ΦΟΒΟΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΔΙΑΦΕΡΕΙ
Επειδή ο Θεός Λόγος ήθελε ν’ ανακαινίσει το κατ’ εικόνα, γι’ αυτό έγινε άνθρωπος
Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως
Αν
ομολογήσουμε τον Χριστό τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, οπωσδήποτε θα
του τα αποδώσουμε όλα τα γνωρίσματα της φύσεως και του Πατέρα και της
μητέρας του· διότι έγινε άνθρωπος, για να κερδίσει αυτό που χάθηκε. Αυτός που όλα τα μπορεί είχε τη δυνατότητα να σώσει τον άνθρωπο από τον τύραννό του με την παντοδύναμη εξουσία και δύναμή του· ήταν όμως (η σάρκωσή του) το άλλοθι στον τύραννο, ότι νίκησε τον άνθρωπο αλλά υποδουλώθηκε από το Θεό. Επειδή,
δηλαδή, ο συμπαθής και φιλάνθρωπος Θεός ήθελε να αναδείξει νικητή τον
άνθρωπο που έπεσε, γίνεται άνθρωπος για να επαναφέρει στην αρχική
κατάσταση το όμοιο με το όμοιο. Και κανείς δεν αντιλέγει ότι ο άνθρωπος είναι λογική και νοερή ύπαρξη. Πώς, λοιπόν, (ο Θεός) έγινε άνθρωπος, αν προσέλαβε άψυχη σάρκα ή ψυχή χωρίς νου; Διότι κάτι τέτοιο δεν είναι άνθρωπος. Και
για ποιό λόγο να χαρούμε για την ενανθρώπηση, εάν αυτός που πρώτος
έπαθε (ο Χριστός) δεν έχει σωθεί και δεν έχει ανανεωθεί και δυναμώσει με
την ένωσή του με τη θεότητα; «Καθώς, ό,τι δεν έχει προσληφθεί, δεν
θεραπεύεται κιόλας». Έτσι, λοιπόν, προσλαμβάνει όλο
τον άνθρωπο και το πιο ωραίο μέρος της υπάρξεώς του που ασθένησε, ώστε
να χαρίσει τη σωτηρία σε όλο (τον άνθρωπο). Νους,
δηλαδή, χωρίς σοφία και γνώση δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει· εάν στερείται
την ενέργεια και την κίνηση, τότε είναι και ανύπαρκτος. Επειδή
ο Θεός Λόγος ήθελε ν’ ανακαινίσει το κατ’ εικόνα, γι’ αυτό έγινε
άνθρωπος. Και τι άλλο είναι το κατ’ εικόνα, παρά ο νους; Άφησε,
λοιπόν, το καλύτερο και πήρε το κατώτερο; Ναι, διότι ο νους βρίσκεται
στο μεταίχμιο του Θεού και της σάρκας· με τη μία συγκατοικεί, ενώ του
Θεού είναι εικόνα. Ο
νους, λοιπόν, συνενώνεται με το νου· και ο νους συνδέει την καθαρότητα
του Θεού με την υλικότητα του σώματος. Διότι, εάν ο Χριστός προσλάμβανε
ψυχή χωρίς νου, τότε θα έπαιρνε ψυχή άλογου ζώου. Εφόσον
μάλιστα είπε ο Ευαγγελιστής ότι ο Λόγος έγινε σάρκα, πρέπει να
γνωρίζουμε ότι στην Αγία Γραφή ο άνθρωπος άλλοτε λέγεται ψυχή, όπως στο
(χωρίο) «ο Ιακώβ εισήλθε στην Αίγυπτο με εβδομήντα πέντε ψυχές», και
άλλοτε λέγεται σάρκα, όπως στο (χωρίο) «κάθε σάρκα θα γνωρίσει τη
σωτηρία του Θεού». Ο Κύριος,
λοιπόν, δεν έγινε άψυχη σάρκα ούτε ψυχή χωρίς νου, αλλά άνθρωπος. Το
λέει και ο ίδιος: «Γιατί με χτυπάς, έναν άνθρωπο που σας λέει την
αλήθεια;». Προσέλαβε,
λοιπόν, σάρκα εμπλουτισμένη με λογική και νοερή ψυχή, η οποία κυβερνά τη
σάρκα, αλλά την ίδια την εξουσιάζει η θεία φύση του Λόγου. Αγίου
Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως»,
απόδοση στην νέα ελληνική, Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης. Από:http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/iwannhs_damaskhnos_ekdosis_akribhs.htm
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΤΟ ΚΑΤ' ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ Η ΝΟΜΙΚΗ ΙΕΡΑΡΧΙΑ. ΑΚΡΙΒΩΣ ΛΟΙΠΟΝ Σ' ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΑΤΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΑ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕ ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ.
ΕΞΟΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΤΟΝ ΑΠΑΛΛΑΞΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΥΙΟΘΕΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΛΑΓΙΑΝΙΣΜΟ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ.
Στο δικαστήριο ανάμεσα στο Χριστό και την Ευρώπη πραγματικά έγινε το εξής: Ο Χριστός λέει στην Ευρώπη πως αυτή βαπτίστηκε στο όνομά Του, και πως πρέπει να μείνει πιστή σ’ Αυτόν, και στο δικό Του ευαγγέλιο. Η κατηγορουμένη Ευρώπη απαντάει:«Όλες οι θρησκείες είναι ίσες -αυτό είπαν οι Γάλλοι εγκυκλοπαιδιστές- κανένας δεν πρέπει να πιέζεται να πιστεύει αυτό ή εκείνο». Η Ευρώπη ανέχεται όλες τις θρησκείες σαν λαϊκές δεισιδαιμονίες λόγω των δικών της ιμπεριαλιστικών συμφερόντων. Όμως, η ίδια η Ευρώπη δεν έχει ούτε μία θρησκεία. Όταν η Ευρώπη θα καταφέρει να πετύχει τους πολιτικούς της στόχους, τότε γρήγορα θα κάνει μία εκκαθάριση όλων των λαϊκών δεισιδαιμονιών. Σ’ αυτά τα λόγια ο Χριστός ρωτάει λυπημένος: «Πως μπορείτε εσείς οι άνθρωποι να ζείτε με ιμπεριαλιστικά, υλικά συμφέροντα, με κτηνώδη επιθυμία μόνο για σωματική τροφή; Εγώ ήθελα να σας κάνω θεούς και γιους του Θεού και εσείς αντιστέκεστε και σπεύδετε να γίνετε ίδιοι με τα κτήνη»; Τότε η Ευρώπη απαντάει:«Εσύ είσαι ξεπερασμένος, αντί για το δικό Σου Ευαγγέλιο εμείς βρήκαμε τη ζωολογία και τη βιολογία. Τώρα ξέρουμε πως είμαστε απόγονοι όχι δικοί Σου και του ουράνιου Πατέρα Σου, αλλά των ουρακοτάγκων, των γοριλών, των μαϊμούδων. Εμείς τώρα τελειοποιούμαστε για να γίνουμε θεοί, επειδή δεν αναγνωρίζουμε άλλους θεούς εκτός από εμάς». Ο Χριστός τότε αποκρίνεται: «Είστε πιο ξεροκέφαλοι από τους παλιούς Εβραίους, εγώ σας έβγαλα από το βαρβαρικό σκοτάδι, σας έφερα το ουράνιο φως, εσείς όμως θέλετε πάλι το σκοτάδι, όπως το βουβάλι τη λάσπη. Εγώ έχυσα για σας το αίμα μου, σας αγάπησα, ακόμη και όταν όλοι οι άγγελοι άπέστρεψαν το πρόσωπο τους από εσάς, επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν τη δική σας άδικη ρυπαρότητα. Όταν εσείς βρισκόσασταν στο σκοτάδι και στην αμαρτία, ήμουν ο μοναδικός που πάλεψε για σας, για να σας φωτίσω θέλοντας να σας εξαγνίσω. Μήν είστε τώρα άπιστοι, επειδή θα ξαναγυρίσετε σε εκείνο το ανυπόφορο σκοτάδι και την ανυπόφορη δυσωδία». Σ’ όλα αυτά η Ευρώπη με ειρωνικό χαμόγελο φωνάζει: «Φύγε από εμάς, δεν σε γνωρίζουμε. Εμείς κρατούμε την ελληνική φιλοσοφία;;; και τη ρωμαϊκή κουλτούρα. Εμείς θέλουμε την ελευθερία. Έχουμε πανεπιστήμια, η επιστήμη είναι το αστέρι και ο οδηγός μας. Το σύνθημα μας είναι: Ελευθερία, αδελφοσύνη, ισότητα. Ο νους;;; μας είναι ο θεός των θεών. Εσύ είσαι Ασιάτης. Απαρνιόμαστε εσένα. Είσαι ένας παλιός μύθος των παππούδων και των γιαγιάδων μας».
Σ’ αυτά αποκρίνεται ο Χριστός με δακρυσμένα μάτια: «Εγώ θα φύγω αλλά και εσείς θα δείτε. Βγήκατε από τον δρόμο του Θεού και πήγατε στο δρόμο του σατανά. Η ευλογία χάθηκε από εσάς. Στο χέρι μου είναι η ζωή σας και ο θάνατος σας, επειδή εγώ σταυρώθηκα για σας. Παρ’ όλα αυτά δεν θα σας καταδικάσω εγώ, αλλά οι αμαρτίες σας και η άρνησή σας στον Σωτήρα. Έδειξα πατρική αγάπη για όλους τους ανθρώπους και ήθελα με αγάπη όλους να σας σώσω». Σ’ αυτά απαντά η Ευρώπη: «Ποιά αγάπη; Εμείς νιώθουμε υγιές και δυνατό μίσος για όλους όσους δεν συμφωνούν με μας. Αυτό είναι το πρόγραμμά μας. Η αγάπη Σου δεν είναι παρά μόνο ένα παραμύθι. Αντί του παραμυθιού αυτού, εμείς δημιουργήσαμε εθνικισμό, διεθνισμό, προοδευτισμό, επιστημονισμό. Σ’ αυτά είναι η σωτηρία μας και εσύ φύγε από εμάς»! Αδελφοί μου, η λογομαχία αυτή στον καιρό μας τελείωσε.
Ο Χριστός απομακρύνθηκε από την Ευρώπη, όπως κάποτε απομακρύνθηκε από τη χώρα των Γαδαρηνών, επειδή το ζήτησαν οι Γαδαρηνοί. Όμως μόλις απομακρύνθηκε, ήρθε ο πόλεμος, η φτώχεια, η φρίκη, η καταστροφή.
Ξανά γύρισε στην Ευρώπη, ο προχριστιανικός βαρβαρισμός των Αβάρων, των Ούνων, των Λογγοβάρδων, αλλά σε μέγιστη φρίκη. Τον Σταυρό Του και την ευλογία Του πήρε ο Χριστός και απομακρύνθηκε. Έμεινε το σκοτάδι και η βρωμιά…
Εσείς τώρα αποφασίστε με ποιόν θα πάτε…
Με τη σκοτεινή και βρώμικη Ευρώπη, ή με τον Χριστό; Αμήν.
῞Αγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
ΑΦΥΠΝΙΣΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΟ ΛΑΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»
ΙΔΟΥ ΛΟΙΠΟΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, ΤΟΣΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΣΙΟ ΠΟΠΟΒΙΤΣ, ΤΟΣΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ. ΟΙ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΟΙ ΖΗΤΗΣΑΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ. ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ.ΒΓΑΖΟΥΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΠΙΣΤΟΙ;
Σχεδόν όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες ήλθαν σε άμεση επαφή με το δυτικό πολιτισμικό παράδειγμα και εξέφρασαν την αντίθεση και τον προβληματισμό τους έναντι της ευρωπαικής νεωτερικότητας. Ο νεότερος αντιδυτικισμός των Ορθοδόξων φαίνεται να έχει αφετηρία τη σκέψη των σλαβοφίλων και προέκυψε ασφαλώς από την οξεία αντιπαράθεση με το ρεύμα των Ευρωπαιστών ή Δυτικιστών στη Ρωσία του 19ου αιώνα. Αναφερθήκαμε ήδη στον Ντοστογέφσκι και στον Λόγο για τον Πούσκιν όπου επιχείρησε να συμφιλιώσει τα δύο ρεύματα και να αναδείξει την πανανθρώπινη και οικουμενική αποστολή της [ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ] Ορθοδοξίας στο σύγχρονο κόσμο. Ωστόσο, ο Χριστιανισμός της Δύσης καθηλώθηκε στη μεσαιωνική του εκδοχή και τίποτε άλλο δεν παρήγαγε; Νομιμοποιούμαστε οι Ορθόδοξοι να βλέπουμε την χριστιανική Δύση ακινητοποιημένη στο Μεσαίωνα; Ο 20ός αιώνας προσέφερε μια σειρά από ανανεωτικά θεολογικά ρεύματα, όπως η πατερική, η λειτουργική, η οικουμενική κίνηση, η επιστροφή στις πηγές (ressourscement) και η nouvelle thologie, η συνειδητοποίηση της σημασίας της εσχατολογίας κ.ά., με τα οποία διαλέχθηκε γόνιμα και η νεότερη ορθόδοξη θεολογία και ιδιαίτερα οι Ρώσοι της διασποράς! Ο τρόπος και το απολογητικό φαινόμενο της κριτικής του π. Ιουστίνου Πόποβιτς εντάσσεται σαφώς στην εμπειρία και στα δεινά των δύο μεγάλων πολέμων που ξεπήδησαν από την Ευρώπη[ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ]. Ωστόσο, η κριτική αυτή είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να εκφράσουμε σήμερα ως Ορθόδοξοι προς την Ευρώπη ή την Δύση; Τί, γίνεται, άραγε, με τις χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης σήμερα; Θα τις καταδικάσουμε συλλήβδην; Τίποτε θετικό δεν παρήγαγε η Ευρώπη; Πώς θα προχωρήσουμε στο μέλλον; Υπάρχει κάπου σαρκωμένος ένας Ορθόδοξος πολιτισμός τον οποίο αντιπαραβάλλουμε στη Δύση; Όλα τα δεινά της Ορθόδοξης Ανατολής οφείλονται σε μιά συνωμοσία της Δύσης; Γιατί οι Ορθόδοξοι λαοί αφέθηκαν έτσι εύκολα να παρασυρθούν από τις σειρήνες της Δύσης; Μπορεί να συγκροτηθεί και να υπάρξει μέσα στην ιστορία ένας πολιτισμός που θα είναι ταυτόσημος με την Εκκλησία; Τί σημαίνει ότι "παράγει το σχήμα του κόσμου τούτου" (Α΄Κορ.7:31); Μήπως και οι χριστιανικοί πολιτισμοί, όπως και οι χριστιανικές αυτοκρατορίες, έρχονται και παρέρχονται; Η πίστη της Εκκλησίας [ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΕΙ; ΣΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ;] είναι δυνατόν να επιβάλλεται ως σχήμα πολιτισμού και κρατικής οργάνωσης ή είναι άθλημα ελευθερίας και αγάπης, ασκητικό κατόρθωμα (podvig)[ΑΤΟΜΙΚΟ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ], όπως έλεγε ο όσιος π. Ιουστίνος Πόποβιτς; Έτσι, όμως, δεν γλιστράμε στην ιδεολογικοποίηση της Ορθόδοξης Παράδοσης [ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΑΣΚΗΣΗ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ, ΑΛΛΑ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ] και δεν εισερχόμαστε σε αυτό που ονομάστηκε στις μέρες μας "σύγκρουση των πολιτισμών"; Σε τί διαφέρουμε από την ιδεολογία του "Ρωσικού Κόσμου", εάν η Ορθοδοξία γίνεται κρατική ιδεολογία και εναντιώνεται πολεμικά στη Δύση;[ΕΝΑΝΤΙΩΝΕΤΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΣΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ;] Θεωρούμε, πάντως, ότι ο 20ός αιώνας, εκτός από μία καταλυτικά τραυματική εμπειρία κρίσης του Ευρωπαικού πολιτισμικού παραδείγματος, υπήρξε και μια σημαντική ευκαιρία κριτικού αναστοχασμού για όλους και ιδιαίτερα για τους Χριστιανούς. Ο δρόμος της συμφιλίωσης και του θεολογικού διαλόγου έχει ήδη ξεκινήσει. Οι Ορθόδοξοι, παρά τα προβλήματα και τις πληγές του παρελθόντος, οφείλουμε να προχωρήσουμε πέρα από μία μετα-αποικιακή θεώρηση και πέρα από μία μετα-τραυματική αυτοαναφορικότητα και εσωστρέφεια.[ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΝΑΦΕΡΕΣΑΙ; ΡΩΤΗΣΑΝ ΜΙΑ ΑΣΚΗΤΡΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΑΣΚΗΤΕΥΕ ΣΕ ΣΠΗΛΙΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΡΩΜΗ. ΓΙΑΤΙ ΚΛΕΙΝΕΣΑΙ ΕΔΩ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΑ. ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΠΟΤΕ ΕΔΩ ΜΕΣΑ]. Οι καιροί αλλάζουν, οι πολιτισμοί έρχονται και παρέρχονται. Η σύγχρονη θεολογική μαρτυρία της Ορθοδοξίας δεν μπορεί να αποτελεί ένα είδος επιστροφής σε κάποιο προνεωτερικό πολιτισμικό πρότυπο που χάσαμε, αλλά χρειάζεται να προσλαμβάνουμε και να μεταμορφώνουμε τον κόσμο στην προοπτική της έλευσης των εσχάτων και της Βασιλείας.[ΜΕ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΓΑΝΤΑ;] Στους Φιλοσοφικούς κρημνούς, αλλά και σε όλο το έργο, ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς δεν εκφέρει μία πολιτική ιδεολογία με όρους ιδεολογικούς ή γεωπολιτικούς εναντίον της Δύσης αλλά εκφράζει τις θεμελιώδεις προυποθέσεις της Ορθόδοξης Θεολογίας, όταν απευθύνεται στον δημόσιο χώρο και επιχειρεί να εμπνεύσει και όχι ασφαλώς να επιβάλλει την πίστη και το χριστοκεντρικό όραμά της.[ΜΕΓΑΣ ΡΗΤΟΡΑΣ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΟΣΩΝΟΥΠΩ] Η θεολογική συμβολή και η ζώσα μαρτυρία και βιοτή του οσίου π. Ιουστίνου Πόποβιτς μπορεί να μπολιάσει και να ανανοηματοδοτήσει το σύγχρονο πολιτισμικό μας παράδειγμα, υπερβαίνοντας τον αυτονομημένο ανθρωπισμό και προσανατολίζοντας προς τον Θεάνθρωπο Χριστό. Αρκεί βέβαια να μην εκπέσει σε εθνικορομαντικό σύνθημα και σε ιδεολογική ή πολεμική σύγκρουση εναντίον της Δύσης.[ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΕΝΑ ΕΥΛΑΒΕΣΤΑΤΕ]
(Από το άρθρο: "Φιλοσοφικοί κρημνοί"- Ένας κριτικός διάλογος του π. Ιουστίνου Πόποβιτς με τον ευρωπαικό ουμανισμό). Περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ, ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2024, τεύχος 170,σελ.49-58). Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΟΝ ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΕΛΘΟΝ; Ο ΟΣΙΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΕ ΤΟΥΣ ΕΠΗΡΜΕΝΟΥΣ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ. ΑΛΛΑ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΤΡΑΓΕΛΑΦΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΩΝ. ΚΑΘΟΤΙ ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΜΟΥ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΣ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ ΕΚΚΩΦΑΝΤΙΚΑ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ... Ο ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ. ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΡΩΣΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΑΝ ΣΑΝ ΚΟΤΣΥΦΙΑ. ΑΝΑΓΚΑΖΟΝΤΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ ΣΑΝ ΛΑΟΣ ΤΟΝ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΚΑΙ ΣΑΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΤΟΝ ΦΛΩΡΟΦΣΚΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΟΤΙ ΥΠΗΡΞΑΝ ΑΜΦΟΤΕΡΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΟΛΟΒΙΕΦ, ΤΟΥ ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΣΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΦΙΤΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΕ ΤΟ ΑΙΩΝΙΟ ΘΗΛΥ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΞΑΝΑΝΙΩΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΓΡΑΙΑ ΤΟΥ ΕΡΜΑ.
ΔΕΝ ΕΜΕΙΝΕ ΤΙΠΟΤΕ ΟΡΘΙΟ. Ο ΠΑΝ ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ ΟΠΩΣ ΕΚΛΑΙΓΕ Ο ΝΙΤΣΕ, ΑΛΛΑ ΖΕΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ΤΟΝ ΕΨΑΧΝΕ ΣΕ ΛΑΘΟΣ ΜΕΡΟΣ. ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΥΣΤΥΧΟΣ ΚΛΗΡΙΚΑΛΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΡΙΧΝΕΙ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΜΟ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΜΑΣ. "τὸ ἀνέκφραστο θαῦμα τοῦ Θεοῦ ἡ Ἁγία Πεντηκοστὴ πρὶν
ἀπὸ τὴν χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου ἐπαναλαμβάνεται καὶ δίδει ὅλο τὸ
πλήρωμα τῆς χάριτος καὶ μὲ αὐτὸ πασιφανῶς μαρτυρεῖ ὅτι ὅλη ἡ ζωὴ τῆς
Ἐκκλησίας συγκροτεῖται ἐν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι".ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΕΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ, Ο ΛΟΓΟΣ, ΛΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΜΕ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΝΔΥΜΑ.
«άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς και η ορμή του προφήτη» Το νέο τεύχος της «Σύναξής» μας (αρ. 170).
Παραθέτω το ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ και στη συνέχεια τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. [Το εξώφυλλο: έργο του Μάξιμου Βασίλιεβιτς, Σέρβου επισκόπου στις ΗΠΑ].
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Με την ορμή του προφήτη
Στις 2 Μαΐου 2010 ανακηρύχθηκε άγιος ο Σέρβος ιερομόναχος Ιουστίνος Πόποβιτς (1894–1979) και ημέρα μνήμης του ορίστηκε η 14η Ιουνίου. Ως θεολόγος ο π. Ιουστίνος είχε γίνει γνωστός στον εκκλησιαστικό και θεολογικό χώρο πολλών χωρών – οπωσδήποτε της Ελλάδας από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Με την θεολογία του και την στάση ζωής του συνέβαλε εξαιρετικά στη διαμόρφωση όχι μόνο θεολογικής οπτικής, αλλά και του εκκλησιαστικού τοπίου, πράγμα το οποίο είναι έκδηλο στην γήινη πατρίδα του, αλλά έχει αποτυπώματα και ευρύτερα στον Ορθόδοξο κόσμο.
Όσα χάρισε στους ανθρώπους μελετώνται, εμπνέουν, ερμηνεύονται ακόμη – 130 χρόνια φέτος από την γέννησή του και 45 από την κοίμησή του. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν η ορμητικότητα και συχνά η οξύτητα με την οποία διατύπωνε την αποφασιστικά φιλάνθρωπη θεολογία του, ορμητικότητα και οξύτητα όπως αυτή που συναντάμε σε προφήτες σαν τον Ηλία, για τον οποίον ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είχε γράψει ότι «εμέθυε τω ζήλω» [1]. Έτσι, στις δεκαετίες που έχουν σωρευτεί, φαίνεται ότι η βαθιά σκέψη του (που διατυπωνόταν με πλούσιους –συχνά αδιανόητους– νεολογισμούς και με κατηγορηματικές εκφράσεις) άλλους τους προσκαλεί σε εμβαθύνσεις, άλλους όμως τους κρατά σε μια επιδερμική ανάγνωση: σε αβαθή αντιδυτικισμό και σε απόρριψη του διαλόγου. Η σεβαστική σπουδή λοιπόν του πνευματικού πλούτου του αγίου Ιουστίνου του Νέου και η διεισδυτική κατανόησή του είναι κυριολεκτικά χρειαζούμενο εργόχειρο σήμερα. Χαρακτηριστικό αυτού του ζητήματος είναι ο εκτενής σχολιασμός στον οποίο είχε προβεί ο Παναγιώτης Νέλλας το 1971 (δέκα χρόνια πριν εκδοθεί η Σύναξη) για το εμβληματικό βιβλίο του π. Ιουστίνου Άνθρωπος και Θεάνθρωπος, το οποίο είχε κυκλοφορήσει στα Ελληνικά το 1969. Αισθανόμενοι το ειδικό βάρος αυτού του σχολιασμού, και έχοντας κατά νου και συζητήσεις μας με τον Παναγιώτη, τον αναδημοσιεύσαμε στην Σύναξη το 2011 (τ. 118, σσ. 68-78). Σημειωτέον ότι καθένας τους παρακολουθούσε με αγάπη το έργο του άλλου, σε κάποια μάλιστα επιστολή του ο π. Ιουστίνος αναφέρθηκε στον εν λόγω σχολιασμό του Νέλλα (βλ. στο παρόν αφιέρωμα την ενότητα με επιστολές του αγίου).
Η ματιά του Παναγιώτη Νέλλα ήταν ξεκάθαρα θετική για το βιβλίο, ουσιαστικά για την όλη συμβολή του π. Ιουστίνου. Ταυτόχρονα όμως έκανε με λεπτότητα κάποιες κριτικές επισημάνσεις, οι οποίες και έχουν αποδειχτεί διορατικές σε σχέση με τις τροχιές των θεολογικών μας πραγμάτων. Έγραφε, ανάμεσα σε άλλα, ο Νέλλας:
«Το βιβλίον εδημιούργησε πολλάς συζητήσεις, συχνά δε και παρεξηγήσεις. Η πυκνότης του ύφους και η απολυτότης των θέσεών του το καθιστούν εις πολλούς δυσνόητον και εις άλλους, όσον αφορά εις μερικά τουλάχιστον σημεία του, “αποκρουστικόν”» (σ. 68).
«Κατ’ αρχάς το βιβλίον κρίνει την σύγχρονον ζωήν. Η σκληρότης η οποία υπάρχει εις μερικάς σελίδας, ο σαφής και διάχυτος αντιευρωπαϊσμός του πρέπει να θεωρηθούν υπό το πρίσμα αυτό [...]. Η σκληρότης αύτη είναι πράγματι αδυσώπητος. Απέχει όμως πολύ από του να οφείλεται εις ένα απλούν συντηρητισμόν. Παρουσιάζεται τεκμηριωμένη και έλλογος, συγγενεύουσα περισσότερον προς την ευαγγελικήν και αγιοπατερικήν θεραπευτικήν παιδαγωγίαν παρά προς τον τυφλόν φανατισμόν. Καλείται συνεπώς ο αναγνώστης να μη προσκόψη εξωτερικώς επ’ αυτής, αλλά να προσπαθήση να φθάση εις την αιτίαν της, η οποία θα του αποκαλύψη ίσως μέχρι ενός σημείου και την αιτίαν της συγγραφής του βιβλίου» (σ. 71).
«Όπως ο Άρειος –ευλαβής κατά τα άλλα και με αγάπην δια τους ανθρώπους- , ούτω και ο σύγχρονος ουμανιστικός Χριστιανισμός έχει στοιχεία θετικά και μερικώς αξιέπαινα. Η περικλειόμενη όμως εις αυτόν αίρεσις είναι τόσο κεντρική, ώστε κινδυνεύει να αλλοιώση και να ανατρέψη εκ βάθρωβν ολόκληρον το οικοδόμημα της Εκκλησίας. Δια τούτο και ο π. Ιουστίνος, θέτων τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων, προσπαθεί, αξιολογών τας λεπτομερείας ως λεπτομερείας, να επισημάνη την κεντρικήν πληγήν [...]. Αυτό είναι, εάν κατανοούμεν ορθώς, το παιδαγωγικόν και θεραπευτικόν νόημα του ευαγγελικού και προφητικού χαρακτήρος σκληρότητός του» (σ. 72).
«Είναι όμως ανάγκη να διατυπωθή δια μερικά σημεία του βιβλίου και μία επιφύλαξις. Πρόκειται δια την απορίαν, την οποία δημιουργεί η απολυτότης με την οποίαν καταδικάζεται, εις τα πρώτα κυρίως μελετήματα του βιβλίου, ο προ και εκτός Χριστού άνθρωπος. [...] Η άθεος ζωή είναι όντως χάος, η ζωή όμως καθ’ εαυτήν ημπορεί βεβαίως να μη είναι φως, δεν είναι όμως ούτε χάος και έρεβος. Γνωρίζομεν εξ άλλου ασφαλώς ότι η προ Χριστού παιδεία του Σωκράτους, όπως και η εκτός Χριστού παιδεία του Gandi δεν είναι “ζούγκλα”...» (σ. 75˙ χωρίς τον Χριστό όμως –συνεχίζει– είναι καταδικασμένα σε μαρασμό και θάνατο). [...] «Παρακαλείται συνεπώς ο σύγχρονος και μη εξοικειωμένος με την πατερικήν σκέψιν αναγνώστης να μη προσκόψη εις μερικάς σκληράς τυχόν εξωτερικάς λέξεις, αλλά να προσπαθήση να φθάση εις την ουσίαν του βιβλίου και εκεί να επιμείνει. Παρακαλείται δε και ο συντηρητικός και “παραδοσιακός” μαχητής να υποβληθή εις τον κόπον να κατανοήση την πραγματική σκέψιν του συγγραφέως και να μη μετατρέπη ευκόλως το βιβλίον εις οπλοστάσιον φανατικού συντηρητισμού... Η διπλή αυτή παράκλησις ισχύει κυρίως, όσον αφορά εις την κατανόησιν του κατ’ εξοχήν δυσκολονόητου άρθρου, του αφιερωμένου εις την Β΄ σύνοδος του Βατικανού, “Σκέψεις περί του ‘αλαθήτου’ του ευρωπαίου ανθρώπου”» (σ. 76).
«Αποτελεί δε αναμφισβητήτως έλλειψιν σεβασμού προς τον συγγραφέα της το να την μετατρέψη κανείς [την φράση του π. Ιουστίνου περί τριών πτώσεων στην ιστορία του ανθρώπου: του Αδάμ, του Ιούδα και του Πάπα] εις σύνθημα αντιδυτικόν» (σ. 77). «Ο λόγος είναι σκληρός. Είναι όμως σωστικός. Τουλάχιστον υπό την έννοιαν ότι αποκαθαίρει την ατμόσφαιραν και φωτίζει το πρόβλημα» (σ. 78).
«Βεβαίως είναι ανάγκη να λεχθή ότι και εις το σημείον αυτό επραγματοποιήθησαν κατά τας τελευταίας δεκαετίας εις την δύσιν βήματα σημαντικά. Τα βήματα αυτά άφησαν έκδηλα τα ίχνη των και εις την Β΄ σύνοδον του Βατικανού. Ο π. Ιουστίνος διαλόγος πρακτικούς δεν είχε την δυνατότητα να παρακολουθήση εκ του σύνεγγυς την σύνοδον και να ίδη τας συγκεκριμένας αναζητήσεις των συγκεκριμένων ανθρώπων, να ψηλαφίσει τα ίχνη. Αυτό δε είναι εκείνο, το οποίον δημιουργεί την εντύπωσι, και εις μερικάς περοπτώσεις την βεβαιότητα, ότι μερικαί άξιαι πάσης αναγνωρίσεως και επαίνου δυτικαί εκκλησιαστικαί προσπάθειαι και πραγματικότητες αγνοούνται εις την εσωτερικήν ποιότητά των και, κατά συνέπειαν, αδικούνται» (σ. 78).
Το αφιέρωμά μας λοιπόν, κρατώντας, κατά κάποιον τρόπο, το νήμα του Παναγιώτη Νέλλα επικεντρώνει σε αυτή την δουλειά που χρειαζόμαστε: Στην λεπτή και διεισδυτική ανάγνωση των κόπων του αγίου Ιουστίνου, με διάκριση, ευγνωμοσύνη και ψηλάφιση εκείνων των μειζόντων κριτηρίων της πίστης, στα οποία όλοι υποκείμεθα και όλα υπόκεινται [2].
Το τεύχος (το οποίο ευτυχεί να αποτυπώνει την μαρτυρία μαθητών του αγίου, και μαθητών των μαθητών του) ανοίγει με την παρουσίαση του βίου και του έργου του αγίου Ιουστίνου, από τον π. Ντούσαν Ντιάκοβιτς. Κατόπιν μια σειρά μελετημάτων φωτίζει πλευρές της θεολογίας του, ακριβώς πάνω σε στασιαζόμενα ζητήματα. Ο επίσκοπος Ιγνάτιος Μίντιτς μαζί με τον αρχιδιάκονο Ζλάτκο Μάτιτς, καθώς και ο μακαριστός επίσκοπος Αθανάσιος Γιέβτιτς εξηγούν την θέση του απέναντι στον Οικουμενισμό. Το κείμενο του επισκόπου Ειρηναίου Μπούλοβιτς επαναλαμβάνει συζητήσεις του με τον άγιο Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη για την ορμητικότητα του Σέρβου αββά. Ο Διονύσιος Σκλήρης ερμηνεύει την σκέψη του αγίου Ιουστίνου όχι ως απόρριψη, αλλά ως γονιμοποίηση των αιτημάτων της Δυτικής νεωτερικότητας. Ο Βλάντιμιρ Τσβέτκοβιτς επιχειρεί αποκρυπτογράφηση της στάσης του απέναντι στην Ευρώπη και ο Σταύρος Γιαγκάζογλου συζητά με το βιβλίο του «Φιλοσοφικοί κρημνοί», το οποίο κρίνει τους ευρωπαϊκούς ουμανισμούς. Ο δε Ζντένκο Σίρκα μελετά την αντίληψή του για τον Προτεσταντισμό.
Στη συνέχεια δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την πλούσια αλληλογραφία του αγίου Ιουστίνου, τα οποία μεταφράζονται για πρώτη φορά στα Ελληνικά. Σε αυτά αποτυπώνεται η σχέση του με άνδρες και γυναίκες που έχουν το μερδικό τους στην εκκλησιαστική και θεολογική πορεία, και καταδεικνύεται η εκ μέρους του γνώση κι εκτίμηση των τεκταινομένων στον ελληνόφωνο χώρο. Και εδώ χρειάζεται η λεπτή και διεισδυτική ανάγνωση, την οποία βοηθούν τα σχόλια της μεταφράστριας Ντράγκιτσας Τάντιτς. Ένα εισαγωγικό σημείωμα του Ντέγιαν Ρίστιτς κατατοπίζει για την έκδοση των επιστολών από την ι. Μονή Τσέλιε, όπου ο άγιος Ιουστίνος ήταν πνευματικός, και της οποίας Μονής είναι ευλογία για μας η άδεια για την μετάφρασή τους.
Πάντα οι μικροί μας κόποι παλεύουν με ζητήματα μεγαλύτερά τους. Είναι κόποι που πασχίζουν να κάνουν την σκέψη, τον αναλογισμό, την κρίση, όλα προσευχή. Και μας κρατά στην ελπίδα η φράση του π. Ιουστίνου, «δεν υπάρχουν μικρές προσευχές. Κάθε προσευχή είναι στύλος από την γη ως τον ουρανό!» [3].
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου
[1] Λόγος εις Πέτρον τον απόστολον και Ηλίαν τον προφήτην, PG 50, 729. [2] Κείμενα του αγίου, τα οποία έχουν φιλοξενηθεί στην “Σύναξη”: «Η ανάγνωση της Αγίας Γραφής» (τ. 15/1985, σσ. 21-26), «Περί της μεταφράσεως της θείας Λειτουργίας» (τ. 66/1998, σσ. 5-6), εκτενές απόσπασμά του κατά του εθνικισμού (τ. 125/2013, σ. 3). [3] επισκ. Αθανάσιος Γιέβτιτς, “Όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς. Η ζωή και το έργο του,” εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2023, σ. 246.
ΤΡΑΓΙΚΉ ΕΙΡΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ ΝΑ ΔΟΞΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΑΝ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΝΩΤΙΚΟΥΣ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΕΝΩΤΙΚΟΥΣ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΟΥΣ. Ο ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΦΑΝΕΡΗ Η ΣΥΝΘΕΣΗ.
ΟΝΟΜΑΣΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ ΠΑΝΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΠΑΝΑΛΗΘΕΙΑ. ΦΥΣΙΚΑ ΔΕΝ ΕΥΣΤΑΘΟΥΝ ΑΛΛΑ ΜΑΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΔΥΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΡΟΥΟΝΤΑΙ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ, ΟΠΩΣ ΟΛΕΣ ΕΞΑΛΛΟΥ. ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ. ΣΤΑ ΠΟΛΛΑ. ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΨΥΧΙΚΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ. ΤΟ ΕΝ ΟΥ ΕΣΤΙΝ ΧΡΕΙΑ. ΣΤΗΝ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ, ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ.
Η ερώτηση στον χρόνο.
Gennaro Sasso.
Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε λέγοντας ότι ο χρόνος και ο χώρος είναι το “σύστημα της πολλαπλότητος” και σαν πολλαπλότητα να εννοήσουμε το βασίλειο των ορισμών όπου κάθε ένας αρνούμενος τον άλλον σύμφωνα με τον συλλογισμό τής πλατωνικής αρνήσεως, αριστοτελικής, Εγελιανής (λογική του Είναι) συνιστούν ένα σύστημα στο οποίο και με τον ίδιο τρόπο, καθένας είναι αυτός ο ίδιος και όχι ο άλλος, καθένας συμφωνεί και αρνείται: ένα σύστημα λοιπόν και όχι η ραψωδία ασυσχέτιστων αντιλήψεων, όπως διαβάζουμε στον Kant. Αλλά δεν θα μπορούσαμε παρ’όλα αυτά να πούμε ότι η πολλαπλότης “είναι”, “δίνεται”, διότι τόσο ο χρόνος όσο και ο χώρος και αυτά “είναι” και “δίνονται” και ούτε και το αντίθετο, δηλαδή ο χρόνος και ο χώρος είναι, δίνονται, διότι “είναι” και δίνεται η πολλαπλότης. Ούτε η πολλαπλότης δηλαδή είναι καθαυτή, το θεμέλιο του χρόνου (και του χώρου) ούτε αυτά είναι το θεμέλιο της πολλαπλότητος
Όλο αυτό που υπάρχει είναι πολλαπλό (από το περισσότερο στο λιγότερο πολλαπλό: αισθητός κόσμος, ψυχή, Νούς) και εξαρτάται, για την ύπαρξή του, από μία πρώτη αρχή απολύτως απλή, το Ένα. Μ'αυτόν τον τρόπο, από την εμβάθυνση τής οντολογίας ανεβαίνουμε στο Ένα, πέραν του Είναι και επομένως η πραγματεία του σ'αυτό το σημείο είναι νόμιμη![ΠΛΩΤΙΝΟΣ]
Επίσκοπος Μπάτσκας κ. Ειρηναίος Μπούλοβιτς & Σταύρος Γιαγκάζογλου Ο επ. κ. Ειρηναίος (κατά κόσμον Μίρκο Μπούλοβιτς, γεννημένος στις 11 Φεβρουαρίου 1947), είναι Σέρβος Ορθόδοξος κληρικός, καθηγητής Θεολογίας και επίσκοπος Μπάτσκας. Μιλά ελληνικά, ιταλικά, γερμανικά, ρωσικά και γαλλικά. Σχολιασμός Σταύρου Γιαγκαζογλου Το 2016, λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη, πραγματοποιήσαμε στον ιστορικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην Οδό Αιόλου, μία ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Σεβ. Επίσκοπο Μπάσκας Ειρηναίο (Μπούλοβιτς) διακεκριμένο ιεράρχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Σερβίας και ήδη τότε ομότιμο καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Τη συνέντευξη αυτή που μεταδόθηκε από κάποιο τηλεοπτικό σταθμό στη Σερβία δεν μπόρεσα ποτέ να την δω, μέχρι που έπεσα τυχαία πάνω της στο You Tube. Συχνά, όμως, αναφερόμουν σε αυτήν τη συνέντευξη, συζητώντας με φίλους και προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε την αλλαγή στάσης του Επισκόπου Μπάτσκας Ειρηναίου, ο οποίος, μολονότι συμμετείχε, δεν υπέγραψε την απόφαση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου για τις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο, αλλά και γενικότερα να εξηγήσουμε την αλλαγή στάσης της Εκκλησίας της Σερβίας μετά τη Σύνοδο της Κρήτης ιδιαίτερα σε σχέση με το Πατριαρχείο Μόσχας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στην τηλεοπτική αυτή συζήτηση μπορούμε να θαυμάσουμε όχι μόνο τα εξαιρετικά Ελληνικά του Σεβ. Επισκόπου Μπάτσκας Ειρηναίου αλλά και τη θεολογική και εκκλησιολογική σύνεση και εν γένει συγκρότησή του. Αναφέρθηκε στις παραδοσιακές σχέσεις αγάπης και φιλίας μεταξύ Σέρβων και Ελλήνων θεολόγων που στην εποχή μας είχαν ως αφετηρία το παράδειγμα και την προτροπή του οσίου π. Ιουστίνου Πόποβιτς ήδη από τον Μεσοπόλεμο. Έκανε λόγο για τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ και τη νεοπατερική σύνθεση και για τον καθηγητή της Θεολογικής Σχολής των Αθηνών Ιωάννη Καρμίρη με τους οποίους ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς συνδέθηκε φιλικά. Ο Επίσκοπος Μπάτσκας Ειρηναίος αναφέρθηκε έκτοτε στο έθος οι Σέρβοι φοιτητές της θεολογίας να πραγματοποιούν μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Ελλάδα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη) και όχι μόνο στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Μίλησε για τον δυτικό κόσμο και πολιτισμό, για το Ισλάμ αλλά και για την ευθύνη ουσιαστικής μαρτυρίας της Ορθοδοξίας σε έναν μεταχριστιανικό πλέον κόσμο. Αναφέρθηκε στη συνοδικότητα ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας και τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της πραγματοποίησης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στην Κρήτη, μολονότι επιφυλάχθηκε για ορισμένα κείμενα προς συζήτηση, όπως το περί γάμου. Επισήμανε ότι δεν αληθεύουν οι κατηγορίες που εκτοξεύουν εύκολα ορισμένοι, όχι και τόσο σοβαροί θεολόγοι στη Δύση, ότι οι Ορθόδοξοι υποφέρουν από εθνικιστικές και εθνοφυλετικές διαιρέσεις. Καυτηρίασε τον ζήλο ορισμένων ζηλωτών, φανατικών και σκοταδιστών, όπως τους χαρακτήρισε, οι οποίοι αρνούνται τον θεολογικό διάλογο της Ορθοδοξίας με τους ετερόδοξους χριστιανούς και έφερε ως παράδειγμα τη στάση του αγίου Μάρκου Εφέσου του Ευγενικού και του τρόπου με τον οποίο εκείνος είχε προσέλθει στον τότε διάλογο, προσφωνώντας ανάλογα και τον πάπα Ρώμης. Σημείωσε δε ότι πολλοί εκ των συγχρόνων ζηλωτών θα καταδίκαζαν ως αρχιοικουμενιστή τον άγιο Μάρκο Εφέσου τον Ευγενικό και μόνο από τον τρόπο που προσφώνησε τον πάπα της πρεσβυτέρας Ρώμης στη σύνοδο της Φερράρας-Φλωρεντίας. Το σημείωμα αυτό εκφράζει αφενός τη στενόχωρη διάθεσή μας για τους γεω-εκκλησιολογικούς ανταγωνισμούς και τα προβλήματα στην ενδορθόδοξη ενότητα και επικοινωνία, αλλά και την ελπίδα μας ότι οι μακροχρόνιοι δεσμοί και οι φιλίες μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων θεολόγων και μάλιστα σε δύσκολες εποχές τελικά θα συμβάλλουν θετικά στην αλλαγή του κλίματος και στην επιβεβαίωση της ενότητας, της συναντίληψης και της έμπρακτης συνεργασίας. ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/BFqK1DPnhnmDDoY5/ Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
ΘΑΥΜΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΛΥΣΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΤΟ ΔΕΞΙ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ. Ο ΟΠΟΙΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΔΙΕΘΕΤΕ ΒΟΛΕΨΕ ΟΛΟ ΤΟΥ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.
ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΟΜΩΣ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΠΑΤΣΚΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΛΕΕΙ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ. Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΖΗΛΩΤΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ, ΜΕ ΤΙΣ ΠΛΑΤΕΣ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ Ο ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΡΟΣΕΦΕΡΕ ΣΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΟΥ Ο κ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ;
ΤΑ ΟΜΟΡΦΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΕΦΟΣΟΝ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΕΝΝΟΕΙ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΕΝΔΥΜΑ ΦΩΤΟΣ ΠΟΥ ΠΙΝΕΙ ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΡΩΙΝΟ ΡΟΦΗΜΑ.
ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΥΣ Η ΑΓΑΠΗ ΤΩΝ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΓΝΩΣΤΗ ΣΤΑ ΠΕΡΑΤΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ.
Δημοσιεύσατε στο ιστολόγιό σας ένα σχολιασμό στο κείμενό μου, που έχει σχέση με τις απαντήσεις σε ενστάσεις για την Αγιοκατάταξη της Γερόντισσσας Γαβριηλίας. Μόνο που δεν περιοριστήκατε μόνο σε αυτό, αλλά θίξατε και άλλα θέματα, προσφιλή σας τακτική για να εντυπωσιάσετε.
Σας απαντώ με την παράκληση η απάντησή μου να δημοσιευτεί στο ιστολόγιό σας. Διαφορετικά να διαγράψετε τη σχετική ανάρτηση, γιατί ΜΟΝΟΛΟΓΕΙΤΕ.
Ο παραληρηματικός σας λόγος είναι και διαστρεβλωτικός και εμπαθής με χαρακτηρισμούς που δεν ταιριάζει να αποδίδονται από σεβασμό στην ιερωσύνη από λαϊκό σε κληρικό. Αν θεωρείτε, ότι είναι μειονέκτημα το ότι υπογράφω πάντα ως χημικός και σας ενοχλεί, σας υπενθυμίζω ότι πολλοί κληρικοί προέρχονται από τις θετικές επιστήμες και είναι τιμή μου να ανήκω σε αυτούς.
Τα γραφόμενά σας αποδεικνύουν περίτρανα ότι δεν έχετε μελετήσει όλα τα γραφόμενα και τις παραπομπές, αλλά βιαστήκατε άλλη μια φορά να εκπέμψετε παραληρηματικά. Χαρακτηρίζω το λόγο σας παραληρηματικό, γιατί, ενώ το θέμα μας είναι η αγιοκατάταξη της Γερόντισσας Γαβριηλίας, εσείς θίγετε και άλλα θέματα ΆΣΧΕΤΑ με τη δημοσίευση.
Ακολουθώντας την προσφιλή σας τακτική στο ιστολόγιό σας πρώτα σχολιάζετε τα άρθρα και μετά τα δημοσιεύετε. Απόδειξη ότι θέλετε να οδηγήσετε τους αναγνώστες εκεί, όπου εσείς θέλετε. Η δημοκράτικότητα σε όλο της το μεγαλείο!
Δεν θα ακολουθήσω το παραλήρημά σας στα άσχετα θέματα, αλλά θα σας απαντήσω μόνα στα γραφόμενά σας που έχουν σχέση με την αγιοκατάταξη της γερόντισσσας Γαβριηλίας με το οποίο ασχολείται το άρθρο μου.
Α. Γνωρίζετε θεσμικά και με βάση την εκκλησιαστική τάξη ότι οι επίσημες πλέον αγιοκατατάξεις γίνονται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από μια διαδικασία που ως ενημερωμένος ιστορικός πιστεύω να γνωρίζετε. (ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΜΙΛΑΩ ΓΙΑ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ) Η Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΕΤΟΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Οπότε η αναφορά σας στον Χρυσόστομο Σμύρνης είναι και εκτός θέματος και έλλειψη εκκλησιαστικής γνώσης, μια και η αγιοκατάταξη έγινε εκκλησιαστικά ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΚΑ από τον τότε ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ.
Β. Γράφετε για τις αντιρρήσεις της Μητρόπολης Πειραιώς, Γλυφάδος, Εστίας Πατερικών μελετών για την αγιοκατάταξη της Γερόντισσας Γαβριηλίας. Αν οι συγκεκριμένες Μητροπόλεις έχουν ακόμα αντιρρήσεις, να το δημοσιοποιήσουν και να τη διαγράψουν την Οσία από τη μνημόνευση των Αγίων ΕΠΙΣΗΜΑ και ΟΧΙ με την τακτική του Κρυφτού.
Επίσης, γιατί ζητάνε από την Μητρόπολη Καλύμνου αποδεικτικά στοιχεία και δεν τα ζητάνε από τη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που έκανε την επίσημη Αγιοκατάταξη;; Μήπως για λόγους εκκλησιαστικού λαϊκισμού;;;
Σημειώνω ότι οι γραφόμενες αντιρρήσεις των παραπάνω είναι ιστορικά ΑΤΕΚΜΗΡΙΩΤΕΣ.
Η αγιοκατάταξη δεν έγινε στη λαϊκή Αυρηλία, αλλά στη γερόντισσα και ιεραπόστολο ΓΑΒΡΙΗΛΙΑ και αυτό οι παραπάνω αντιρρησίες ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΝ.
Δεν σας προβλημάτισε κ.Τσακίρογλου γιατί ΔΕΝ ΠΗΡΕ ΤΟ ΜΟΝΑΧΙΚΟ ΣΧΗΜΑ σε Μονή του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και πήγε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων;;;
Σας ενημερώνω πάντως ότι η λάθος τακτική που ακολούθησαν οι παραπάνω (που τις αναγορεύετε σε ασφαλή κριτήρια Ορθοδοξίας) έδωσαν καλό πάτημα στους αδελφούς μας ΓΟΧ, που τις τύπωσαν σε φυλλάδια και τις μοιράζουν δωρεάν.
αν διαβάσετε προσεκτικά, γράφω τα εξής : «Μετά από μια θαυμαστή συγκυρία βρέθηκε σε μοναστήρι στη Βηθανία και σε ηλικία 62 ετών έγινε μοναχή. Μετά την τριετή δοκιμασία της ως μοναχή, η Παπαγιάννη έλαβε το όνομα Γαβριηλία.
Εν συνεχεία στάλθηκε στην Κοινότητα Ταϊζέ στη Γαλλία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα, όπου η αποστολή της εκεί ήταν σύντομη. Στη συνέχεια, στάλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου περιόδευσε σε εθνικές ελληνικές κοινότητες σε δεκαεπτά Πολιτείες και συνόδευσε πολλούς ψυχικά ασθενείς σε ψυχιατρικά νοσοκομεία στην Ευρώπη»
Άρα δεν απέκρυψα τίποτα και ως εκ τούτου ΨΕΥΔΕΣΤΕ ΑΣΥΣΤΟΛΑ. Τις απόψεις μου για τις οικουμενιστικές αδελφότητες Taize .Bose κ.λ.π. τις έχω αναπτύξει εκτενώς σε άλλα μου άρθρα και δεν θα επεκταθώ εδώ. Ψάξτε να τα βρείτε και να τα διαβάσετε.
Σας απαντώ. Η Γερόντισσα ως μοναχή ιεραπόστολος ΔΕΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΕ σε καμία οικουμενιστική ιεραποστολική κοινότητα, αλλά στις ορθόδοξες κοινότητες του π.Λαζάρου Μούρ της ΡΟΕΔ στην Ινδία και του π.Χρυσοστόμου Παπασαραντόπουλου στην Αφρική. Έτσι με την πρακτική της διαφοροποιήθηκε από άλλες παπικές ιεραποστολικές κοινότητες. Επίσης η παρουσία της στην Ινδία ήταν τέτοια, ώστε διαφοροποιήθηκε πλήρως από τις Ρωμαιοκαθολικές Ιεραποστόλους. Χαρακτηριστική ήταν η ομολογία της Ίντιρα Γκάντι στον πατέρα της Τζαβαρχαλάλ Νεχρού, όταν ο ίδιος ζήτησε να μάθει για την αδερφή Γαβριηλία: «δεν είναι Καθολική, είναι από μία άλλη εκκλησία, εντελώς διαφορετική, δεν την ξέρεις».
Αυτά κ.ιστορικέ Α.Τσακίρογλου, ΔΕΝ ΣΑΣ ΑΡΚΟΥΝ για να πειστείτε;;;;
Όσον αφορά τη διδασκαλία της Γερόντισσας για τον Οικουμενισμό πάλι είστε αδιάβαστος. Στην παραπάνω παραπομπή του ιστολογίου μου υπάρχει αναλυτική παρουσίαση των θεμάτων
-H Γερόντισσα Γαβριηλία ο Οικουμενισμός και ο Θρησκευτικός Συγκρητισμός
-Περί Οικουμενισμού και συμπροσευχών (διδασκαλία της γερόντισσας)
Τελικά ποιος είναι ανημέρωτος;;;;;;
Δ. Κύριε Α .Τσακίρογλου, συνεχίζετε να αποπροσανατολίζετε τους αναγνώστες. Η γερόντισσα ως γέννημα και θρέμμα της Κων/πολης κάνοντας υπακοή ως μοναχή στον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα πήγε στην κοινότητα Τaize το 1960 και η ΑΡΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΜΑΤΩΝ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1965. Ο συλλογισμός μας όχι είναι απλά άτοπος, αλλά αναχρονιστικός και είναι μέσα στην πρακτική σας να ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΖΕΤΕ ως ΥΠΕΡ-ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Τι σχέση έχει η Γερόντισσα με την άρση των αναθεμάτων;;;;Το ότι έκανε υπακοή ως μοναχή αυτό είναι ΚΑΤΑΚΡΙΤΕΟ;;;
Ο διαστρεβλωτικός σας λόγος συνεχίζεται, όταν γράφετε. «Τὶς γεμᾶτες ἔπαρση ὕβρεις-κατηγορίες σας λοιπόν, νὰ τὶς ἀπευθύνετε στὶς κατ’ ἐσᾶς «ἡμιμαθεῖς καὶ ἀνημέρωτες» μητροπόλεις καὶ στοὺς «βλάσφημους» ἀδελφούς σας ἱερεῖς καὶ ὄχι στὸ ποίμνιο. Ἔχετε δυστυχῶς αὐτὴ τὴν ἔπαρση νὰ ἐκφράζεστε μὲ ἀπαξιωτικοὺς ὅρους, ὅταν ἀπευθύνεστε σὲ λαϊκούς. Γι’ αὐτὸ καὶ εἴπατε σὲ ἄλλο ἄρθρο σας χωρὶς νὰ πολυσκεφτεῖτε ὅτι «Ο λαός έπαψε πλέον να αποτελεί τον θεματοφύλακα της πίστεως και η Ορθόδοξη Εκκλησία έγινε ένα φολκλορικό παραδοσιακό μουσείο» (ἐδῶ).
Εγώ έγραψα: «Είμαι υποχρεωμένος ως κληρικός της Ορθόδοξης Εκκλησίας να εκφράσω και άλλο αντιρρητικό λόγο, γιατί δυστυχώς πολλοί ημιμαθείς ή ανημέρωτοι περί της Αγίας παρασύρονται από τα γραφόμενα και μπαίνουν σε χώρους αγιομαχίας και βλασφημίας του Αγίου Πνεύματος. Θεωρούν την Οσία ως Αγία του Οικουμενισμού και εντάσσουν τις αντιρρήσεις τους ως υπερ-ορθόδοξοι στον αντι-οικουμενιστικό αγώνα (!!!!!!)
Η διαστρέβλωση των γραφομένων μου είναι ΟΦΘΑΛΜΟΦΑΝΕΣΤΑΤΗ. Αν θέλατε να σχολιάσετε τις απόψεις μου περί του ακατήχητου λαού, στο άλλο άρθρο που αναφέρεστε, να το κάνετε εκεί και όχι εδώ. Δεν φανταζόμουν όμως ποτέ ότι στους «πολλούς ημιμαθείς και ανημέρωτους» θα κατατάσσατε τον εαυτό σας πολυμαθή ιστορικέ Α.Τσακίρογλου. Και δεν το λέω εγώ. Αυτό το ομολογείτε στα γραφόμενά σας.
Και αφού είστε τόσο καταρτισμένος, γιατί δεν τολμάτε να φορέσετε το ράσο για να είστε η εξαίρεση ανάμεσα στους ημιμαθείς κληρικούς και να αγωνιστείτε μαζί με τον θεματοφύλακα της πίστεως λαό; Για να δούμε τότε ποιος ποιεί τη νήσσα και ποιος όχι;;;
Δεν μας είπατε όμως ως υπερορθόδοξος κριτής της οικουμένης, όλα τα εκκλησιαστικά πρόσωπα και οι πνευματικοί άνθρωποι με τους οποίους σχετίστηκε η γερόντισσα Γαβριηλία (και αναλυτικά γράφω στο άρθρο μου) εκκόλαπταν μια οικουμενιστική Αγία; Μήπως και ο Όσιος Πορφύριος με τον οποίο επικοινωνούσε η Γερόντισσα ήταν Οικουμενιστής;;;;
Για τα υπόλοιπα που αναφέρετε (Ουκρανικό, Σύνοδος Κρήτης κ.λπ.) τα αφήνω στον θεματοφύλακα της πίστεως λαό, για να τα λύσει με την καθοδήγησή σας κ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΕ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΕ… Σας εύχομαι, ως λαϊκός ηγέτης της Αποτείχισης μαζί με τον θεματοφύλακα της πίστεως λαό, να αποτρέψετε τη σχεδιαζόμενη ένωση με τους Παπικούς.
ΑΓΑΠΗΤΕ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΗ π. ΔΗΜΗΤΡΙΕ ΔΕΝ ΕΝΝΟΟΥΝ. ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ. ΜΟΝΟΛΟΓΟΥΝ ΣΑΝ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΛΗΨΗ. ΕΧΩ ΠΙΚΡΗ ΠΕΙΡΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΥΒΡΙΣΤΙΚΗΣ ΣΕΧΤΑΣ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΘΟΝΕΡΗ ΑΓΙΟΜΑΧΙΑ. ΠΕΡΙΕΡΓΩΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ. ΠΕΡΙΕΡΓΩΣ!!!
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΟΥΣ. Ο ΟΣΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ. ΕΙΧΑΝ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥ; ΓΝΩΣΤΟΣ ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΨΕΥΔΟΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΑΝ ΠΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ. ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΧΑΙΔΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΟΝΗΡΕΥΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΟΙ. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΗΜΙΜΑΘΕΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΗΘΟΣ ΑΗΘΕΣ.
Μόνον ο Άγιος είναι ο αληθινός Παιδαγωγός και Διδάσκαλος. Μόνον η Αγιότης είναι το Αληθινόν Φώς. Η αληθινή Παιδεία, ο αληθινός Φωτισμός, δεν είναι άλλο παρά η ακτινοβολία της Αγιότητος. Μόνον οι ΄Αγιοι είναι οι αληθώς φωτισμένοι. Η Αγιότης ζη και αναπνέει δια του Φωτός, ακτινοβολεί και ενεργεί εν τω Φωτί. Αγιάζουσα η Αγιότης, ταυτόχρονα φωτίζει και διδάσκει. Η παιδεία είναι προβολή της αγιότητος. Μόνον ο αγιασθείς άνθρωπος δύναται να αγιάζη και άλλους· μόνον γενόμενος αυτός φως δύναται να φωτίζη τους άλλους. Το Ευαγγέλιον του Θεανθρώπου συγκεντρώνει τα πάντα εις τον προσωπικόν αγώνα και την άσκησιν τα πάντα αρχίζουν από το ίδιον το πρόσωπον του ανθρώπου: σωζόμενος ο άνθρωπος σώζει απαραιτήτως και τους άλλους γύρω του· φωτιζόμενος φωτίζει και τους άλλους. Αυτή είναι η ευαγγελική οδός, η εφαρμοζομένη πιστώς εις την Ορθοδοξίαν, φυλασσομένη και διαφυλαχθείσα εις αυτή. Ιδού πως την χαράσει, ως άλλος υιός της βροντής, ο μέγας άγιος και διδάσκαλος της Εκκλησίας, ο φωστήρ της οικουμένης, ο αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Καθαρθήναι δει πρώτον, είτα καθάραι· σοφισθήναι, και είτα σοφίσαι· γενέσθαι φως, και φωτίσαι· εγγίσαι Θεώ, και προσαγαγείν άλλους· αγιασθήναι, και αγιάσθαι». Κατά το θέλημα της Θείας Πρόνοιας ημείς ζώμεν επί της γεωγραφικής και θρησκευτικής διασταυρώσεως της Ανατολής και της Δύσεως. Δια τούτο, ίσως ευρισκόμεθα συχνά εις βασανιστικόν αδιέξοδον. Έχετε παρατηρήσει πως εις την ορθόδοξον ψυχήν μας δεν ανταποκρίνεται η ορθολογιστικο-σχολαστική παιδεία της ρωμαιοκαθολικής και προτεσταντικής Ευρώπης; Τούτο κατοπτρίζεται σαφώς εις την ιδεολογικήν και ηθικήν περιπλάνησιν του μεγαλυτέρου μέρους των διανοουμένων μας.Αυτοί έχουν αποξενωθή από τον ορθόδοξον λαόν μας, από το σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, και δια τούτο έχουν χάσει την ορθόδοξον αίσθησιν και τον ορθόδοξον προσανατολισμόν εις τα βασικά προβλήματα της ζωής και του θανάτου. Η παιδεία κατά το πρότυπον του ευρωπαϊκού Aufklarung (Διαφωτισμού) ποτέ δεν δύναται να είναι παιδεία δι’ ημάς. Η ορθόδοξος αίσθησις και η ορθόδοξος συνείδησις παραδέχεται και αναγνωρίζει μόνον τους αγίους ως παιδαγωγούς και διδασκάλους και μόνον την αγιότητα ως φωτισμόν και ως αληθινήν παιδεία. Είναι πολύ βαθειά η πείνα και η δίψα της ψυχής μας, βαθυτέρα από ότι νομίζουν πολλοί από τους διανοουμένους μας, και κανείς δεν δύναται να την ικανοποιήση εκτός του Χριστού και των αγίων Του.
Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς, «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος», εκδ. οίκος «Αστήρ», Αθήναι 1987 .
Αριστερά ο μακαριστός Μητροπολίτης πρώην Ερζεγοβίνης Αθανάσιος και ο όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς.
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Αλλά ανεξάρτητα από την διδακτορική του διατριβή στην θεολογία, η διετής παραμονή του πατρός Ιουστίνου στην ορθόδοξη Ελλάδα ήταν και για τον ίδιο γεγονός μεγάλης σπουδαιότητας και ωφέλειας, αλλά και για το μετέπειτα έργο του στις Εκκλησίες του Θεού στην Σερβία και στην Ελλάδα.
Ο πατήρ Ιουστίνος στην Αθήνα γνώρισε εκ του σύνεγγυς τον ορθόδοξο ελληνικό λαό, την αιωνόβια ευσέβειά του και την δραστήρια εκκλησιαστική ζωή του, και με όλα αυτά κόσμησε τον αυτό του και τον λαό του.
Εξ αιτίας αυτού είχε πολλές φορές την συνήθεια να μας λέγει: «Όταν ο ορθόδοξος Έλληνας εγείρεται και ομιλεί, από τον λόγο του εξέρχονται επτά Οικουμενικές Συνοδοί» και κάπως αργότερα τόνιζε: «Τα αδέλφια μας, τους Έλληνες, πάντοτε να τους αγαπάτε σαν τους δικούς σας πνευματικούς γονείς και αναδόχους και ως παντοτινούς διδασκάλους στην πίστη, στην ευσέβεια και στην εκκλησιαστικότητα»*.
Μας έλεγε μάλιστα αργότερα με την συνηθισμένη του πραότητα ότι μένοντας σε μια ευσεβή Ελληνίδα γιαγιά, περισσότερο διδάχθηκε την ευσέβεια από αυτήν παρά από πολλούς στο πανεπιστήμιο.
«Εκείνη», έλεγε ο πατήρ Ιουστίνος, «γνώριζε σχεδόν όλους τους βίους των αγίων απ’ έξω, κι εγώ ως μοναχός αισθάνθηκα ενώπιον της ντροπή αλλά και θαυμασμό για την ευσέβειά της».
Ακριβώς τότε ο πατήρ Ιουστίνος πήρε από την Αθήνα συγκεκριμένη έκδοση των βίων των αγίων και την μετέφερε μαζί του στην Σερβία, με σκοπό να την χρησιμοποιήσει για την μετάφρασή τους στην σέρβική γλώσσα).
Στην Αθήνα γνώρισε και έλαβε πείρα της θαυμάσιας βυζαντινής θείας λειτουργίας στους υπερπλήρεις από τον ευσεβή λαό ορθοδόξους ναούς. Σε έναν από αυτούς τους παλαιούς ναούς στο κέντρο της Αθήνας -στον όποιο τότε προσέρχονταν να λειτουργηθούν ορθόδοξοι Ρώσοι αδελφοί (το μεγαλύτερο μέρος των φυγάδων από την Ρωσία, οι οποίοι μέσω της Κων/πολης ήρθαν στην Αθήνα και έγιναν δεκτοί από τους Έλληνες)- συχνά λειτουργούσε και προσευχόταν.
* Αυτό το έλεγε τις τελευταίες ημέρες της επίγειας ζωής του στο Μοναστήρι Τσέλι (των Αγίων Αρχαγγέλων) στον Βάλιεβο όταν πλημμύριζε από χαρά με τον ερχομό των αδελφών από την Ελλάδα για να πάρουν την ευλογία του και να παρακαλέσουν για τις θεάρεστες προσευχές του, καθ’ όσον χρόνο μάλιστα ήταν ασθενής.
Απόσπασμα από το βιβλίο του μακαριστού Επισκόπου Αθανασίου Γιέβτιτς «Βίος του Οσίου Πατρός Ιουστίνου Πόποβιτς».
ΑΛΛΟΙΜΟΝΟ. ΜΑΣ ΕΦΑΓΕ ΤΗΝ 8η ΚΑΙ ΤΗΝ 9η. ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ. ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΟΝΤΑΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ SOLA SCRIPTURA. Ο ΛΟΥΘΗΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΩΝ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΝ/ΚΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΑΝΑΚΗΡΥΞΑΝ ΤΟΝ ΗΣΥΧΑΣΜΟ ΕΧΘΡΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΣΤΡΩΣΑΝ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΑΛΙ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ.
ΣΗΜΕΡΑ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΤΙΠΟΤΑ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΗ ΟΜΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.
ΘΛΙΒΕΡΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ ΕΧΟΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΤΣΕΠΕΣ ΤΟΥΣ ΑΜΦΟΤΕΡΟΙ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΥ.
Προς θαλάσσιον, Περί αποριών, ερώτησις ΝΕ, Σχόλιο 34. Τόμος 14 Γ, Μερετάκης.
«Όποιος παρέχει, κατασκευάζει, γιά τήν περί εαυτού γνώσιν, πρόληψιν, φήμην, σ’αυτούς πού τόν θεωρούν, τόν ακούνε, μέ τήν προφορά δηλ. μέ τήν επανάληψη καί μόνον τών λέξεων από τούς λόγους πού έχει κλεψει από τούς Πατέρες, παραπείθοντας τίς ακοές τών ασυνέτων καί μιαίνοντας μέ συνουσία, σάν να είναι γυναίκες, αυτές οι αμύητες ακοές, τίς καλές καί θεοφιλείς θεωρίες τού πρώτου διδάξαντος, αυτός ελέγχεται δοξομανών, αφού παρατάσσεται μέ αυθάδεια, μαζί μέ τό ανώτερο επίπεδο τών φυσικών θεωρημάτων. Αφού δέν έχει αγγίξει τήν αληθινά υψηλή γνώση καί τήν έξη αυτής. Καί πεθαίνει χτυπημένος στήν καρδιά από τά βέλη πού αντιπροσωπεύουν : τήν θύμηση τής παρανομίας του έναντι τών Πατέρων, τήν ντροπή από τήν έπαρσή του (τήν οίηση), γιά τήν γνώση πού δέν είχε καί τήν αναπόφευκτη αναμονή τής μελλούσης κρίσεως. Διότι συλληφθείς από αυτά τά βέλη ο κενόδοξος, πεθαίνει χτυπημένος από τίς αιχμές τους.»
ΕΤΣΙ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΑΖΗΤΕΙ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΟΣΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΗΚΑΝ. ΔΕΝ ΑΦΟΜΟΙΩΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΩΣ Η ΚΑΙΝΗ ΚΤΙΣΗ. ΕΞΑΛΛΟΥ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΤΑΝΟΕΙΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟ. ΕΡΜΗΝΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥΤΟΥ.
Τού Αγίου Μαξίμου Ευεργετινού Δ, σελ 586 Διακόνου λόγον επέχει ο πρός τούς ιερούς αγώνας αλείφων τόν νούν, καί τούς εμπαθείς λογισμούς απελεύνων απ`αυτού. Πρεσβυτέρου δέ ο εις τήν γνώσιν τών όντων φωτίζων. Επισκόπου δέ, ο τώ αγίω μύρω τελειών τής γνώσεως τής προσκυνητής καί Αγίας Τριάδος. Ερμηνεία Εκείνος, πού προετοιμάζει τόν νούν του εις πνευματικούς αγώνας καί αποδιώκει από τήν ψυχή του τούς αισχρούς λογισμούς, είναι ως Διάκονος κατά τήν θείαν λατρείαν. Εκείνος, πού διά τής γνώσεως τών όντων φωτίζει τόν νούν του μέ τήν σκέψιν τού Δημιουργού, είναι ώς ο Πρεσβύτερος. Καί τέλος ώς ο Επίσκοπος είναι εκείνος, πού ανάγεται εις τό ύψος τής μυστικής γνώσεως τής προσκυνητής Αγίας Τριάδος, επιστεγάζων ούτω πάσαν γνώσιν καί κατευωδιάζων τήν ψυχήν του μέ τό άγιον μύρον τής τοιαύτης
(Μαξίμου Ομολογητού, Προς Θαλάσσιον… περί διαφόρων απόρων της Αγίας Γραφής - Απ’ την εισαγωγή…)
Ἡ χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος δέν ἐνεργεῖ σοφία στούς ἁγίους, χωρίς τό νοῦ πού δέχεται τήν σοφία· οὔτε γνώση, χωρίς τήν δύναμιν τοῦ λογικοῦ πού δέχεται τήν γνώση· οὔτε πίστη χωρίς τήν πληροφορία τοῦ νοῦ καί τοῦ λογικοῦ περί τῶν μελλόντων, πού ἦταν ὡς τότε ἄδηλα σέ ὅλους· οὔτε χαρίσματα ἰαμάτων, χωρίς φυσική φιλανθρωπία· οὔτε κανένα ἄλλο ἀπό τά λοιπά χαρίσματα, χωρίς τήν δεκτική ἱκανότητα καί δύναμη τοῦ καθενός. Οὔτε πάλι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά ἀποκτήσει ἀπό φυσική του δύναμιν ἕνα ἀπό τά χαρίσματα πού ἀριθμήσαμε, χωρίς τήν θεία δύναμη πού τά χορηγεῖ. Τό φανερώνουν αὐτό ὅλοι οἱ Ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ὕστερα ἀπό τίς ἀποκαλύψεις τῶν θείων ζητοῦν τούς λόγους ὅσων τούς ἀποκαλύφθηκαν.
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
ΑΣ ΠΡΟΣΕΞΟΥΝ ΛΟΙΠΟΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΕΡΑΝΩ ΠΑΣΗΣ ΥΠΟΨΙΑΣ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΟΙΗΣΕΩΣ.
Όταν νικήσεις κάποιο από τα πιο ατιμωτικά πάθη, τη γαστριμαργία, ας πούμε, ή την πορνεία ή την οργή ή την πλεονεξία, αμέσως σου έρχεται ο λογισμός της κενοδοξίας. Αν και αυτόν τον νικήσεις, τον διαδέχεται ο λογισμός της υπερηφάνειας.
Όλα τα ατιμωτικά πάθη της ψυχής διώχνουν τον λογισμό της κενοδοξίας. Όταν όμως όλα αυτά που είπαμε νικηθούν, τον ξαναφέρνουν στην ψυχή.
Την κενοδοξία τη θανατώνει η κρυφή εργασία, ενώ την υπερηφάνεια το να αποδίδει κανείς τα κατορθώματά του στον Θεό.
Εκείνος που καλλιεργεί τις αρετές για την κενοδοξία, είναι φανερό ότι και την πνευματική γνώση για την κενοδοξία την καλλιεργεί. Ένας τέτοιος άνθρωπος τίποτε δεν κάνει και τίποτε δεν λέει για την ωφέλεια των άλλων, αλλά σε όλα κυνηγά τη δόξα από αυτούς που τον βλέπουν ή τον ακούν.
(Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Γ’, Υπόθεση ΚΣΤ’ (26), σελ. 194. Εκδόσεις “Το Περιβόλι της Παναγίας”, Θεσσαλονίκη 2006)
