Diåle

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Diåle », loukîz cial.

Li Diåle, c' est, dins les rlidjons crustinne, islamike et djwive, li grand rprezintant do må, eneviè l' Bon Diu unike, riprezintant do bén.

Dins les troes grandès rlidjons monoteyisses, il est prezinté come ene andje k' åreut stî tchessî evoye do Paradis teresse, et metou po temter Adan ey Eve.

Riprezintåcions et fonccions do Diåle

Dins li Djneze, il aparexhe sol cogne d' on sierpint.

Après, dins l' Vî Testamint, c' est purade on siervant do Bon Diu evoyî po-z esprouver les djins.

Li no d' Lucifer (sitoele di l' aireur) ni vént ki dins l' live d' Izayî (14:12).

Dins l' Evandjîle, on cåze pol prumî côp d' on Grand Diåle (Lucifer, Belzebute, Satan) et di ses nûtes di diålotins, ki vnèt fé araedjî les djins.

Do tins des prumîs crustins, on rprezinta l' diåle come èn ome avou des bokets d' coir di biesse, aprume des coines, des shabot et foiravant ene cawe.

Li Diåle n' est prezinté come innmi d' l' Eglijhe ki al tote fén del Mîtrinne Ådje. Ci candjmint la si passe e minme tins ki l' procès d' macralreye.

Li diåle dins les fåves do vî vî tins

Li diåle aparexhe dins topli des fåves do vî vî tins. Kékes egzimpes:

• Li diåle maçon
• Pire do diåle

Li Diåle et les diåles dins l' lingaedje walon

Ratourneures avou l' mot "diåle"

Loukîz a : Wikt:diåle/ratourneures

Alére

• Joseph Selvais : Li diåle et les biesses dins nos ratourneures, Les Cayés walons 2001, n° 9.
• Albert Doppagne : Le diable dans nos campagnes, Duculot, Djiblou, 1978, ISBN 2-8011-0217-2
• Emile Lempereur : Le diable dans le wallon de Châtelet Dialectes de Wallonie Tomes 29-30, 2002, 109-115.