Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Abu Musab al-Zarqawi”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Lê Thy (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
n Liên kết ngoài: Persondata now moved to wikidata, removed: {{Dữ liệu nhân vật }}
 
(Không hiển thị 48 phiên bản của 29 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{chú thích trong bài}}
<!-- [[Hình:Zarqawi.jpg|nhỏ|phải|frame|Abu Musab al-Zarqawi trong một bức ảnh của nhà tù Jordan]]
[[Hình:Zarqawi001.jpg|nhỏ|trái|frame|Một bức ảnh al-Zarqawi của CNN]] -->
{{Infobox military person
[[Hình:Zarqawideathtribute.jpg|nhỏ|phải|Abu Musab al-Zarqawi (phải)]]
|name='''Ahmad Fadeel al-Nazal al-Khalayleh''' <br> ({{lang-ar|أحمد فضيل النزال الخلايله}})
'''Abu Musab al-Zarqawi''' ([[tiếng Ả Rập]]: أبومصعب الزرقاوي‎; [[1966]]–[[2006]]) là người được [[phương Tây]] cho trùm khủng bố tại [[Iraq]].
|birth_date= {{Birth date|mf=yes|1966|10|30}}
|death_date= {{death date and age|mf=yes|2006|6|7|1966|10|30}}
|birth_place= [[Zarqa]], [[Jordan]]
|death_place=[[Hibhib]], [[Iraq]]
|placeofburial=
|placeofburial_label= Place of burial
|image=Abu Musab al-Zarqawi portrait.jpg
|caption=
|nickname=
|allegiance=[[al-Qaeda]]
|activityyears=1989–2006
|rank=
|commands=
|unit=[[Jama'at al-Tawhid wal-Jihad]]<br>[[Al-Qaeda]] ở [[Iraq]]
|battles= [[Chiến tranh Iraq]]
|awards=
|laterwork=}}


'''Abu Musab al-Zarqawi''' ([[tiếng Ả Rập]]: أبومصعب الزرقاوي; [[1966]]–[[2006]]) là ông trùm khủng bố người [[Jordan]], cựu Thủ lĩnh mạng lưới khủng bố [[al-Qaeda]] tại [[Iraq]].
==Tiểu sử==
Abu Musab al-Zarqawi, tên thật là '''Ahmad Fadeel al-Nazal al-Khalayleh''' (أحمد فضيل النزال الخلايله, ''’Aḥmad Faḍīl an-Nazāl al-Ḫalāyla''), sinh năm [[1966]] trong một gia đình nghèo [[Jordan]] gốc [[Palestine]] ở làng Zarqa, cách thủ đô [[Amman]] chừng 27 km. Trong [[thập niên 1980]], Zarqawi rời Jordan gia nhập lực lượng những chiến binh [[Hồi giáo]] [[mujahedin]] tại [[Afghanistan]] chống lại quân đội [[Liên Xô]] cũ.


== Tiểu sử ==
Năm [[1992]], Abu Musab al-Zarqawi về nước và lập gia đình, nhưng không kiếm được việc làm. Từ năm [[1992]] đến [[1997]], giới chức an ninh Jordan đã từng nhiều lần tống giam Abu Musab al-Zarqawi vì tội liên quan đến âm mưu lật đổ chế độ. Năm [[1999]] khi kế hoạch tổ chức khủng bố ở Jordan bị bại lộ Abu Musab al-Zarqawi chạy trốn sang Afghanistan và được [[Osama Bin Laden]] trọng dụng. Sau khi [[Taliban]] bị lật đổ, Abu Musab al-Zarqawi chạy tới vùng Tây Bắc [[Iraq]].
Abu Musab al-Zarqawi, tên thật là '''Ahmad Fadeel al-Nazal al-Khalayleh''' (أحمد فضيل النزال الخلايله, ''’Aḥmad Faḍīl an-Nazāl al-Ḫalāyla''), sinh năm [[1966]] trong một gia đình nghèo [[Jordan]] gốc [[Palestine]] ở làng Zarqa, cách thủ đô [[Amman]] chừng 27&nbsp;km. Trong [[thập niên 1980]], Zarqawi rời Jordan gia nhập lực lượng những chiến binh [[Hồi giáo]] [[mujahedin]] tại [[Afghanistan]] chống lại quân đội [[Liên Xô]] cũ.

Năm [[1992]], Abu Musab al-Zarqawi về nước và lập gia đình, nhưng không kiếm được việc làm. Từ năm [[1992]] đến [[1997]], giới chức an ninh Jordan đã từng nhiều lần tống giam Abu Musab al-Zarqawi vì tội liên quan đến âm mưu lật đổ chế độ. Năm [[1999]] khi kế hoạch tổ chức khủng bố ở Jordan bị bại lộ Abu Musab al-Zarqawi chạy trốn sang Afghanistan và được [[Osama bin Laden]] trọng dụng. Sau khi [[Taliban]] bị lật đổ, Abu Musab al-Zarqawi chạy tới vùng Tây Bắc [[Iraq]].


Từ năm [[2003]], Abu Musab al-Zarqawi là người chỉ huy của các vụ đánh bom, bắt cóc người ngoại quốc và chặt đầu con tin, đưa cảnh hành hình lên [[Internet]]. Cơ quan an ninh Mỹ treo giá cái đầu của Abu Musab al-Zarqawi là 25 triệu [[Đô la Mỹ|USD]], bằng giá với Osama Bin Laden.
Từ năm [[2003]], Abu Musab al-Zarqawi là người chỉ huy của các vụ đánh bom, bắt cóc người ngoại quốc và chặt đầu con tin, đưa cảnh hành hình lên [[Internet]]. Cơ quan an ninh Mỹ treo giá cái đầu của Abu Musab al-Zarqawi là 25 triệu [[Đô la Mỹ|USD]], bằng giá với Osama Bin Laden.


Ngày [[24 tháng 6]] năm [[2004]] tổ chức của Abu Musab al-Zarqawi gây hàng loạt các cuộc tấn công ở 6 thành phố của Iraq làm hơn 100 người chết và khoảng 320 người bị thương. [[Tháng 10 năm 2004]] Abu Musab al-Zarqawi cam kết liên minh với Osama Bin Laden và thủ lãnh mạng lưới [[al-Qaeda]] cũng tuyên bố Abu Musab al-Zarqawi là đại diện của mình ở Iraq, mặc dù trước đây Abu Musab al-Zarqawi được coi là một đối thủ của Bin Laden.
Ngày [[24 tháng 6]] năm [[2004]] tổ chức của Abu Musab al-Zarqawi gây hàng loạt các cuộc tấn công ở 6 thành phố của Iraq làm hơn 100 người chết và khoảng 320 người bị thương. [[Tháng 10 năm 2004]] Abu Musab al-Zarqawi cam kết liên minh với Osama Bin Laden và thủ lĩnh mạng lưới [[al-Qaeda]] cũng tuyên bố Abu Musab al-Zarqawi là đại diện của mình ở Iraq, mặc dù trước đây Abu Musab al-Zarqawi được coi là một đối thủ của Bin Laden.


[[Tháng 2 năm 2005]], Abu Musab al-Zarqawi trốn thoát một cuộc tập kích vây bắt của quân đội Mỹ tại thành phố Hit và Haditha gần [[sông Euphrates]]. Ngày [[20 tháng 3]] năm [[2005]], Toà án quân sự Jordan kết án vắng mặt 15 năm tù giam đối với Abu Musab al-Zarqawi vì tội âm mưu tấn công Đại sứ quán Jordan tại [[Baghdad]]. Ngày [[24 tháng 5]] năm 2005, thuộc hạ của Abu Musab al-Zarqawi đã công bố trên [[Internet]] rằng thủ lĩnh của họ đã bị thương và yêu cầu các tín đồ [[Hồi giáo]] cầu nguyện cho Abu Musab al-Zarqawi.
[[Tháng 2 năm 2005]], Abu Musab al-Zarqawi trốn thoát một cuộc tập kích vây bắt của quân đội Mỹ tại thành phố Hit và Haditha gần [[euphrates|sông Euphrates]]. Ngày [[20 tháng 3]] năm [[2005]], Toà án quân sự Jordan kết án vắng mặt 15 năm tù giam đối với Abu Musab al-Zarqawi vì tội âm mưu tấn công Đại sứ quán Jordan tại [[Bagdad|Baghdad]]. Ngày [[24 tháng 5]] năm 2005, thuộc hạ của Abu Musab al-Zarqawi đã công bố trên [[Internet]] rằng thủ lĩnh của họ đã bị thương và yêu cầu các tín đồ [[Hồi giáo]] cầu nguyện cho Abu Musab al-Zarqawi.


<!-- [[Hình:Zarqawi dead us govt photo.jpg|nhỏ|phải|Hình Zarqawi chụp ngay sau khi bị thiệt mạng ngày 7 tháng 6 năm 2006]] -->
<!-- [[Hình:Zarqawi dead us govt photo.jpg|nhỏ|phải|Hình Zarqawi chụp ngay sau khi bị thiệt mạng ngày 7 tháng 6 năm 2006]] -->
Dòng 20: Dòng 39:
Tháng 10 năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng mặt vì tội đã giết một người Mỹ tên là Laurence Foley. Ngày [[18 tháng 12]] năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi lại bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng lần thứ hai về tội tổ chức các vụ tấn công khủng bố nhằm vào dân thường tại khu vực biên giới giữa nước này và Iraq.
Tháng 10 năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng mặt vì tội đã giết một người Mỹ tên là Laurence Foley. Ngày [[18 tháng 12]] năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi lại bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng lần thứ hai về tội tổ chức các vụ tấn công khủng bố nhằm vào dân thường tại khu vực biên giới giữa nước này và Iraq.


[[Hình:Zarqawi safe house rubble, June 8 2006.jpg|nhỏ|phải|Nơi mà al-Zarqawi bị thiệt mạng]]
[[Tập tin:Zarqawi safe house rubble, June 8 2006.jpg|nhỏ|phải|Nơi mà al-Zarqawi bị thiệt mạng]]


Ngày [[7 tháng 6]] năm [[2006]] Abu Musab al-Zarqawi cùng 7 trợ lý thân tín đã thiệt mạng trong một vụ oanh kích của [[Quân đội Hoa Kỳ|quân đội Mỹ]] tại [[Baquba]], cách [[Baghdad]] khoảng 50 km. Việc khám nhiệm tử thi sau này cho thấy Abu Musab al-Zarqawi chết 52 phút sau khi ngôi nhà bị đánh bom sập . Abu Musab al-Zarqawi chết vì sức ép của vụ nổ. Đây là một tin mừng đối với chính phủ Mỹ và Iraq. Sau khi Abu Musab al-Zarqawi chết vị trí lãnh đạo mạng lưới [[al-Qaeda]] ở Iraq có thể do Abu al-Masri một người [[Ai Cập]] hoặc A.AL-Baghdadi một người Iraq lãnh đạo.
Ngày [[7 tháng 6]] năm [[2006]] Abu Musab al-Zarqawi cùng 7 trợ lý thân tín đã thiệt mạng trong một vụ oanh kích của [[Quân đội Hoa Kỳ|quân đội Mỹ]] tại [[Baquba]], cách [[Bagdad|Baghdad]] khoảng 50&nbsp;km. Việc khám nhiệm tử thi sau này cho thấy Abu Musab al-Zarqawi chết 52 phút sau khi ngôi nhà bị đánh bom sập. Abu Musab al-Zarqawi chết vì sức ép của vụ nổ. Đây là một tin mừng đối với chính phủ Mỹ và Iraq. Sau khi Abu Musab al-Zarqawi chết vị trí lãnh đạo mạng lưới [[al-Qaeda]] ở Iraq có thể do Abu al-Masri một người [[Ai Cập]] hoặc A.AL-Baghdadi một người Iraq lãnh đạo.


Chính phủ [[Iraq]] coi cái chết của Abu Musab al-Zarqawi là một thắng lợi trong nỗ lực tái lập ổn định và an ninh. Nhưng cái chết của Abu Musab al-Zarqawi cũng còn là cơ hội để các lực lượng chống đối hợp tác hiệu quả hơn và tranh thủ được sự ủng hộ của người dân Iraq hơn.
Chính phủ [[Iraq]] coi cái chết của Abu Musab al-Zarqawi là một thắng lợi trong nỗ lực tái lập ổn định và an ninh. Nhưng cái chết của Abu Musab al-Zarqawi cũng còn là cơ hội để các lực lượng chống đối hợp tác hiệu quả hơn và tranh thủ được sự ủng hộ của người dân Iraq hơn.
== Tham khảo ==
{{tham khảo}}
{{tham khảo|30em}}
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Abu Musab al-Zarqawi}}

{{Thời gian sống|sinh=1966|mất=2006|tên=Zarqawi, Abu Musab}}


{{Dữ liệu nhân vật
|TÊN=Zarqawi, Abu Musab al-
|TÊN KHÁC=أبومصعب الزرقاوي‎ (tiếng Ả Rập); Khalayleh, Ahmad Fadeel al-Nazal al- (tên thật); أحمد فضيل النزال الخلايله‎ (tiếng Ả Rập)
|TÓM TẮT=thành viên của [[al-Qaeda]] tại [[Iraq]]
|LÚC SINH=[[20 tháng 10]], [[1966]]
|NƠI SINH=[[Zarqa]], [[Jordan]]
|LÚC MẤT=[[7 tháng 6]], [[2006]]
|NƠI MẤT=[[Tỉnh Diyala]], [[Iraq]]
}}
[[Thể loại:Khủng bố]]
[[Thể loại:Khủng bố]]
[[Thể loại:Al-Qaeda|Zarqawi, Abu Musab]]
[[Thể loại:Al-Qaeda|Zarqawi, Abu Musab]]
[[Thể loại:Chiến tranh Iraq|Zarqawi, Abu Musab]]
[[Thể loại:Sinh năm 1966]]
[[Thể loại:Mất năm 2006]]
{{Thời gian sống|sinh=1966|mất=2006|tên=Zarqawi, Abu Musab}}
[[Thể loại:Tội phạm thế kỷ 20]]

[[Thể loại:Thành viên al-Qaeda tại Iraq]]
{{Liên kết chọn lọc|en}}
[[Thể loại:Người chống cộng Jordan]]

[[Thể loại:Tín hữu Hồi giáo Jordan]]

[[ar:أبو مصعب الزرقاوي]]
[[id:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[bn:আবু মুসআব আজ-জারকাবি]]
[[bs:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[bg:Абу Мусаб ал-Заркауи]]
[[ca:Abu Muzab al Zarqaui]]
[[cs:Abú Músá Zarkáví]]
[[cy:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[da:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[de:Abu Musab az-Zarqawi]]
[[el:Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι]]
[[en:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[es:Abu Musab al Zarqaui]]
[[eo:Abu Musab az-Zarqawi]]
[[fa:ابومصعب الزرقاوی]]
[[fr:Abou Moussab Al-Zarqaoui]]
[[gl:Abú Muzab al Zarqaui]]
[[it:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[he:אבו מוסעב א-זרקאווי]]
[[ka:აბუ მუსაბ ალ-ზარქაუი]]
[[ku:Ebu Musab El-Zarqawî]]
[[ml:അബൂ മുസ് അബ് അല്‍ സര്‍ഖാവി]]
[[mr:अबु मुसाब अल झरकावी]]
[[nl:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[ja:アブー=ムスアブ・アッ=ザルカーウィー]]
[[no:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[pl:Abu Musab al-Zarkawi]]
[[pt:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[ro:Al-Zarqawi]]
[[ru:Абу Мусаб аз-Заркауи]]
[[simple:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[sk:Abú Músa Zarkáví]]
[[sl:Abu Musab al-Zarkavi]]
[[sr:Абу Мусаб ал-Заркави]]
[[sh:Abu Musab al-Zarkavi]]
[[fi:Abu Mus’ab al-Zarqawi]]
[[sv:Abu Musab al-Zarqawi]]
[[tr:Ebu Musab Zerkavi]]
[[ur:الزرقاوى]]
[[yi:אבו מוסאב אל-זארקאווי]]
[[zh:阿布·穆萨布·扎卡维]]

Bản mới nhất lúc 05:11, ngày 30 tháng 6 năm 2024

Ahmad Fadeel al-Nazal al-Khalayleh
(tiếng Ả Rập: أحمد فضيل النزال الخلايله‎)
Sinh(1966-10-30)30 tháng 10, 1966
Zarqa, Jordan
Mất7 tháng 6, 2006(2006-06-07) (39 tuổi)
Hibhib, Iraq
Thuộcal-Qaeda
Năm tại ngũ1989–2006
Đơn vịJama'at al-Tawhid wal-Jihad
Al-QaedaIraq
Tham chiếnChiến tranh Iraq

Abu Musab al-Zarqawi (tiếng Ả Rập: أبومصعب الزرقاوي; 19662006) là ông trùm khủng bố người Jordan, cựu Thủ lĩnh mạng lưới khủng bố al-Qaeda tại Iraq.

Tiểu sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Abu Musab al-Zarqawi, tên thật là Ahmad Fadeel al-Nazal al-Khalayleh (أحمد فضيل النزال الخلايله, ’Aḥmad Faḍīl an-Nazāl al-Ḫalāyla), sinh năm 1966 trong một gia đình nghèo Jordan gốc Palestine ở làng Zarqa, cách thủ đô Amman chừng 27 km. Trong thập niên 1980, Zarqawi rời Jordan gia nhập lực lượng những chiến binh Hồi giáo mujahedin tại Afghanistan chống lại quân đội Liên Xô cũ.

Năm 1992, Abu Musab al-Zarqawi về nước và lập gia đình, nhưng không kiếm được việc làm. Từ năm 1992 đến 1997, giới chức an ninh Jordan đã từng nhiều lần tống giam Abu Musab al-Zarqawi vì tội liên quan đến âm mưu lật đổ chế độ. Năm 1999 khi kế hoạch tổ chức khủng bố ở Jordan bị bại lộ Abu Musab al-Zarqawi chạy trốn sang Afghanistan và được Osama bin Laden trọng dụng. Sau khi Taliban bị lật đổ, Abu Musab al-Zarqawi chạy tới vùng Tây Bắc Iraq.

Từ năm 2003, Abu Musab al-Zarqawi là người chỉ huy của các vụ đánh bom, bắt cóc người ngoại quốc và chặt đầu con tin, đưa cảnh hành hình lên Internet. Cơ quan an ninh Mỹ treo giá cái đầu của Abu Musab al-Zarqawi là 25 triệu USD, bằng giá với Osama Bin Laden.

Ngày 24 tháng 6 năm 2004 tổ chức của Abu Musab al-Zarqawi gây hàng loạt các cuộc tấn công ở 6 thành phố của Iraq làm hơn 100 người chết và khoảng 320 người bị thương. Tháng 10 năm 2004 Abu Musab al-Zarqawi cam kết liên minh với Osama Bin Laden và thủ lĩnh mạng lưới al-Qaeda cũng tuyên bố Abu Musab al-Zarqawi là đại diện của mình ở Iraq, mặc dù trước đây Abu Musab al-Zarqawi được coi là một đối thủ của Bin Laden.

Tháng 2 năm 2005, Abu Musab al-Zarqawi trốn thoát một cuộc tập kích vây bắt của quân đội Mỹ tại thành phố Hit và Haditha gần sông Euphrates. Ngày 20 tháng 3 năm 2005, Toà án quân sự Jordan kết án vắng mặt 15 năm tù giam đối với Abu Musab al-Zarqawi vì tội âm mưu tấn công Đại sứ quán Jordan tại Baghdad. Ngày 24 tháng 5 năm 2005, thuộc hạ của Abu Musab al-Zarqawi đã công bố trên Internet rằng thủ lĩnh của họ đã bị thương và yêu cầu các tín đồ Hồi giáo cầu nguyện cho Abu Musab al-Zarqawi.

Ngày 10 tháng 11 năm 2005 mạng lưới khủng bố al-Qaeda ở Iraq của Abu Musab al-Zarqawi tiến hành loạt đánh bom nhằm vào ba khách sạn ở thủ đô Amman của Jordan làm 59 người chết và hơn 300 người bị thương. Ngày 17 tháng 11 năm 2005, trong một cuốn băng ghi âm đăng tải trên Internet, Abu Musab al-Zarqawi cảnh báo sẽ thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào các địa điểm du lịch Jordan, dọa lấy đầu Quốc vương Jordan Abdullah II và bào chữa cho các vụ đánh bom vào ba khách sạn ở Amman.

Tháng 10 năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng mặt vì tội đã giết một người Mỹ tên là Laurence Foley. Ngày 18 tháng 12 năm 2005 Abu Musab al-Zarqawi lại bị toà án quân sự Jordan tuyên án tử hình vắng lần thứ hai về tội tổ chức các vụ tấn công khủng bố nhằm vào dân thường tại khu vực biên giới giữa nước này và Iraq.

Nơi mà al-Zarqawi bị thiệt mạng

Ngày 7 tháng 6 năm 2006 Abu Musab al-Zarqawi cùng 7 trợ lý thân tín đã thiệt mạng trong một vụ oanh kích của quân đội Mỹ tại Baquba, cách Baghdad khoảng 50 km. Việc khám nhiệm tử thi sau này cho thấy Abu Musab al-Zarqawi chết 52 phút sau khi ngôi nhà bị đánh bom sập. Abu Musab al-Zarqawi chết vì sức ép của vụ nổ. Đây là một tin mừng đối với chính phủ Mỹ và Iraq. Sau khi Abu Musab al-Zarqawi chết vị trí lãnh đạo mạng lưới al-Qaeda ở Iraq có thể do Abu al-Masri một người Ai Cập hoặc A.AL-Baghdadi một người Iraq lãnh đạo.

Chính phủ Iraq coi cái chết của Abu Musab al-Zarqawi là một thắng lợi trong nỗ lực tái lập ổn định và an ninh. Nhưng cái chết của Abu Musab al-Zarqawi cũng còn là cơ hội để các lực lượng chống đối hợp tác hiệu quả hơn và tranh thủ được sự ủng hộ của người dân Iraq hơn.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]