Cevdet Sunay

Türkiye Cumhuriyeti'nin beşinci cumhurbaşkanı, asker ve devlet adamı.
1899 yılında Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Erzurum, Kerkük, Edirne ve Kuleli Askerî Lisesi'nde yaptı.

Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917 yılında subay adayı olarak eğitim kampına katıldı. Aynı yıl Filistin cephesinde görev aldı.

1918 yılında Mısır'da İngilizlere esir düştü. Esaret dönemini Mısır'da babasıyla birlikte geçirdi. Esaretten döndükten sonra, Kurtuluş Savaşı'na katılarak, Güney ve Batı cephelerinde görev aldı. Gaziantep'te, Maraş'ta Fransızlara karşı çarpıştıktan sonra Eskişehir, Sakarya ve Başkomutan Meydan muharebelerine katıldı.

Cevdet Sunay, kıta hizmetleri yaptığı yıllarda topçu yüzbaşısı olarak 1927 yılında Harp Okulu öğrenimini tamamladı. 1930 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi. Silahlı Kuvvetlerde çeşitli görevler alarak 1943 yılında albaylığa yükseldi. 1949 yılında tuğgeneral, 1952 yılında tümgeneral, 1955 yılında korgeneral ve 1958 yılında orgeneral oldu.

Tuğgeneral rütbesi ile 3. Zırhlı Tugay Komutanlığı ve Genelkurmay Harekât Daire Başkanlığı, tümgeneral rütbesi ile aynı göreve devam ettikten sonra 33. Tümen Komutanlığı, korgeneral rütbesi ile 9. Kolordu Komutanlığı, Genelkurmay Harekât Başkanlığı ve Genelkurmay II. Başkanlığı görevlerinde bulundu. Orgeneral rütbesinde Genelkurmay II. Başkanı iken, 3 Haziran 1960 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na, 2 Ağustos 1960 tarihinde de Genelkurmay Başkanlığı’na atandı.

27 Mayıs 1960’tan sonraki ayaklanmalar döneminde Genel kurmay Başkanı olarak olayların tehlikesiz geçiştirilmesinde soğukkanlı kişiliğiyle önemli rol oynadı. Genelkurmay Başkanlığı süresi 1965 yılında dolmuştu. Ancak, siyasal ortamın gerektirdiği sebeplerle gerekli kanun değişikliği yapılarak Mart 1966 ayına kadar görev süresi uzatıldı. Emekliliğe hazırlandığı günlerde Türkiye yeni bir bunalımın eşiğindeydi. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in sağlık durumu göreve devam edebilmesini imkânsız duruma getirmişti. Siyasi çevreler boşalacak devlet başkanlığı için kendi aralarından bir aday bulamıyorlardı. Buna karşılık değişik partilerin bir asker aday üzerinde birleşmeleri ihtimali daha kuvvetli görünüyordu. Nitekim Sunay hemen bütün partilere yeterince ılımlı göründüğü için Genelkurmay Başkanlığından ayrıldığı gün Cumhurbaşkanlığı kontenjanından Cumhuriyet Senatosu üyeliğine getirildi.

28 Mart 1966 günü yapılan seçim sonunda Türkiye Cumhuriyeti’nin beşinci cumhurbaşkanlığına seçildi. Yedi yıl süren devlet başkanlığı sırasında, zaman zaman beliren bunalımlarda partiler arası ilişkiler bakımından denge unsuru olmaya çalıştığı kadar, yasaların uygulanışı ve yorumlanışı konularında verdiği bazı demeçler nedeniyle siyasî parti liderlerinin eleştirilerine uğradı. Yedi yıllık görev süresini tamamladıktan sonra 1973 yılında cumhurbaşkanlığından ayrıldı. Yerine Fahri Korutürk Cumhurbaşkanı seçildi. Ardından Tabii Senatör olarak siyasi yaşamına devam etti.

Kayseri’de bir ilköğretim okuluna ve İstanbul’da bir otele adı verilen Orgeneral Cevdet Sunay, 22 Mayıs 1982'de İstanbul'da vefat etmiş, Ankara'da Devlet Mezarlığında toprağa verilmiştir

1929 yılında Atıfet Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Cevdet Sunay 22 Mayıs 1982 gününde vefat etti.

Kaynak:Biyografi.info