Basilica

De basilica wos oorsprounkelik e Romeins burgerlik hallegebouw bedoeld vo oopnboar gebruuk.

Romeinse basilica

De Romeinse basilica wos multifunctioneel. Ze wos zy gebruukt lik overdekte maart, lik halle vo commerce t'houdn, vo rechtszittiengn, vo legeroefeniengn enz. Meer in 't olgemeen wos en basilica dus en verzoamelplekke, nogol dikkers in 't verlengde van e forum.

Et groundplan van en basilica es ne rechthoek da in de lengte in drie stikkn es geschid deur twee reekn zuuln. Die stikkn noemn me beukn. En basilica es dus e driebeukig gebouw. 't Middnste stik, de middnbeuke, es meestol 't bridste. De twee zystikken zyn de zybeukn. De drie beukn van Romeinse basilica hèin deurnban dezelst hogte.

In 't verlengde van de middnbeuke es d'r en holve rounde, de absis (of apsis). Da wos de plekke woa dat de zetel van de rechter stound.

Ne plafong wos gemakt van houtnde bolkn (nog gin gewelvn).

Christelikke basilica (4e-7e eeuwe)

Mèi d'upkomste van 't christndom an 't ende van 't Romeins Ryk kwoamn de christelikke mienschn mèi hounderden t'hope in die basilica vo te getuugn over 't gene dan ze g'hoord haddn en vo da vodder te vertelln. Ook achter da 't Romeins Ryk uut mekoar wos gevolln, bleevn de christn by de bouw van nieuwe tempels et basilicoale groundplan gebruukn. De absis kwom toun de plekke achter 't outoar woa da de zetel van 'n bisschop stound.

By christelikke basilica wos d'hoofdbeuke deurnban hogger dan de zybeukn, zo kost'er lucht van de veinsters die vanboovn in d'hoofdbeuke zoatn (de boovnluchtn) na binn kommn.

De bouwstyl van die basilica es loater, vanof de romoansche stylperiode, olgemeen gevolgd gewist vo de bouw van nieuwe basilicoale kerkn.