Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hươu sao”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Hình dáng: replaced: tam giác → tam giác using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 23: Dòng 23:
| name = ''Cervus nippon''
| name = ''Cervus nippon''
}}
}}
'''Hươu sao''' ([[danh pháp hai phần]]: '''''Cervus nippon'''''), còn được gọi là '''hươu đốm''', là một loài hươu bản địa của nhiều vùng thuộc khu vực [[Đông Á]] và được du nhập đến nhiều nơi khác nhau của thế giới. Trước đây tìm thấy từ [[miền Bắc (Việt Nam)|miền Bắc Việt Nam]] ở phía nam đến [[Viễn Nga]] ở phía bắc, hiện nay trên bờ vực tuyệt chủng trong tất cả các khu vực ngoại trừ Nhật Bản, nơi loài này nhiều<ref name="popeco">{{chú thích web|last = Kaji | first = Koichi |coauthors = Takashi Saitoh, Hiroyuki Uno, Hiroyuki Matsuda, and Kohji Yamamura|
Hươu sao ('''''Cervus nippon)''''' còn được gọi là '''Hươu đốm''' hoặc '''Hươu Nhật Bản''', là một [[loài]] [[hươu]] nguồn gốc phần lớn Đông Á và được du nhập đến nhiều nơi khác trên thế giới. Trước đây được tìm thấy từ miền bắc [[Việt Nam]] ở miền nam đến vùng [[Viễn Đông Nga|Viễn Đông của Nga]] ở miền bắc, hiện nay không phổ biến những khu vực này, ngoại trừ [[Nhật Bản]], nơi loài này sinh sôi quá mức.
title = Adaptive management of sika deer populations in Hokkaido, Japan: theory and practice| url = http://www.populationecology.org/SpecialIssueArticlePage.aspx?DOI=10.1007/s10144-010-0219-4 | format= pdf|accessdate = ngày 19 tháng 1 năm 2011}}</ref>.


== Hình dáng ==
== Từ nguyên ==
Tên của nó bắt nguồn từ ''shika'' (鹿), từ tiếng Nhật có nghĩa là "con nai". Ở Nhật Bản, loài này được gọi là ''nihonjika'' (ニ ホ ン ジ カ (日本 鹿), "hươu Nhật B").
'''Lông da hươu sao''' có màu vàng đậm, con cái nhạt màu hơn con đực. Trên da ở thân có những đốm trắng, hình tròn còn gọi là các “sao”. Độ lớn của hình tròn tăng dân từ phía lưng và lớn ở phía bụng và hông. Dọc sống lưng chạy từ vai xuống hông là hai hàng sao, còn các sao trên mình không tạo thành hàng rõ rệt. Từ gáy xuống cổ và dọc sông lưng chạy giữa hai hàng sao là vệt lông mầu sẫm. Chân, đầu và bụng của hươu không có sao.


== Phân loại ==
'''Đuôi hươu''' có túm lông màu trắng với viền lông đen gần góc đuôi, mặt dưới đuôi trần. Phía dưới gốc đuôi và mặt sau đùi có những sợi lông màu trắng dài từ 4 – 6&nbsp;cm, tạo thành “gương” có hình [[tam giác]].
<gallery>
</gallery>Hươu sao là một thành viên của giống ''[[Cervus]]'', một nhóm hươu còn được gọi là "hươu thật". <sup>[''[[Cần dẫn nguồn]]'']</sup> Trước đây, hươu sao được xếp cùng giống này này với chín loài khác. Hiện nay, chỉ còn lại loài hươu sao và hươu đỏ, chúng được chia thành ba loài riêng biệt: [[Hươu đỏ Trung Âu|hươu đỏ châu Âu]], [[Nai đỏ Trung Á|hươu đỏ Trung Á]] và [[Nai sừng xám|nai sừng tấm Mỹ]] (mặc dù điều này vẫn còn gây tranh cãi).


Bằng chứng [[DNA]] gần đây cho thấy những con hươu này không có quan hệ họ hàng chặt chẽ như người ta vẫn nghĩ trước đây, dẫn đến việc tạo ra các loài và giống mới. Các giống ''[[Rucervus]]'', ''[[Rusa]]'' và [[Hươu môi trắng|''Przewalskium'']] là nơi hầu hết các loài ''Cervus'' trước đây thuộc về. Tổ tiên của tất cả các loài ''Cervus'' có lẽ có nguồn gốc từ Trung Á và giống hươu sao. Tất cả các loài ''Cervus'' đều có thể lai tạo và tạo ra [[Lai (sinh học)|con lai]] ở những khu vực chúng cùng tồn tại (ví dụ, hươu sao được đưa vào lai với hươu đỏ bản địa ở Cao nguyên Scotland, nơi đây là mối đe dọa nghiêm trọng đối với nguồn gen của quần thể hươu đỏ).
Tứ chi của hươu sao màu vàng xám, thẫm ở mặt trước và nhạt ở mặt sau. Mặt ngoài ống chân gần kheo của chi sau thường có các tấm chai chân được hình thành trong đời sống của hươu, giúp hươu làm chỗ tỳ khi đứng lên hoặc nằm xuống.


=== Loài phụ ===
'''Sừng hươu sao''' là đặc điểm và biểu tượng về sức mạnh của hươu. Điều này không giống với các động vật có sừng khác, chỉ có '''hươu đực''' mới có sừng, '''hươu cái''' không có sừng. Sừng hươu đực mọc lần đầu khi hươu được một năm tuổi gọi là sừng sơ sinh. Mọc sừng cũng thể hiện thành thục về tính và sự trưởng thành của hươu đực. Sừng hươu cũng là loại sừng duy nhất có khả năng tái sinh hàng năm. Khi sừng mới mọc gọi là lộc nhung. Nhung hươu có giá trị sinh học và dược liệu mà các động vật khác ít khi có.
{{tham khảo|2}}Tình trạng [[ô nhiễm gen]] nghiêm trọng đã xảy ra ở nhiều quần thể, đặc biệt là ở Trung Quốc. Do đó, tình trạng của nhiều loài phụ vẫn chưa rõ ràng. [1] Trạng thái của C. n. ''hortulorum'' đặc biệt không chắc chắn và trên thực tế có thể có nguồn gốc hỗn hợp, do đó nó không được liệt kê ở đây


* C. n. aplodontus, bắc Honshu
== Hình ảnh ==

<gallery>
* C. n. Grassianus, Sơn Tây, Trung Quốc
Tập tin:Cervus nippon dybowski Solo.jpg

Tập tin:Cervus nippon hortulorum nbg.jpg
* C. n. keramae, Quần đảo Kerama thuộc quần đảo Ryukyu, Nhật Bản
Tập tin:Stamps of Azerbaijan, 2013-1122.jpg

Tập tin:Cervus nippon 002.jpg
* C. n. kopschi, miền nam Trung Quốc
</gallery>

* C. n. quýt, miền bắc và đông bắc Trung Quốc

* C. n. mantchuricus, đông bắc Trung Quốc, Triều Tiên và Viễn Đông Nga.

* C. n. nippon, nam Honshu, Shikoku và Kyushu

* C. n. pseudaxis, miền bắc Việt Nam

* C. n. pulchellus, đảo Tsushima

* C. n. sichuanicus, miền tây Trung Quốc

* C. n. soloensis, Nam Philippines (Du nhập lâu đời ở đảo Jolo (nguồn gốc phân loài không rõ), có thể đã tuyệt chủng DD)

* C. n. taiouanus, Đài Loan

* C. n. yesoensis, Hokkaido

== Phần mô tả ==
Hươu sao một trong số ít loài hươu không bị mất đốm khi trưởng thành. Các mẫu đốm thay đổi theo khu vực. Các loài phụ trên đất liền có các đốm lớn hơn và rõ ràng hơn, trái ngược với các phân loài [[Đài Loan]] và Nhật Bản, các đốm này gần như không nhìn thấy. Nhiều quần thể được giới thiệu đến từ Nhật Bản, vì vậy chúng cũng thiếu các đốm đáng kể.

Màu sắc của [[Lông thú|lông]] từ màu gỗ dái ngựa đến màu đen, và các cá thể màu trắng cũng được biết đến. Trong suốt mùa đông, bộ lông trở nên sẫm màu hơn và xù xì hơn và các đốm ít nổi bật hơn, và một chiếc bờm hình thành ở mặt sau cổ của con đực. Chúng là [[Động vật ăn thực vật|động vật ăn cỏ]] có kích thước trung bình, mặc dù chúng có sự thay đổi kích thước đáng kể trên một số phân loài và sự [[dị hình giới tính]] đáng kể, với con đực luôn lớn hơn nhiều so với con cái. Chúng có thể cao từ 50 đến 110 cm (20 đến 43 in) ở vai và từ 95 đến 180 cm (37 đến 71 in) ở chiều dài đầu và thân. Đuôi dài khoảng 7,5–13 cm (3,0–5,1 in).

Phân loài lớn nhất là [[hươu sao Mãn Châu]] (''C. n. Mantchuricus''), trong đó con đực thường nặng khoảng 68–109 kg (150–240 lb) và con cái nặng 45–50 kg (99–110 lb), với vảy lớn. lên tới 160 kg (350 lb), mặc dù đã có ghi nhận về những con bò đực giống [[Yezo sika|hươu Yezo sika]] nặng tới 170 kg (370 lb) hoặc 200 kg (440 lb). Ở kích thước khác, ở hươu sika Nhật Bản (C. n. Nippon), con đực nặng 40–70 kg (88–154 lb) và con cái nặng 30–40 kg (66–88 lb). Tất cả các hươu sao đều nhỏ gọn và có chân thanh lịch, với đầu ngắn, cắt tỉa, hình nêm và dáng vẻ sôi nổi. Khi được báo động, chúng thường có bộ lông loe ra đặc biệt, rất giống nai sừng tấm Mỹ.


Hươu sao có gạc thẳng đứng, mập mạp với một chiếc chùy nhô lên từ đỉnh lông mày và một bức tường rất dày. Một mốc trung gian hướng về phía trước ngắt dòng lên trên cùng, thường được chia. Đôi khi, gạc hươu sao phát triển một số vết cọ (vùng bằng phẳng). Con cái có một cặp mụn đen đặc biệt trên trán. Gạc có thể dài từ 28 đến 45 cm (11 đến 18 in) đến hơn 80 cm (30 in), tùy thuộc vào phân loài. Hươu đực cũng có bờm đặc biệt trong thời kỳ giao phối (rut) của chúng.
== Tham khảo ==
{{tham khảo|2}}


{{Cervidae}}
{{Cervidae}}

Phiên bản lúc 11:58, ngày 28 tháng 8 năm 2020

Cervus nippon
Con đực
Con cái
Tình trạng bảo tồn
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Animalia
Ngành (phylum)Chordata
Lớp (class)Mammalia
Bộ (ordo)Artiodactyla
Họ (familia)Cervidae
Phân họ (subfamilia)Cervinae
Chi (genus)Cervus
Loài (species)C. nippon
Danh pháp hai phần
Cervus nippon
Temminck, 1838
Phân loài
Xem trong bài.

Hươu sao (Cervus nippon) còn được gọi là Hươu đốm hoặc Hươu Nhật Bản, là một loài hươu có nguồn gốc ở phần lớn Đông Á và được du nhập đến nhiều nơi khác trên thế giới. Trước đây được tìm thấy từ miền bắc Việt Nam ở miền nam đến vùng Viễn Đông của Nga ở miền bắc, hiện nay nó không phổ biến ở những khu vực này, ngoại trừ Nhật Bản, nơi loài này sinh sôi quá mức.

Từ nguyên

Tên của nó bắt nguồn từ shika (鹿), từ tiếng Nhật có nghĩa là "con nai". Ở Nhật Bản, loài này được gọi là nihonjika (ニ ホ ン ジ カ (日本 鹿), "hươu Nhật B").

Phân loại

Hươu sao là một thành viên của giống Cervus, một nhóm hươu còn được gọi là "hươu thật". [Cần dẫn nguồn] Trước đây, hươu sao được xếp cùng giống này này với chín loài khác. Hiện nay, chỉ còn lại loài hươu sao và hươu đỏ, chúng được chia thành ba loài riêng biệt: hươu đỏ châu Âu, hươu đỏ Trung Ánai sừng tấm Mỹ (mặc dù điều này vẫn còn gây tranh cãi).

Bằng chứng DNA gần đây cho thấy những con hươu này không có quan hệ họ hàng chặt chẽ như người ta vẫn nghĩ trước đây, dẫn đến việc tạo ra các loài và giống mới. Các giống Rucervus, RusaPrzewalskium là nơi hầu hết các loài Cervus trước đây thuộc về. Tổ tiên của tất cả các loài Cervus có lẽ có nguồn gốc từ Trung Á và giống hươu sao. Tất cả các loài Cervus đều có thể lai tạo và tạo ra con lai ở những khu vực chúng cùng tồn tại (ví dụ, hươu sao được đưa vào lai với hươu đỏ bản địa ở Cao nguyên Scotland, nơi đây là mối đe dọa nghiêm trọng đối với nguồn gen của quần thể hươu đỏ).

Loài phụ

  1. ^ Harris, R.B. (2008). Cervus nippon. 2008 Sách đỏ IUCN. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế 2008. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.

Tình trạng ô nhiễm gen nghiêm trọng đã xảy ra ở nhiều quần thể, đặc biệt là ở Trung Quốc. Do đó, tình trạng của nhiều loài phụ vẫn chưa rõ ràng. [1] Trạng thái của C. n. hortulorum đặc biệt không chắc chắn và trên thực tế có thể có nguồn gốc hỗn hợp, do đó nó không được liệt kê ở đây

  • C. n. aplodontus, bắc Honshu
  • C. n. Grassianus, Sơn Tây, Trung Quốc
  • C. n. keramae, Quần đảo Kerama thuộc quần đảo Ryukyu, Nhật Bản
  • C. n. kopschi, miền nam Trung Quốc
  • C. n. quýt, miền bắc và đông bắc Trung Quốc
  • C. n. mantchuricus, đông bắc Trung Quốc, Triều Tiên và Viễn Đông Nga.
  • C. n. nippon, nam Honshu, Shikoku và Kyushu
  • C. n. pseudaxis, miền bắc Việt Nam
  • C. n. pulchellus, đảo Tsushima
  • C. n. sichuanicus, miền tây Trung Quốc
  • C. n. soloensis, Nam Philippines (Du nhập lâu đời ở đảo Jolo (nguồn gốc phân loài không rõ), có thể đã tuyệt chủng DD)
  • C. n. taiouanus, Đài Loan
  • C. n. yesoensis, Hokkaido

Phần mô tả

Hươu sao một trong số ít loài hươu không bị mất đốm khi trưởng thành. Các mẫu đốm thay đổi theo khu vực. Các loài phụ trên đất liền có các đốm lớn hơn và rõ ràng hơn, trái ngược với các phân loài Đài Loan và Nhật Bản, các đốm này gần như không nhìn thấy. Nhiều quần thể được giới thiệu đến từ Nhật Bản, vì vậy chúng cũng thiếu các đốm đáng kể.

Màu sắc của lông từ màu gỗ dái ngựa đến màu đen, và các cá thể màu trắng cũng được biết đến. Trong suốt mùa đông, bộ lông trở nên sẫm màu hơn và xù xì hơn và các đốm ít nổi bật hơn, và một chiếc bờm hình thành ở mặt sau cổ của con đực. Chúng là động vật ăn cỏ có kích thước trung bình, mặc dù chúng có sự thay đổi kích thước đáng kể trên một số phân loài và sự dị hình giới tính đáng kể, với con đực luôn lớn hơn nhiều so với con cái. Chúng có thể cao từ 50 đến 110 cm (20 đến 43 in) ở vai và từ 95 đến 180 cm (37 đến 71 in) ở chiều dài đầu và thân. Đuôi dài khoảng 7,5–13 cm (3,0–5,1 in).

Phân loài lớn nhất là hươu sao Mãn Châu (C. n. Mantchuricus), trong đó con đực thường nặng khoảng 68–109 kg (150–240 lb) và con cái nặng 45–50 kg (99–110 lb), với vảy lớn. lên tới 160 kg (350 lb), mặc dù đã có ghi nhận về những con bò đực giống hươu Yezo sika nặng tới 170 kg (370 lb) hoặc 200 kg (440 lb). Ở kích thước khác, ở hươu sika Nhật Bản (C. n. Nippon), con đực nặng 40–70 kg (88–154 lb) và con cái nặng 30–40 kg (66–88 lb). Tất cả các hươu sao đều nhỏ gọn và có chân thanh lịch, với đầu ngắn, cắt tỉa, hình nêm và dáng vẻ sôi nổi. Khi được báo động, chúng thường có bộ lông loe ra đặc biệt, rất giống nai sừng tấm Mỹ.

Hươu sao có gạc thẳng đứng, mập mạp với một chiếc chùy nhô lên từ đỉnh lông mày và một bức tường rất dày. Một mốc trung gian hướng về phía trước ngắt dòng lên trên cùng, thường được chia. Đôi khi, gạc hươu sao phát triển một số vết cọ (vùng bằng phẳng). Con cái có một cặp mụn đen đặc biệt trên trán. Gạc có thể dài từ 28 đến 45 cm (11 đến 18 in) đến hơn 80 cm (30 in), tùy thuộc vào phân loài. Hươu đực cũng có bờm đặc biệt trong thời kỳ giao phối (rut) của chúng.