ببینید: بدن ما به چقدر آب نیاز دارد و چرا؟

یکی از ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌ها برای ایجاد حس تعادل و احساس سلامت در بدن نوشیدن آب است. نوشیدن آب در صبح باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و ایجاد تعادل در آن است. نوشیدن آب به تخلیه سریع‌تر سموم از بدن کمک می‌کند.

برخی از اعضای بدن دارای مقدار بسیار زیاد آب اند، مثلاً چشم ها. زجاجیه یا آبگینه چشم، که یک مایع شفاف لزجی در پشت عدسیه چشم است، تا ۹۹ درصد از آب تشکیل شده است. عضلات بدن با حدود ۸۰ درصد مایعات، نیز دارای میزان بلند مایعات است. پس برای تأمین کافی مایعات مورد نیاز بدن، بهترین کاری که می توانیم انجام بدهیم اینست که بنوشیم، بنوشیم و باز هم بنوشیم.

بدن ما روزانه حدود ۲ لیتر مایعات را از دست می دهد، از جمله از طریق پوست و به این ترتیب حرارت بدن تنظیم می گردد، به ویژه زمانی که هوا بسیار گرم باشد. اما هوای خشک یک مرکز گرمی نیز می تواند روی مصرف مایعات بدن ما تأثیر بگذارد.

این ضایعات باید دوباره جبران گردند، و به همین دلیل باید روزانه یک و نیم تا ۲ لیتر مایعات بنوشیم. این نیازمندی در هنگام فعالیت بدنی، مانند ورزش، و همچنان در هوای گرم، هنگام داشتن تب، استفراغ و یا اسهال، بیشتر می شود. حتمی نیست که تنها آب بنوشیم، بلکه خوردن سوپ، میوه و یا انواع سبزیجات نیز در تأمین ذخیره مایعات بدن سودمند است.

بدن ما با از دست دادن یک تا دو درصد مایعات، اولین علایم را نشان می دهد. با از دست دادن حدود ۷ درصد مایعات بدن، وضعیت خطرناک می شود و علایم تسریع ضربان قلب و سرگیجی بروز می کنند، زیرا همه واکنش های کیمیایی و روند فعالیت های بدن، مستلزم مایعات اند. یک کمبود ۱۲ درصدی مایعات بدن، در بدترین حالت، می تواند به عوارضی مانند وضعیت شوک و یا حالت کوما منجر گردد.

سر دردی، سرگیجه، خشکی غشا های مخاطی در دهن و گلو و احتمالاً مشکلات در قورت کردن، اولین علایم نشان دهنده نیاز فوری بدن ما به آب اند. همچنان گاهی احساس خستگی و ضعف می کنیم، ولی آن را با ننوشیدن آب کافی ربط نمی دهیم.

کم آبی در بدن باعث شروع پیش از موعد چین و چروک پوست و افزایش آن می‌شود. نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که نوشیدن نیم لیتر آب ولرم در صبح ناشتا باعث افزایش جریان خون و درخشندگی و شفافیت پوست می‌شود.

نوشیدن کم آب بر رشد مو تاثیر زیادی می‌گذارد. یک چهارم وزن تار مو از آب تشکیل شده است. نوشیدن فراوان آب باعث تقویت درونی و تغذیه بهتر مو می‌شود. اگر آب کمتری به مو برسد مو نازک و شکننده می‌شود.

مغز و نخاع شوکی ما نیز نمی توانند بدون مایعات کار کنند. ما حدود ۱۴۰ ملی لیتر «مایع مغزی-نخاعی» داریم که در طبابت به آن به اختصار «سی اس اف» می گویند. این مایع شفاف که مغز ما در آن به اصطلاح شناور است، مانع یک تکان مغزی می شود. روزانه حدود نیم لیتر از این مایع تولید و دوباره تجزیه می گردد، که البته باید متناسب با آن جبران گردد.

گرما و از دست دادن مایعات اضافی بدن به شکل عرق، می تواند نظم جریان خون در بدن را برهم زده و انسان بیهوش گردد. بلند رفتن فشار خون نیز می تواند علامتی باشد که خود بدن با آن نیاز فوری به مایعات را نشان می دهد. خون ما بدون مایع کافی غلیظ شده و در نتیجه سیستم گردش خون نمی تواند بدون مشکل کار کند.

نمی‌توان برای تمام افراد حجم آب یکسانی را برای آشامیدن تجویز کرد. زیرا میزان نوشیدن آب می‌تواند با توجه به فیزیک بدنی و میل افراد متفاوت باشد. به طور مثال مردان روزانه نسبت به زنان به مقدار بیشتری آب احتیاج دارند. همینطور فرد مضطرب سریعتر از فرد آرام تشنه می‌شود. در عین حال افرادی که به خوردن میوه و سبزیجات گرایش دارند کمتر نیاز به مایعات دارند تا افرادی که بیشتر نان و گوشت مصرف می‌کنند.

مایعات، به ویژه آب، همچنان برای انتقال مواد ضروری مانند سودیم و پوتاسیم به تمام نقاط بدن نقش بسیار مهمی دارند. این مواد از جمله برای کنترول فشار خون، تعادل ویتامین دی، فعالیت عضلات و عملکرد قلب بسیار ضروری اند. پس روزانه نوشیدن مایعات کافی را فراموش نکنید!

هرگاه ما در طی چند ساعت پنج لیتر و یا بیشتر از آن مایعات بنوشیم، این می تواند بسیار پیامد خطرناکی داشته باشد. در موجودیت بیش از حد مایعات در بدن، گرده ها نمی توانند به گونه منظم آن را از بدن بیرون بکشند. یکی از بدترین پیامد های آن می تواند ورم مغز باشد. شرط بندی در نوشیدن آب زیاد نیز نظم بدن را مختل می سازد.

هرچه سن انسان بلند می رود، به همان پیمانه احساس تشنگی کمتر می شود. از این خاطر است که افراد مسن معمولاً فراموش می کنند که به قدر کافی مایعات بنوشند. این امر می تواند به سرگیجه، سردرگمی، اختلال هوش و بیهوشی منجر گردد. در صورت کمبود شدید مایعات، باید یک داکتر این کمبود را توسط تزریق سیروم جبران کند.

برخی از افراد مسن آگاهانه از نوشیدن مایعات خودداری می کنند، زیرا در سنین بالا شمار زیادی از افراد نمی توانند ادرار خود را تحت کنترول داشته باشند. گاهی هم به خاطر اینکه شبانه چند بار به تشناب نروند، آگاهانه از خوردن مایعات کافی خودداری می کنند، اما در هر صورت باید متوجه آب مورد نیاز بدن بود.