Zum Inhalt springen

Albula

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Albula
Alvra
d Albula bi Sils im Domleschg
d Albula bi Sils im Domleschg

d Albula bi Sils im DomleschgVorlage:Infobox Fluss/KARTE_fehlt

Date
Gwässerkennzaal CH: 282
Laag Schweiz
Flusssystem RhyVorlage:Infobox Fluss/FLUSSSYSTEM_falsch
Abfluss über Hinterrhy → Rhy → Nordsee
Quelle bi Igls Plans under em Albulapass
46° 34′ 44″ N, 9° 48′ 37″ O
Quellhöchi 2'037 m ü. M.[1]
Mündig In Hinterrhy bi FürstenaubruckKoordinate: 46° 42′ 45″ N, 9° 26′ 59″ O; CH1903: 753756 / 175435
46° 42′ 45″ N, 9° 26′ 59″ O
Mündigshöchi 652 m ü. M.[1]
Höchiunterschiid 1385 m
Lengi 39,9 kmVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen 
59 km (mit Landwasser)
Iizugsgebiet 953 km²[1]
Abfluss am Pegel Tiefencastel[2]
AEo: 529 km²
NNQ (1951)
MNQ 1926–2013
MQ 1926–2013
Mq 1926–2013
MHQ 1926–2013
HHQ (2005)
2,84 m³/s
10,2 m³/s
15,4 m³/s
29,1 l/s km²
21 m³/s
123 m³/s

Rächti Nääbeflüss Tischbach, Tuorsbach, Ava da Stugl, Landwasser, Heidebach
Linggi Nääbeflüss Ava da Mulix, Ovel d'Urmena, Selabach, Schaftobelbach, Julia (Gelgia)
Stausee Palpuognasee, Solissee

D Albula (uf Rätoromanisch Alvra) isch der gröscht Näbefluss vom Hinterrhy im Bündnerland.

Im Romanische het der Fluss au “Alma” gheisse; das bedüütet uf Düütsch «der wyss Fluss», wie men im Dicziunari Rumantsch Grischun online cha nocheläse: ALMA.

Der Fluss het syni Kwelle am Albulapass. Im Albulataal goot er dur ne Reje vo änge Tobel und Schluchte und über Gländstuefe abe. A dene Stelle, wo s Taal chly breiter isch, sind Dörfer entstande. Unden a Filisur chunt vo der rächte Syte der Fluss Landwasser vo Tavaas abe i d Albula; bi Thiefakaschta vo der lingge Syte d Julia (Gelgia), wo vom Julierpass här chunt. D Albulastreki vo der Räätische Baan goot im ganze Taal es baar Mol hin und här über de Fluss.

Ane 1898 isch der Stausee Palpuogna oben em Wiiler Preda bout worde; es zwöits Wasserchraftwärch a der Albula stoot bi Filisur, und es dritts, wo em EWZ ghört, oben a der Schiinschlucht bi Alvaschein; das het bi der Solisbrugg e Staumuur, wo ane 1986 gmacht worden isch, und s Maschinehuus bi Sils unde. Bi dr Solisbrugg chunt vo der Länzerheid der Bach Rain digl Lai abe (uf Dütsch: Heidebach; wörtlech wär das Heide-Rhy).

Bi Sankt Agatha i der Gmeind Scharans und em Wiiler Fürschtenaubruck (Romanisch: La Punt), wo zu dr Gmeind Fürschtenau ghört, mündet d Albula in Hinterrhy. A däre Stell isch bis is 19. Joorhundert en Zollbrugg übere Rhy gstande, wo füre Vercheer wichtig gsi isch.

 Commons: Albula – Sammlig vo Multimediadateie
  1. 1,0 1,1 1,2 Geoserver vo de Schwizer Bundesverwaltig
  2. Messstation Tiefencastel 2013 (PDF) Bundesanstalt für Umwelt BAFU