Ο Αγ. Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

 

Ο Αγ. Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης (+3 Οκτωβρίου)

Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Διδάκτωρ Θεολογίας

Άρχων Ιερομνήμων της Μ.τ.Χ.Ε.

 

«Τω αυτώ μηνί Γ΄ (Οκτωβρίω 3), μνήμη του αγίου Ιερομάρτυρος Διονυσίου του Αρεοπαγίτου»

«Τέμνη κεφαλήν, και το λοιπόν ως μέγα,

Άρας γαρ αυτήν, Διονύσιε τρέχεις.

Τμηθείς Διονύσιε τρίτη κεφαλήν θέες αίρων»

(Συναξαριστής αγ. Νικοδήμου Αγιορείτου)

Ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, διάσημος Αθηναίος και μέλος του ανωτάτου δικαστηρίου, του γνωστού Αρείου Πάγου, προσήλθε στο χριστιανισμό ήδη από τον 1^ο μ.Χ. αιώνα. Το όνομά του συνδέεται με αυτό του Απ. Παύλου. Η σαγήνη που τον οδήγησε στη χριστιανική πίστη ήταν η ομιλία του Αποστόλου στην Πνύκα, όταν βρέθηκε στην Αθήνα. Ο Παύλος από τη Βέροια φυγαδεύτηκε στην Αθήνα, όταν οι Ιουδαίοι της Θες/νίκης έφτασαν εκεί  για να τον συλλάβουν. Στην Αθήνα ο Παύλος, αναμένοντας τους δύο μαθητές του, τον Σίλα και τον Τιμόθεο, «παρωξύνετο το πνεύμα αυτού εν αυτώ θεωρούντι κατ΄ είδωλον ούσαν την πόλιν». Η Αθήνα ήταν η πόλη των Φιλοσόφων, Επικουρείων και Στωικών κυρίως, οι οποίοι συζητούσαν μεταξύ τους και έλεγαν «τι αν θέλοι ο σπερμολόγος ούτος λέγειν;». Ο Παύλος μιλούσε στη συναγωγή στους συμπατριώτες του Ιουδαίους, αλλά και προς όσους  συναντούσε κάθε μέρα στην αγορά. Ιδιαίτερα τους ενοχλούσε το περί αναστάσεως των νεκρών κήρυγμά του. Γι΄ αυτό, αφού τον έπιασαν, τον οδήγησαν στον Άρειο Πάγο λέγοντάς του· «Δυνάμεθα γνώναι τις η καινή αύτη η υπό σου λαλουμένη διδαχή;». Γιατί κάποια παράδοξα  και πρωτάκουστα διδάγματα φέρνεις με τη διδασκαλία σου στ΄ αυτιά μας. Θέλουμε, λοιπόν, να μάθουμε τί είναι αυτά που διδάσκεις!

Παναγιώτης Μαρτίνης - Χρῆστος Τερέζης

Παναγιώτης Μαρτίνης

Στίς 28/11/2022 ἀ­πε­βί­ω­σε ὁ Πα­να­γι­ώ­της Μαρ­τί­νης, ἕ­να ἀ­ξι­ό­λο­γο καί δρα­στή­ρι­ο μέ­λος- καί μά­λι­στα ἀ­πό τά ἰδρυτι­κά- τοῦ ἱ­ε­ρα­πο­στο­λι­κοῦ συλ­λό­γου «Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ». Ὁ ἐ­κλι­πών ὑ­πῆρ­ξε μί­α ἀρ­χον­τι­κή προ­σω­πι­κό­τη­τα μέ ἰ­δι­αί­τε­ρα ὑψη­λές ἐπι­δό­σεις στόν ἐ­πι­στη­μο­νι­κό κλά­δο τῆς Θε­ο­λο­γί­ας καί στήν μά­χιμη ἐκ­παί­δευ­σι. Ἦ­ταν δι­δά­κτωρ Θε­ο­λο­γί­ας με­τά ἀ­πό σχε­τι­κές σπου­δές στήν Ἰ­τα­λί­α, ἐ­νῶ ἐ­πί­σης ὑπη­ρέ­τη­σε ὡς κα­θη­γη­τής καί ὡς ἐ­πι­στη­μο­νι­κός σύμ­βου­λος θε­ο­λό­γων στήν Μέ­ση Ἐκ­παί­δευ­σι.

Προ­σέ­τι, δι­ε­τέ­λε­σε Δι­ευ­θυν­τής τῆς Σχο­λῆς Ἐ­πι­μορ­φώσεως τῶν κα­θη­γη­τῶν Μέ­σης Ἐκ­παι­δεύ­σε­ως, ὅ­που καί ἐδί­δα­ξε ἐ­πί σει­ρά ἐ­τῶν θε­ο­λο­γι­κά μα­θή­μα­τα. Ἄρι­στος γνώ­στης τοῦ ἀν­τι­κει­μέ­νου δι­δα­σκα­λί­ας του προ­σέ­φε­ρε τά μέ­γι­στα στήν ἀ­νά­πτυ­ξι τῶν σχε­τι­κῶν προ­βλη­μα­τι­σμῶν, καί ὄ­χι μό­νο στόν Νομό Ἀχαῒας. Συγ­χρό­νως εἶ­χε μί­α βα­θύ­τα­τη αἴ­σθη­σι τῶν με­θο­δο­λο­γι­κῶν ἐκεί­νων τρό­πων, πού ἦ­σαν ἀ­πα­ραί­τη­τοι γι­ά τήν προ­σφο­ρά τῆς θε­ο­λο­γι­κῆς γνώ­σης τό­σο στούς μα­θη­τές ὅ­σο καί στούς ἐ­πιμορ­φού­με­νους ἐκ­παι­δευ­τι­κούς.Ἡ δι­δα­σκα­λί­α του συ­νήρ­πα­ζε καί διήγειρε προ­βλη­μα­τι­σμούς στούς ἀ­κρο­α­τές του ,κα­θό­τι δέν ἐκι­νεῖ­το μέ μί­α τυ­πι­κή ἀνα­πα­ρα­γω­γή γνώ­σε­ων ὡς πλη­ρο­φο­ρι­ῶν, ἀλλά τίς ἀ­νε­δεί­κνυ­ε κα­τά τήν ἄ­με­ση συ­νά­φει­ά τους μέ τά κε­φα­λαιώδη τῆς ὑ­πάρ­ξεως καί τοῦ βί­ου, τά ὁδη­γοῦντα σέ ­με­το­χές στό Θεῖ­ο μυ­στή­ρι­ο.

«Το στάδιο των αρετών ηνέωκται…» - Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

«Το στάδιο των αρετών ηνέωκται…»

(Μ. Τεσσαρακοστή)

Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Η περίοδος του Τριωδίου και ιδιαίτερα της Μ. Τεσσαρακοστής που θα διανύσουμε, είναι η κατ΄ εξοχήν πνευματική και κατανυκτική περίοδος της Εκκλησίας μας.

Η περίοδος αυτή φανερώνει ιδιαίτερα τον ασκητικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας, χωρίς να υποτιμάται και το κοινωνικό της στοιχείο. Σε πλείστους τόνους υμνείται το ιδεώδες της ασκήσεως, του πολέμου κατά του σαρκικού φρονήματος και των παθών. Και πράγματι είναι πολύ σημαντικό και ουσιαστικό στοιχείο ότι τόσους αιώνες διατηρεί ο ορθόδοξος λαός μας τα ασκητικά στοιχεία της Εκκλησίας, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. Είναι η περίοδος του πνευματικού αγώνα, που μόνο η άσκηση μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά. Οι ανάγκες της ψυχής δεν ικανοποιούνται με ο,τιδήποτε εμείς της προσφέρουμε, η τροφή της ψυχής βρίσκεται μακριά απ΄ εκεί που εμείς την αναζητούμε. Η ψυχή του ανθρώπου αναπαύεται και ικανοποιείται κοντά στο Θεό με τα μέσα που του προσφέρει η Εκκλησία. Και τα μέσα αυτά είναι πολλά και σημαντικά αυτή την περίοδο, ώστε, κατά πάντα έτοιμοι, να πορευτούμε προς τον σταυρωθέντα και αναστάντα Χριστό.

Νεκρολογία στον Παναγιώτη Σ. Μαρτίνη - Του Παναγιώτου Θ. Παπαθεοδώρου

Νεκρολογία στον Παναγιώτη Σ. Μαρτίνη

Του Παναγιώτου Θ. Παπαθεοδώρου 

Θεολόγου - επίτ. Δ/ντή Β/θμιας Εκπ/σης

Τη Δευτέρα, 28η Νοεμβρίου και ώρα 9η π.μ., εγκατέλειψε τα γήινα πορευόμενος προς την ουράνια Πατρίδα ο αγαπητός φίλος και συνάδελφος Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης, μια ξεχωριστή και πολύ αγαπητή φυσιογνωμία της Πάτρας για την προσφορά του στην Εκπαίδευση, στην Εκκλησία και γενικά στην κοινωνία.

Πόνεσε πολύ τον τελευταίο καιρό, τόσο από το θάνατο της αγαπημένης του συζύγου Κατίνας Οικονόμου, όσο και από την εύθραυστη υγεία του. Συμπαραστάτες στον πόνο του και τη δοκιμασία του στάθηκαν τα δύο παιδιά του, ο Σπύρος και η Έρη με τις οικογένειές τους και οι δύο κυρίες που τον περιποιούντο.

Ο Παναγιώτης γεννήθηκε στην Πάτρα. Οι γονείς του, Σπύρος και Ερασμία, άνθρωποι απλοί, εργατικοί και ευσεβείς συμπαραστάθηκαν με όλες τους τις δυνάμεις στο μοναχογυιό τους, να πετύχει στους στόχους της ζωής του. Ο εκλιπών την εγκύκλια μόρφωση ολοκλήρωσε σε σχολεία (Δημοτικό και Γυμνάσιο) των Πατρών, κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που πέρασε η πατρίδα μας στη δεκαετία 1940-1950.

"Χρονικό της επιστροφής της Αγ. Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου" - Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Προχθές αναχώρησε για την Ουράνια Βασιλεία ο αγαπητός μας Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης.

 Οι συζητήσεις μαζί του ήταν ευχάριστες, ωφέλιμες και δημιουργικές, διότι ήταν άτομο με ευρύ μυαλό και είχε απόψεις κρυστάλλινες σε πολλά εκκλησιαστικά, εθνικά και κοινωνικά θέματα. Τα λόγια του ήταν σοφά και μετρημένα και το βλέμμα του ήρεμο, που σε γέμιζε με σιγουριά και με γαλήνη. Έφυγε και άφησε σε όλους τους γνωστούς και φίλους, ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Δεν θα ξεχασθεί. Δεν θα τον ξεχάσουμε, γιατί το φως και η καλοσύνη που σκόρπισε με το πέρασμά του από τον πρόσκαιρο αυτόν κόσμο, δεν θα σβήσει ποτέ. Πάντα θα τον θυμόμαστε, θα τον μνημονεύουμε και θα τον αγαπούμε.

Στην μνήμη του αναδημοσιεύω το άρθρο αυτό,  που φαίνεται η συμβολή του στην επανακομιδή του σήμερα τιμωμένου Αποστόλου Ανδρέα στον τόπο του Μαρτυρίου του στην Πάτρα από Ρώμη.

Αναστάσιος Κ. Κωστόπουλος

"Χρονικό της επιστροφής της Αγ. Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου"

 Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Διδάκτορος Θεολογίας

Άρχοντος Ιερομνήμονος

της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας

Πε­ντα­κό­σια χρό­νια ε­πέ­ρα­σαν α­πό τό­τε που ο Πά­πας έ­δω­κε κά­τω α­πό τους θό­λους του Α­γί­ου Πέ­τρου την υ­πό­σχε­σίν του: 
“Ω Πρω­τό­κλη­τε Α­πό­στο­λε, ε­πι­κα­λού­με­θα την θεί­αν δύ­να­μιν δια της ο­ποί­ας η τιμιω­τάτη Κά­ρα σου θα κα­τα­στή δυ­να­τόν να ε­πι­στρα­φή εις τον θρό­νο της... Ναι, θα α­πο­κα­τα­στα­θής... εις τον θρό­νον Σου και θα στη­ρι­χθής εις αυ­τόν ως ελ­πι­ζο­μεν μέ­χρι συ­ντε­λεί­ας των αιώ­νων. Υ­ΠΟ­ΣΧΟ­ΜΕ­ΘΑ προ­θύ­μως και με­τά ζή­λου να χρη­σι­μο­ποι­ή­σω­μεν  ό­λην την δύ­να­μιν που α­πορ­ρέ­ει α­πό την ε­ξου­σί­αν μας μέ­χρις ό­του Α­ΝΑ­ΚΤΗ­ΣΗΣ ΤΟ Ι­ΔΙ­ΚΟΝ ΣΟΥ ΠΟΙ­ΜΝΙΟΝ ΚΑΙ Α­ΝΑ­ΠΑΥ­ΘΗΣ ΕΙΣ ΤΟΝ Ι­ΔΙ­ΚΟΝ ΣΟΥ Ε­ΠΙ­ΓΕΙΟΝ ΟΙ­ΚΟΝ”.

Για την εκ­πλή­ρω­ση αυ­τής της υ­πό­σχε­σης που έ­δω­σε ο Πά­πας Πί­ος Β΄, ό­ταν στις 11 Α­πρι­λί­ου του 1462 πα­ρε­λάμ­βα­νε “δια χει­ρός” του Έλ­λη­να Καρ­δι­να­λί­ου Βησ­σα­ρί­ω­να τη σε­πτή Κά­ρα του Α­πο­στό­λου Αν­δρέ­ου, ξε­κί­νη­σε μί­α σει­ρά δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων α­πό τις εκ­κλη­σια­στι­κές και δη­μο­τι­κές αρ­χές, τον το­πι­κό Τύ­πο και τις ορ­γα­νώ­σεις της πό­λε­ως προς την Α­γί­α Έ­δρα, με σκο­πό την ε­πα­να­κο­μι­δή της Τι­μί­ας Κά­ρας του Α­πο­στό­λου Αν­δρέ­ου στην πό­λη του μαρ­τυ­ρί­ου Του.

ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ

Δρ. Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

«Τω αυτώ μηνί (Σεπτεμβρίω) Η΄ το Γενέσιον της Υπεραγίας Δεσπίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας».
(Συναξαριστής Αγ. Νικοδήμου Αγιορείτου)

Το άρθρο αυτό βασίζεται κυρίως στο βιβλίο του Νικ. Καβάσιλα «Η Θεομήτωρ» Αποστ. Διακονίας Β΄ έκδοση, Αθήναι 1974 (Μετάφραση – Σχόλια Παναγ. Νέλλα).

«Η Ορθόδοξος Εκκλησία τοποθετεί την «Μητέρα του Θεού» στο κέντρο της ευσεβείας της. Την θεωρεί το υπόδειγμα και τον «τύπο», την πηγή της προς τον Χριστόν αφοσιώσεως και αγάπης της». (Παναγιώτης Νέλλας).

Γι΄ αυτό έχει αφιερώσει πολλές λατρευτικές εκδηλώσεις στη μνήμη Της (γιορτές –υμνολογία – εικονογραφήσεις κ.α.).

Οι αρχαιότερες Θεομητορικές γιορτές είναι:

α) Το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)

β) Τα Εισόδια της Θεοτόκου στο Ναό (21 Νοεμβρίου)

γ) Η Κοίμησής Της (15 Αυγούστου).

Οι τρεις παραπάνω γιορτές, ακραιφνώς Θεομητορικές, στηρίζονται στην αρχαία γραπτή και προφορική παράδοση της αρχαίας Εκκλησίας.

Ακολουθούν: α) Η Υπαπαντή του Σωτήρος (2 Φεβρουαρίου) και β) Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25 Μαρτίου). Αυτές οι δύο γιορτές χαρακτηρίζονται ως Δεσποτικές και Θεομητορικές και στηρίζονται σε κείμενα της Κ. Διαθήκης (Βιβλικά): Λουκ. β΄, 22-32 η πρώτη και Λουκ. α΄, 26-39 η δεύτερη.

Το άρθρο αυτό θα ασχοληθεί με τη Θεομητορική γιορτή, που αφορά στη Γέννηση της Θεοτόκου που πανηγυρικά γιορτάζουμε  στις 8 Σεπτεμβρίου.

Σύμφωνα λοιπόν με τις πρώτες αρχαίες παραδόσεις γεννήτορες της Θεοτόκου υπήρξε το «μακάριον Ζεύγος» ο Ιωακείμ και η Άννα. Και οι δύο προερχόνταν από το βασιλικό «οίκο» του Δαβίδ.

Ευσεβέστατοι, τηρητές του Νόμου, κουβαλούσαν δυστυχώς το «όνειδος», την ντροπή, της ατεκνίας. Για τους Ιουδαίους η ατεκνία ήταν «όνειδος», αφού αυτοί που το έφεραν και φυσικά οι απόγονοί τους δεν θα ελάμβαναν μέρος στις προσδοκίες Ιουδαϊκού λαού που αφορούσαν στη Γέννηση του Μεσσία.

ΕΟΡΤΗ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

 
«Πά­ντες οι των λό­γων αυ­τών ε­ρα­σταί...»
(Α­πό το Α­πο­λυ­τί­κιο της ε­ορ­τής)

ΕΟΡΤΗ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

 Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης Δρ Θ

Άρχων Ιερομνήμων

της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Σχο­λια­στής στη μνή­μη των Τριών Ιε­ραρ­χών ξε­κι­νά­ει ως ε­ξής: "Προ­ε­ξέ­χει ου­ρα­νο­μή­κης κο­ρυ­φή, Ιε­ράρ­χης θαυ­μα­σιό­τα­τος και δια τους α­γώ­νας και την ο­σιό­τη­τα του βί­ου...", ο της Ορ­θο­δο­ξί­ας πα­τήρ, ο Μέ­γας Α­θα­νά­σιος. Δια­κρί­νε­ται, ε­πί­σης, Ιε­ράρ­χης ε­ρευ­νη­τι­κώ­τα­τος και πο­λυ­γρα­φό­τα­τος ο Και­σα­ρεί­ας της Πα­λαι­στί­νης Ευ­σέ­βιος, ο γνω­στός ως πα­τήρ της Εκ­κλη­σια­στι­κής Ι­στο­ρί­ας. Δια­λά­μπει δια την δογ­μα­τι­κήν α­κρι­βο­λο­γί­αν ...ο ε­γκω­μια­ζό­με­νος ως ο «Νυσ­σα­έ­ων φω­στήρ και πα­τήρ Πα­τέ­ρων» Γρη­γό­ριος. Δια­πρέ­πουν, ε­πί­σης,  δια θε­ο­λο­γι­κήν σο­φί­αν ο δι­δά­σκα­λος της Α­ντιο­χεί­ας Διό­δω­ρος ο Ταρ­σού και ο έν­δο­ξος κα­τη­χη­τής ο Ιε­ρο­σο­λύ­μων Κύ­ριλ­λος, ο υ­πέρ­μα­χος  της Ορ­θο­δο­ξί­ας Ε­πί­σκο­πος Κων­στα­ντί­ας Κύ­πρου Ε­πι­φά­νιος. Και τέ­λος ο διά­ση­μος ε­ξη­γη­τής και του Χρυ­σο­στό­μου συμ­μα­θη­τής και φί­λος «το της σο­φί­ας πέ­λα­γος», ο πο­λυ­ί­στωρ, ο Μο­ψουε­στί­ας Θε­ό­δω­ρος... Ό­μως, μό­νοι ο Μ. Βα­σί­λειος, ο Θε­ο­λό­γος Γρη­γό­ριος και Ιω­άν­νης ο Χρυ­σό­στο­μος ω­νο­μά­σθη­σαν οι κατ΄ ε­ξο­χήν Τρεις Ιε­ράρ­χαι, διό­τι αυ­τοί οι τρεις οι­κου­με­νι­κοί δι­δά­σκα­λοι προ­ήλ­θαν εκ του αυ­τού α­γιω­τά­του φρο­ντι­στη­ρί­ου της πί­στε­ως και της α­ρε­τής, ε­γα­λου­χή­θη­σαν α­πό τον ζή­λον των προ­σφά­των α­να­μνή­σε­ων των μαρ­τύ­ρων, αν­δρώ­θη­καν κα­τά τους ο­ξυ­τά­τους α­γώ­νας των αι­ρε­τι­κών».

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης Δρ Θ

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

«Πας ουν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του Πατρός μου του εν ουρανοίς» 

(Ματθ. 10,32).

 

 Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης Δρ Θ

Άρχων Ιερομνήμων 

της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Ομολογητές του Χριστού και μάρτυρες της Αναστάσεώς του υπήρξαν οι Άγιοι, που σήμερα τιμά η Εκκλησία.

Γι΄ αυτό συμπεριέλαβε  τη γιορτή τους, γνωστή ως Κυριακή των Αγίων Πάντων, στην περίοδο του Πεντηκοσταρίου, τη χαρμόσυνη αυτή περίοδο που καταυγάζεται με το «φως» του Αναστάντος Χριστού. Στη μνήμη τους κλείνει ο αναστάσιμος κύκλος των εορτών του Πάσχα και από τη Δευτέρα αρχίζει ο Αποστολικός κύκλος με τη νηστεία των Αγίων Αποστόλων.

Από πολύ νωρίς θεσπίστηκε να προβάλλει η Εκκλησία πρώτα τους μάρτυρες και στη συνέχεια όλους τους Αγίους. Και σοφά οι Πατέρες τοποθέτησαν την Κυριακή των Αγίων Πάντων, αμέσως μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής, αφού, «όλον το περικείμενον νέφος των Αγίων», «το φιλόθεον αυτό σύστημα», υπήρξε καρπός του Αγίου Πνεύματος.

«Εν Αγίω Πνεύματι» προφητεύουν, ομολογούν, μαρτυρούν, διδάσκουν, οριοθετούν την πίστη.

Ιερός Αυγουστίνος - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Ιερός Αυγουστίνος (+ 15 Ιουνίου)

 Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης Δρ Θ

Άρχων Ιερομνήμων 

της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

«Πάντων των εκκλησιαστικών συγγραφέων της Δύσεως υπέρτερος ανεδείχθη ο Ιερός Αυγουστίνος…, ο οποίος «εξήσκησεν ανυπολόγιστον επίδρασιν  επί της συγχρόνου και μεταγενεστέρας δυτικής θεολογίας»1.

Ο Αυγουστίνος γεννήθηκε το 354 στην Ταγάστη της Νουμιδίας, που βρίσκεται στη Β. Αφρική. Ο πατέρας του, Πατρίκιος, ήταν ειδωλολάτρης και περί τα τέλη του βίου του  έγινε χριστιανός, ύστερα από συνεχείς προσπάθειες της συζύγου του Μόνικας η οποία διεκρίνετο δια τον ενάρετο βίο της.

Μετά τα εγκύκλια γράμματα ήλθε στα Μάδαυρα και την Καρχηδόνα για ανώτερες σπουδές, αφού «παιδιόθεν διεκρίνατο δια την ευφυίαν του και την φιλομάθειάν του». Δυστυχώς, στην Καρχηδόνα, λόγω του διεφθαρμένου περιβάλλοντος, παρασύρθηκε ο Αυγουστίνος «εις βίον έκλυτον, και ήδη δεκαοκταετής απέκτησεν εξώγαμον τέκνον, τον Αδεοδάτον».

Από νωρίς επιδόθηκε στη μελέτη φιλοσοφικών συγγραμμάτων και ιδιαίτερα του Λατίνου φιλοσόφου και ρήτορα Κικέρωνα. Τότε για πρώτη φορά διάβασε την Αγία Γραφή, που δεν τον ικανοποίησε λόγω του πενιχρού από λογοτεχνικής απόψεως περιεχομένου της. Ο ίδιος αργότερα εξομολογείται: «δεν ήμουν άξιος ούτε να εμβαθύνω, ούτε να ευχαριστηθώ  με την απλότητα εκείνων των λόγων, τόσων καινοφανών δι εμέ…».

“Από τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων στὴν Κυριακή του Πάσχα: Βιώματα στὴ “Χαρμολύπη τῆς Ἐκκλησίας” - Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

“Από τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων στὴν Κυριακή του Πάσχα: 

Βιώματα στὴ “Χαρμολύπη τῆς Ἐκκλησίας”

Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Μὲ τὸ τέλος τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καὶ τῆς νηστείας ποὺ τὴν συνοδεύει, πρὶν εἰσέλθουμε στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα, σύμφωνα μὲ τὸ Δοξαστικὸ ἰδιόμελο τῆς Παρασκευῆς πρὸ τῶν Βαϊων, “Τὴν ψυχοφιλὴ πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, καὶ τὴν ἁγίαν Ἑβδομάδα τοῦ Πάθους Σου, αἰτῶμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε...”, δήλ. τὸ Σάββατο καὶ τὴν Κυριακή, ἡ Ἐκκλησία μᾶς γιορτάζει δύο γεγονότα θριάμβου καὶ νίκης. Καί, ἐνῶ οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν προετοιμαστεῖ μὲ ὅλα τὰ κατανυκτικὰ λατρευτικὰ μέσα γιὰ νὰ βιώσουν τὸ ἀποκορύφωμα τοῦ θείου Πάθους, ἡ Ἐκκλησία μὲ τὰ δύο αὐτὰ θριαμβευτικὰ γεγονότα θέλει νὰ μᾶς ὑπενθυμίσει ὅτι ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς προετοιμασίας καὶ τὸ τέρμα αὐτῆς τῆς πορείας εἶναι ἡ Ἀνάσταση, δήλ. ὁ θρίαμβος καὶ ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ. Καὶ τοῦτο γιατί στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλώσσα ποτὲ δὲ μιλᾶμε μόνο γιὰ λύπη ἢ χαρά, ἀλλὰ γιὰ “χαρμολύπη” καὶ “χαροποιὸν πένθος”.

Ἡ Βαϊφόρος, λοιπόν, ἢ ἡ Κυριακὴ τῶν Βαΐων, ὅπως καλεῖται ἡ πρὸ Πάσχα Κυριακή, μαζὶ μὲ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου, μᾶς προϊδεάζουν γιὰ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, τῆς ὁλοκληρωτικῆς νίκης τῆς ζωῆς κατὰ τοῦ θανάτου.

Ύμνος στην Ορθοδοξία - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Ύμνος στην Ορθοδοξία

ΙΩΣΗΦ ΒΡΥΕΝΝΙΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ (14^ος -15^ος αι.)

«Ουκ αρνησόμεθά σε, φίλη Ορθοδοξία·

ου ψευσόμεθά σε πατροπαράδοτον σέβας·

ουκ φιστάμεθέ σου,  μήτερ ευσέβεια.

Εν σοι εγεννήθημεν, και σοι ζώμεν, και εν σοι κοιμηθησόμεθα·

ει δε και καλέσει καιρός, και μυριάκις υπέρ σου τεθνηξόμεθα».

Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης Δρ Θ

Άρχων Ιερομνήμων 

της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Ο Ιωσήφ Βρυέννιος ο Στουδίτης, κατά τον καθηγητή Ν. Τωμαδάκη, υπήρξε «Μοναχός εις των τελευταίων χρόνων προ της Αλώσεως μεγάλων θεολόγων και πατέρων της Εκκλησίας, προερχόμενος εκ του ησυχαστικού  κινήματος, υποστηρίξας μετά ζήλου τα δόγματα της ορθοδοξίας».

Το έτος της γεννήσεώς του παραμένει άγνωστο. Πιθανολογείται  το 1350 περίπου. Επίσης, πρόβλημα αποτελεί και η καταγωγή του. Ως πλέον πιθανή θεωρείται η Κωνσταντινούπολη.

Ως μοναχός της μονής Στουδίου έλαβε όχι μόνο θεολογική κατάρτιση, αλλά και της θύραθεν  παιδείας μόρφωση. Και όπως ο Σχολάριος μαρτυρεί, «καλών διδασκόντων άριστος μαθητής (ην).».

Έτσι, τόσον η γραμματική όσο και η θεολογική μόρφωση του Βρυεννίου υπήρξε πλούσια.

Χρησιμοποιεί άριστα το γλωσσικό θησαυρό της Ελληνικής γλώσσας και από απόψεως θεολογικής παραπέμπει  σε πλείστα χωρία της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, καθώς και στους πατέρες  της Εκκλησίας . Ήταν, επίσης, γνώστης και της λατινικής γλώσσας.

Χρι­στού­γεν­να: Ει­ρή­νη και Ελ­πί­δα στη ζω­ή - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Χρι­στού­γεν­να: Ει­ρή­νη και Ελ­πί­δα στη ζω­ή 

Τα Xρι­στoύ­γεν­να εί­ναι η αρ­χή ό­λων των εκ­κλη­σια­στι­κών ε­ορ­τών. Στην ορ­θό­δο­ξη Εκ­κλη­σί­α δεν υ­πάρ­χει ου­σια­στι­κή δια­φορά με­τα­ξύ των εκ­κλη­σια­στι­κών ε­ορ­τών και γε­γο­νό­των. Γέν­νη­ση, Βά­πτι­ση, Σταύ­ρω­ση και Α­νά­στα­ση α­πο­τε­λούν έ­να σω­τη­ριώ­δες και θε­όσ­δο­το γε­γο­νός, που παρα­μέ­νει λει­τουρ­γι­κό, αν­θρω­πο­σω­τή­ριο, συ­νε­χώς πα­ρα­τει­νό­με­νο μέ­χρι τη Δευ­τέ­ρα Πα­ρου­σί­α.

Ο­λό­κλη­ρο το Ευαγ­γέ­λιο και ό­λα τα και­νο­δια­θη­κι­κά γε­γο­νό­τα της σω­τη­ρί­ας, συ­νο­ψί­ζο­νται στο Ευαγ­γέ­λιο (δηλ. χαρ­μό­συνη αγ­γε­λί­α) της Θε­ο-εν­σάρ­κω­σε­ως, της Θε­ο­αν­θρω­ποι­ή­σε­ως του Χρι­στού. Ο Θε­ός- Λό­γος «ε­φα­νε­ρώ­θη εν σαρ­κί» δηλ. έ­λα­βε σώ­μα, έ­γι­νε άν­θρω­πος. Και αυ­τό α­κρι­βώς το θε­αν­θρώ­πι­νο γε­γο­νός εί­ναι αυ­τό που γιορ­τά­ζουµε τα Xρι­στoύ­γεν­να.

«Το µέ­γα µυ­στή­ριο της ευ­σέ­βειας» έ­γκει­ται στο ό­τι ο Αιώ­νιος, Ά­ναρ­χος, Α­πρό­σι­τος και Α­κα­τά­λη­πτος, αλ­λά φι­λάν­θρω­πος Θε­ός, κα­τέ­βη­κε στον κό­σμο κι έλα­βε «σάρ­κα» κι έ­γι­νε «άν­θρω­πος». Δεν συ­γκρί­νε­ται µε τη δη­μιουρ­γί­α του κόσμου, α­φού ο ί­διος ο δη­μιουρ­γός γί­νε­ται κτί­σμα και δη­μιούρ­γη­μα.

Ο Θε­ός κα­τέ­βη­κε μέ­χρι τον άν­θρω­πο, ώ­στε ο άν­θρω­πος να υ­ψω­θεί μέ­χρι τον Θε­ό. Η α­λή­θεια της Αγ. Τριά­δος, η α­λή­θεια πε­ρί του ζώ­ντος Θε­ού µας α­πε­κα­λύ­φθη πλή­ρως µε τη Σάρ­κω­ση «του Ε­νός της Τριά­δος».

Μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσ/νίκης - Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά,

 Αρχιεπισκόπου Θεσ/νίκης 

Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη Δ. Θ.

Στις 14 Νο­εμ­βρί­ου η Εκ­κλη­σί­α τι­μά τη μνή­μη του Α­γί­ου Γρη­γο­ρί­ου του Πα­λα­μά, Αρ­χιε­πι­σκό­που Θεσ­σα­λο­νί­κης. Ε­πί­σης, ι­διαί­τε­ρα τον τι­μά και τη Β’ Κυ­ριακή των Νη­στειών, ως πρό­μα­χο της Ορ­θό­δο­ξης πί­στης και θε­ο­λο­γί­ας.

Ο Ά­γιος Γρη­γό­ριος έ­ζη­σε τον 14ο αιώ­να (1296-1359). Υ­πήρ­ξε γό­νος αρ­χο­ντι­κής οι­κο­γέ­νειας της Κων­στα­ντι­νού­πο­λης. Ο πα­τέ­ρας του ή­ταν συ­γκλη­τι­κός και σύμ­βου­λος του αυ­το­κρά­το­ρα Αν­δρο­νί­κου Β’ Πα­λαιο­λό­γου (1282 –1328), άν­δρας μεγά­λης α­ρε­τής, που ε­πι­δι­δό­ταν στη «νο­ε­ρά προ­σευ­χή».

Ο Γρη­γό­ριος έ­λα­βε με­γά­λη μόρ­φω­ση, ι­διαί­τε­ρα γνώ­ρι­σε τη φι­λο­σο­φί­α του Α­ριστο­τέ­λη, τη «λο­γι­κή» του ο­ποί­ου θε­ω­ρού­σε «ως μια κα­θα­ρή ά­σκη­ση του νου». Όμως, κυ­ρί­ως, ε­πέ­δρα­σαν στη με­τέ­πει­τα ζω­ή και πο­ρεί­α δύ­ο ο­πα­δοί της λε­γό­μενης «νη­πτι­κής» πα­ρά­δο­σης, ο Πα­τριάρ­χης Κων­στα­ντι­νου­πό­λε­ως Α­θα­νά­σιος Α’, και ο Μη­τρο­πο­λί­της Φι­λα­δελ­φεί­ας Θε­ό­κλη­τος, που τον ε­μύ­η­σε στην «κα­θαρά προ­σευ­χή». Γι’ αυ­τό σε νε­α­ρή η­λι­κί­α α­κο­λού­θη­σε τον μο­να­χι­κό βί­ο, α­φού ε­πί 20 χρό­νια έ­ζη­σε ως ε­ρη­μί­της και κοι­νο­βιά­της μο­να­χός στο Ά­γιο Ό­ρος. Με δι­δα­σκά­λους τους με­γά­λους «γε­ρο­ντά­δες» α­σκή­θη­κε στην «καρ­δια­κή» προ­σευχή και στη συ­νε­χή ε­πί­κλη­ση του ο­νό­μα­τος του Ι­η­σού.

Το Άγιο Πνεύμα στη ζωή και στο έργο της Εκκλησίας - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Το Άγιο Πνεύμα στη ζωή και στο έργο της Εκκλησίας

Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Διδάκτωρ Θεολογίας

Άρχων Ιερομνήμων της Μ.τ.Χ.Ε.

«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το άγιον, βρύει προφητείας, ιερέας τελειοί, αγραμμάτους σοφίαν εδίδαξεν, αλιείς θεολόγους ανέδειξεν, όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας. Ομοούσιε και ομόθρονε τω Πατρί και τω Υιώ, Παράκλητε, δόξα σοι».

(Από τα στιχηρά του Εσπερινού της Πεντηκοστής)

Στον ύμνο αυτό περιεκτικά περιέχονται όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν την αποστολή και την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή και στο έργο της Εκκλησίας. Κατ΄ αρχήν περιέχονται οι δωρεές του, αφού «χορηγεί» τα πάντα. Στη συνέχεια το Άγιο Πνεύμα «όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας». Και τέλος ο Ιερός Υμνογράφος εκφράζει τη θεολογία του ύμνου με τη φράση: «Ομοούσιε και ομόθρονε τω Πατρί και τω Υιώ, Παράκλητε, δόξα σοι».

Η ορθόδοξη Εκκλησία, όπως φαίνεται στην υμνολογία και στις ευχές της, ιδιαίτερα εκφράζει την πνευματολογία της, δηλαδή, την περί του Αγίου Πνεύματος θεολογία. Η παρουσία και η αποστολή του Αγ. Πνεύματος μέσα στον κόσμο μαρτυρείται από τις πολλές βιβλικές αναφορές τόσο στην Παλαιά Διαθήκη όσο και στην Καινή Διαθήκη. Κατά τη δημιουργία του κόσμου, «πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος» (Γεν. α΄,  2). Στον κατακλυσμό ο Θεός επήγαγεν πνεύμα επί την γην και εκόπασε το ύδωρ» (Γεν. Δ΄, 1). Στην ωδή του Μωυσή, μετά την έξοδο, δοξολογείται ο Θεός με τα λόγια: «απέστειλας το πνεύμα σου, εκάλυψεν αυτούς θάλασσα, έδυσαν ωσεί μόλυβος εν ύδατι σφοδρών» (Εξ. ΙΕ΄, 10).

Παναγία Σουμελά ΤΟ ΙΣΤΟΡΚΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ - Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Παναγία Σουμελά

ΤΟ ΙΣΤΟΡΚΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ*

 Παναγιώτη Σπ. Μαρτίνη

Στις πολλαπλές εκδηλώσεις που γίνονται από τους Πανελλαδικούς Ποντιακούς Συλλόγους για τη επέτειο της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου (1919- 2019) δεν πρέπει να λησμονήσουμε και το θλιβερό τέλος της ιστορικής, βασιλικής και πατριαρχικής Μονής της Σουμελιώτισσας Παναγιάς. Υπήρξε ένα μοναστήρι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία και τον πολιτισμό των Ποντίων Χριστιανών. Κτισμένο στις υπόρειες βραχώδεις περιοχές του όρους Μελά, γρήγορα έγινε γνωστό σ΄ ολόκληρη την Ανατολή. Έγινε κέντρο προσκυνήματος όχι μόνο των Ποντίων, αλλά και πλήθους πολλών χριστιανών. Αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα, Πατριαρχικά σιγίλια και Τουρκικά φιρμάνια φυλάσσονταν στο αρχείο της Μονής, αφού μ΄ αυτά αναγνωρίζονταν τα προνόμιά της.

Ιδρυτές τα Μονής φέρονται οι όσιοι Βαρνάβας και Σωφρόνιος (11^ος αι.). Την ίδια περίοδο χρονολογείται και η ίδρυση της Μονής.

Το Πνευματικό Κίνημα των αγιορειτών «Κολλυβάδων» και οι συνέπειές του - Παναγιώτης Μαρτίνης

Το Πνευματικό Κίνημα των αγιορειτών

 «Κολλυβάδων» και οι συνέπειές του 

(18^ος αι.)

Ο μοναχισμός υπήρξε πάντοτε σθεναρός πρόμαχος της Ορθοδοξίας και θεματοφύλακας των ιερών της Εκκλησίας παραδόσεων. Ιδιαίτερα οι μοναχοί του Αγ. Όρους πρόσφεραν ανεκτίμητη προς την Ορθοδοξία υπηρεσία και πολλοί απ΄ αυτούς αναδείχτηκαν μεγάλες θρησκευτικές προσωπικότητες. Στην ιστορία του Αγίους Όρους αναφέρονται πολλές προσπάθειες αγιορειτών μοναχών για την εμβάθυνση στο πνεύμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, από τις οποίες δύο διακρίνονται περισσότερο. Η πρώτη είναι η διδασκαλία περί του «Ησυχασμού» της οποίας υπέρμαχος υπήρξε ο Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, αρχ/πος Θεσσαλονίκης, και η δεύτερη, λιγότερο γνωστή, που συνδέεται, όχι χρονικά αλλά τοπικά και κυρίως πνευματικά με την πρώτη, είναι το κίνημα των Κολλυβάδων μοναχών για την αναγέννηση της λειτουργικής και πνευματικής εν γένει ζωή της Εκκλησίας με βάση την αρχαία αποστολική και πατερική Της παράδοση.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου - Παναγιώτης Μαρτίνης

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

(Νικολάου Καβάσιλα, 14^ος αι.)¹

«Εάν πρέπη κάποτε να χαίρη ο άνθρωπος και να σκιρτά και να ψάλλη με ευφροσύνη, εάν υπάρχη μια περίοδος που απαιτεί να λεχθή ό,τι υπάρχει πιο μεγάλο και πιο λαμπρό και που κάνει τον άνθρωπο να ποθή να έχη όσο το δυνατόν ευρύτερη σκέψη, ωραιότερη έκφραση και δυνατώτερο λόγο, για να υμνήση τα μεγαλεία της, δεν βλέπω ποια άλλη μπορεί να είναι αυτή, αν όχι η σημερινή γιορτή. Γιατί σαν σήμερα έφτασε στη γη Άγγελος από τον ουρανό αναγγέλοντας την απαρχή όλων των καλών. Σήμερα ο ουρανός μεγαλύνεται. Σήμερα η γη αγάλλεται. Σήμερα ολόκληρη η κτίση χαίρει. Γιατί αυτά που συμβαίνουν σήμερα είναι ένα πραγματικό πανηγύρι. Όλοι συναντιούνται σ΄ αυτό στην ίδια χαρά. Ο Δημιουργός, τα δημιουργήματα όλα, η ίδια η μητέρα του Δημιουργού που του πρόσφερε τη φύση μας και τον έκαμε έτσι κοινωνό στις χαρμόσυνες συνάξεις και τις γιορτές μας. Χαίρει και η Παρθένος, χάρις στην οποία όλες αυτές οι δωρεές δόθηκαν στους ανθρώπους.

Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ στη Βιβλική και Πατερική παράδοση - Παναγιώτης Μαρτίνης

Η ΜΕ­ΤΑ­ΝΟΙΑ

Στη Βι­βλι­κή και Πα­τε­ρι­κή Πα­ρά­δο­ση

Διερ­χό­μα­στε την πε­ρί­ο­δο του κα­τα­νυ­κτι­κού Τριω­δί­ου. Εί­ναι, ως γνω­στόν, μια πε­ρί­ο­δος που σκα­λί – σκα­λί μας α­νε­βά­ζει στο Γολ­γο­θά, ε­κεί που ο­λο­κλη­ρώνε­ται το έρ­γο της σω­τη­ρί­ας και συγ­χρό­νως πα­ρα­με­ρί­ζει με την έ­ναρ­ξη του χα­ρο­ποιού Πε­ντη­κο­στα­ρί­ου με το η­χη­ρό μή­νυ­μα: «Χρι­στός α­νέ­στη εκ νε­κρών…».

Εί­ναι α­λή­θεια ό­τι το Τριώ­διο εί­ναι μί­α πε­ρί­ο­δος πέν­θους και συ­ντρι­βής, αφού και τα χα­ρού­με­να δια­λείμ­μα­τά του, ό­πως η κα­τά­λυ­ση της νη­στεί­ας την εβδο­μά­δα του Τε­λώ­νου και Φα­ρι­σαί­ου που α­κο­λου­θεί, ό­πως και η Κυ­ρια­κή των Από­κρε­ω, θέ­λουν ψυ­χο­σω­μα­τι­κά να μας βο­η­θή­σουν για την εί­σο­δό μας στην πε­ρίο­δο της Μεγάλης Τεσ­σα­ρα­κο­στής.

Μί­α πε­ρί­ο­δος με τις κα­τα­νυ­κτι­κές α­κο­λου­θί­ες, ό­πως: Προ­η­γιασμέ­νες θείες Λει­τουρ­γί­ες, Μεγάλα Α­πό­δει­πνα, Α­κά­θι­στος Ύ­μνος και Κα­τα­νυ­κτι­κοί Ε­σπε­ρι­νοί. Σε ό­λα τα πα­ρα­πά­νω που α­να­φέρ­θη­καν, κα­θώς και στα βι­βλι­κά και υ­μνολο­γι­κά α­να­γνώ­σμα­τα τρεις έ­μπρα­κτες, ας τις ο­νο­μά­σου­με, λα­τρευ­τι­κές προκλή­σεις κα­λεί­ται να ε­κτε­λέ­σει ο πι­στός: Με­τά­νοια – Προ­σευ­χή  και Νη­στεί­α. Και οι τρεις αυ­τές λα­τρευ­τι­κές εκ­δη­λώ­σεις έ­ντο­να υ­πο­γραμ­μί­ζο­νται στα βι­βλι­κά, πα­τε­ρι­κά και υ­μνο­λο­γι­κά κεί­με­να.

Στο πα­ρόν άρ­θρο θα στα­θού­με στη Με­τά­νοια, χω­ρίς να πα­ρα­θε­ω­ρού­νται ή να μειώ­νε­ται η σπου­δαί­α ση­μα­σί­α και των δύ­ο άλ­λων, της προ­σευ­χής και της νη­στεί­ας. Εί­ναι, άλ­λω­στε, γνω­στόν ό­τι χω­ρίς προ­σευ­χή και, ό­πως την ο­ρί­ζει η Εκ­κλη­σί­α, νη­στεί­α, η με­τά­νοια εί­ναι ελ­λι­πής!

Ο όσιος Ιωάννης ο Θεριστής - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Ο όσιος Ιωάννης ο Θεριστής 

(24 Φεβρουαρίου)

(Από τους Ιταλοέλληνες της Κ. Ιταλίας) *

Εισαγωγικά και γα ευρύτερη ενημέρωση των αναγνωστών του παρόντος άρθρου κρίναμε απαραίτητο να αναφερθούμε στην παράδοση και τη σχέση της Κ. Ιταλίας με την Ορθόδοξη – Βυζαντινή Ανατολή. Είναι αλήθεια ότι η Κάτω Ιταλίας και ιδιαίτερα η Καλαβρία ήταν ένα κομμάτι της Βυζαντινής Ανατολής. Τα πάμπολλα μοναστήρια, οι λαύρες και οι σκήτες που ακόμη, έστω και ως ερείπια, διασώζονται, μαρτυρούν τη βυζαντινή – ελληνική της παράδοση. Και βέβαια όλα αυτά μαρτυρούν  επίσης και την ύπαρξη πολλών ασκητών και αγίων. Όπως αναφέρει ο Σιμωνοπετρίτης π. Αιμιλιανός «η βυζαντινή Ιταλία υπήρξε κοιτίς αγίων». Οι πιο πολλοί υπήρξαν κτήτορες μονών και λαυρών, ασκητές και ερημίτες. Από τον 9^ο αι. και μέχρι των 12^ο αι. έχουμε «μια πλημμυρίδα ελληνοκαλαβροσικελών αγίων».

Ελάχιστοι υπάρχουν στα Ορθόδοξα συναξάρια, αφού η Ανατολική Εκκλησία υπήρξε επιφυλακτική στην αναγνώριση πολλών ιταλοελλήνων αγίων, λόγω μη επαρκών στοιχείων.

Ο ΑΣΩΤΟΣ - Παναγιώτης Σπ. Μαρτίνης

Ο ΑΣΩΤΟΣ

Δια­νύ­ου­με τη 2η ε­βδο­μά­δα του κα­τα­νυ­κτι­κού Τριω­δί­ου. Εί­ναι η πε­ρί­ο­δος που μας α­νε­βά­ζει σκα­λί - σκα­λί στο λό­φο του Γολ­γο­θά. Χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ως το­νί­ζου­σα ι­διαί­τε­ρα την α­νά­γκη για τα­πεί­νω­ση (πα­ρα­βο­λή Τε­λώ­νου και Φα­ρι­σαί­ου) και έ­μπρα­κτη με­τά­νοια (πα­ρα­βο­λή Α­σώ­του).

Ας δού­με πώς μας δια­σώ­ζει και μας δι­η­γεί­ται ο Ευαγ­γε­λι­στής Λου­κάς την πα­ρα­βο­λή του “Α­σώ­του”, που αύ­ριο θα α­να­γνω­στεί στη Θεί­α Λει­τουρ­γί­α. Η πα­ρα­βο­λή αυ­τή χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ως το “Ευαγ­γέ­λιο των Ευαγ­γε­λί­ων”, α­φού μας δι­δά­σκει την α­νε­ξά­ντλη­τη α­γά­πη του Θε­ού για τον άν­θρω­πο, αλ­λά και για τα θαυ­μα­στά α­πο­τε­λέ­σμα­τα της έ­μπρα­κτης με­τά­νοιας.

Στην πα­ρα­βο­λή αυ­τή πρω­τα­γω­νι­στούν τρί­α πρό­σω­πα. Ο πα­τέ­ρας, ο νε­ώ­τε­ρος και ο πρε­σβύ­τε­ρος γιος. Αρ­χί­ζει με τη φρά­ση: “Εί­πεν δε, άν­θρω­πός τις εί­χεν δύ­ο υ­ιούς...” (Λουκ. ιε΄, 11).

“Άν­θρω­πός τις...”, πρό­κει­ται α­κρι­βώς για τον πα­τέ­ρα! Κατ΄ αρ­χήν στην πα­ρά­νο­μη και αυ­θά­δη α­παί­τη­ση του νε­ώ­τε­ρου γιου, “πά­τερ, δος μοι το ε­πι­βάλ­λον μέ­ρος της ου­σί­ας...”, σπεύ­δει να α­ντα­πο­κρι­θεί: “ο δε διεί­λεν αυ­τοίς τον βί­ον”.