Nicolás de Llira
Nicolás de Llira o Nicolaus Lyranus (La Vieille-Lyre, circa 1270-París, 23 d'ochobre de 1349), foi teólogu franciscanu, y unu de los exéxetes cristianos más influyentes de los sieglos XIV y XV.
Nicolás de Llira | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | La Vieille-Lyre, circa 1270 (greg.)[1] |
| Nacionalidá |
 Francia |
| Muerte | París, 23 d'ochobre de 1349 (greg.) (78/79 años) |
| Estudios | |
| Estudios | Universidá de París |
| Llingües falaes | llatín[2] |
| Oficiu | teólogu, filósofu |
| Emplegadores | Universidá de París |
| Creencies | |
| Relixón | Ilesia Católica |
| Orde relixosa | Orde de Flaires Menores |
 | |
Vida
editarNacíu nel senu d'una familia xudía, Nicolás de Llira recibió'l bautismu y convirtióse al cristianismu. En 1291 ingresó na orde franciscana, nel conventu de Verneuil-sur-Avre.
Unviáu a estudiar a París, en 1307 llogró'l grau de « bachelier formé » y al añu siguiente'l de maestru de teoloxía, faciéndose yá notar pola so saber. En 1309 foi doctor de la Sorbona y diez años dempués, en siendo nomáu «ministru provincial», asitióse a la cabeza de tolos franciscanos de Francia.
Participó de manera activa nel juicio por herexía de la mística beguina y poeta Margarita Porete, quemada viva na foguera nel añu 1310.
En presidiendo a los franciscanos de Francia ente 1319 y 1324, foi unviáu a exercer de ministru provincial de la orde en Borgoña hasta que, hacia 1330, tornó a París pa consagrase a les xeres d'exéxesis bíblica, ganándose gran prestíu.
Foi consultáu xunto a otros ventiocho teólogos, a pidimientu del rei Felipe'l Formosu, pola discutiniu de la visión beatífica.
Finó'l 23 d'ochobre de 1349 nel Gran Conventu de París y foi honráu en morriendo colos títulos eclesiásticos de «doctor planus» y «doctor utilis».
La so obra
editarNicolás de Llira consagróse mientres cerca de cuarenta años a comentar la Biblia. Escribió amás trataos empobinaos a los xudíos, censurando nellos l'usu del Nuevu Testamentu pola crítica rabínica de la relixón cristiana.
Deplorando el alambicamiento forzáu de la hermenéutica de la so dómina, y basaba el so métodu esplicativu, acordies colo predicao poles órdenes mendicantes del sieglu XIII, na fidelidá al sentíu lliteral, fundamentu pa él de toa derivación mística, alegórica o anagógica. La base testual yera tan importante pa él qu'apuraba a correxir los errores refiriéndose a los orixinales hebreos, no que constitúi un adelantu de la Crítica testual posterior, anque'l franciscanu reconocía'l valor de l'autoridá de la Tradición apostólica de la Ilesia.
- «Nun pretendo afirmar nin determinar nada que nun fuera manifiestamente determináu poles Sagraes Escritures o pola autoridá de la Ilesia... Por ello someto cuanto dixi o pudiera dicir a la correición pola Santa Madre Ilesia y por tolos homes instruyíos.. » (Segundu prólogu a les Postillae).
Nicolás utilizaba toles fontes a la so disposición. Apoderaba'l hebréu a la perfeición y sirvíase copiosamente de Rashi y otros comentarios rabínicos, del Pugio Fidei de Raimundo Martí y, poques gracies, de los comentarios de Santu Tomás.
Foi un autor prolíficu. La llista de les sos obres impreses ellaborada por Y. A. Gosselin en 1970 ocupó 27 páxines. Coles mesmes, son numberoses les sos obres enxamás publicaes entá a día de güei.
La so ópera magna ye Postillae per-petuae in universam S. Scripturam, vasta escoyeta de notes y comentarios escrita ente 1322 y 1331. Foi'l primer comentariu bíblicu en ser imprimíu, en Roma en 1471, con cada páxina del testu bíblicu impresa na parte cimera central de la páxina, enmarcada pol testu exexéticu (vease la ilustración). Una esposición lúcida y concisa y observaciones sensates fixeron del Postillae el manual d'exéxesis más consultáu hasta'l sieglu XVI. Martín Lutero usar, aprovechando los sos comentarios en gran númberu na so propia obra sobre'l Xénesis, d'onde procede'l dichu llatín: Si Lyra non lyrasset, Lutherus non saltasset («Si Lira nun tocara la llira, Lutero nun habría baillái »). Reparar nesta obra la influencia del rabín Shlomo Yitzjaki "Rashi", güei unu de los mayores referentes de la exéxesis xudía. El testu inclúi interesantes reconstrucciones del Templu de Xerusalén, ilustrando'l Llibru de Ezequiel.
-
Vista de Xerusalén -
Templu de Ezequiel
Como otros homes d'ilesia del sieglu XIV, Nicolás de Llira dedicar a tratar de convertir a los xudíos al cristianismu. Pa ellos compunxo exhortaciones como Pulcherrimae quaestiones Iudaicam perfidam in catholicam fide improbantes, una de les fontes usaes por Martín Lutero pa la so obra Von dean Jüden und jren Lügen («Sobre los xudíos y les sos mentires»).
Obres
editar- Postillae perpetuae sive brevia commentaria in universa Biblia, la so obra principal
- Librum differentiarum Novi et Veteris Testamenti cum explicatione nominum hebraeorum
- Libellum contra quemdam judaeum impugnantem Christi divinitatem, eiusque doctrinam ex verbis Evangelii secundum Mathaeum
- Expositionem praeceptorum Decalogi
- De corpore Christi librum unum
- Tractatum de ídoneo ministrante et suscipiente Sanctissimum Sacramentum altaris
- Tractatum alterum de visione divinae essentiae ab animabus sanctis a corpore separatis
- Tractatus trés vel quatuor de diversis materiis contra judaeos
- Commentarios in quatuor llibros Sententiarum
- Quodlibeta Theologica
- Postíes super Epistolas et Evangelia quadragesimalia
- Sermones de Sanctis
- Sermones de Tempore
- De Messia Ejusque Adventu Præterito
Referencies
editarPlassmann, Thomas (1907). «Nicolás de Llira» (castellanu). Enciclopedia Católica. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-03-23. Consultáu'l 24 de marzu de 2012. «Artículu Nicolaus de Lyra» (inglés). Franciscan Authors. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-09-02. Consultáu'l 24 de marzu de 2012.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 marzu 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 89756259. Afirmao en: CONOR.SI.
Enllaces esternos
editar- Biblia: Cum postillis Nicolai de Lyra et expositionibus Guillelmi Britonis in omnes prologos S. Hieronymi et additionibus Pauli Burgensis replicisque Matthiae Doering. Nürnberg, Anton Koberger, 1485. Digitalisierte Ausgabe der Universitäts und Landesbibliothek Düsseldorf. Tomu 1, 2, 3 y 4
Datos: Q1969164
Multimedia: Nicholas of Lyra
