Xem mã nguồn của Thai ngoài tử cung

{{Infobox medical condition (new)
| name            = Thai ngoài tử cung
| synonyms        = EP, eccyesis, extrauterine pregnancy, EUP, tubal pregnancy ''(when in fallopian tube)''
| image           = Ectopic pregnancy on laparoscopy.png
| caption         = Hình ảnh [[nội soi ổ bụng|nội soi]] nhìn từ trên xuống [[tử cung]] (đánh dấu bằng <span style="color:blue;">mũi tên màu xanh</span>). Ở ống Fallop bên trái có thai ngoài tử cung và [[hematosalpinx|chảy máu]] (đánh dấu bằng <span style="color:red;">mũi tên màu đỏ</span>). Ống bên phải bình thường.
| field           = [[Sản phụ khoa]]
| symptoms        = [[Đau bụng]], [[Chảy máu âm đạo]]<ref name=Crochet2013/>
| complications   = 
| onset           = 
| duration        = 
| types           = 
| causes          = 
| risks           = [[Viêm vùng chậu]], [[hút thuốc lá]], tiền sử phẫu thuật ống, tiền sử [[vô sinh]], sử dụng [[Hỗ trợ sinh sản|công nghệ hỗ trợ sinh sản]]<ref name=Cec2014/>
| diagnosis       = Xét nghiệm máu đối với [[human chorionic gonadotropin]] (hCG), [[siêu âm]]<ref name=Crochet2013/>
| differential    = [[Hư thai]], [[xoắn buồng trứng]], [[viêm ruột thừa]]<ref name=Crochet2013/>
| prevention      = 
| treatment       = [[Methotrexate]], phẫu thuật<ref name=Cec2014/>
| medication      = 
| prognosis       = Tỉ lệ tử vong 0,2% (các nước đã phát triển), 2% (các nước đang phát triển)<ref name=WHO2015Mort>{{chú thích web|author1=Mignini L|title=Interventions for tubal ectopic pregnancy|url=http://apps.who.int/rhl/gynaecology/lmcom2/en/|website=who.int|publisher=The WHO Reproductive Health Library|access-date=ngày 12 tháng 3 năm 2015|date=ngày 26 tháng 9 năm 2007|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402121902/http://apps.who.int/rhl/gynaecology/lmcom2/en/|archive-date=ngày 2 tháng 4 năm 2015}}</ref>
| frequency       = ~1,5% phụ nữ mang thai (các nước đã phát triển)<ref name=kirk2013/>
| deaths          = 
}}

'''Thai ngoài tử cung''' là một biến chứng thai kỳ, trong đó phôi thai làm tổ bên ngoài [[tử cung]].<ref>{{chú thích sách |author=Page EW, Villee CA, Villee DB |title=Human Reproduction, 2nd Edition |year=1976 |url=https://archive.org/details/humanreproductio00page |publisher= W. B. Saunders, Philadelphia, 1976| isbn=0-7216-7042-3 |page=[https://archive.org/details/humanreproductio00page/page/211 211]}}</ref> Các dấu hiệu và triệu chứng cổ điển bao gồm đau bụng và chảy máu âm đạo. Ít hơn 50 phần trăm phụ nữ có cả hai triệu chứng trên. Cơn đau có thể được mô tả như là rát bỏng, nhẹ nhàng, hoặc quặn thắt. Cơn đau cũng có thể lan đến vai nếu có chảy máu vào trong ổ bụng.<ref name=Crochet2013/> Chảy máu ồ ạt có thể dẫn đến [[nhịp tim nhanh bất thường]], [[ngất xỉu]], hoặc sốc.<ref name=Crochet2013/><ref name=kirk2013/> Trong hầu hết các trường hợp [[bào thai]] không thể sống sót.<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Zhang|first1=J|last2=Li|first2=F|last3=Sheng|first3=Q|title=Full-term abdominal pregnancy: a case report and review of the literature.|journal=Gynecologic and obstetric investigation|date=2008|volume=65|issue=2|pages=139–41|pmid=17957101|doi=10.1159/000110015}}</ref>

Yếu tố nguy cơ cho thai ngoài tử cung bao gồm: bệnh viêm vùng chậu, thường là do [[bệnh Chlamydia]],
hút thuốc lá, phẫu thuật ống dẫn trứng trước, bệnh sử [[vô sinh]], và việc sử dụng các [[Hỗ trợ sinh sản|công nghệ hỗ trợ sinh sản]]. Những người trước đây đã từng có thai ngoài tử cung có nguy cơ tái diễn thai ngoài cao hơn nhiều. Hầu hết các thai ngoài tử cung (90%) xảy ra trong ống dẫn trứng được gọi là thai ngoài ống tử cung.<ref name=Cec2014/> Cấy thai cũng có thể xảy ra ở cổ tử cung, [[buồng trứng]], hoặc bên trong [[Bụng|ổ bụng]].<ref name=Crochet2013>{{chú thích tạp chí |vauthors=Crochet JR, Bastian LA, Chireau MV | title = Does this woman have an ectopic pregnancy?: the rational clinical examination systematic review | journal = JAMA | volume = 309 | issue = 16 | pages = 1722–9 | year = 2013 | pmid = 23613077 }}</ref> Phát hiện mang thai ngoài tử cung thường là bằng cách xét nghiệm máu cho gonadotropin màng đệm người (hCG) và [[siêu âm]]. Điều này có thể yêu cầu xét nghiệm nhiều hơn một lần. Siêu âm làm việc tốt nhất khi được thực hiện từ bên trong âm đạo. Các nguyên nhân khác có triệu chứng tương tự bao gồm: [[hư thai]], xoắn buồng trứng, và [[Viêm ruột thừa|viêm ruột thừa cấp tính]].<ref name=Crochet2013/>

Phòng bệnh bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ như viêm nhiễm chlamydia qua sàng lọc và điều trị.<ref name=Nama2009/> Trong khi một số thai ngoài tử cung sẽ tự giải quyết mà không cần điều trị, phương pháp này đã không được nghiên cứu như tính đến năm 2014. Việc sử dụng thuốc methotrexate tỏ ra hiệu quả cũng như phẫu thuật trong một số trường hợp. Cụ thể nó hoạt động tốt khi beta-HCG thấp và kích thước của thai ngoài tử cung là nhỏ. Phẫu thuật vẫn thường được đề nghị nếu ống đã bị vỡ, có nhịp tim của thai nhi, hoặc các dấu hiệu sinh tồn của bào thai là không ổn định.<ref name=Cec2014/> Phẫu thuật có thể được phẫu thuật nội soi hoặc thông qua một vết rạch lớn hơn, được gọi là phẫu thuật mở bụng.<ref name=kirk2013/> Kết quả thường là tốt với điều trị.<ref name=Cec2014>{{chú thích tạp chí|last1=Cecchino|first1=GN|last2=Araujo Júnior|first2=E|last3=Elito Júnior|first3=J|title=Methotrexate for ectopic pregnancy: when and how.|journal=Archives of gynecology and obstetrics|date=September 2014|volume=290|issue=3|pages=417–23|pmid=24791968|doi=10.1007/s00404-014-3266-9}}</ref>

Tỷ lệ mang thai ngoài tử cung là khoảng 1 và 2% của ca sinh tự nhiên tại các nước đang phát triển, mặc dù nó có thể cao tới 4% trong số những người sử dụng [[Hỗ trợ sinh sản|công nghệ hỗ trợ sinh sản]].<ref name=kirk2013>{{chú thích tạp chí |vauthors=Kirk E, Bottomley C, Bourne T | title = Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location | journal = Hum. Reprod. Update | volume = 20 | issue = 2 | pages = 250–61 | year = 2014 | pmid = 24101604 | doi = 10.1093/humupd/dmt047 }}</ref> Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong trong thời gian [[Thai nghén|3 tháng đầu tiên của thai kỳ]] với tỷ lệ khoảng 10% ca tử vong.<ref name=Cec2014/> Trong các [[nước công nghiệp]] tỷ lệ này đã được cải thiện trong khi ở các nước đang phát triển tỷ lệ này vẫn còn cao.<ref name=Nama2009>{{chú thích tạp chí|last1=Nama|first1=V|last2=Manyonda|first2=I|title=Tubal ectopic pregnancy: diagnosis and management.|journal=Archives of gynecology and obstetrics|date=April 2009|volume=279|issue=4|pages=443–53|pmid=18665380|doi=10.1007/s00404-008-0731-3}}</ref> Nguy cơ tử vong ở sản phụ trong thế giới phát triển là giữa 0,1 và 0,3 % trong khi ở các nước đang phát triển nó là từ 1 đến 3%.<ref>{{Chú thích web|author=Mignini L|title=Interventions for tubal ectopic pregnancy|url=http://apps.who.int/rhl/gynaecology/lmcom2/en/|website=who.int|publisher=The WHO Reproductive Health Library|access-date =ngày 12 tháng 3 năm 2015|date=ngày 26 tháng 9 năm 2007}}</ref> Mô tả đầu tiên được biết đến của thai ngoài tử cung là do Albucasis thực hiện trong thế kỷ 11.<ref name=Nama2009/> Từ tiếng Anh của nó, "ectopic pregnancy" có nghĩa là "thai sai vị trí".<ref>{{chú thích sách|last1=Cornog|first1=Mary Wood|title=Merriam-Webster's vocabulary uilder|date=1998|publisher=Merriam-Webster|location=Springfield, Mass.|isbn=9780877799108|page=313|url=https://books.google.ca/books?id=cyD059eY2RYC&pg=PA313}}</ref>

==Nguyên nhân==
{{Đoạn thiếu nguồn gốc}}
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra thai ngoài tử cung đứng hàng đầu là nguyên nhân làm viêm nhiễm vòi trứng, trong đó nạo phá thai nhiều lần, viêm nhiễm vùng chậu là nguyên nhân thường gặp nhất. Ngoài ra, còn có những nguyên nhân khác như: khối u phần phụ như u nang buồng trứng, những phẫu thuật được thực hiện trước đó đến vòi trứng.

==Tham khảo==
{{Tham khảo|30em}}
== Liên kết ngoài ==
{{Medical resources 
 | DiseasesDB     = 4089
 | ICD10          = {{ICD10|O|00||o|00}}
 | ICD9           = {{ICD9|633}}
 | ICDO           =
 | OMIM           =
 | MedlinePlus    = 000895
 | eMedicineSubj  = med
 | eMedicineTopic = 3212
 | eMedicine_mult = {{eMedicine2|emerg|478}} {{eMedicine2|radio|231}}
 | MeshID         = D011271
}}

{{thể loại Commons|Ectopic pregnancy}}

* [http://www.claripacs.com/case/CL0019 CT of the abdomen showing abdominal ectopic pregnancy]
* [http://www.ectopic.org.uk The Ectopic Pregnancy Trust] - Information and support for those who have suffered the condition by a medically overseen and moderated [[united Kingdom|UK]] based charity, recognised by the National Health Service (UK) Department of Health (UK) and [http://www.rcog.org.uk/ the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists]
* [http://www.ectopic.org.uk Brown discharge first trimester] - Information and support for pregnant women
{{Authority control}}
{{sơ khai y học}}

[[Thể loại:Cấp cứu y khoa]]
[[Thể loại:Đau cấp tính]]
[[Thể loại:RTT]]