Gaan na inhoud

P. D. James

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie



P. D. James

Engelse skryfster


Gebore
3 Augustus 1920
in Oxford, Engeland,
Groot-Brittanje


Oorlede
27 November 2014
in Oxford, Engeland
Groot-Brittanje


Literêre genre
Misdaadfiksie


Bekende werke
The Children of Men
The Murder Room
Death Comes to Pemberley


Phyllis Dorothy James, Baroness James of Holland Park, OBE, FRSA, FRSL (* 3 Augustus 1920, † 27 November 2014), algemeen bekend as P. D. James, was 'n Engelse skryfster van misdaadfiksie en 'n lewenslange konserwatiewe lid van die Britse Hoërhuis (House of Lords). Sy het veral bekendheid verwerf met haar speurromans rondom die polisieman en digter Adam Dalgliesh.

Lewe en loopbaan

[wysig | wysig bron]

P. D. James is as dogter van Sidney James, 'n belastinginspekteur, in Oxford gebore. Sy het haar skoolopleiding by die British School in Ludlow en die Cambridge Hoër Meisieskool (Cambridge High School for Girls) ontvang. Aangesien haar familie nie oor die nodige finansiële middele beskik het nie, maar ook omdat haar pa hoër onderwys vir meisies as onnodig beskou het, het James haar skoolloopbaan reeds in die ouderdom van sestien beëindig en in 'n belastingkantoor begin werk. Drie jaar later is sy as adjunk-toneelbestuurder by 'n teatergroep aangestel. In 1941 het sy met Ernest Connor Bantry White, 'n militêre dokter, getrou. Uit die huwelik is twee dogters gebore, Clare en Jane.

Toe White van die Tweede Wêreldoorlog teruggekeer het, het hy aan 'n geestessiekte gely, en James was genoodsaak om alleen die rol van broodwinner vir die hele gesin te speel tot haar man se afsterwe in 1964. Terwyl White behandeling by 'n sielkundige instelling ontvang en sy ouers na die kinders omgesien het, kon James 'n akademiese opleiding in hospitaaladministrasie volg. Tussen 1949 en 1968 was sy vir 'n Londense hospitaalraad werksaam.

Teen die middel van die 1950's het James begin om te skryf. Haar eerste roman rondom die polisie-ondersoeker van New Scotland Yard en digter Adam Dalgliesh (wat na een van haar onderwysers by die Cambridge Hoërskool vernoem is), Cover Her Face, is in 1962 gepubliseer. Baie van James se misterieuse romans speel af teen die agtergrond van Britse burokrasieë soos die strafregstelsel en die Nasionale Gesondheidsdiens NHS waarin sy vanaf die 1940's dekades lank werksaam was.

Haar man is twee jaar ná die publikasie van Cover Her Face oorlede, en sy het 'n pos as amptenaar in die Departement van Binnelandse Sake se strafafdeling aanvaar. James het tot haar aftrede in 1979 in regeringsdiens gestaan.

In Death in Holy Orders, wat in 2001 gepubliseer is, toon James, 'n lid van die Anglikaanse Kerk en leke-beskermvrou van die Prayer Book Society, haar intieme kennis van die gebeure binne die kerkhiërargie. Haar latere romans speel dikwels in 'n enigsins geslote gemeenskap af, soos byvoorbeeld in 'n uitgewery of 'n advokatekamer, 'n teologiese kollege, op 'n eiland of in 'n privaat kliniek.

James het in baie essays en kortverhale vir literêre tydskrifte en antologieë oor haar skrywersloopbaan gereflekteer. Haar werk Talking About Detective Fiction is in 2009 gepubliseer. In 2011 het sy onthul dat sy The Private Patient, wat in 2008 verskyn het, as die laaste roman in die Dalgliesh-reeks geskryf het.[1]

As gasredakteur van BBC Radio 4 se Today-program het James in Desember 2009 'n onderhoud met die BBC se direkteur-generaal, Mark Thompson, gevoer waarin sy blykbaar kritiek op sommige van sy besluite gelewer het. Evan Davis, Today se vaste aanbieder, het opgemerk dat sy as permanente aanbieder aangestel moes word. In 2008 is sy tydens die eerste toekenning van ITV3 se Crime Thriller Awards tot die International Crime Writing Hall of Fame verkies.

P. D. James is op 27 November 2014 by haar huis in Oxford in haar slaap oorlede.[2]

Rolprente en televisie

[wysig | wysig bron]

Gedurende die 1980's is talle van James se misterieuse romans in opdrag van die Britse televisienetwerk ITV deur Anglia Television verfilm. Hierdie televisie-produksies is ook in ander lande uitgesaai, waaronder die Verenigde State (op die nie-winsgewende PBS-kanaal). Roy Marsden het hierin die rol van Adam Dalgliesh vertolk.

Ook die BBC het van James se werke as televisie-dramas verwerk, Death in Holy Orders (2003) en The Murder Room (2004), met Martin Shaw as Dalgliesh. Death Comes to Pemberley is as deel van BBC1 se kersfeesprogram in drie aflewerings in Desember 2013 gebeeldsaai en het miljoene kykers voor hul TV-skerms vasgenael.

Die roman The Children of Men (1992) is in 2006 deur die regisseur Alfonso Cuarón verfilm. Die hoofrolle is deur Clive Owen, Julianne Moore en Michael Caine vertolk. Alhoewel die werk vir sy verfilming sterk aangepas is, was James volgens nuusberigte tevrede met die resultaat en trots daarop om met die rolprent geassosieer te word.[3]

Bibliografie

[wysig | wysig bron]

Romans

[wysig | wysig bron]

Misterieuse romans rondom Adam Dalgliesh

  1. Cover Her Face (1962)
  2. A Mind to Murder (1963)
  3. Unnatural Causes (1967)
  4. Shroud for a Nightingale (1971)
  5. The Black Tower (1975)
  6. Death of an Expert Witness (1977)
  7. A Taste for Death (1986)
  8. Devices and Desires (1989)
  9. Original Sin (novel)|Original Sin (1994)
  10. A Certain Justice (1997)
  11. Death in Holy Orders (2001)
  12. The Murder Room (2003)
  13. The Lighthouse (2005)
  14. The Private Patient (2008)

Misterieuse romans rondom Cordelia Gray

  • An Unsuitable Job for a Woman (1972)
  • The Skull Beneath the Skin (1982)

Ander romans

  • Innocent Blood (1980)
  • The Children of Men (1992)
  • Death Comes to Pemberley (2011)

Omnibus-uitgawes

  • Crime Times Three (1979), later herdruk as Three Complete Novels (1988), bestaande uit Cover Her Face, A Mind to Murder, en Shroud for a Nightingale
  • Murder in Triplicate (1980), later herdruk as In Murderous Company (1988), bestaande uit Unnatural Causes, An Unsuitable Job for a Woman, en The Black Tower
  • Trilogy of Death (1984), bestaande uit Innocent Blood, An Unsuitable Job for a Woman, en The Skull Beneath the Skin
  • A Dalgliesh Trilogy (1989), bestaande uit Shroud for a Nightingale, The Black Tower, en Death of an Expert Witness
  • A Second Dalgliesh Trilogy (1993), bestaande uit A Mind to Murder, A Taste for Death, en Devices and Desires
  • An Adam Dalgliesh Omnibus (2008), bestaande uit A Taste for Death, Devices and Desires, en Original Sin

Nie-fiksie

[wysig | wysig bron]
  • The Maul and the Pear Tree: The Ratcliffe Highway Murders, 1811 (1971), saam met Thomas A. Critchley
  • Time to Be in Earnest: A Fragment of Autobiography (1999)
  • Talking About Detective Fiction (2009)

Verwysings

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]