Aegypius monachus

Aegypius monachus; utre prieta
Estáu de caltenimientu
	; Cuasi amenazáu (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Accipitriformes
Familia:	Accipitridae
Xéneru:	Aegypius
Especie:	A. monachus; (Linnaeus, 1766)
Distribución
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

La utre prieta^[2] (Aegypius monachus), ye una especie d'ave accipitriforme de la familia Accipitridae, la única del so xéneru y una de les cuatro especies d'utre que puen atopase n'Europa, xunto cola utre, la zapiquera y el frangüesu. El valumbu mediu d'esta especie ye de 250 cm, daqué más que la de la utre común (Gyps fulvus), anque se mentaron casos d'individuos que podríen llegar a los trés metros. Nun se conocen subespecies.^[3]

Convién nun confundilu con (Coragyps atratus), d'especie y familia (Cathartidae) distintes.

La so principal área de distribución ye asiática, tomando tol área dende Turquía y el Cáucasu hasta Manchuria. N'Europa puede atopáse-y en Crimea, Grecia, delles isles mediterranees (Chipre, Creta, Sicilia, Córcega, Cerdeña y Mallorca) y el suroeste de la península ibérica. Pel hibiernu pue atopáse-y tamién nel valle del Nilu, Palestina, el Punyab indostánicu y Corea, llegando bien raramente hasta Xapón.

Descripción

El plumaxe ye preferentemente negru, chiscáu de marrón escuro nel envés. El pescuezu y parte de la tiesta son negros y desprovistos de plumes, anque na cara y coroniella pue atopase un pocu de plumón negru. El picu destaca pol so color buxu claro, anque la punta tamién ye prieta. Na base del pescuezu crecen unes plumes pardes escures a manera de gorguera y debaxo d'elles otra fila de plumes de color claru que cubren la parte cimera del pechu.

Dambos sexos tienen plumaxe idénticu y, a güeyu, nun llogra estremase a qué sexu pertenez hasta'l puntu de tener que facer analís pa saber si ye machu o fema. Los individuos más nuevos tienen el plumaxe más escuru que los adultos. Como casi toles utres, la utre prieta tamién ye un planiador qu'escasamente bate les ales. Nel aire recueye la tiesta escontra atrás y caltién les ales esplegaes, ente que la cola fai'l papel de timón.

Vive en roqueos y ribayos con abondosa vexetación. Na península ibérica prefier les zones de monte mediterraneu, ente que en Mallorca vése-y con frecuencia en cantiles. Ye de calter más bien solitariu y escasamente emigra, daqué que faen más frecuentemente los mozos qu'abandonen el nial.

Alimentación

Les utres prietes amuesen ser más escrupuloses que les utres a la de comer carnáu. Cuando s'averen al cadabre d'un gran mamíferu fáenlo con rapidez p'aportar primero qu'otres utres. Esgañen la pelleya y aliméntense casi puramente de materia muscular, evitando les coraes. En casu de tragar piel o pelos, espúlsenlos más tarde en forma d'egagrópila.

Les utres prietes complementen la so dieta con animales pequeños que prinden al vuelu y lleven a los sos niales, como pueden ser esguiles, lagomorfos, llagartos y tortúes.

Reproducción

Esta especie ye monógama y añera nos árboles. Cada añu (anque dacuando pasen dalgunu ensin procrear) la pareya retorna al mesmu nial qu'usaron añu tres d'añu, amestándo-y dalguna capa más. La fema pon namái un güevu que la pareya guaria por vegaes mientres 55 díes. A principios de mayu abre'l cascarón y los padres alimenten al pitucu hasta que pue entamar el vuelu. Hasta entós siempres s'atopa un adultu nel nial, que nun abandona si nun se-y ataca violentamente.

Esta especie ta protexida en dellos países, dempués de que fuera escorríu mientres decenios polos pastores que lu consideraben (equivocadamente) un peligru pa les sos pegoyeres o fataos.

Amenaces que sufre

Posiblemente la mayor causa de mortalidá de la especie sía'l venenu. Otres amenaces importantes son la esplotación desaparente de determinaes mases forestales, la eliminación sistemática de carnáu y la xestión desaparente de los montes.

Ave del añu 2010

La Sociedá Española d'Ornitoloxía (SEO/BirdLife) declaró a la utre prieta Ave del Añu 2010. Al traviés de la iniciativa Ave del Añu SEO/BirdLife fai campañes especiales empuestes al caltenimientu de la especie.

Intereses

Nel añu 2008, Ucraína acuñó una moneda cola imaxe de la utre prieta.^[4] La moneda ta fecha d'alpaca y el so valor ye de dos grivnas.

Ver tamién

Coragyps atratus

Referencies

↑ BirdLife International (2013). «Aegypius monachus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2015.4. Consultáu'l 24 de marzo de 2016.
↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
↑ Clements, J.F.; T.S. Schulenberg, M.J. Iliff, B.L. Sullivan, & C.L. Wood. «The Clements Checklist of Birds of the World, Version 6.5» (xls). Cornell University Press. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de junio de 2011. Consultáu'l 12 de junio de 2011.
↑ Colnect - Coin catalog 2010. Coin 2 Hryvnia - Eurasian Black Vulture (Aegypius monachus).

Enllaces esternos

Fauna Ibérica: el buitre negro Información sobre especies animales de la península ibérica.(castellán)
Fundación para la conservación del Buitre Negro Fundación para la conservación del buitre negro en las Islas Baleares.(castellán)
Proyecto de reintroducción del buitre negro en Pirineos(castellán)
GREFA, reintroducción del buitre negro en los Pirineos Archiváu 2013-11-10 en Wayback Machine(castellán)

[iucn-1] BirdLife International (2013). «Aegypius monachus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2015.4. Consultáu'l 24 de marzo de 2016.

[25371c05886d508f0bd3b89319c1e188ec3c8883-2] URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.

[cle-3] Clements, J.F.; T.S. Schulenberg, M.J. Iliff, B.L. Sullivan, & C.L. Wood. «The Clements Checklist of Birds of the World, Version 6.5» (xls). Cornell University Press. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de junio de 2011. Consultáu'l 12 de junio de 2011.

[4] Colnect - Coin catalog 2010. Coin 2 Hryvnia - Eurasian Black Vulture (Aegypius monachus).

[1]

[2]

[3]

[4]