Foninme
Èn oyon u foninme, c' est l' pus ptite boket d' cåzaedje ki pout fé l' diferince inte deus mots dins on metou lingaedje.
On trove les oyons d' on lingaedje tot corwaitant les pwaires minimoms.
Èn oyon c' est nén l' minme k' on son, la k' èn oyon pout esse fwaits di sacwants sons eshonne (des lingaedjes k' i gn a ont des oyons foirt complesses); eyet eto, èn oyon pout esse prononcî avou des sons diferins (k' on dit adon ki c' est les alofones di cist oyon la). Les foninmes sont transcrîts etur deus slaches, eg: /r/, eneviè les sons fonetikes ki sont transcrits etur cwårêyès åtchetes, eg: les sons [r] et [ʁ], deus alofones di /r/.
Les prononçaedjes d' on fonime polèt candjî sorlon les accints d' on metou lingaedje, et minme d' on cåzeu a l' ôte.
Li coxhe del linwince ki studeye les foninmes si lome li fonolodjeye.
A costé des foninmes, on mots pout esse pårtis e morfinmes.
Les studias so les oyons do walon sont metous so ene pådje tote seule.