Helene (Mythologie)

d Helena mitem Menelaos, rechts vom Paar d Aphrodite

D Helene oder Helena (altgriech. Ἑλένη Helénē; latiin. Helena) isch i de griechische Mythologii e uusergwöönlich schööni Frau, wo vom troianische Prinz Paris graubt woren isch, wa de Grund vom Troianische Chrieg gsii isch.

Mythos

D Helene isch d Töchter vom Zeus und vo de Nemesis. Die hett sich ine Gans verwandlet, wo de Zeus si verfolgt hett. De aber hett sich ine Schwan verwandlet. D Nemesis hett denn imene Hain bi Sparta en Ai glait. Hirte hend de zo d Leda broocht, de Frau vom spartanische König Tyndareos. Und wo da Ai uusbrüetet wore isch, isch d Helene gschlupft. I de jüngere Saage isch aber d Leda d Muetter vo de Helena, und si hett s Ai glait, nochdem de Zeus mit ere Sex i de Gstalt vomene Schwaan ghaa hett. Di beede Dioskure geltet as eri Brüedere und usemen andere Ai gschlupft. D Helene isch no zimmli jung vom Theseus graubt wore, aber d Dioskure hend si bifrait und zrugg uf Sparta broocht. De Tyndareos hett e Fest verastaltet, wo ali Fraier vo de Helene zemechoo sind und si hett de Menelaos uusgweelt. De isch denn nochem Tood vom Tyndareos König vo Sparta wore, well d Dioskure scho gstorbe sind. Wo de Paris de Menelaos bsuecht hett, hett er sich i d Helene verluegt und si graubt und uf Troia entfüert. Nochem Fall vo Troia ninnt de Menelaos si wider zu sich. S Chind vo dem Paar isch d Hermione. Um d Helene sind i de Antiki verschidnige Saage entstande.

Kult

D Helene isch z Lakonie zäme mitem Menelaos vereert wore, vor alem im Menelaion z Therapne, wo nöd wiit ewegg vo Sparta glegen isch. Da Haligtum, wo scho de Alkman erwäänt, isch archäologisch erforscht und en Inschrift vo doo usem 6. Joorhundert v. Chr. isch a de Welena (Ϝελένᾱ) gwidmet, wie di lakonischi Form vom Name luutet Z Sparta isch d Helene as e Platane vereert wore, wo mit Chränz gschmückt gsii isch und för si isch s Eleneia-Fest gfiiret wore. Si isch underem andere o uf de Insle Rhodos und Chios vereert wore.

Noolebe

Di schööni Helena isch sitt de Renaissance e bliebts Thema, wo i de Literatur und bildende Chünst uufgriffe woren isch, bsunders wie si usem Ai schlupft und vom Paris graubt werd.

Literatur

• Ruth E. Harder: Helene. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 5, Metzler, Stuttgart 1998, ISBN 3-476-01475-4, Sp. 278–280.