সমললৈ যাওক

বৰআই

আন্তঃৱিকি লিংক সম্পাদনা কৰক
অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
বৰআই
শ্ৰেণীবিভাজন আৰু বাহ্যিক সমল

বৰ‌আইত আক্ৰান্ত এটি শিশু (বাংলাদেশ, ১৯৭৩)। সাধাৰণ প্ৰকাৰৰ বৰ‌আইত জোলাবোৰ ডাঠ তৰল পদাৰ্থৰে ভৰি থাকে আৰু প্ৰায়েই মাজ অংশত পোটোকা পৰি থাকে। বৰ‌আইৰ ই এটা প্ৰধান বৈশিষ্ট।
আই.চি.ডি.-10 B03
আই.চি.ডি.-9 050
ডিজিজেছ ডে'টাবে'ছ 12219
মেডলাইন প্লাছ 001356
ইমেডিচিন emerg/885
MeSH D012899

বৰ‌আই (smallpox) বা বসন্ত ৰোগ ভেৰিঅ'লা মেজৰ (Variola major) and ভেৰিঅ'লা মাইনৰ (Variola minor) নামৰ দুবিধ ভাইৰাছে কৰা এবিধ সংক্ৰামক বেমাৰ।[1] ইয়াক লেটিন নাম variola বা variola vera নামেৰেও জনা যায়। এই নাম দুটা varius ("দাগযুক্ত") বা varus ("শালমন")ৰ পৰা উদ্ভুত হৈছে। ইংৰাজীত ৰোগবিধক "pox"[2] বা "red plague" বোলা হৈছিল;[3] ১৫শ শতিকাত ভেৰিঅ'লাক "great pox" (ছিফিলিছ)-ৰ পৰা পৃথককৈ বুজাবলৈ "smallpox" শব্দটো প্ৰথম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।[4] অসমত জনবিশ্বাসমতে শীতলা দেৱীক এই ৰোগৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱীৰূপে গণ্য কৰি ৰোগটোক "আই" (ডাঙৰ জোলা বান্ধে বাবে বৰ-আই) বোলা হয়।[5] শীতকালৰ শেষৰফালে আৰু বসন্তকালৰ আৰম্ভণিতে এই ৰোগৰ আধিক্য বেছি বাবে "বসন্ত" (chicken pox আৰু measles-ৰ সৈতে) বুলি কোৱা হয়। ১৯৭৭ চনৰ ২৬ অক্টোবৰত শেষভাগৰ বাবে প্ৰাকৃতিকভাৱে হোৱা বৰ‌আইৰ (Variola minor) ৰোগী চিনাক্ত কৰা হৈছিল।[6]

বৰ‌আইৰ ভাইৰাছে ছালৰ সৰু ৰক্তনলিকা, মুখ আৰু ডিঙিত ভিতৰত খোপনি পুতে। ছালত ই প্ৰথমে ৰঙচুৱা গুটি গুটি কৰে যিবোৰ পিছলৈ পানীজোলালৈ ৰূপান্তৰিত হয়। ভেৰিঅ'লা মেজৰে কম প্ৰাবল্যৰ ৰোগৰ সৃষ্টি কৰে (alastrim, cottonpox, milkpox, whitepox, আৰু Cuban itch বুলিও কোৱা হয়) যাৰ ফলত প্ৰায় ১% ৰোগীৰ মৃত্যু হয়। ভেৰিঅ'লা মেজৰে বেছি প্ৰাবল্যৰ ৰোগ কৰে আৰু ৩০-৩৫% ৰোগীৰ মৃত্যু হয়।[7][8] V. major সংক্ৰমণৰ পলমীয়া জটিলতা হৈছে প্ৰধানকৈ মুখত হোৱা বৈশিষ্টমূলক দাগ (৬৫-৮৫% ৰক্ষা পৰা ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত)।[9] কৰ্ণিয়াৰ আলচাৰৰ ফলত হোৱা অন্ধতা আৰু আৰ্থাইটিছ বা অষ্টয়'মায়েলাইটিছৰ ফলত হোৱা পংগুতা ২-৫% ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত পোৱা যায়।

প্ৰায় ১০০০০ বছৰৰ পূৰ্বে মানুহৰ মাজত বৰ‌আইয়ে দেখা দিয়া বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।[4] ইজিপ্টৰ ফাৰাও ৰামছেছ পঞ্চমৰ (Ramses V) মামীৰ দেহত পোৱা ৰঙচুৱা দাগ সম্ভৱতঃ ইয়াৰ সকলোতকৈ পুৰণি শাৰীৰিক প্ৰমাণ।[10] ৰোগটোৱে ১৮শ শতিকাৰ শেষৰ বছৰকেইটাত বছৰি প্ৰায় ৪,০০,০০০ মানুহৰ প্ৰাণ লৈছিল (পাঁচজন শাসনকৰ্তাসহ),[11] আৰু সকলো অন্ধতাৰ এক তৃতীয়াংশৰ কাৰণ আছিল।[7][12] প্ৰাপ্ৰবয়স্ক আক্ৰান্ত ৰোগীৰ ২০-৬০% আৰু আক্ৰান্ত শিশুৰ ৮০%তকৈও বেছিৰ মৃত্যু ঘটিছিল।[13] বিংশ শতিকাত প্ৰায় ৩০০-৫০০ নিযুত মানুহৰ মৃত্যুৰ বাবে এই ৰোগ দায়ী আছিল।[14][15][16] ১৯৬৭ চনত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই প্ৰকাশ কৰিছিল যে সেই বছৰত আনুমানিক ১৫ নিযুত মানুহ বৰ‌আইত আক্ৰান্ত হৈছিল আৰু ২ নিযুত মানুহ মৃত্যুমুখত পৰিছিল।[6]

উনবিংশ আৰু বিংশ শতিকাজুৰি প্ৰতিষেধকৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰৰ পিছত ১৯৭৯ চনত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই বৰ‌আই নিৰ্মূল হোৱা বুলি ঘোষণা কৰে।[6] নিৰ্মূল হোৱা দুটা সংক্ৰামক ৰোগৰ ভিতৰত আনটো হৈছে ২০১১ চনত নিৰ্মূল ঘোষণা কৰা rinderpest ৰোগ।[17][18][19]

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th সম্পাদনা). McGraw Hill. পৃষ্ঠা. 525–8. ISBN 0-8385-8529-9. 
  2. ↑ "The History of Smallpox and Its Spread around the World Archived 2015-07-13 at the Wayback Machine". Accessed 28 Jan 2013.
  3. ↑ La Belle Compagnie. "Medieval Diseases Archived 2015-08-06 at the Wayback Machine". Accessed 28 Jan 2013.
  4. ↑ 4.0 4.1 Barquet N, Domingo P (15 October 1997). "Smallpox: the triumph over the most terrible of the ministers of death". Annals of Internal Medicine খণ্ড 127 (8 Pt 1): 635–42. doi:10.1059/0003-4819-127-8_Part_1-199710150-00010 (inactive 2010-03-07) . PMID 9341063. http://www.annals.org/cgi/content/full/127/8_Part_1/635. 
  5. ↑ সম্পাদক- ড: মহেশ্বৰ নেওগ, ৰজনীকান্ত দেশশৰ্মা, নৱকান্ত বৰুৱা (তৃতীয় প্ৰকাশ, ১৯৮৭). আধুনিক অসমীয়া অভিধান. প্ৰকাশক গুৱাহাটী: অসম প্ৰকাশন পৰিষদ. পৃষ্ঠা. ২৭. 
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 "Smallpox". WHO Factsheet. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/smallpox/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-09-22. 
  7. ↑ 7.0 7.1 Behbehani AM (1 December 1983). "The smallpox story: life and death of an old disease". Microbiol Rev খণ্ড 47 (4): 455–509. PMID 6319980. PMC 281588. http://mmbr.asm.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=6319980. 
  8. ↑ "Smallpox". Armed Forces Institute of Pathology: Department of Infectious and Parasitic Diseases. Archived from the original on 2007-10-09. https://web.archive.org/web/20071009141639/http://www.afip.org/Departments/infectious/sp/text/1_1.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2008-10-28. 
  9. ↑ Jezek Z, Hardjotanojo W, Rangaraj AG (1981). "Facial scarring after varicella. A comparison between variola major and variola minor". Am. J. Epidemiol. খণ্ড 114 (6): 798–803. PMID 7315828. 
  10. ↑ Hopkins, Donald. "Ramses V:Earliest known victim?". WHO. Archived from the original on 19 September 2007. https://web.archive.org/web/20070919181605/http://whqlibdoc.who.int/smallpox/WH_5_1980_p22.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 July 2010. 
  11. ↑ J. N. Hays (2005). "Epidemics and pandemics: their impacts on human history". ABC-CLIO. p.151. ISBN 1-85109-658-2
  12. ↑ "Smallpox and Vaccinia". National Center for Biotechnology Information.
  13. ↑ Riedel S (2005). "Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination". Proc (Bayl Univ Med Cent) খণ্ড 18 (1): 21–5. PMID 16200144. 
  14. ↑ Koplow, David A. (2003). Smallpox: the fight to eradicate a global scourge. প্ৰকাশক Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-24220-3. http://books.google.com/books/ucpress?vid=ISBN9780520242203. 
  15. ↑ "UC Davis Magazine, Summer 2006: Epidemics on the Horizon". Archived from the original on 2008-12-11. https://web.archive.org/web/20081211181455/http://ucdavismagazine.ucdavis.edu/issues/su06/feature_1b.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2008-01-03. 
  16. ↑ How Poxviruses Such As Smallpox Evade The Immune System, ScienceDaily, February 1, 2008
  17. ↑ De Cock, Kevin M. (2001). "(Book Review) The Eradication of Smallpox: Edward Jenner and The First and Only Eradication of a Human Infectious Disease". Nature Medicine খণ্ড 7 (1): 15–6. doi:10.1038/83283. http://www.nature.com/nm/journal/v7/n1/full/nm0101_15b.html. 
  18. ↑ Tognotti E. (June 2010). "The eradication of smallpox, a success story for modern medicine and public health: What lessons for the future?" (PDF). J Infect Dev Ctries খণ্ড 4 (5): 264–266. doi:10.3855/jidc.1204. PMID 20539058. http://www.jidc.org/index.php/journal/article/view/1204/386. 
  19. ↑ "'The world is free of rinderpest'". The Mail and Guardian. 2011-05-25. http://mg.co.za/article/2011-05-25-the-world-is-free-of-rinderpest/. 

অতিৰিক্ত পঠন

[সম্পাদনা কৰক]

বহিঃ সংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত বৰআই সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।
বৰ্গীকৰণ
বাহ্যিক সমল
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=বৰআই&oldid=443065"ৰ পৰা অনা হৈছে