Gaan na inhoud

Charlie Parker

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Charlie Parker
Parker by Three Deuces, New York in 1947
Agtergrondinligting
GeboortenaamCharles Parker Jr.
Ook bekend asBird, Yardbird
Gebore(1920-08-29)29 Augustus 1920
Kansas City, Kansas, V.S.A.
OorsprongKansas City, Missouri
Sterf12 Maart 1955 (op 34)
New York Stad, New York, V.S.A.
Genres
Beroep(e)
  • Musikant
  • komponis
InstrumenteAlt saxofoon en tenoor saxofoon
Jare aktief1937–1955
Etikette
Verenigde State: Savoy Records
  • Dial Records
  • Verve Records
  • Mercury Records

Verenigde Koninkryk: Esquire Records

  • Vogue Records
  • Columbia Graphophone Company
Assosiasies
Webwerfcharlieparkermusic.com
Charlie Parker en die trompetspeler Red Rodney (1947), foto deur William P. Gottlieb.

Charles "Charlie" Parker Jr. (29 Augustus 1920 – 12 Maart 1955) (sy noemname was "Bird" of "Yardbird") was 'n Amerikaanse jazz saxofoonspeler en komponis.[1] Parker was 'n baie invloedryke solis en 'n leidende figuur wat die ontwikkeling van bebop betref,[2] 'n vorm van jazz wat gekarakteriseer word deur vinnige tempos, virtuose tegniek en gevorderde harmonieë. Parker was 'n besonders talentvolle virtuoos en het rewolusionêre harmoniese idees in jazz bekendgestel, insluitende vinnige akkoorde en nuwe wisselvorme van gewysigde akkoorde en akkoord substitusies. Sy hoofinstrument was die alt-saxofoon, en sy toon het van skoon en skerp klanke tot soet en droefgeestige, treurige klanke gewissel.

Parker het reeds vroeg in sy loopbaan die noemnaam "Yardbird" verkry toe hy saam met Jay McShann getoer het.[3] Hierdie noemnaam en die verkorte vorm daarvan, "Bird", is vir die res van sy lewe gebruik en het as inspirasie gedien vir verskeie van sy komposisietitels, soos die "Yardbird Suite", "Ornithology", "Bird Gets the Worm", en "Bird of Paradise". Parker was 'n ikoon van die hipster subkultuur van die 1940's en later die Beat Generasie. Hy was die personifikasie van die jazz musikant, deur sy beeld as kompromislose kunstenaar en intellektueel, eerder as iemand wat slegs vermaak bied.

Biografie

[wysig | wysig bron]

Jeug

[wysig | wysig bron]

Charlie Parker Jr. is in Freemanlaan 852 in Kansas City, Kansas gebore en het grootgeword in Kansas City, Missouri, naby Westport en later - tydens sy hoërskooljare - naby 15th en Olive Straat. Hy was die enigste kind van Charles Parker en Adelaide "Addie" Bailey, wat van gemengde Choctaw en Afro-Amerikaanse afkoms was. [4] Hy het Lincoln High School [5] in September 1934 bygewoon, maar in Desember 1935 onttrek, net voordat hy by die plaaslike vakbond vir musici aangesluit het en besluit het om hom voltyds aan sy musikale loopbaan te wy. [6] Sy jeugliefde en toekomstige vrou, Rebecca Ruffin, het in Junie 1935 aan Lincoln High School gematrikuleer.

Parker het op 11-jarige ouderdom die saxofoon begin speel. Op 14-jarige ouderdom het hy by sy hoërskoolorkes aangesluit waar hy onder Alonzo Lewis studeer het. Sy moeder het ongeveer dieselfde tyd 'n nuwe alt saxofoon aangeskaf. Sy vader, Charles Sr., moes gereeld vir werk reis, maar het tog die jong Parker in 'n mate musikaal beïnvloed omdat hy 'n pianis, danser en sanger by die Theatre Owners Booking Association (T.O.B.A.) was. Later het hy as kelner of sjef vir die Pullman-maatskappy op die spoorweë gewerk. Parker se moeder Addie het nagte om by die plaaslike kantoor van Western Union gewerk. [7] Sy grootste invloed in daardie tyd was 'n jong tromboon speler met die naam van Robert Simpson, wat hom die basiese beginsels van improvisasie geleer het. [8]

Parker se alt saxofoon, nou by die Smithsonian Instituut

Vroeë loopbaan

[wysig | wysig bron]

In die middel dertigerjare het Parker ywerig begin oefen. Gedurende hierdie tydperk het hy improvisasie onder die knie gekry en 'n paar idees ontwikkel wat gelei het tot die latere ontwikkeling van Bebop. In 'n onderhoud met Paul Desmond het Parker gesê dat hy vir drie tot vier jaar tot 15 uur per dag geoefen het.[9][10]

Musikale groepe, soos die wat onder leiding gestaan het van Count Basie en Bennie Moten, het Parker beslis beïnvloed. Hy het saam met plaaslike orkeste in jazzklubs in Kansas City, Missouri, gespeel, waar hy sy tegniek vervolmaak het met die hulp van Buster Smith, wie se dinamiese oorgange na dubbele en drievoudige tyd Parker se ontwikkelende styl beïnvloed het.

Aan die einde van die lente van 1936 het Parker tydens 'n jam-sessie in die Reno Club in Kansas City gespeel. Sy poging om te improviseer het misluk toe hy hom misgis het met die akkoordveranderings. Dit het Jo Jones, die tromspeler van Count Basie's Orchestra, genoop om op minagtende wyse 'n simbaal van sy tromstel af te haal en aan sy voete neer te gooi as teken om die verhoog te verlaat. [11] In plaas daarvan dat Parker ontmoedig is, het die aangeleentheid hom egter aangespoor om harder te oefen. Dit was 'n belangrike oomblik in die loopbaan van die jong musikant, toe hy 'n jaar later as 'n nuwe man teruggekeer het.[12] Parker het in dieselfde jaar verloof geraak aan sy toekomstige vrou, Rebecca Ruffin, en die twee is op 25 Julie 1936 getroud.[13] In die herfs van 1936 het Parker saam met 'n groep van Kansas City na die Ozarks gereis vir die opening van Clarence Musser se taverne. Onderweg het die musikante 'n motorongeluk gehad en het Parker drie ribbes gebreek en 'n fraktuur in sy ruggraat opgedoen. [14] Die ongeluk het aanleiding gegee tot Parker se probleme met pynstillers en opioïede, veral heroïen. Parker het vir die res van sy lewe met dwelmmisbruik gesukkel.

Ondanks sy ervaring op pad na die Ozarks in 1936 het Parker in 1937 teruggekeer, waar hy sy styl ontwikkel het. [4] [15] In 1938 het Parker by die pianis, Jay McShann, aangesluit.[16] Die groep het in nagklubs en ander plekke in die suidweste gespeel, sowel as Chicago en New York Stad.[17][18] Parker het sy professionele opnamedebuut saam met McShann se groep gemaak.

Parker saam met (van links na regs) Tommy Potter, Max Roach, Miles Davis, en Duke Jordan, by die Three Deuces, New York, omstreeks 1945

New York Stad

[wysig | wysig bron]

In 1939 verhuis Parker na die stad van New York om 'n loopbaan in musiek te volg. Hy het ook verskeie ander poste beklee. Hy het vir nege dollar 'n week as 'n skottelgoedwasser by Jimmie's Chicken Shack gewerk, waar pianis die Art Tatum gespeel het. [19] In 1939 het Parker in New York sy musikale deurbraak behaal wat in 1937 in Missouri Ozarks begin het. Deur, deur die veranderinge aan die liedjie "Cherokee" deur te speel, het Parker 'n nuwe musikale woordeskat en klank ontdek wat die verloop van musiekgeskiedenis vir altyd sou verander. [20]

In 1940 het hy teruggekeer na Kansas City om saam met Jay McShann te speel en om die begrafnis van sy vader, Charles, by te woon. Hy het in die somer saam met McShann se orkes by Fairyland Park vir 'n blanke gehoor gespeel. Hy is in die somer van 1940 ook bekendgestel aan Dizzy Gillespie deur Step Buddy Anderson. [4] [15] Na die somerseisoen by Fairyland Park het Parker saam met McShann se orkes vertrek vir opvoerings in die streek.

In 1942 het Parker die band van McShann verlaat en 'n jaar saam met Earl Hines gespeel, welke groep Dizzy Gillespie ingesluit het. Gillespie het later saam met Parker as 'n duet gespeel. Hierdie tydperk is feitlik on-gedokumenteerd as gevolg van die staking van 1942–1943 deur die Amerikaanse Federasie van Musici, 'n tydperk waartydens daar min professionele opnames gemaak is. [21] Parker het aangesluit by 'n groep jong musikante en in klubs in Harlem soos Clark Monroe's Uptown House gespeel. Hierdie jong opkomende en ontluikende kunstenaars het Gillespie, die pianis Thelonious Monk, die kitaarspeler Charlie Christian en tromspeler die Kenny Clarke ingesluit. [22] [23]

Dood

[wysig | wysig bron]
Parker se graf by Lincoln Begraafplaas

Parker het op 12 Maart 1955 in die suite van sy vriend en beskermheer Pannonica de Koenigswarter in die Stanhope Hotel in New York Stad gesterf terwyl hy na The Dorsey Brothers op televisie gekyk het. Die amptelike oorsake van sy dood was longontsteking en 'n bloeiende maagseer (ulkus), maar Parker het ook 'n gevorderde geval van sirrose gehad en het ook 'n hartaanval gehad. Die lykskouer wat sy lykskouing uitgevoer het, het die 34-jarige liggaam van Parker verkeerdelik tussen 50 en 60 jaar oud geskat.[24]

Parker het sedert 1950 in New York saam met Chan Parker, die moeder van sy seun Baird, (wat tot 2014 geleef het)[25] en sy dogter Pree (wat op die ouderdom van 3 oorlede is) gewoon. Hy het Chan as sy vrou beskou, hoewel hy nooit met haar getroud is nie. Hy het ook nie van sy vorige vrou, Doris, met wie hy in 1948 getrou het, geskei nie. Sy huwelikstatus het die bereddering van sy boedel bemoeilik en sou uiteindelik sy wens om stil in New York Stad begrawe te word fnuik.

Dizzy Gillespie het vir die begrafnisreëlings betaal[26] Parker se liggaam is teruggevlieg na Missouri, in ooreenstemming met sy moeder se wense. Parker is begrawe by die Lincoln-begraafplaas in Missouri.

Parker se boedel word beheer deur Jampol Artist Management.[27]

Persoonlike lewe

[wysig | wysig bron]

Parker se lewe was besaai met probleme met sy geestesgesondheid en sy verslaafdheid aan heroïne. [28] Alhoewel dit onduidelik is welke van die kwale eerste gekom het, het sy verslawing aan opiate begin op die ouderdom van 16 toe hy tydens 'n motorongeluk beseer is en 'n dokter morfien vir die pyn voorgeskryf het. Die verslawing wat voortgespruit het uit hierdie voorval het daartoe gelei dat hy opvoerings misgeloop het en dat hy as onbetroubaar beskou is. [28] Op die jazz-toneel was die gebruik van heroïne normaal, en die dwelm was maklik verkrygbaar. [29]

Alhoewel hy gedurende hierdie tydperk baie briljante opnames gemaak het, het Parker se gedrag toenemend wisselvallig geraak. Heroïen was moeilik verkrygbaar toe hy na Kalifornië verhuis het waar die dwelm minder volop was, en daarom het hy alkohol as plaasvervanger gebruik. [30]

Hy het twee keer in 1954 probeer selfmoord pleeg, wat hom weereens in 'n psigiatriese hospitaal laat beland het.[31]

Kunstenaarskap

[wysig | wysig bron]

Parker se komposisiestyl het die interpolasie van oorspronklike melodieë oor bestaande jazz vorms en -standaarde behels, 'n praktyk wat vandag nog algemeen in jazz voorkom. Voorbeelde sluit in sy "Ornithology" (wat gebruik maak van die akkoordprogressie van die standaard jazz werk, "How High the Moon", en wat na bewering saam met die trompetspeler Little Benny Harris geskryf is), en "Moose The Mooche" (een van vele Parker-komposisies wat gebaseer is op die akkoordprogressie van "I Got Rhythm"). Die gebruik was nie ongewoon voor bebop nie, maar dit het 'n kenmerk van die beweging geword toe kunstenaars begin wegbeweeg het daarvan om die populêre standaardwerke te rangskik, en hul eie materiaal begin komponeer het.

Terwyl deuntjies soos "Now's The Time", "Billie's Bounce", "Au Privave", "Barbados", "Relaxin' at Camarillo", "Bloomdido", en "Cool Blues" gebaseer was op konvensionele 12-blues veranderings, het Parker ook 'n unieke weergawe van die 12-blues vir deuntjies soos "Blues for Alice", "Laird Baird", en "Si Si." geskep. Hierdie unieke akkoorde staan in die volksmond bekend as "Bird Changes". Soos sy solo's, word sommige van sy komposisies gekenmerk deur lang, komplekse melodiese lyne en minimale herhaling, alhoewel herhaling in sommige deuntjies gebruik word, veral in "Now's The Time".

Parker het grootliks bygedra tot die moderne jazz-solo, een waarin die triplet en "pick-up note" op onortodokse maniere gebruik is om in akkoord-tone in te lei. Parker is bewonder vir sy unieke fraseringstyl en innoverende gebruik van ritme. Deur sy opnames en die gewildheid van die postuum gepubliseerde Charlie Parker Omnibook het Parker se identifiseerbare styl jazz nog vir baie jare oorheers.

Ander bekende Parker-komposisies sluit in "Ah-Leu-Cha", "Anthropology", wat geskryf is saam met Gillespie, "Confirmation", "Constellation", "Donna Lee", "Moose the Mooche", "Scrapple from the Apple" en "Yardbird Suite", waarvan die vokale weergawe bekendstaan as "What Price Love", met lirieke deur Parker.

Miles Davis het eenkeer gesê: "Jy kan die geskiedenis van jazz in vier woorde vertel: Louis Armstrong. Charlie Parker".[32]

Diskografie

[wysig | wysig bron]
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Diskografie van Charlie Parker.

Erkenning

[wysig | wysig bron]

Pryse

[wysig | wysig bron]

Grammy-toekennings

Grammy geskiedenis[33]
Jaar Kategorie Titel Genre Etiket Resultaat
1974 Beste opvoering deur 'n Solis First Recordings! Jazz Onyx Wenner

Grammy Hall of Fame Opnames van Charlie Parker is opgeneem in die Grammy Hall of Fame, welke 'n spesiale Grammy-toekenning is wat in 1973 ingestel is om opnames te vereer wat ten minste vyf-en-twintig jaar oud is, en wat "oor kwalitatiewe of historiese betekenis beskik."

Grammy Hall of Fame toekennings[34]
Jaar opgeneem Titel Genre Etiket Jaar ingelyf
1945 "Billie's Bounce" Jazz (enkelsnit) Savoy 2002
1953 Jazz at Massey Hall Jazz (Album) Debut 1995
1946 "Ornithology" Jazz (enkelsnit) Dial 1989
1950 Charlie Parker with Strings Jazz (Album) Mercury 1988

Ander inlywings

Jaar ingelyf Titel
2004 Nesuhi Ertegun Jazz Hall of Fame
1984 Grammy-toekenning vir Lewenslange Prestasie
1979 Big Band and Jazz Hall of Fame

Eerbewyse deur die regering

[wysig | wysig bron]

In 1995 het die posdiens van die Verenigde State 'n 32-sent posseël uitgebring ter herdenking van Parker.[35]

In 2002 het die Biblioteek van die VSA kongres sy liedjie "Ko-Ko" (1945) gevoeg tot die lys van opnames wat bewaar word in die Verenigde State se Nasionale opnameregister.

Musikale eerbewyse

[wysig | wysig bron]
  • Jack Kerouac se gedig "Charlie Parker" onder begeleiding van klavier deur Steve Allen op Poetry for the Beat Generation (1959)
  • Lennie Tristano se solo klavierstuk "Requiem" is kort na Parker se afsterwe opgeneem en gewy aan hom.
  • Die Amerikaanse komponis Moondog het sy bekende "Bird's Lament" ter herinnering van Parker geskryf. Dit is uitgereik as deel van die 1969 album Moondog.
  • Die Kaliforniese ensemble Supersax het sedert 1972 verskeie van Parker se improvisatoriese stukke verwerk vir 'n vyf-stuk saxofoon afdeling.
  • In 1973 het die ghitaarspeler Joe Pass sy album, I Remember Charlie Parker, ter herinnering van Parker vrygestel.[36]
  • Weather Report se jazz fusion snit en big band standard "Birdland", uit die Heavy Weather album (1977), bevat 'n verering deur Joe Zawinul aan beide Charlie Parker en die New York 52nd Street klub.
  • Die biografiese liedjie "Parker's Band" is deur Steely Dan opgeneem op die 1974 album, Pretzel Logic.
  • Die Avant-garde jazz trombonis George Lewis het Homage to Charles Parker (1979) opgeneem.
  • Die opera Charlie Parker's Yardbird deur Daniel Schnyder, met 'n libretto deur Bridgette A. Wimberly, is die eerste keer opgevoer deur Opera Philadelphia op 5 Junie 2015, met Lawrence Brownlee in die titelrol.[37]
  • Die naam van die Britse blues-rock groep uit die 1960's, The Yardbirds, is ten minste gedeeltelik geïnspireer deur Parker se noemnaam.[38]
  • Charles Mingus se liedjie "Reincarnation of a Lovebird".
  • In 1993 het Anthony Braxton 'n 2-CD album opgeneem, getiteld Charlie Parker Project, en wat in 1995 vrygestel is. Die materiaal is weer in 2018 vrygestel as deel van 'n 11-CD stel getiteld Sextet.[39]

Ander eerbewyse

[wysig | wysig bron]
  • In 1949 is die New York nagklub Birdland ter ere van hom vernoem. Drie jaar later het George Shearing "Lullaby of Birdland" geskryf, wat vernoem is na beide Parker en die nagklub.
  • Die 1957-kortverhaal "Sonny's Blues" deur James Baldwin bevat 'n jazz / blues virtuoos wat Bird die "grootste" jazz musikant, wie se styl hy hoop hy kan navolg, noem.
  • In 1959 voltooi Jack Kerouac sy enigste vollengte digwerk getiteld Mexico City Blues, met twee gedigte oor Parker se belang vir die musiekwêreld. Hy skryf in die werke dat Parker se bydrae tot musiek vergelykbaar is met die van Beethoven.[40]

Bronne

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Charlie Parker Biography – Facts, Birthday, Life Story". Biography.com. Besoek op 17 Februarie 2014.
  2. ↑ "Charlie Parker". The New Grove Dictionary of Jazz. Besoek op 23 April 2012.
  3. ↑ "Yardbird". Birdlives.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Desember 19, 2013. Besoek op Desember 19, 2013.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Haddix 2013.
  5. ↑ Woideck 1998, p. 4.
  6. ↑ Haddix 2013, p. 19.
  7. ↑ Giddins 2013, pp. 21–23.
  8. ↑ Woideck 1998, p. 8.
  9. ↑ "Paul Desmond Interviews Charlie Parker (1954)". Bob Reynolds. Besoek op 11 Desember 2019.
  10. ↑ "Paul Desmond interviews Charlie Parker". Puredesmond.ca. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Julie 2011. Besoek op 1 Maart 2011.
  11. ↑ Haddix 2013, p. 21.
  12. ↑ Fordham, John (16 Junie 2011). "A teenage Charlie Parker has a cymbal thrown at him". the Guardian.
  13. ↑ Anita Dixon, "Charlie Parker, 'I was his first, he was my first, it was all special," Pitch Weekly (KCMO), April 10, 1996
  14. ↑ Haddix 2013, p. 24.
  15. ↑ 15,0 15,1 Crouch 2013.
  16. ↑ Woideck 1998, p. 18.
  17. ↑ "pbs.org". pbs.org. Besoek op 10 Maart 2011.
  18. ↑ amb.cult.bg Geargiveer 21 Desember 2007 op Wayback Machine
  19. ↑ Sien die tv-reeks Jazz, Episode 7: "Dedicated to Chaos: 1940–1945".
  20. ↑ Giddins 1998, p. 264.
  21. ↑ DeVeaux, Scott (Spring 1988). "Bebop and the Recording Industry: The 1942 AFM Recording Ban Reconsidered". Journal of the American Musicological Society. 41 (1): 126–165.
  22. ↑ Kelley, Robin (2009). Thelonious Monk: The Life and Times of an American Original. The Free Press. p. 118.
  23. ↑ Williams, Mary Lou (22 Mei 1954). "The Mad Monk". Melody Maker. p. 11. Besoek op 8 September 2020.
  24. ↑ Reisner 1977, p. 133.
  25. ↑ Charles Baird Parker 61 Son of Jazz Great. Philly.com. Opgespoor op 29 Junie 2016.
  26. ↑ "Ken Burns interviews Chan Parker" (PDF). Pbs.org. Besoek op 10 Maart 2011.
  27. ↑ "Jampol Artist Management | Clients". Wemanagelegends.com.
  28. ↑ 28,0 28,1 Haddix 2013, pp. 2–3.
  29. ↑ Haddix 2013, pp. 117, 139–140.
  30. ↑ Gitler, Ira (2001). The Masters of Bebop: A Listener's Guide. Da Capo Press. p. 33. ISBN 0-306-81009-3. Charles Mingus once chose it when asked to name his favorite Parker recordings. 'I like all', he said, 'none more than the other, but I'd have to pick Lover Man for the feeling he had then and his ability to express that feeling.'
  31. ↑ nyakuti5 (2007-12-24), The Charlie Parker Story, https://www.youtube.com/watch?v=g53WF-UjhEA, besoek op 2018-02-07 
  32. ↑ Griffin, Farah Jasmine; Washington, Salim (2008). Clawing at the Limits of Cool: Miles Davis, John Coltrane, and the Greatest Jazz Collaboration Ever. New York: Thomas Dunne Books. p. 237.
  33. ↑ "Awards Nominations & Winners". Grammy.com. 30 April 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2015.
  34. ↑ "Grammy Hall of Fame Database". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Junie 2015.
  35. ↑ Richard Tucker. "Charlie Parker: 32 cents Commemorative stamp". Esperstamps.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Julie 19, 2011. Besoek op Maart 10, 2011.
  36. ↑ Yanow, Scott. "Joe Pass: I Remember Charlie Parker". AllMusic.com. Besoek op 1 Julie 2016.
  37. ↑ Philadelphia, Opera. "Charlie Parker's YARDBIRD - Charlie Parker's YARDBIRD". Opera Philadelphia.
  38. ↑ Wall, M., "Fantastically flash, inscrutably cool: How the Yardbirds shaped rock'n'roll," Loudersound.com, 2 January 2018. Opgespoor op 26 Augustus 2019.
  39. ↑ "Anthony Braxton – Sextet (Parker) 1993". discogs.com. Besoek op 9 September 2020.
  40. ↑ Jack Kerouac (1990). Mexico City Blues. Grove Weidenfeld. pp. 242–243.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]

Verdere leeswerk

[wysig | wysig bron]
  • Aebersold, Jamey, redakteur (1978). Charlie Parker Omnibook. New York: Michael H. Goldsen.
  • Koch, Lawrence (1999). Yardbird Suite: A Compendium of the Music and Life of Charlie Parker. Boston, Northeastern University Press. ISBN 1-55553-384-1
  • Parker, Chan (1999). My Life In E-Flat. University Of South Carolina Press. ISBN 1-57003-245-9
  • Woideck, Carl, redakteur (1998). The Charlie Parker Companion: Six Decades of Commentary. New York: Schirmer Books. ISBN 0-02-864714-9
  • Yamaguchi, Masaya, redakteur (1955). Yardbird Originals. New York: Charles Colin, herdruk in 2005.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Charlie_Parker&oldid=2619999"