Xem mã nguồn của Lạp Hộ

{{Infobox Constellation|
vi_name = Lạp Hộ |
name = Orion |
abbreviation = Ori |
genitive = Orionis |
symbology = Thợ săn |
RA = 5 |
dec= 5 |
areatotal = 594 |
arearank = 26 |
numberstars = 8 |
starname = [[Rigel]] (β Orionis) |
starmagnitude = 0.12 |
meteorshowers =
* [[Orionids]]
* [[Chi Orionids]] |
bordering =
* [[Song Tử (chòm sao)|Song Tử]] 
* [[Kim Ngưu (chòm sao)|Kim Ngưu]] 
* [[Ba Giang (chòm sao)]] 
* [[Thiên Thố]] 
* [[Kỳ Lân (định hướng)|Kỳ Lân]] |
latmax = 85 |
latmin = 75 |
month = 1 |
notes=[[Tập tin:Orion 3008 huge.jpg|giữa|200px|Nhấn vào đây để xem hình lớn]] Ảnh của Orion được chụp bởi Mouser Williams}}
'''''Lạp Hộ''''' (獵戸), nguyên tên gốc là '''Orion''' ([[Orion (thần thoại)|nhân vật giỏi săn bắn]] trong [[thần thoại Hy Lạp]]), được dịch sang tiếng Hán thành ''Lạp Hộ'', nghĩa là ''Thợ Săn'', là một [[chòm sao]] nổi bật, có lẽ được biết nhiều nhất trên bầu trời. Các sao sáng nhất của nó nằm trên [[xích đạo trời]] và được quan sát từ khắp mọi nơi trên thế giới, làm cho chòm sao này được biết đến tương đối rộng rãi.

Lạp Hộ đứng bên cạnh con sông [[Ba Giang]] với hai con chó săn của mình là [[Đại Khuyển]] và [[Tiểu Khuyển]], đang đánh nhau với Kim Ngưu (''Taurus''). Các thú săn được của chàng, chẳng hạn như [[Thiên Thố|thỏ rừng]] ([[Thiên Thố|Lepus]]), có thể tìm thấy ngay bên cạnh.

Tại [[Úc]], đai và kiếm của Lạp Hộ (''Orion'') đôi khi được coi là [[cái xoong]], vì các ngôi sao trong đai và kiếm của chòm sao này được nhìn thấy giống như dụng cụ nhà bếp khi quan sát từ bầu trời Nam bán cầu.

==Các đặc trưng nổi bật==
Chòm sao này có rất nhiều các ngôi sao sáng và các [[thiên thể]] nằm phía sâu thẳm trong bầu trời. Tại đây sẽ liệt kê một số ngôi sao của chòm sao này:

* ''[[Meissa]]'' (λ) là đầu của Orion.
* ''[[Betelgeuse]]'' (α), là vai phải của Lạp Hộ, là một [[sao khổng lồ đỏ]], có kích thước lớn hơn cả quỹ đạo của [[Sao Kim|Kim Tinh]]. Việc đặt tên cho nó là sao α là một sai lầm; tên gọi này đúng ra phải dành cho Rigel, một ngôi sao sáng hơn đáng kể. Betelgeuse thực sự là một sao đa hợp gồm sáu ngôi sao, nhưng các sao đồng hành của nó quá nhỏ để có thể quan sát được. Nó là một đỉnh của [[Tam giác mùa đông]].
* ''[[Bellatrix]]'' (γ), "nữ chiến binh," nằm ở vai trái của Orion.
* ''[[Alnitak]]'', ''[[Alnilam]]'' và ''[[Mintaka]]'' (ζ, ε và δ) tạo ra một ''asterism'', được biết đến như là đai của Orion: ba ngôi sao sáng này trên cùng một hàng; thậm chí chỉ cần ba sao đơn lẻ này người ta vẫn nhận ra Orion<ref>{{Chú thích web|url = http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/12/su-dung-ba-ngoi-sao-thang-hang-cua-chom-sao-orion-de-nhan-biet-hai-ngoi-sao-sang-khac.html|title = Sử dụng ba ngôi sao thẳng hàng của chòm sao Orion để nhận biết hai ngôi sao sáng khác|ngày truy cập = 2015-12-02|archive-date = 2015-12-08|archive-url = https://web.archive.org/web/20151208095004/http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/12/su-dung-ba-ngoi-sao-thang-hang-cua-chom-sao-orion-de-nhan-biet-hai-ngoi-sao-sang-khac.html|url-status = dead}}</ref>.
* ''[[Saiph]]'' nằm ở đầu gối phải của Orion.
* ''[[Rigel]]'' (β), nằm ở đầu gối trái của chòm sao, là một sao trắng lớn, thuộc về các sao sáng nhất trên bầu trời. Nó có 3 sao đồng hành, nói chung cũng khó nhìn thấy.
* ''[[Hatsya]]'' (ι) nằm ở chóp của thanh kiếm của Orion.

[[Tập tin:Orion-guide.jpg|nhỏ|trái|Guide to Orion]]

Các ngôi sao chính của Orion là hoàn toàn tương tự nhau về niên đại cũng như các đặc trưng vật lý, có thể là do chúng có chung một nguồn gốc. Betelgeuse là ngoại lệ duy nhất.

Chòm sao Lạp Hộ rất hữu ích trong việc xác định vị trí các ngôi sao khác. Kéo dài đường vành đai về hướng tây nam, có thể tìm thấy [[Sao Thiên Lang|Thiên Lang]] (tức Sirius hay α [[Đại Khuyển|Canis Major]]); về phía đông bắc là Aldebaran, tức α [[Kim Ngưu (chòm sao)|Tauri]]. Đường nối hai vai kéo dài về phía đông chỉ tới hướng của Procyon, tức α [[Tiểu Khuyển|Canis Minoris]]. Đường nối từ Rigel tới Betelgeuse trỏ tới Castor và Pollux, (α và β [[Gemini|Geminorum]]).

== Các thiên thể nổi tiếng ==
Treo bên cạnh vành đai Orion là thanh kiếm của chàng thợ săn, nó bao gồm các sao đa hợp [[θ1 Orionis|θ1]] và [[θ2 Orionis]], còn gọi là Trapezium và bên cạnh là [[tinh vân Lạp Hộ]] (M42)<ref>{{Chú thích web|url = http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/01/tinh-van-lap-ho-noi-nhung-ngoi-sao-moi-duoc-sinh-ra.html|title = Tinh vân Lập Hộ - nơi những ngôi sao mới được sinh ra|ngày truy cập = 2015-12-02|archive-date = 2015-12-08|archive-url = https://web.archive.org/web/20151208165553/http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/01/tinh-van-lap-ho-noi-nhung-ngoi-sao-moi-duoc-sinh-ra.html|url-status = dead}}</ref>. Nó là một thiên thể đáng chú ý có thể nhìn thấy bằng mắt thường rất rõ như là một cái gì đó chứ không phải là một ngôi sao; khi nhìn bằng ống nhòm hay kính thiên văn thì nó là một đám mây cuộn xoáy bao gồm các ngôi sao mới sinh, khí phát xạ và bụi.

Một tinh vân nổi tiếng khác là IC 434, có tên là [[tinh vân Đầu Ngựa]] (Horsehead), nằm gần [[Zeta Orionis|ζ Orionis]]. Nó bao gồm các đám mây bụi sẫm màu có hình dạng giống như đầu ngựa<ref>{{Chú thích web|url = http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/01/tinh-van-dau-ngua.html|title = Tinh vân Đầu ngựa chào năm mới Giáp Ngọ|ngày truy cập = 2015-12-02|archive-date = 2015-12-08|archive-url = https://web.archive.org/web/20151208132339/http://www.vutrutrongtamtay.org/2014/01/tinh-van-dau-ngua.html|url-status = dead}}</ref>.

Ngoài các tinh vân này, khi quan sát Orion với [[kính viễn vọng|kính thiên văn]] nhỏ sẽ khám phá ra một loạt các thiên thể của bầu trời sâu thẳm đáng chú ý như [[Vòng nút Barnard]] (Barnard's Loop), [[Messier 43|M43]] và [[Tinh vân Ngọn Lửa]] (NGC 2024).

== Lịch sử ==
Là một chòm sao có nhiều sao sáng, Lạp Hộ được công nhận bởi nhiều nền văn minh cổ đại với nhiều hình ảnh tưởng tượng khác nhau. Trong [[Văn hóa Việt Nam|dân gian Việt Nam]], [[Đai lưng Lạp Hộ|ba ngôi sao thẳng hàng ở giữa chòm sao này]] được gọi là sao Cày<ref>{{Chú thích web|url=https://www.google.com/books/edition/Cochin_Chinese_vocabulary/eihHAAAAcAAJ?hl=en&gbpv=1&dq=Sao+C%C3%A0y&pg=RA1-PA1&printsec=frontcover|tựa đề=Dictionarium latino-anamiticum|tác giả=|họ=Taberd|tên=Jean-Louis|ngày=1838|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=12 tháng 5, 2020}}</ref> hoặc sao Lưỡi Cày<ref>{{Chú thích web|url=http://www.baophuyen.com.vn/86/41239/ngoi-sao-bang.html|tựa đề=Ngôi sao băng|tác giả=Văn Quang|họ=|tên=|ngày=2009-08-29|website=Báo Phú Yên|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20211017132200/http://www.baophuyen.com.vn/86/41239/ngoi-sao-bang.html|ngày lưu trữ=2021-10-17|url hỏng=|ngày truy cập=|url-status=dead}}</ref>, còn bốn ngôi sao ở bốn góc là [[Betelgeuse]], [[Bellatrix]], [[Rigel]] và [[Saiph]] thì được ví như bốn góc của một [[Ruộng lúa|thửa ruộng]] vuông có cái lưỡi cày cắm ở giữa.<ref>{{Chú thích web|url=http://vietnamtudien.org/dnqatv/pic/bd1/b1s91.png|tựa đề=Đại Nam quấc âm tự vị|tác giả=Huỳnh Tịnh Của|họ=|tên=|ngày=1895|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=12 tháng 5, 2020}}</ref>

[[Tập tin:Chòm Sao Sâm Túc.svg|180 px|phải| Chòm Sao Sâm Túc]] Những người [[Sumer]] cổ đại coi mô hình các ngôi sao trong chòm sao này như một con cừu, trong khi đối với người [[Trung Quốc]] cổ đại thì Lạp Hộ là một trong 28 tú (宿 ''Xiu'') (nhị thập bát tú) dọc theo hoàng đạo. Nó được biết đến là [[Sao Sâm]] (參) với [[Chữ Hán|Hán tự]] có bộ Tam (ba), có lẽ tượng trưng cho ba ngôi sao ở giữa.

Các ngôi sao này được coi như đồ cống phẩm dành cho [[thần]] ánh sáng [[Osiris]] đối với người [[Ai Cập]] cổ đại.

"Đai và kiếm" của Orion nói chung rất hay được đề cập đến trong văn học cổ đại và hiện đại.

== Thần thoại ==
[[Tập tin:Uranometria orion.jpg|phải|nhỏ|200px|Bản in của Orion trong [[Uranometria]] của [[Johann Bayer]], với sự giúp đỡ của thư viện thuộc [[Đài thiên văn Hải quân Mỹ]]]]

''Bài chính: [[Orion (thần thoại)]]''

Không phải là điều đáng ngạc nhiên khi chòm sao nổi bật này có nhiều phiên bản khác nhau của các huyền thoại xung quanh nó trong [[Thần thoại Hy Lạp]].

Trong một phiên bản, Orion tự cho mình là người thợ săn vĩ đại nhất thế giới. [[Hera (thần thoại|Hera]], vợ của thần [[Zeus]], nghe được điều này và đã cho một con bọ cạp xuống giết Orion. Orion bị con bọ cạp dùng nọc đốt chết. Thần Zeus cảm thấy thương tiếc cho Orion và đã đặt chàng trên bầu trời. Con bọ cạp cũng được đưa lên trời, trở thành chòm sao Thiên Hạt ([[Thiên Hạt (chòm sao)|Scorpius]]). Có một điều thú vị là khi chòm sao này mọc ở phía chân trời thì chòm sao kia bắt đầu lặn. Vì thế hai kẻ tử thù không bao giờ nhìn thấy nhau.<ref>{{Chú thích web|url = http://www.vutrutrongtamtay.org/2015/04/moi-han-thu-cua-chang-tho-san-orion-va-con-bo-cap-scorpius-tren-bau-troi.html|title = Mối hận thù của chàng thợ săn Orion và con bò cạp Scorpius trên bầu trời|ngày truy cập = 2015-12-02|archive-date = 2015-12-08|archive-url = https://web.archive.org/web/20151208101043/http://www.vutrutrongtamtay.org/2015/04/moi-han-thu-cua-chang-tho-san-orion-va-con-bo-cap-scorpius-tren-bau-troi.html|url-status = dead}}</ref>

Điều này có thể là lý giải cho việc đặt tên của hai chòm sao nói trên theo câu truyện thần thoại này. Người ta còn cho rằng Orion được đặt tên theo [[Uru-anna]] (ánh sáng của thiên đường) của [[người Akkad]], tên gọi này sau đó truyền tới [[người Hy Lạp]] và đã chuyển thành thần thoại. Nếu như vậy, thần thoại xung quanh Orion có thể có nguồn gốc từ các vị trí tương đối của các chòm sao xung quanh nó trên bầu trời.

Trong một số miêu tả, Orion có ba thân và ba cánh tay [http://www.coldwater.k12.mi.us/lms/planetarium/myth/Ori.gif] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050923081435/http://www.coldwater.k12.mi.us/lms/planetarium/myth/Ori.gif |date = ngày 23 tháng 9 năm 2005}}, hai chân lệch ra và một chân nhỏ ở giữa, cũng như ba thân liên kết lại ở thắt lưng. Nếu như vậy, cùng với các thiên thể khác trong khu vực của cung [[hoàng Đạo|hoàng đạo]] Song Tử (tức [[Ngân Hà]], trong khu vực thưa thớt nhất hiện nay được coi là các chòm sao [[Lộc Báo]] - ''Camelopardalis'' và [[Thiên Miêu]] - ''Lynx'', và các chòm sao [[Song Tử (chòm sao)|Song Tử]] - ''Gemini'', [[Ngự Phu]] - ''Auriga'' và [[Đại Khuyển]] - ''Canis Major''), điều này có thể là nguồn gốc của thần thoại về lâu đài [[Geryon]], một trong [[Mười hai kỳ công của Hercules|Mười hai kỳ công]] của [[Heracles|Hercules]] (Vũ Tiên).

== Trong nghệ thuật ==

=== Phương Tây ===
 
Chòm sao Lạp Hộ được đề cập trong nhiều tác phẩm kinh điển của [[văn học phương Tây]] như hai sử thi ''[[Odýsseia]]'' và ''[[Iliad]]'' của [[Hómēros|Homer]], sử thi ''[[Aeneid|Aeneis]]'' của [[Virgil]], hay là trường ca ''[[Thiên đường đã mất]]'' (Paradise Lost) của nhà thơ Anh [[John Milton]].

Trong [[Kiến trúc Hiện đại|kiến trúc hiện đại]], chòm sao Lạp Hộ cũng được kiến trúc sư [[Le Corbusier]] sử dụng khi thiết kế công trình cuối cùng của đời mình: nhà thờ [[thánh Phêrô]] ở [[Firminy]], [[Pháp]]. Ông để hở các lỗ trên trần nhà thờ để vào ban ngày, ánh sáng tự nhiên sẽ chiếu qua các lỗ đó, tạo thành hình ảnh chòm sao Lạp Hộ trên một bức tường trong nhà thờ.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.leprogres.fr/loire/2017/10/04/l-eglise-le-corbusier-a-firminy-construction-complexe-d-un-monument-majeur|tựa đề=Eglise Le Corbusier, construction complexe d’un monument majeur|tác giả=|họ=Goutelle|tên=Clément|ngày=2017-10-16|website=Le Progrès|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>

=== Các nước Á Đông ===
Trong [[Kinh Thi]] của Trung Quốc, ba ngôi sao ở giữa chòm Lạp Hộ được gọi là sao Sâm (參), và thường đi đôi với sao Thương (商) mà thiên văn học ngày nay gọi là [[Antares]]. Vì vào mùa đông và mùa xuân, hai sao Sâm và Thương cùng mọc ở cùng một khoảng trời và lặn ở khoảng trời đối diện, song sao Thương chỉ mọc khi sao Sâm đã lặn nên người Trung Quốc đã ví hai ngôi sao này như hai người bạn, hoặc hai tình nhân dù hợp nhau đến mấy cũng không thể đến được với nhau.<ref>Theo Lihui Yang, Deming An & Jessica Anderson Turner, ''Handbook of Chinese Mythology'', tr. 99. Oxford University Press.</ref> Đại thi hào [[Nguyễn Du]] của [[Việt Nam]] đã mượn điển tích này trong một đoạn ''[[Truyện Kiều]]'', khi nhân vật chính là [[Thúy Kiều|Thuý Kiều]] nói với Thúc sinh về việc hai người họ dù yêu nhau mà phải chia xa:

: ''Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng''
: ''Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân?''<ref>Theo Đào Duy Anh, ''Từ điển Truyện Kiều'', tr. 473. NXB Văn hoá - thông tin.</ref>

== Các sao ==
Các sao với tên gọi chính xác:

:* '''[[Betelgeuse]]''' [Betelgeuze, ''Beteiguex''] hay '''''Mankib''''' [''Al Mankib''] (58/α Ori) 0,45 – sao biến thể.
:*: < đọc nhầm của يد الجوزاء ''yad al-jauzā´'' Tay của thân ở giữa (Để tìm hiểu thêm lịch sử của nhầm lẫn này, xem bài [[Betelgeuse]]).
:*: < منكب ''mankib'' vai

:* '''[[Rigel]]''' hay '''''Algebar''''' [''Elgebar''] (19/β Ori) 0,18
:*: < رِجل الجبار ''rijl[u] al-jabbār'' Chân của nhân vật vĩ đại

:* '''[[Bellatrix]]''' (24/γ Ori) 1,64
:*: < ''bellātrix'' Nữ chiến binh/nữ tướng

:* '''[[Mentaka|Mintaka]]''' [Mentaka, ''Mintika''] (34/δ Ori) – sao đôi 2,25 & 6,85
:*: < منطقة ''minţaqa[h]'' Đai (cuối phía tây)

:* '''[[Alnilam]]''' [''Alnihan, Alnitam''] (46/ε Ori) 1,69
:*: < النظام ''an-niz̧ām'' Phân bổ của các đường viền ngọc trai.

:* '''[[Alnitak]]''' [Alnitah] (50/ζ Ori) – sao đôi 1,74 và 4,21.
:*: < النطاق ''an-niţāq:'' Đai (cuối phía đông)

:* '''[[Trapezium]]''' (41/θ<sup>1</sup> Ori), – sao đa hợp với độ sáng biểu kiến lần lượt bằng 4,98, 5,13, 6,71 và 7.96
:*: < ''trapezium'' < τραπέζιον

:* '''''[[Saif al Jabbar]]''''' hay '''''Algiebba''''' (28/η Ori) 3,35
:*: < سيف الجبار ''saif al-jabbār'' Thanh kiếm của nhân vật vĩ đại

:* '''''[[Hatsya]]''''' hay '''''Na'ir al Saif''''' (44/ι Ori) 2,75
:*: Na'ir al Saif < نير السيف ''nair[u] as-saif'' Mũi kiếm

:* '''[[Saiph]]''' (53/κ Ori) 2,07
:*: < سيف ''saif'' Kiếm

:* '''[[Meissa]]''' hay '''Heka''' (39/λ Ori) – sao đôi 3,39 và 5,61
:*: < ? ''al-maisan'' vật sáng tỏ
:*: < ? ''al-haq'ah'' đốm trắng

:* '''''[[Tabit]]''''' hay '''''Hassaleh''''' (1/π<sup>3</sup> Ori) 3,19 – bên cạnh
:*: < الثابت ''aθ-θābit'' kẻ chịu đựng (cố định, không thay đổi)

:* '''''[[Thabit]]''''' [''Tabit''] (xem [[Tabit|π<sup>3</sup> Ori]]) (36/υ Ori) 4,62
:*: < الثابت ''aθ-θābit'' kẻ chịu đựng (cố định, không thay đổi)

Các sao với danh pháp Bayer:
::[[Theta2 Orionis|43/θ<sup>2</sup> Ori]] 4,98; [[Mu Orionis|61/μ Ori]] 4,12; [[Nu Orionis|67/ν Ori]] 4,42; [[Xi Orionis|70/ξ Ori]] 4,45; [[Omicron1 Orionis|4/ο<sup>1</sup> Ori]] 4,71; [[Omicron2 Orionis|9/ο<sup>2</sup> Ori]] 4,06; [[Pi1 Orionis|7/π<sup>1</sup> Ori]] 4,64; [[Pi2 Orionis|2/π<sup>2</sup> Ori]] 4,35; [[Pi4 Orionis|3/π<sup>4</sup> Ori]] 3,68; [[Pi5 Orionis|8/π<sup>5</sup> Ori]] 3,71; [[Pi6 Orionis|10/π<sup>6</sup> Ori]] 4,47; [[Rho Orionis|17/ρ<sup>1</sup> Ori]] 4,46; [[Sigma Orionis|48/σ Ori]] – sao đôi 3,77 và 6,65; [[Tau Orionis|20/τ Ori]] 3,59; [[Chi1 Orionis|54/χ<sup>1</sup> Ori]] 4,39 – gần đó; [[Chi2 Orionis|62/χ<sup>2</sup> Ori]] 4,64; [[Phi1 Orionis|37/φ<sup>1</sup> Ori]] 4,39; [[Phi2 Orionis|40/φ<sup>2</sup> Ori]] 4,09; [[Psi Orionis|30/ψ Ori]] 4,59; [[Omega Orionis|47/ω Ori]] 4,50; [[51 Orionis|51/b Ori]] 4,90; [[42 Orionis|42/c Ori]] 4,58; [[49 Orionis|49/d Ori]] 4,77; [[29 Orionis|29/e Ori]] 4,13; [[69 Orionis|69/f<sup>1</sup> Ori]] 4,95; [[72 Orionis|72/f<sup>2</sup> Ori]] 5,34; [[6 Orionis|6/g Ori]] 5,18; [[16 Orionis|16/h Ori]] 5,43; [[14 Orionis|14/i Ori]] 5,33; [[74 Orionis|74/k Ori]] 5,04; [[75 Orionis|75/l Ori]] 5,39; [[23 Orionis|23/m Ori]] – sao đôi 4,99 và 7,12; [[33 Orionis|33/n<sup>1</sup> Ori]] 5,46; [[38 Orionis|38/n<sup>2</sup> Ori]] 5,32; [[22 Orionis|22/o Ori]] 4,72; [[27 Orionis|27/p Ori]] 5,07; [[32 Orionis|32/A Ori]] 4,20

Các sao với danh pháp Flamsteed:
::[[5 Orionis|5 Ori]] 5,33; [[11 Orionis|11 Ori]] 4,65; [[13 Orionis|13 Ori]] 6,15; [[15 Orionis|15 Ori]] 4,81; [[21 Orionis|21 Ori]] 5,34; [[25 Orionis|25 Ori]] 4,89; [[31 Orionis|31 Ori]] 4,71; [[35 Orionis|35 Ori]] 5,60; [[45 Orionis|45 Ori]] 5,24; [[52 Orionis|52 Ori]] 5,26; [[55 Orionis|55 Ori]] 5,36; [[56 Orionis|56 Ori]] 4,76; [[57 Orionis|57 Ori]] 5,92; [[59 Orionis|59 Ori]] 5,89; [[60 Orionis|60 Ori]] 5,21; [[63 Orionis|63 Ori]] 5,67; [[64 Orionis|64 Ori]] 5,14; [[66 Orionis|66 Ori]] 5,63; [[68 Orionis|68 Ori]] 5,76; [[71 Orionis|71 Ori]] 5,20; [[73 Orionis|73 Ori]] 5,44; [[77 Orionis|77 Ori]] 5,19; [[78 Orionis|78 Ori]] 5,55

== Xem thêm ==
* [[Orvandil]]

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

== Liên kết ngoài ==
{{Cổng thông tin|Thiên văn}}
* {{thể loại Commons nội dòng|Orion}}
* [http://www.seds.org/Maps/Stars_en/Fig/orion.html Map of Orion]
* [http://www.allthesky.com/constellations/orion/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Orion]
* [http://www.winshop.com.au/annew/Orion.html Anne Wright's page on Orion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070209161340/http://www.winshop.com.au/annew/Orion.html |date = ngày 9 tháng 2 năm 2007}} ''Note: Astrological perspective''
* [http://www.museum.vic.gov.au/planetarium/constellations/orion.html Melbourne Planetarium: Orion Sky Tour] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071017032739/http://www.museum.vic.gov.au/planetarium/constellations/orion.html |date = ngày 17 tháng 10 năm 2007}}
{{Chòm sao Lạp Hộ}}
{{Các chòm sao hiện đại}}
{{Kiểm soát tính nhất quán}}

[[Thể loại:Chòm sao Lạp Hộ| ]]
[[Thể loại:Chòm sao theo Ptolemy]]
[[Thể loại:Chòm sao xích đạo]]