Ferguut

Ferguut is e Middelnederlands werk die ebaseerd is up e Frans werk va Guillaume le Clerc (Roman de Fergus). 't Is en Arthurromang van 5064 verzn, mo 't is mor 1 oofdstik va bewoard (in 'n unief van Leidn in Olland).

Schryver en daterienge

Ferguut is eschreevn etwoa tusschn 1250 en 1300 deur en onbekendn auteur (verzeker en Ôost-Vloamienk, Diederik van Assenede is enoemd, mo zounder echt bewys).

Personoages

Belangrykste

Ferguut: de zeune van e boer en e moeder van oadelikke ofkomste, die ridder van de toafelrounde wult kommn.
Galiëne: de nichte van e kastêeleer woa da Ferguut verliefd up komt

Aar

Arthur: legendoarieschn keunienk
Ridders van 'n Roundn Toafel: surtout Keye is belangryk in 't boek
Somilet: voader van Ferguut

't Veroal

Verze 1-1532 (Inleidieng en uutdoagienge)

Ferguut, de zeune van e rykn boer en e moeder die van oadel is, ziet Arthur en ze ridders passeern achter dan ze goan joagn zyn an d'ofstee van ze voader. E wult zevve oek ridder kommn en vroagt an ze voader of dat 'n meugt achter ryen. 'n Dienn lacht nem uut, mo lat 'n eglyk goan. Ounderroute komt 'n in stokke me vier dievn (van 2 sloat 'n nundern kop of). Me die 2 koppn an ze zoate komt 'n toe in Galen (Wales). Doa lachn olle ridders nem uut omdat 'n oardige klêers an et en omdat 'n e bitje boertig overkomt. Arthur makt eglyk e ridder van nem. Keye doagt nem uut voer en ôorn en sluier te gon oaln. E slapt in e kastêel en doa komt Galiëne (die doa wunt, z'is de nichte van kastêelêer) verliefd up nem en ze vertelt dadde oek an Ferguut.

Verze 1533-3017 (Êestn zoektocht en verlôorn loopn)

'n Nuchtend derup goat 'n weg (oundermêer van Galiëne, die stief spytig is) en goat 'n gon zoekn achter dienn ôorn en dien sluier. En viendt ze zêre, mo derachter komt 'n e zwortn ridder teegn, dat 'n achter lange vichtn klopt. E zendt nem nor Arthur met 't gêne dat 'n evoendn et. Ferguut zevve kêert were no da kastêel, mo doa zyn z'ollemoale an 't schrêeuwn omda Galiëne weg is. E wos indeliks verliefd en doadeure wos 'n stief triestig en wareert e bitje zounder doel round. E komt wel nog vele krapuul teegn, mo 't i gin êen woa dat 'n 't nie teegn oalt. Arthur en zyn ridders goan gon zoekn achter Ferguut, mo ze kunn nem nie viendn.

Verze 3018-5604 (Twin zoektocht en e schôon ende)

Ferguut drienkt, achter dat 'n twi joar round etjoold et, van e toverbronne en ne grakt geneezn. E begunt rechtet te zoekn achter Galiëne. E dwerge vertelt nem dat 'n e wit schild moe verovern, vôorn dat 'n Galiëne go wereviendn. Doavôorn moet 'n vichtn teegn e reuzinne, e vierspuugnde droake en e reuze. E klopt ze olledrie en ne vernimt dat Galiëne in e stee zit en dat er e belegerienge bezig is deur e keunienk (Galerant) die me neur wult trouwn.

Ferguut vicht, eklid in 't wit en met da wit schild en met de steefiesters teegn 't leger van Galerant. Galerant en ze leger kunn doadeure nie noader kommn van 't stee. Galiëne wult weetn wie da dienn ridder is, mo niemand ku 't neur vertelln. At 'n eki nie meivicht, grakt Galerant wel toet an de pôortn. Galiëne doet e vôorstel: 1 ridder go vichtn teegn Galerant en e twiddn ridder dat 'n zevve meugt kiezn (e kiest Macedone, ze koozn). An ze winn, gif ze neur en neur stee over, an ze verliezn, moet 'n werekêern no ze land en olle schoa effn doen. Galerant goat 't akkôord. 't Is wel niemand die 't wult doen, oek nie by de ridders van Arthur, die nog ossan bezig zyn me zoekn achter Ferguut.

Ferguut ôor et toene van dienn kamp en ne nimt d'uutdoagienge an. Ze roakn nem me nunder lanse, mor e volt nie van ze peird. E ku ze uuteindelik olletwêe kloppn (Macedone is zest me zyn oar) en de stee van Galiëne is ered.

Galiëne viendt da ze nie mi jounk ku bluuvn en ze goat nor Arthur. Nem stelt vôorn voun e toernôoi in te richtn en 'n winnoare te loatn trouwn me neur. Ze viendt dat e goe gedacht en ezô gebeur er oek. Ferguut doet oek mei ('n ridder me 't wit schild) en klopt verre olle ridders. Toene doet 'n zyn elme of en Arthur benoemt nem toet winnoare en dus 'n vint va Galiëne.

E stiksje (verze 1485-1501)

Galiëne zegt teegn Ferguut da ee nem geirn ziet. Nem zegt dat 'n êest nog vanolles moe doen (surtout vichtn: battaelgie (vgl. Frans: bataille)), mo dat 'n go were kêern.

"Ay! her ridder, en secges nemmeer:

Ghi hebt mijn herte, gi doet mi seer.

Ghi hebter qualijc omme gesien,

Dat gi mi wech hetet vlien.

Si es tuwen dienste lude ende stille.

Ghi moget met mi doen uwen wille.

Ic en werde nemmer blide

Sonder u in enegen tide.

Om u ben ic in groter noet:

Ghi hebt mijn leven ende mijn doet."

Al lachende so sprac Ferguut:

"Joncfrouwe, omme ander dinc ben ic uut,

Dan omme dusdane saken, comen.

Ene battaelgie hebbic genomen,

Die ic emmer vodoen moet.

Joncfrouwe, gevalse mi goet,

Tote u salic werder keren..."

Lienk

De hêle tekste van Ferguut