Kipr: Erod versijoiden keskes

Sirvi ajalugu interaktiivselt

← Vanhemb vajehtuz

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

VisuaalneVikitekst

Vajehtuz 10. keväz’ku 2015, kell 20:03 vajehta Koiravva (pagin \| tehtud radod) 73 972 vajehtused uz' šablon ← Vanhemb vajehtuz		Jäl’gmäine vajehtuz 30. kül’mku 2020, kell 22:53 vajehta heitta Koiravva (pagin \| tehtud radod) 73 972 vajehtused + kahtenz' šablon
(17 ližavajehtused by 3 kävutajad ei ole ozutadud)
Rivi 1: {{10000}}{{A10000}} {{Valdkund \| Nimi = Kipran Tazovaldkund<br />Κυπριακή Δημοκρατία <small>(grek.)</small><br />Kıbrıs Cumhuriyeti <small>(turk.)</small> \| Valdkundznam = Coat of arms of Cyprus (old).svg \| Flag = Flag of Cyprus.svg \| Valdkundznam text = Kipran valdkundznam \| Flag text = Kipran flag \| Pälidn = Nikosii \| Eläjiden lugu = ~~0.743.725~~1,237,088<ref name="ciacy">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html ~~Vl 2014 heinkun~~ Kipran ristitišton endustuz. —vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. (— ''Cia.gov)''.] {{ref-en}}</ref> \| Voz' = ~~2014~~2018 \| Pind = 9.,250 \| Kart = Cyprus in its region (de-facto).svg \| Kel' = [[grekan kel'\|grekan]], [[turkan kel'\|turkan]] Rivi 14 ⟶ 15: \| Päministr = ''eile olmas'' \| Religii = [[hristanuskond]], [[islam]] \| Valüt = [[evro]] (€) (EUR)<ref>Edel 2008 vot — [[kipran funt]]; pohjoižes palas [[turkan lir]] (TRY) kävutase.</ref> \| Internet-domen = [[.cy]]<ref>Mugažo [[.eu]] kuti [[EÜ]]\|EÜ:n]] ühtnii.</ref> \| Telefonkod = +357 \| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2,<br />kezal [[UTC]]+3 }} '''Kipr''' ([[grekan kel'\|grekan kelel]] ''Κύπρος'', [[turkan kel'\|turkan kelel]] ''Kıbrıs'', [[anglijan kel'\|anglijan kelel]] ''Cyprus''), täuz' oficialine nimituz — '''Kipran Tazovaldkund''' (~~[[grekan kel'~~{{lang-el\|~~grek.]]:~~ Κυπριακή Δημοκρατία}}, ~~[[turkan kel'~~{{lang-tr\|~~turk.]]: ''~~Kıbrıs Cumhuriyeti''}}), om valdkund [[Azii\|Azijas]] (britanižiden purtkiden mödhe — [[Evrop]]as), [[Keskmeri\|Keskmeren]] [[Kipr (sar')\|ühtennimižel]] sarel. ~~Vspäi 2004 [[EÜ\|EÜ]]:n ühtnii. Sen pälidn~~Pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Nikosii]]. Valdkund om [[Evropan Ühtištuz\|EÜ:n]] ühtnijan vspäi 2004. Kipran Tazovaldkundan tobmuden organad kontroliruidas saren territorijan koume videndest, [[Pohjoižen Kipran Turkan Tazovaldkund]] kontroliruib 38% de fakto, jättud kaks' procentad oma [[Sur' Britanii\|Suren Britanijan]] ohjandusen al. == Istorii == Vn 1960 1. päiväl redukud Kipr tedištoiti ičeze ripmatomudes [[Sur' Britanii\|Sures Britanijaspäi]]. Vl 1964 ÜRO:n kožundansädai kontingent tuli sar'he heitmaha ridoid grekalaižiden (hristanuskojiden) i turkoiden (islamanuskojiden) keskes. Rid lujeni vl 1967. Vl 1974 tulnu tobmudele sodakukerdusen rezul'tataks Grekanman ohjastuz napri ühtištoitta sar't Grekanmaha, no Turkanma okkupirui saren 36% kaičemha turkoid i oti vägestust lühüdaigaižen sodan aigan (20. heinku — 17. eloku). Sil aigalpäi sar' om jagadud, i Sur' Britanii jätktab ičeze sodabazoiden radod. ~~Vl 1960 redukun 1. päivän Kirp tedištoiti ripmatomudes [[Sur' Britanii\|Sures Britanijaspäi]].~~ Valdkundan Konstitucii<ref>[http://www.presidency.gov.cy/presidency/presidency.nsf/all/1003AEDD83EED9C7C225756F0023C6AD/$file/CY_Constitution.pdf Kipran Tazovaldkundan Konstitucijan tekst ''presidency.gov.cy''-saital.] {{ref-en}}</ref> ({{lang-el\|Σύνταγμα}}, ''Sintagma'') om vahvištadud vn 1960 16. päiväl elokud da tuli väghe sen-žo voden 31. päiväl tal'vkud. == Geografijan andmused == [[Fail:Cyprus ~~Topography~~topo.png\|thumb\|left\|250px\|Kipran topografine kart.]] ~~Kipral~~Kipran Tazovaldkund om ~~mavaldkundröun~~mavaldkundröunoiš [[Sur' Britanii\|Suren Britanijan]] ~~sodameribazoidenke.~~kahtenke ~~Tundištandatoi~~sodameribazanke (nell' [[eksklav]]ad), röunoiden piduz — 156 km. [[Pohjoižkipr]]an ~~Tazovaldkund~~Tazovaldkundan territorii rahvahidenkeskeižeta tundištuseta (vaiše [[Turkanma]] tundišti) sijadase saren pohjoižes, ~~südäinröin~~südäinröun nimitase «vihandaks pirdaks» ~~nimitase~~(eksklav de fakto mugažo). [[Keskmeri\|Keskmeren]] randanpird om 648 km. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Olimbos]]-mägi, 1951 m meren pindan päl. Londuseližed varad oma [[vas'k]], [[azbest]], [[mramor]], [[sauvondgips]], [[mec]], [[keitandsol]], [[mujutim]]ed. == Politine sistem == [[Fail:Parlanet cyprus.jpg\|thumb\|right\|250px\|Prezidentan pert'kulu [[Nikosii\|Nikosijas]].]] ~~Ohjandusen form om unitarine [[tazovaldkund]].~~ Ohjandusen form om unitarine [[prezidentine tazovaldkund\|prezidentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident ({{lang-el\|Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας}}, ''Proedros tis Kipriakis Dimokratias''), hän-žo ohjastusen da sen ministrišton ({{lang-el\|Υπουργικό Συμβούλιο}}, ''Ipoirgiko Simvoilio'') pämez'. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, strokuiden lugu om röunatusita. Parlament om üks'kodine Ezitajiden Suim ({{lang-el\|Βουλή των Αντιπροσώπων}}, ''Voili ton Antiprosopon'', {{lang-tr\|Temsilciler Meclisi}}) 59 ühtnijanke, sidä kesken 3 oma ezitajad rahvahanvähembusišpäi. Kaik rahvaz valičeb jättud 56 ezitajad videks vodeks. Völ 24 sijad om rezervas turkan kundan täht (ei ühtnend politižes elos vspäi 1974). Prezidentan järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 vilukun 28. da uhokun 4. päivil. Nügüdläine prezident om [[Nikos Anastasiadis]] (sai 55,99% kahtendel tural (57,48% 2. tural vl 2013), kahtenz' strok), radab vs 2013 uhokun 28. päiväspäi. Parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 22. päiväl semendkud. == Administrativiž-territorialine jagand ==    ''Kacu kirjutuz: [[Kipran administrativiž-territorialine jagand]].'' Kipran Tazovaldkund jagase 6 agjaha (eparhijha, {{lang-el\|επαρχίες}}, ''eparhies''), niišpäi kaks' kontroliruiše rahvahidenkeskeižikš tundištadud tobmudel täuzin, 3 — paloin, 1 — ani ei. Kontroliruidud Kipran Tazovaldkundal territorii jagase 33 kundaks ({{lang-el\|δήμος}}, ''demos''). == Eläjad == Kipras elädas [[kipralaižed]] (vl 2001 [[grekalaižed]] — 77%, [[turkad]] — 18%, toižed rahvahad — 5%<ref name="ciacy"/>). Vl 2014 valdkundan palan oficialižen ohjastusen al eläjiden lugu oli 1,172,458 ristitud. Uskondan mödhe (2011, Kipran pala oficialižen ohjastusen al): [[ortodoksine hristanuskond\|ortodoksižed hristanuskojad]] — 89,1%, riman [[katoline jumalankodikund\|katolikad]] — 2,9%, [[protestantizm\|protestantad]] — 2,0%, [[islam]]anuskojad — 1,8%, [[buddizm\|buddistad]] — 1,0%, toižed uskojad — 1,4%, märhapanendata — 1,2%, religijatomad i [[ateizm\|ateistad]] — 0,6%. Toižed sured lidnad grekan palas (enamba 50 tuh. ristituid vl 2011, surembaspäi penembha): [[Limasol]], [[Strovolos]], [[Larnak]]. Eländpunkt enamba mi 10 tuh. eläjidenke lugese lidnaks, ka kaik om 18 lidnad grekižes palas. == Ižanduz == Kipran päeksport om [[kivivoi]] (21%), [[zell'\|zelläd]] (12%), [[radiopalad]] da [[telefon]]ad (8%); toine eksport — [[raud]] da sen ühthesuladused (4%), [[laiv]]ad da [[astii\|astjad]] (4%), [[medicinine kaluišt]] (4%), [[fruktad]] da niiden südäiveded (2%), [[sagud]] (2%), [[sigar]]ad (2%), [[kartohk]] (1%), [[mebel']] (1%), [[vas'k]] (1%), [[avto]]d (1%). == Homaičendad == Rivi 42 ⟶ 66: == Irdkosketused == * [http://www.cyprus.gov.cy/ Kipran Tazovaldkundan oficialine portal (''cyprus.gov.cy'').] {{ref-el}} {{ref-en}} * [http://www.presidency.gov.cy/ Kipran Tazovaldkundan prezidentan oficialine sait (''presidency.gov.cy'').] {{ref-el}} {{ref-en}} * [http://www.parliament.cy/ Kipran Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait (''parliament.cy'').] {{ref-el}} {{ref-tr}} {{ref-en}} {{Commons\|Cyprus}} {{Azii}} {{Evrop}} ~~{{stub}}~~ [[Kategorii:Kipr\| ]]