Kalmikijan Tazovaldkund

Kalmikijan Tazovaldkund
Республика Калмыкия (ven.)
Хальмг Таңһч (kalm.)

Kalmikijan Tazovaldkundan flag Kalmikijan Tazovaldkundan znam
Pälidn	Elist
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	40-nz' 74 731 km² 2,36
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	80-nz' 275,413 ristitud (2018) 3,69 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	81-nz' 56,0 mlrd rub. (2016) 201,4 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Suvine
Venäman ekonomine region	Volganrandaline
Valdkundkel' (-keled)	venäkel', kalmikan kel'
Tazovaldkundan pämez'	Aleksei Orlov
Ohjastusen ezimez'	Igor' Zotov
Rahvahaližen Suiman ezimez'	Anatolii Kozačko
Gimn	Kalmikijan Tazovaldkundan gimn
Avtokod	08
Aigvöd	UTC+3 (MSK+0)

Kalmikijan Tazovaldkund (ven.: Республика Калмыкия, kalm.: Хальмг Таңһч, vepsän kirjamil: Hal'mg Tangč) vai Kalmikii (ven.: Калмыкия) om Venäman avtonomine valdkund, sen subjekt.

Kalmikii mülüb Federaližhe suviümbrikho.

Tazovaldkundan pälidn da kaikiš suremb lidn om Elist.

Keled

Valdkundkeled oma venäkel' da kalmikan kel' Konstitucijan 17. kirjutusen mödhe.

Istorii

Kalmikijan Tazovaldkund om olmas vs 1920 kül'mkun 4. päiväspäi. Sen aluz om pandud kuti Kalmikijan avtonomine agj. Vn 1935 20. päiväl redukud udesnimitihe sidä da vhesai 1992 sulakun 21. päivhäsai nimitihe Kalmikijan Avtonomižeks Nevondkundaližeks Socialistižeks Tazovaldkundaks. Vozil 1943−1957 ei olend olmas avtonomijad, panihe kalmikalaižid deportacijan alle.

Tazovaldkundan Stepin Käskusenpanend (Konstitucii) om vahvištadud vn 1994 5. päiväl sulakud Rahvahaližen Suiman ezitajil. Se om väges möhembaižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Kalmikijan Tazovaldkundan reljefan kart.

Tazovaldkundal om röunoid Astrahanin agjanke päivnouzmas, Dagestanan Tazovaldkundanke suves, Stavropolin randanke suvipäivlaskmas, Rostovan agjanke päivlaskmas da Volgogradan agjanke lodehes. Kalmikijan Tazovaldkundan suvipäivnouzmaižed randad lainištab Kaspijan meri. Randanpird om 167 km pitte.

Pind om 74 731 km². Znamasižed joged oma Volg (12 km), mugažo Kum-jogi Dagestananke röunaks (kezal kändase ojandeheks). Kaikiš suremb järv om solakaz Manič Gudilo (kalm.: Манц) päivlaskmpoles. Kalmikijan territorijal om 6 ratud irrigacijan sistemad.

Reljef om tazo. Kuman da Maničun alang om amuižen sal'men sijas Mustmeren da Kaspijan meren keskes. Jergeni-ülüz seižub tazovaldkundan päivlaskmas. Kaikiš korktemb čokkoim om sen Šared-mägi (222 m) tazovaldkundan suvipolehe Elistaspäi, Stavropolin randanke röunanno.

Klimat om kuiv kontinentaline, kontinentaližuz ližadab päivlaskmaspäi päivnouzmha. Kezal Kalmikii om kaikiš räkemb federacijan subjekt ühtes Volgogradan agjanke. Heinkun keskmäine lämuz om +23..+25 C°, vilukun kesklämuz — -8..-11 C°. Voden aigan poud otab kaikiden päividen pol't. Paneb sadegid 210..340 mm vodes.

Londuseližed varad oma londuseline gaz, kivivoi, sauvondmaterialad (mouckivi, sauvondkivi, saved, letked), kaliisol, keitandsol, mustma.

Tobmuz

Kalmikijan Tazovaldkundan parlamentan pert' Elistas.

Aleksei Orlov radab tazovaldkundan pämehen vs 2010 redukun 24. päiväspäi. Kaik rahvaz änestab händast videks vodeks. Tazovaldkundan pämez' märičeb ohjastusen strukturad. Hän paneb Ohjastusen ezimest radnikusele sättutaden kandidatad parlamentanke. Tazovaldkundan pämehen Administracii om hänele abhu.

Kalmikijan Tazovaldkundan parlament om üks'kodine Rahvahaline Suim (kalm.: Хурал). Kaik rahvaz valičeb sen 27 ezitajad videks vodeks, kaik hö ratas kaikenaigašti. Anatolii Kozačko radab Suiman ezimeheks vs 2008 keväz'kun 7. päiväspäi kahtenden strokun.

Radonoigendai tobmuz om Kalmikijan Tazovaldkundan Ohjastuz. Tazovaldkundan ministrused, radnikoičendad da ohjandused alištudas Ohjastusele. Igor' Zotov radab Ohjastusen ezimeheks vs 2012 kül'mkuspäi.

Rahvahaližen Suiman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2013 8. päiväl sügüz'kud (5. kucund). Valitihe Tazovaldkundan pämest vn 2014 14. päiväl sügüz'kud, nügüdläine pämez' sai vägestust ezmäižel tural (82,89%) da radab kahtenden strokun.

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 289 481 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 329 tuh. eläjid vl 1987. Vl 2018 lidnalaižiden eläjiden pala om nell' ühesandest.

Kaik om koume lidnad tazovaldkundas da 262 küläd. Ei ole toižid järedoid lidnoid. Vl 2018 kaik om 11 eländpunktad enamba mi 5 tuh. eläjanke.

Rahvahad (enamba 0,5% vl 2010): kalmikalaižed — 56,2%, venälaižed — 29,6%, darginalaižed — 2,6%, kazahlaižed — 1,7%, turkad-meshetijalaižed — 1,3%, čečenalaižed — 1,2%, avarad — 0,8%, ukrainalaižed — 0,5%, korejalaižed — 0,5%, toižed rahvahad — 3,6%, rahvahuden ozutandata — 2,0%.

Erased toižed igähižed rahvahad: kumikalaižed — 0,21% (619 rist.), rutulalaižed — 0,20% (584 rist.), lezginalaižed — 0,16% (451 rist.).

Irdkosketused

• Kalmikijan Tazovaldkundan pämehen oficialine sait (glava.region08.ru). (ven.) (angl.)
• Kalmikijan Tazovaldkundan Rahvahaližen Suiman oficialine sait (huralrk.ru). (ven.)
• Kalmikijan Tazovaldkundan Ohjastusen oficialine portal (kalmregion.ru). (ven.)

	Kalmikijan Tazovaldkundan lidnad
	Elist | Gorodovikovsk | Lagan'