ინგლისიშ ომაფე
|
ინგლისიშ ომაფე | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
 ინგლისიშ ომაფე 1558–1707 წანეფს | |||||||||
| ნანანოღა | უინჩესტერი (927-1045) ლონდონი (1045-1707) | ||||||||
| ნინა | ინგლისური ნინა ჯვეშსკანდინავიური ნინა (XI ოშწანურაშახ) უელსური ნინა კორნული ნინა კამბრიული ნინა (XII ოშწანურაშახ) ანგლო-ნორმანდიული ნინა (1066-1362) ლათინური ნინა (XIV ოშწანურაშახ) | ||||||||
| რელიგია | კათოლიციზმი (927–1534; 1553–1558), ინგლისიშ ეკლესია (1534–1553; 1558–1646; 1660–1707), პურიტანიზმი (1646–1660) | ||||||||
| ფარაშ ართური | გირვანქა სტერლინგი | ||||||||
| მახორობა | 5 750 000 (1707) | ||||||||
| დუდალაშ ფორმა | მონარქია | ||||||||
| მონარქი | |||||||||
| - 927–939 | ათელსტანი (მაართა) | ||||||||
| - 1702–1707 | ანა (ეკონია) | ||||||||
.svg)
ინგლისიშ ომაფე (ინგლ. Kingdom of England) — სუვერენული სახენწჷფო დიდი ბრიტანეთიშ კოკის, 927 წანაშე 1707 წანაშახ. ინგლისიშ ომაფექ ოფიციალურუ დირსხუ 927 წანაშ 12 კვირკვეს, მუჟამსჷთ შხვადოშხვა ანგლო-საქსურ ომაფეეფქ გეერთიანეს ართი სახენწჷფოთ, ანგლო-საქსონეფიშ მაფა ათელსტანიშ ხემანჯღვერობათ.
1016 წანას ინგლისიშ ომაფექ მიშელჷ ოორუეშ ზუღაშ იმპერიაშ აკოდგინალუაშა, ნამუთ სუმი სახენწჷფოშ ინგლისიშ, დანიაშ დო ნორვეგიაშ უნია რდჷ. ნორმანეფიშით ინგლისიშ ოკუპაციაშ უკულ (1066), ინგლისიშ ნანანოღაქ დო ომაფე რეზიდენციაქ ანგლო-საქსური უინჩესტერიშე გინილჷ ლონდონიშა, ნამუქჷთ მალას გინირთჷ ომაფეშ უკაბეტაში კომერციული ცენტრო.
ინგლისიშ ისტორია 1066 წანაშე ომაფე დინასტიეფიშ მეჯინათ, ირთუ პერიოდეფო: ნორმანეფიშ პერიოდი (1066–1154), პლანტაგენეტეფი (1154–1485), ტიუდორეფი (1485–1603) დო სტიუარტეფი (1603–1707) (ინტერეგნუმი 1649–1660 წანეფს).
1284 წანას, უელსიშ ოკუპაციაშ უკული, უელსიქ მიშელჷ ინგლისიშ ომაფეშ კონტროლიშა. ედვარდ III-შ (1327–1377) ბორჯის, ინგლისიქ გინირთჷ ევროპაშ ართ-ართი შანულამი სახენწჷფოთ. 1340-იან წანეფიშე ინგლისი ოცადუდჷ საფრანგეთიშ ოკუპაციას ხოლო, მარა ოშწანიანი ლჷმაშ უკული, ინგლისიქ მიოდინუ არძა ფრანგული ტერიტორიეფი, კალეშ მოხ. ვარდეფიშ ლჷმაშ უკულ, ნამუქჷთ 1455 წანას დიჭყჷ, ინგლისის მართუნდჷ ტიუდორეფიშ დინასტია. XV-XVI-XVII ოშწანურეფს ინგლისის, არდგილი უღუდჷ რენესანსიშ პერიოდის, ნამუთ იხასიათებუდჷ კულტურული დო ხელუანური გემაჸვენჯობეფით. 1542 წანას ინგლისიქ მიოჭირინუ რსული გოართოიანაფას უელსიშ სათაროწკჷმა.
1603 წანას ტიუდორეფი დოთირუ სტიუარტეფიშ დინასტიაქ. სტიუარტეფიშ ბორჯის ინგლისიქ მიოჭირინუ პოლიტიკური უნიას შოტლანდიაწკჷმა დო ირლანდიაწკჷმა. სტიუარტეფიშ ბორჯის, ომენოღალე ლჷმაშ (1642-1651) შედეგო, მაფა ჩარლზ I-ს, 1649 წანას ღურა ქიმუსაჯეს დო დუდი მეკვათეს. მონარქიული ხეშულობაქ კინ დირთჷ 1660 წანას, მარა ომენოღალე ლჷმაქ დადგინჷ პრეცენდენტი თიშო ნამდა, მაფა ვამართუნდუკო ოკო პარლამენტიშ უმუშო. ჸათე პრეცენდენტიქ ლეგალურო გამანგარებულქ იჸუ 1688 წანაშ სახელუანი რევოლუციათ. ჸათე პერიოდიოშე ინგლისიშ ომაფე დო თიში მონძე სახენწჷფოეფი ფუნქციონირენდეს მუჭოთ კონსტიტუციური მონარქიეფი. 1707 წანაშ 1 მესიშ უნიაშ აქტით გეერთიანეს ინგლისიქ დო შოტლანდიაქ ართი სუვერენული სახენწჷფოთ დიდი ბრიტანეთიშ ომაფეთ, ნამუთ 1800 წანაშ 31 ქირსეთუთაშახ არსებენდჷ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Bartlett, Robert (2002). England under the Norman and Angevin kings: 1075–1225. Oxford University Press.
- Harriss, G.L. (2005). Shaping the nation: England 1360–1461. Oxford University Press
- Loades, David Michael (1999). Politics and nation: England 1450–1660. Wiley-Blackwell