Bartolomeus (apostel)

Bartolomeus die Apostel
Sint Johannes en Bartolomeus (regs) deur Dosso Dossi, 1527
Apostel en martelaar
Gebore	1ste eeu n.C., Cana, Galilea, Romeinse Ryk
Sterfte	1ste eeu n.C., Albanopolis, Koninkryk van Armenië
Feesdag	24 Augustus (Westerse Christendom) 11 Junie (Oosterse Christendom)

Bartolomeus (Aramees: ܒܪ ܬܘܠܡܝ; Antieke Grieks: Βαρθολομαῖος (geromaniseer: Bartholomaîos); Latyn: Bartholomaeus; Armeens: Բարթողիմէոս; Kopties: ⲃⲁⲣⲑⲟⲗⲟⲙⲉⲟⲥ; Hebreeus: בר-תולמי (transliterasie, bar-Tôlmay); Arabies: بَرثُولَماوُس (geromaniseer: Barthulmāwus) ) was ingevolge die Nuwe Testament een van die twaalf apostels van Jesus. Hy is ook geïdentifiseer as Nathanael of Nataniël, wat in die Evangelie volgens Johannes verskyn wanneer hy bekendgestel word aan Jesus deur Filippus (wat ook 'n apostel sou word; Johannes 1:43–51), alhoewel verskeie moderne kommentators die gelykstelling van Nathanael met Bartolomeus verwerp.

Volgens die Synaxarium van die Koptiese Kerk word Bartolomeus se martelaarskap herdenk op die eerste dag van die Koptiese kalender (d.w.s. die eerste dag van die maand van Thout), wat tans val op 11 September (dit kom ooreen met 29 Augustus in die Juliaanse kalender). Die Oosterse Christendom herdenk hom op 11 Junie en die Katolieke Kerk op 24 Augustus. Die Kerk van Engeland en ander Anglikaanse Kerke eer hom ook op 24 Augustus.

Die Armeense Apostoliese Kerk herdenk Bartolomeüs saam met Sint Thaddeus as hul beskermheiliges. Bartolomeus is Afrikaans vir Bar Talmai; (Grieks: Βαρθολομαῖος, getranslitereer as Bartholomaios in Grieks) dit kom uit die Aramees: בר-תולמי "bar-Tolmay", Hebreeus: "seun van Talmai", of boer, "seun van die vore". Bartolomeus word gelys as een van die Twaalf Apostels van Jesus in die drie sinoptiese evangelies: Matteus,Markus, en Lukas, en verskyn ook as een van die getuies tot die Hemelvaart van Jesus; tydens elke geleentheid word hy egter genoem in die teenwoordigheid van Filippus. Hy word nie genoem onder die naam "Bartolomeus" in die evangelie van Johannes nie, en ook is daar nie 'n vroeë Acta Sanctorum nie, die vroegste is geskryf deur 'n skrywer, Pseudo-Abdias, wat die identiteit van Abdias van Babilon aangeneem het en aan wie die Sint-Thierry- (Reims, Bibl. mun., ms 142) en Pseudo-Abdias manuskripte toegeskryf word.

In die kunste word Bartolomeus meestal uitgebeeld met 'n baard en krullerige hare ten tyde van sy martelaarskap. Ingevolge die legendes is hy lewendig ontvel en onthoof, en derhalwe word hy dikwels uitgebeeld waar hy sy vel of die gebuigde flensmes waarmee hy ontvel is vashou.

Nuwe Testamentiese verwysings

In die Ooste, waar die evangeliese arbeid van Bartolomeus te berde gebring is, word hy geïdentifiseer as Nathanael, in die werke van Abdisho bar Berika (dikwels bekend as 'Ebedjesu' in die Weste), die 14de eeuse Nestoriaanse metropool van Soba, en Elias, die biskop van Damaskus. Natanael word slegs in die Evangelie van Johannes genoem. In die Sinoptiese Evangelies word Filippus en Bartolomeus altyd saam genoem, terwyl Nathanael nooit genoem word nie. In Johannes se evangelie word Filippus en Nathanael egter ook saam genoem. Giuseppe Simone Assemani merk spesifiek op: "die Chaldeërs vereenselwig Bartolomeus met Nataniël." Sommige Bybelkenners verwerp egter hierdie identifikasie.

• 
  Die Apostel Bartolomeus vertoon sy vel in Michelangelo se Die Laaste Oordeel.
• 
  St Bartholomew Flayed, deur Marco d'Agrate, 1562 (Duomo di Milano)
• 
  Standbeeld van Bartolomeus by die Basiliek van Sint Johannes van Laterane deur Pierre Le Gros die Jonger.
• 
  'n Skild wat drie flensmesse toon, die simbool van die Apostel Bartolomeus, by die Church of the Good Shepherd (Rosemont, Pennsylvanië)
• 
  Die Martelaarskap van Bartolomeus of die Dubbele Martelaarskap Aris Kalaizis, 2015

Bronnelys

• Attwater, Donald; John, Catherine Rachel (1995). The Penguin Dictionary of Saints. Penguin. ISBN 978-0-14-051312-7. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Bacon, Francis (1942). New Atlantis. New York: W. J. Black. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Benedict XVI (4 Oktober 2006). "General Audience". vatican.va. Besoek op 24 Augustus 2020. {{cite web}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Bissell, Tom (1 Maart 2016). "A Most Violent Martyrdom". Lapham’s Quarterly. Besoek op 24 Augustus 2020. {{cite web}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Butler, Alban; Burns, Paul (1998). Butler's Lives of the Saints: August. A&C Black. ISBN 978-0-86012-257-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Cavendish, Richard (9 September 2005). "London's Last Bartholomew Fair". History Today. Vol. 55, no. 9. {{cite magazine}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Crane, Thomas Frederick (2014). Tales from Italy: When Christianity Met Italy. M&J. ISBN 979-1-195-17494-2. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Damo-Santiago, Corazon (28 Augustus 2014). "Saint Bartholomew the Apostle skinned alive for spreading his faith". BusinessMirror. Besoek op 24 Augustus 2020. {{cite web}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Decker, John R.; Kirkland-Ives, Mitzi (2017). "Death, Torture and the Broken Body in European Art, 1300–1650 ". Taylor & Francis. ISBN 978-1-351-57009-1. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• DeGrazia, Diane; Garberson, Eric (1996). Italian Paintings of the Seventeenth and Eighteenth Centuries. Edgar Peters Bowron, Peter Lukehart, Mitchell Merling. National Gallery of Art. ISBN 978-0-89468-241-4. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• de Voragine, Jacobus; Duffy, Eamon (2012). The Golden Legend: Readings on the Saints. Vertaal deur William Granger Ryan. Princeton University Press. ISBN 1-4008-4205-0. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Dorkin, Molly (2003), "Sotheby's", Oxford Art Online (Oxford University Press), doi:10.1093/gao/9781884446054.article.t079852 
• Fabricius, Johann Albert (1703). Codex Apocryphus Novi Testamenti: collectus, castigatus testimoniisque, censuris & animadversionibus illustratus. sumptib. B. Schiller. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Giorgi, Rosa (2003). Saints in Art. Getty Publications. ISBN 978-0-89236-717-7. OCLC 50982363. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Green, Joel B.; McKnight, Scot; Marshall, I. Howard (1992). Dictionary of Jesus and the Gospels: A Compendium of Contemporary Biblical Scholarship. InterVarsity Press. ISBN 978-0-8308-1777-1. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Kay, S. (2006). "Original Skin: Flaying, Reading, and Thinking in the Legend of Saint Bartholomew and Other Works". Journal of Medieval and Early Modern Studies (in Engels). 36 (1): 35–74. doi:10.1215/10829636-36-1-35. ISSN 1082-9636. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Lillich, Meredith Parsons (2011). The Gothic Stained Glass of Reims Cathedral. Penn State Press. ISBN 0-271-03777-6. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Meier, John P. (1991). A Marginal Jew: Companions and competitors. Doubleday. ISBN 978-0-385-46993-7. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Mittman, Asa Simon; Sciacca, Christine (2017). Tracy, Larissa (red.). Flaying in the Pre-modern World: Practice and Representation. Boydell & Brewer. ISBN 978-1-84384-452-5. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Noegel, Scott B.; Wheeler, Brannon M. (2002). Historical Dictionary of Prophets in Islam and Judaism. Lanham, MD: Scarecrow. ISBN 978-0-8108-4305-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Post, W. Ellwood (2018). Saints, Signs, and Symbols. Papamoa Press. ISBN 978-1-78720-972-5. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Smith, Dwight Moody (1999). Abingdon New Testament Commentaries. Vol. 4: John. Abingdon Press. ISBN 978-0-687-05812-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Smith, William; Cheetham, Samuel (1875). A Dictionary of Christian Antiquities: A-Juv. J. Murray. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Spilman, Frances (2017). The Twelve: Lives and Legends of The Apostles. Lulu.com. ISBN 978-1-365-64043-8. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Teunis, D. A. (2003). Satan's Secret: Exposing the Master of Deception and the Father of Lies. AuthorHouse. ISBN 978-1-4107-3580-5. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• West, Shearer (1996). The Bloomsbury Guide to Art. Bloomsbury. OCLC 246967494. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Verdere leeswerk

• Hanks, Patrick; Hodges, Flavia; Hardcastle, Kate (2016). A Dictionary of First Names. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-880051-4. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Perumalil, A. C. (1971). The Apostles in India. Jaipur: Xavier Teachers' Training Institute. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Eksterne skakels

• Die Martelaarskap van die heilige en glorieryke Apostel Bartolomeüs, toegeskryf aan Pseudo-Abdias, een van die mindere kerkvaders
• Bartolomeüs in Indië
• Bartolomeüs by die Christelike Ikonografie webwerf.
• "The Life of St. Bartholomew the Apostle" in the Caxton translation of the Golden Legend