Kestene
| Gwöönligi Rosskestene | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gwöönligi Kestene (Aesculus hippocastanum) | ||||||||||||
| Systematik | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Wüsseschaftlige Name | ||||||||||||
| Aesculus hippocastanum | ||||||||||||
| L. |
Illustration.
Die Gwöönligi Kestene (Aesculus hippocastanum) isch en Art us dr Gattig Rosskestene (Aesculus), wo uf em Balkan dehäi isch und in Mittelöiropa an vile Ort aapflanzt worde isch. In de letschte Joor het sich d Rosskesteneminiermotte afo verbräitet won en existenzielli Gfoor für e Baum isch.[1]
Dr Studiekräis Entwiggligsgschicht vo dr Arzneipflanzekund am Instidut für Gschicht vo dr Medizin vo dr Universidäät Würzburg het die Gwöönligi Rosskestene zur Arzneipflanze vom Joor 2008 gweelt.[2]
Beschriibig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die Gwöönligi Kestene isch e summergrüene Baum, wo bis zu 30 m hooch wird. Si cha bis zu 300 Joor alt wärde. Wenn dr Baum jung isch, waggst er schnäll und bildet e churze, vollholzige Stamm mit ere runde und bräite Chroone. D Stämm vo alte Böim chönne bis zum ene Meter dick wärde. S Holz im Innere vom Stamm isch gääl-wiss und immer gege rächts verdrüllt, was dr Baumstamm sterker macht. S Wurzle waggse nid dief in d Ärde aabe, si aber stark und bräte sich wit us. D Driib si dick und brüünliggrau und häi e fümf- bis nüünspurigi Blattnarbe.
D Rinde isch bi junge Böim hellbruun bis bruun und glatt, spööter wird si mänggisch e chli rötlig, und bi elteri Böim isch si graubruun, und bestoot us grobrissige Blatte, wo sich ufbiege und wie Schuppe abblettere. D Laubbletter si ser grooss, fingerförmig zämmegsetzt, uf dr oobere Site vom ene volle Grüen, kaal und glänze e bitz, und uf dr undere Site si si hellgrüen und häi filzigi Aadere. Dr Blattstiil isch bis zu 20 cm lang und het Rinne. Die äinzelne Däilbletter, wos öbbe 5 bis 7 von ene het, si lenglig vercheert-äiförmig, 10 bis 20 cm lang und öbbe 10 cm bräit, häi e Spitz am Ändi und e dobblet gsägte Blattrand. D Chnospe sitze gegeständig und d Chnospe am Ändi isch uffallend grooss und dick. D Chnospe chömme im Herbst füüre.
D Blüetizit got je noch em Wätter vom April/Mai bis in Juni. D Blüete sitze in e hufe Rispe, wo ufrächt stöön, und won ene d Lüt au „Cherze“ sääge. D Blüete si wiss, fümfzelig und häi e gääle Fläcke, solang si no chönne befruchdet wärde. Nume in dere Faase wird dr zuckerriichi (bis zu 70 %) Nektar broduziert.[3] Wenn d Blüete bestöibt worde si, wird dr Fläcke root. Eso wüsse d Bestöiber, ass es in dene Blüete kä Nektar und kä Blüetistaub me git. D Zaale vo de Polle bro Staubblatt ghööre zu de höggste, wo mä kennt: 26'000. Bro Blüetistand si s bis zu 42 Millione.[3]
Dr Baum wird mit 10–15 Joor mannbar, das häisst er cha Frücht bilde. Das si Kapselfrücht mit Stachle, wo im Septämber/Oktober rif wärde. In de Kapselfrücht het s mäistens äi groosse bruune und glänzige Soome, sälte zwäi oder drei. Die Kestene chönne vom Mensch nid gässe wärde. Die rife Frücht gheije äifach uf e Boode aabe (Barochorie). Drbii blatze d Kapsle mäistens uf und iiri groosse Soome gheije uuse und chönne, je noch däm wi dr Boode isch, e baar Meter witer rolle. Die Form vo dr Verbräitig isch seer sälte und wird as Schwerchraftwanderig bezäichnet. D Frücht schlöön im neggste Früelig under dr Ärde us.
D Zaal vo de Chromosoome isch 2n = 40.[4]
-
Chnospe im Februar -
Blüete -
Jungs Blatt -
Soome mit und ooni Kapsle -
Soome, wo ufgoot
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Olaf Schmidt et al.: Beiträge zur Rosskastanie. Uusegee vo dr Bayrische Landesaastalt für Wald und Forstwirtschaft (LFW). Bayerische Staatsforstverwaltung; Zentrum Wald-Forst-Holz, Weihenstephan und Freising 2005
- A. H. Alexandrov: Aesculus hippocastanum. In: Schütt, Weisgerber, Schuck, Lang, Stimm, Roloff: Enzyklopädie der Laubbäume. Nikol, Hamburg 2006, S. 65–73. ISBN 978-3-937872-39-1 (Verbreitung, Nutzung, Krankheiten)
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Gewöhnliche Rosskastanie – Album mit Multimediadateie- Kompendium zur Rosskastanie – Umfangreiche Informationen zum Baum des Jahres 2005 der Bayerischen Landesanstalt für Wald und Forstwirtschaft
- Zur Giftigkeit der Rosskastanien
- Die Rosskastanie als Heilpflanze
- Zur medizinischen Verwendung der Rosskastanie im Arzneipflanzenlexikon der Kooperation Phytopharmaka
- Zur Verwendung der Rosskastanie als Waschmittel
- Aesculus hippocastanum in dr Rote Lischt vu dr gfehrdete Arten vu dr IUCN 2013.2. Yygstellt vu: Khela, S., 2013. Abgruefe am 8. Mai 2014
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Baum des Jahres 2005. Archiviert vom Original am 9. März 2016; abgruefen am 25. Januar 2016.
- ↑ Arzneipflanze des Jahres 2008
- ↑ 3,0 3,1 Düll, Kutzelnigg: Botanisch-ökologisches Exkursionstaschenbuch. 5. Uflaag. Quelle und Meyer, 1994.
- ↑ Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora für Deutschland und angrenzende Gebiete. 8. Uflaag. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 2001, ISBN 3-8001-3131-5. Site 648.
|
Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte! |
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Rosskastanie“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |