سرطان الرئه

سرطان الرئه
معلومات عامه
اختصاص طبى	اونكولوچى ،  ومنظمات النفس
الاسباب
الاسباب	رادون ،  وتدخين
بيتدرس من	منظمات النفس
بيسبب	موت
عوامل الخطر	تدخين
المظهر السريرى
الاعراض	الم صدر ،  وكحه ،  وتعب ،  وفقدان القابليه

سرطان الرئه ;الصدر بالاشعه السينيه تبين ورم سرطانى فى الرئه اليسرى

سرطان الرئه واحد من امراض الرئه اللى بتتميز بحصولانقسامات خلويه مش منظمه ، و قدرة الخلايا المنقسمه دى على غزو الانسجه التانيه و الانتشار فيها ، إما عن طريق نمو مباشر فى اتجاه نسيج جنبها او الإنتقال عن طريق الدم و مسالك الغدد الليمفاويه و غزو أنسجة بعيده بطريقه اسمها " الانتقال Metastasis ".

سرطان الرئه من أكتر السرطانات الشايعه فى العالم ( بعد سرطان الجلد ) والمسبّب الاكتر للوفات بعيا السرطان من اسباب ارتفاع نسبة المتوفيين بسرطان الرئه انه بيصيب فى الغالب كبار السن اللى بيصعب عليهم تحمل العمليات و العلاج الكيماوى و الاشعاعى بسبب كبر السن و معانتهم من امراض تانيه فى نفس الوقت بتصعب العلاج.

الاسباب

أهم اسباب الإصابة بسرطان الرئه (والسرطان عموما) العوامل المسرطنه (زى الموجودة فى دخان السّجاير) ، مادة الإيسبيست ، الاشعاعات المؤينه ، التلوث الصناعى و البيئى و دخان المصانع و التسريبات الاشعاعيه من المفاعلات النوويه. و التعرض التراكمى ده يسبب تغيرات الحامض النووى فى أنسجه بطانة القصبات من الرئتين و الشعب الهوائية. فى الاخر من الأنسجه التّالفة بيتطور سرطان الرئه.

بيعتبر التّدخين، و بالذات السّجاير، المساهم الرّئيسى المحتمل فى الإصابة بسرطان الرئه لكن اعداد كبيره من مش المدخنين بيتصابو هما كمان بالمرض.

وممكن برضه يكون السبب فى الإصابة بسرطان الرئة هو مادة الاسبستوس،

ودى مادة بيستخدموها فى البناء بتبقى على شكل بلوكات او مواد عزل حراري. والمادة دى كانو بيستوهم ها فى المبانى القديمة بس دلوقتى بطلوا يستخدموها.

التشخيص

مسح مقطعى بيبين ورم سرطانى فى الرئه الشمال.

سرطان الرئه فى بداياته فى العاده مالهوش اعراض ، و فى العاده بيكتشف بعد مايكبر او ينتشر و بتظهر اعراضه زى الكحه المتواصله و/او وجع الضهر و/او تف بلغم فيه دم و/او نقص الوزن و/او اعراض تانيه. سرطان الرئة بيتلاحظ فى العاده لأول مره بالاشعه السينيه (اشعة إكس). فى حالة ملاحظة وجود ورم بيتم التشخيص المبدئى عن طريق الاشعه المقطعيه ( سى.تى. سكان CT Scan) ، و/او الاشعه فوق الصوتيه Ultrasound scan ، و/او الاشعه النوويه (بيت سكان PET Scan ). التشخيص الكامل و معرفة نوعية الخلايا السرطانيه بيتم بعد أخد عينة من الورم و تحليلها باثولوجى تحت الميكروسكوب

خلايا سرطان الرئه بتنقسم لكذا نوع رئيسى و نوع فرعى زى " الخلايا الصغيره Small Cell - SCLC " و " الخلايا المش صغيره Non-Small Cell - NSCLC " او الاتنين مع بعض. بتتميز الخلايا الصغيره بقدرتها على الانتشار السريع و بالذات للمخ و علاجها اصعب من علاج الخلايا المش-صغيره. و فيه كمان نوعيه خطيره من سرطان الرئه بتتسمى " سرطان الأسبيست " اكمن سببه التعرض لمادة الأسبيست asbestos. سرطان الأسبيست Asbestos cancer اللى اسمه العلمى " ميسوثيليوما Mesothelioma " كان لحد فتره قصيره قبل ظهور أجيال جديده من الأدويه الفعاله كان فى العاده بيقضى على المصاب بيه فى ظرف شهور.

العلاج

علاج سرطان الرئه و الأدويه و طرق العلاج اللى بتستخدم بتتوقف على نوعية الخلايا و مدى انتشارها فى الجسم و مدى قدرة العيان على تحمل العلاج. العلاجات المستخدمه حالى هى عمليه جراحيه او العلاج الإشعاعى radiotherapy او العلاج الكيماوى chemotherapy او كلهم مع بعض. مراحل المرض اربعه. فى المرحله الأولى ممكن يتم العلاج بعمليه بيتم فيها بتر جزء من الرئه او كل الرئه حسب مدى انتشار المرض فيها. و ممكن فى المرحله دى استخدام العلاج الاشعاعى و/او العلاج الكيماوى و ممكن ان المصاب بالمرض يشفى. فى المرحله التانيه و التالته-A ممكن استخدام الاشعه و الأدويه الكيماويه فى نفس الوقت. و فى المراحل اللى بعد كده، التالته-B و الرابعه لازم يكون فيه علاج كيماوى لكل الجسم ، ففى حاله انتشار الخلايا فى اماكن بره الصدر عن طريق الدم او مسالك الغدد الليمفاويه العلاج بيكون كيماوى لقتل الخلايا السرطانيه فى الدم و كل الجسم قبل ماتمسك فى عضو. لكن اكمن الخلايا دى عددها بالمليارات فى العاده بيصعب قتلها كلها فبيرجع المرض تانى و بيبدأ العلاج من تانى. العلاج الاولانى بالدوا الكيماوى بيتسمى اول خط first line و لما بيرجع المرض بيتسمى العلاج التانى تانى خط second line و العلاج التالت بيتسمى تالت خط third line و هكذا. فى العاده فى العلاجات بعد العلاج الأولانى لازم يستخدم دوا كيماوى مااستخدمش قبل كده اكمن الخلايا السرطانيه بتعمل مناعه تحمى بيها نفسها ضد الدوا اللى استخدم. لكن ممكن استخدام الدوا للى استخدم قبل كده بعد فتره اكمن الخلايا ممكن تكون نسيته. لكن المشكله بتكون هى عدم قدرة الشخص على تحمل علاجات كيماويه كتيره بطريقه متواصله.

لغاية دلوقتى مفيش علاج حاسم يقضى على السرطان بالكامل لكن رغم كده و بعد التطور الكبير فى الطب و صناعة الأدويه بقى ممكن علاجه و تطويل عمر المصاب بيه ب ان ممكن ان المرض يتحول لمرض مزمن مش قاتل طوالى. اختراع ادويه جديده فى امريكا و الغرب و معرفة الإخصائيين ازاى يستخدموها بأقل ضرر للمصاب بتعتبر من اهم الانجازات فى علاج المرض فى القرن 21. فى السنين الاخيره ظهرت علاجات و ادويه كيماويه كتيره بطريقه مبشره و بقت بتستخدم مع بعض Regment و بقت فيه ادويه ممكن المصاب انه يستحملها على عكس الاول زى " أليمتا Alimta ". و ظهرت نوعيه من الادويه الكيماويه بتتسمى " ادوية العلاج المستهدف Targeted Thearapy " اكمنها بتهاجم اجزاء معينه فى الخلايا السرطانيه و بتستهدفها هى بس من مش ما اتأثر على بقية الخلايا العاديه فى الجسم ، و فيه نوعيه منها زى " تراسيفا Traceva " على شكل حبوب ، و فى 2011 ظهر دوا جديد من ادوية العلاج المستهدف اسمه " كسالكروى ( كريزوتينيب) (XALKORI (Crizotinib " ، و لسه فيه ابحات كتيره بتتعمل على النوعيه دى من الأدويه المبشره. فيه كمان ابحاث و دراسات بتتعمل على نوعيه جديده من العلاج عن طريق " التطعيم vaccination " و فى الحاله دى بيتم تحفيز جهاز المناعه بتاع المصاب عشان يتعرف على الخلايا السرطانيه و يهاجمها زى ما بيعمل مع الفيروسات لكن نتايج الدراسات دى لسه ما اتبلورتش لكن لو نجحت حاتكون نصره كبيره ضد مرض السرطان. الارقام و النسب الموجوده حالى فى العاده ارقام قديمه اتسجلت قبل ظهور نوعيات الادويه الجديده. المحتمل ان المرض حايكون ممكن القضاء عليه فى المستقبل.

سرطان الرئه الثانوى

الرئة مكان ممكن توصله خلايا سرطانيه من مكان تانى فى الجسم زى الثدى ، لكن فى الحاله دى بتفضل الخلايا من الثدى مش رئويه و بتتعالج على اساس انها سرطان ثدى مش سرطان رئه يعنى بالادويه المعالجه لسرطان الثدى مش سرطان الرئه.

ادويه مستخدمه

بقى فيه دلوقتى ادويه كتيره لعلاج سرطان الرئه و ده انتصار للطب بعد ماكانت الادويه محدوده من عشرين سنه و كانت بتستخدم بطريقه منفرده و كان ليها اضرار جانبيه كتيره . دلوقتى الادويه بتستخدم مع بعض فى العاده نوعين مع بعض فى نفس الوقت regiment اكمن اتضح ان الخلط بيجيب نتايج علاجيه أحسن و اضراره الجانبيه اقل. من الأدويه دى :

• سيسبلاتين Cisplatin
• أليمتا Alimta
• كاربوبلاتين Carboplatin
• جيمسيتابين Gemcitabine
• تاكسول Taxol
• افاستين Avastin
• تراسيفا Traceva
• كسلكورى Xalkori ( انتاج 2011 )

مصادر

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

سرطان الرئه