Alkeen

Buteen

'n Alkeen is 'n koolwaterstofverbinding wat 'n dubbelbinding tussen twee koolstofatome bevat. Hierdie dubbelbinding het tot gevolg dat alkene onversadigde verbindings is, en makliker as alkane reageer, wat versadigde verbindings is. Alkene vorm 'n homoloë reeks met die algemene formule C_nH_2n, en hul name word afgelei van die ooreenstemmende alkaan, maar met 'n -een-agtervoegsel pleks van -aan.

Cis- en trans-isomere

Die stereo-isomere van 2-buteen.

Alkene kan in verskeie stereo-isomere voorkom omdat die dubbelbinding nie vry kan draai nie. Dit sou die pi-binding verbreek. Daardeur het 2-buteen 'n cis en 'n trans-isomeer wat eienskappe het wat nie heeltemal dieselfde is nie. Byvoorbeeld, die trans-isomeer se kookpunt is net 1 °C, die cis-isomeer s'n is 4 °C.

Addisiereaksies

Die hidrogenering van eteen

Addisiereaksies by alkene kan plaasvind deur die byvoeg van H₂ (hidrogenering) of deur die byvoeg van 'n halogeen (halogenering). Addissiereaksies by alkene vind gewoonlik in die teenwoordigheid van 'n katalisator, soos platinum (Pt), plaas.

Onderskeiding

Om tussen alkene en alkane te onderskei, kan die geelbruin broomwater by die stof gevoeg word. Die houer waarin die geelbruinkleur die vinnigste verdwyn — dit wil sê waar Br₂ die vinnigste reageer — is waar die alkeen is.

Diëne, triëne ens.

1,3,-butadieen, 'n bekende gekonjugeerde dieen

'n Molekuul kan meer as een dubbele binding bevat. Van die molekule wat twee bevat word alkadiëne genoem en met drie alkatriëne ensomeer. Die posisie van die dubbele bindings relatief tot mekaar kan nogtans verskillende tipes verbindings oplewer:

1. ..C=C=C.. is 'n alleen

   Allene word dikwels as 'n aparte funksionele groep beskou. Die twee dubbele bindings bestaan elk uit 'n sigma- en 'n pi-binding, maar die vlakke van die pi-bindings staan loodreg op mekaar en hulle is daarom nie gekonjugeerd nie.

2. ..C=C-C=C ... is 'n gekonjugeerde dieen.

   Indien daar net een enkelbinding tussen die dubbelbindings sit kan die twee pi-bindings saam 'n groter molekulêre orbitaal vorm en dit stabiliseer die molekuul en gee dit besondere eienskappe

3. ..C=C-C-C=C... is 'n ongekonjugeerde dieen.

   Indien daar meer as een enkelbinding tussen die dubbelbindings sit, tree hulle onafhanklik van mekaar op.