Suid-Afrikaanse militêre dekorasies: 1952-1975
In 1952 het die Suid-Afrikaanse regering 'n reeks dekorasies en medaljes vir die Suid-Afrikaanse Weermag ingestel, om die Britse toekennings wat destyds nog gebruik is te vervang. Addisionele dekorasies, medaljes, en embleme is tussen 1965 en 1970 ingestel. Hierdie toekennings is in 1975 deur 'n nuwe reeks vervang.
Daar was dekorasies vir dapperheid en voortreflike diens; 'n veldtogmedalje; medaljes vir troue diens; 'n medalje vir skietkampioene; en twee embleme.
Dekorasies
[wysig | wysig bron]Casteel de Goede Hoop-dekorasie (CGH) (1952-2003), vir buitengewone dapperheid of uitnemende dapperheid teen die vyand. 'n Goue kasteelvormige dekorasie wat die aankoms van drie seilskippe in Tafelbaai in 1652 uitbeeld. Dit hang aan 'n groen halslint. Die CGH is nooit toegeken nie.
Louw Wepener-dekorasie (LWD) (1952-1975), vir buitengewone heldemoed, gewoonlik in nie-gevegsomstandighede. 'n Silwer medalje wat twee perderuiters aan die voet van Thaba Bosigo uitbeeld. Die lint is verdeel in oranje en wit bane. Slegs 7 LWD's is toegeken.
Ster van Suid-Afrika (SSA) (1952-1975), vir buitengewoon voortreflike diens deur opperoffisiere. 'n Silwer ster bestaande uit agt vyfpuntige sterre van verskillende groottes was opmekaar geplaas is. Dit hang aan 'n oranje halslint met drie groen strepe. Tussen 1960 en 1975 is 20 SSA's toegeken.
Van Riebeeck-dekorasie (DVR) (1952-1975), vir uitnemende diens te velde deur offisiere. 'n Vergulde silwer kasteelvormige dekorasie wat die figuur van Jan van Riebeeck uitbeeld. Die lint is hemelsblou. Slegs 2 DVR's is toegeken.
Honoris Crux (HC) - 1ste Tipe (1952-1975), vir dapperheid teen die vyand te velde. 'n Vergulde silwer malteserkruis, groen geëmailleerd, met arende tussen die arms en 'n oranje-wit-blou skyf in die middel. Dit hang aan 'n groen lint met rooi en wit randstrepe. Al vyf ontvangers van die HC was lugmaglede.
Van Riebeeck-medalje (VRM) (1952-1975), vir uitnemende diens te velde deur onderoffisiere en manskappe: ekwivalent aan die DVR. Dieselfde ontwerp as die DVR, maar in silwer. Dit hang aan 'n hemelsbloue lint met 'n wit middelbaan. Slegs 5 VRM's is toegeken.
Louw Wepener-medalje (LWM) (1967-1975), vir dapperheid by die redding van lewens. 'n Brons medalje met dieselfde ontwerp as die LWD. Dit hang aan 'n oranje lint met vier wit strepe. Slegs 9 LWM's is toegeken.
Suiderkruismedalje (SM) - 1ste Tipe (1952-1975), vir buitengewone pligsgetrouheid. Tot 1967 was die SM aan alle range beskikbaar, maar daarna is dit slegs aan offisiere toegeken. 'n Silwer medalje wat die sterre van die Suiderkruis teen 'n donkerblou agtergrond binne 'n sirkel eikeblare uitbeeld. Die lint is donkerblou met 'n oranje/ wit middelbaan.
Pro Merito-medalje (PMM) - 1ste Tipe (1967-1975), vir buitengewone pligsgetrouheid deur onderoffisiere en manskappe. 'n Silwer medalje wat 'n rooi disa binne 'n proteakrans uitbeeld. Dit hang aan 'n hemelsbloue lint met 'n oranje/ wit/ blou/ wit/ oranje middelbaan.
Danie Theron-medalje (1970-2003), vir buitengewoon ywerige en voortreflike diens deur offisiere in die Kommando's. 'n Silwer medalje wat 'n arend op 'n bergpiek uitbeeld. Die lint is groen met drie geel bane.
Jack Hindon-medalje (1970-1975), vir buitengewoon ywerige en voortreflike diens deur onderoffisiere en manskappe in die Kommando's. 'n Ovaalvormige bronsmedalje wat die hysing van die Vierkleur op Spioenkop deur Jack Hindon en sy makkers uitbeeld. Dit hang aan 'n geel lint met groen randstrepe en middelstreep.
Veldtogmedalje
[wysig | wysig bron]Korea-medalje (1953), vir deelname aan die Koreaanse Oorlog 1950-1953. 'n Silwer medalje wat kaarte van Suid-Afrika en Korea uitbeeld. Die lint is oranje, vlootblou, lugmagblou, vlootblou, en oranje. Die meeste van die ongeveer 800 ontvangers was lugmaglede.
Medaljes vir troue diens
[wysig | wysig bron]Medalje vir Troue Diens in die Staande Mag (1952-1975), vir 18 jaar diens in die Staande Mag. 'n Gespe kon na 30 jaar diens bygevoeg word. 'n Silwer medalje met 'n uitgeskulpte rand, wat die landswapen uitbeeld. Dit hang aan 'n lint verdeel in nege oranje, wit en blou strepe. Tot 1961 heet dié toekenning die 'Unie-medalje".
John Chard-dekorasie (JCD) (1952-2003), vir 20 jaar diens in die Burgermag. 'n Gespe kon na 30 jaar diens bygevoeg word. 'n Ovaalvormige silwer medalje wat die sendingstasie by Rorke's Drift uitbeeld. Die lint is rooi met blou en wit randstrepe.
De Wet-dekorasie (DWD) (1965-2003), vir 20 jaar diens in die Kommando's. Tot 1986 is die DWD slegs aan offisiere toegeken. 'n Gespe kon na 30 jaar diens bygevoeg word. 'n Silwer medalje wat genl Christiaan de Wet op sy perd uitbeeld. Dit hang aan 'n geel lint met groen en wit randstrepe en 'n blu middelbaan.
John Chard-medalje (1952-2003), vir 12 jaar diens in die Burgermag. Na 20 jaar diens het 'n ontvanger hiervan vir die John Chard-dekorasie gekwalifiseer. Dieselfde ontwerp as die JCD, maar in brons.
Kadetkorpsmedalje (1966-1967), vir 20 jaar diens as offisier by die skoolkadette. 'n Silwer medalje wat 'n pronkende springbok uitbeeld. Die lint is donkerblou met 'n wit-omlynde oranje middelband.
Medalje vir skietbedrewenheid
[wysig | wysig bron]Kommandant-generaalsmedalje (1965-1975), vir die algehele wenner van die jaarlikse SAW-skietkampioenskap. 'n Silwer medalje wat 'n skietbaan in die middel van 'n vyfpuntige ster uitbeeld. Die lint is hemelsblou, oranje, vlootblou, oranje, en hemelsblou.
Embleme
[wysig | wysig bron]Eervolle Vermelding in Berigte (1967-2003), vir dapperheid te velde wat nie vir 'n dekorasie kwalifiseer nie. 'n Miniatuur brons landswapen wat aan die lint van die relevante veldtogmedalje vasgemaak is.
Aanprysing deur die Kommandant-Generaal (1968-1974), vir diens van hoë gehalte wat nie vir 'n dekorasie kwalifiseer nie. 'n Brons proteablom wat aan 'n lint van dieselfde kleur as die uniformbaadjie vasgemaak is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Alexander, E. G. M., Barron G. K. B. and Bateman, A. J. (1986). South African Orders, Decorations and Medals. Human and Rousseau.
- Monick, S, (1988). South African Military Awards 1912-1987. South African National Museum of Military History.
- Uys, Ian. (1992). Cross of Honour. Uys Publishers.