatikan]]da fişəng atılmasını və medal təsis edilməsini əmr etmişdir. Ədalət naminə qeyd etmək lazımdır ki, 425 il sonra Roma Papası II İoann Pavel rəsmi şəkildə Varfolomey qətliamını qınamışdır.

Protestantlıq xristian kultunu xeyli sadələşdirdi, müqəddəslərə pərəstişi rədd etdi. Əsasən, [[Skandinaviya]] ölkələrində, [[Almaniya]], [[İsveçrə]], [[Böyük Britaniya]], [[Avstraliya]], [[Kanada]], [[Yeni Zelandiya]], [[Niderland]]da, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-də yayılmışdır.

İslahat sonrası ortaya çıxan dini münasibətlər nəticəsində sonradan 3 qola ayrılmıştır. Bunlar:
# [[Lüteranlıq]]
# [[Kalvinizm]]
# [[Anglikanizm]] - İdarə üsuluna görə Anglikanizm [[Katolik]]liyə Protestantizmdən daha yaxın.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xristianlıq-qaralama}}

[[Kateqoriya:Xristianlıq]]