Xem mã nguồn của Judea

{{Infobox landform
| name = Judea
| other_name = 
| photo = Giv'at Seled, near Tzafririm.jpg
| photo_caption = Một ngọn đồi xanh tươi ở Judea
| map = Palestine
| coordinates = {{coord|31|41|56|N|35|18|23|E|type:landmark|display=inline,title}}
| range = 
| part_of = [[Palestine (vùng)|Palestine]]
| highest_point = [[Núi Hebron]]
| highest_elevation = {{cvt|1.020|m}}
| length = 
| width = 
| area = <!-- {{Convert|NN|ha|acres}} -->
| depth = 
| drop = 
| formed_by = 
| geology = <!-- or |type = -->
| age = 
| orogeny = 
| volcanic_arc/belt = 
| volcanic_arc = 
| volcanic_belt = 
| volcanic_field = 
| eruption = 
| last_eruption = 
| topo = 
| operator = 
| designation = 
| free_label_1 = 
| free_data_1 = 
| free_label_2 = 
| free_data_2 = 
| free_label_3 = 
| free_data_3 = 
| website = <!-- {{URL|example.com}} -->
| embedded = 
}}
{{otheruses|Giuđa}}
'''Judea''' hoặc '''Judaea''', '''Giu-đa''', '''Giuđê''' ({{IPAc-en|dʒ|uː|ˈ|d|iː|ə}};<ref>{{chú thích web|url=https://www.churchofjesuschrist.org/study/scriptures/bofm/pronunciation?lang=eng|title=Book of Mormon Pronunciation Guide|website=LDS.org|access-date = ngày 25 tháng 2 năm 2012}}<!-- IPA-ified from «jū-dē´a» based on Help:IPA for English --></ref> from {{lang-he|יהודה}}, <small>[[Tiếng Hebrew|Standard]]</small> ''Yəhuda'', <small>[[Phát âm Tiberian|Tiberian]]</small> ''Yəhûḏāh'', {{lang-el|Ἰουδαία}}, {{grc-tr|Ἰουδαία}}; {{lang-la|Iūdaea}}) là [[tiếng Hebrew|Hebrew]] cổ và Kinh thánh Do Thái, đồng thời La Mã/Anh và tên hiện đại ngày nay của vùng núi phía nam, một phần của vùng [[Palestine (vùng)|Palestine]]. Cái tên bắt nguồn từ tên Hebrew [[Judah (con của Jacob)|Yehudah]], con trai của vị tổ phụ thứ ba [[Jacob]] của Israel, và tổ tiên của Yehudah đã thành lập [[bộ lạc Judah]] và sau đó là [[Vương quốc Judah]] mà theo từ điển bách khoa Do Thái 1906 là có từ năm 934 đến 586 TCN.<ref>{{chú thích web|url=http://jewishencyclopedia.com/articles/8955-judah-kingdom-of |title=Judah, Kingdom of |publisher=Jewish Encyclopedia |date= |access-date = ngày 10 tháng 4 năm 2014}}</ref> Tên của khu vực tiếp tục được hợp nhất thông qua các cuộc chinh phạt của Babylon, [[Đế quốc Achaemenes|Ba Tư]], [[Thời kỳ Hy Lạp hóa|Hy Lạp]], [[Đế quốc La Mã|La Mã]] như là [[Yehud (tỉnh Babylon)|Yehud]], [[Yehud Medinata]], [[Vương quốc Hasmoneus|Hasmonean]] Judea và [[Judea (tỉnh La Mã)|La Mã]] Judea tương ứng.

Do hậu quả của [[cuộc nổi dậy Bar Kokhba]] vào năm 135 TCN, khu vực này đã được đổi tên và sáp nhập với [[Syria (tỉnh La Mã)|La Mã Syria]] để hình thành tỉnh [[Syria Palestine]] bởi Hoàng đế La Mã [[Hadrian]]. Một phần lớn của Judea đã được sáp nhập vào [[Sự sáp nhập của Jordan ở Bờ Tây|Bờ Tây Jordan]] giữa năm 1948 và 1967 (tức Bờ Tây của Vương quốc Jordan).<ref>{{chú thích sách|author=Mark A. Tessler|title=A History of the Israeli-Palestinian Conflict|url=https://books.google.com/books?id=3kbU4BIAcrQC&pg=PA401|year=1994|publisher=Indiana University Press|isbn=0-253-20873-4|page=401}}</ref><ref>{{chú thích web|last1=Bronner |first1=Ethan |url=https://www.nytimes.com/2008/12/05/world/middleeast/05mideast.html |title=Israeli Troops Evict Settlers in the West Bank |work=The New York Times |date = ngày 4 tháng 12 năm 2008 |access-date = ngày 20 tháng 9 năm 2018}}</ref> Thuật ngữ Judea như một thuật ngữ địa lý đã được chính phủ Israel hồi sinh vào thế kỷ 20 như một phần của khu vực hành chính Israel tên là [[Khu vực Judea và Samaria|Judea và Samaria]] cho vùng lãnh thổ thường được gọi là [[Bờ Tây]].<ref name="Caplan2011">{{chú thích sách|author=Neil Caplan|title=The Israel-Palestine Conflict: Contested Histories|url=https://books.google.com/books?id=JyAgn_dD43cC&pg=PT18|date=ngày 19 tháng 9 năm 2011|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-1405175395|page=8}}</ref>
==Tên==
Cái tên Judea là một bản chuyển thể của Hy Lạp và La Mã của tên "Judah", ban đầu bao gồm lãnh thổ của bộ lạc Israel của tên đó và sau đó là Vương quốc Judah cổ đại. [[Bảng khắc Nimrud K.3751]] năm 733 TCN là bản ghi chép sớm nhất được biết đến của khu vực có cái tên Judah bằng [[chữ nêm Assyria]] là Yaudaya hoặc KUR.ia-ú-da-a-a.

Judea đôi khi được sử dụng làm tên cho toàn bộ khu vực, bao gồm cả những phần [[Transjordan (vùng)|bên kia sông Jordan]].<ref>[https://www.jstor.org/stable/3135423 Studies in Palestinian Geography, Prof. S.J. Riggs, Auburn Theological Seminary, 1894, JSTOR The Biblical World]</ref>

==Tham khảo==
{{tham khảo|30em}}
==Liên kết ngoài==
{{Thể loại Commons|Judea}}
* [http://www.Fsmitha.com/h1/ch17.htm Judea and civil war]
* [http://www.livius.org/ja-jn/jewish_wars/jwar01.htm The subjugation of Judea] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060717185209/http://www.livius.org/ja-jn/jewish_wars/jwar01.htm |date=2006-07-17 }}
* [http://www.livius.org/jo-jz/judaea/judaea.htm Judaea 6–66 CE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150503144950/http://www.livius.org/jo-jz/judaea/judaea.htm |date=2015-05-03 }}
* [http://www.biblelandpictures.com/gallery/gallery.asp?categoryid=107 Judea photos]
* [https://wayback.archive-it.org/all/20121026062434/http://www.dinur.org/1.html?rsID=219 The Jewish History Resource Center] Project of the Dinur Center for Research in Jewish History, [[Hebrew University of Jerusalem]]

[[Thể loại:Judea| ]]
[[Thể loại:Hoang mạc Israel]]
[[Thể loại:Khu vực Judea và Samaria]]
[[Thể loại:Do Thái ở Cộng hòa La Mã và Đế quốc La Mã]]
[[Thể loại:Địa lý Israel]]
[[Thể loại:Vùng trong Tân Ước]]
[[Thể loại:Vùng Israel]]
[[Thể loại:Vùng trong Kinh Thánh Hebrew]]
[[Thể loại:Lịch sử người Ba Tư Do Thái cổ đại]]
[[Thể loại:Lịch sử người Hy Lạp Do Thái cổ đại]]