Difarense intrà łe version de "Łéngua ungaréze"

[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p Ciaurlec el ga spostà ła pajina Łéngoa ungaréze a Łéngua ungaréze: drio uniformar i titoli
 
(43 version intermedie de 13 utenti mia mostrà)
Riga 1:
{{Variansa|vixentin }}
 
{{Aboso}}
{{łengoałéngua|nome=Ungaréxe|nomenativo=magyar
|colore=#9F9FEF
|stati=[[Ongarìa|Ungheria]]<br />[[Romanìa|Romania]]<br />[[Slovachia]]<br /> [[Servia|Serbia]]<br />[[Slovenia]]<br />[[Ucraina]]
|regione=Çentro[[Eoropa|Europa]]
|persone=16 milioni
|classifica=non in top 100
|tipologia={{SVO}} (ordine libero), [[Lengua agglutinante|agglutinante]]
|fam1=[[LengueLéngue uralicheurało-altaiche|UralicheUrało-altaiche]]
|fam2=[[LengueŁéngue ugrofinnicheurałeghe|UgrofinnicheUraliche]]
|fam3=[[LengueLéngue ugricheugrofinniche|ugricheUgrofinniche]]
|fam4=[[Léngue Ungaréxeugriche|ugriche]]
|fam5= Ungaréxe
|nazione=[[Ungheria]]
|nazione=[[Ongarìa|Ungheria]]
|agenzia=
|iso1=hu|iso2=hun|sil=HUN
|estratto=
|codice=hu}}
|mappa=[[Imàjine:Dist of hu lang europe-it.svg|290px]]
L''''ungherexe''' o '''ungarexe''' (en ungh.: ''magyar nyelv'' o anca soło ''magyar'') el xe 'na lingua del ramo ugrico del grupo ugrofinico dełe [[Łéngoe urałeghe|lingue uraliche]]<ref>cfr. Hajdú, Péter, ''Introduzione alle lingue uraliche'', ed. it. a cura de Danilo Gheno, Rosenberg & Seller, Torin, 1992, p. 12</ref>, parlà da çirca 16 milioni<ref name="pontifex1">cfr. Pontifex, Zsuzsa, ''Teach Yourself Hungarian'', Hodder & Stoughton, London, 1993, p. 1</ref> de persone, de cui çirca 10 milioni i<ref name="pontifex1"/> inte ła soła [[Ungheria]], dove che 'l xe la lingua uficiałe. El xe inoltre parlà da minoranse linguisteghe in [[Romania]], [[Slovachia]], [[Serbia]], [[Slovenia]], [[Austria]] e [[Ucraina]]. <ref name="pontifex1"/>
|didascalia=Distribuxion dei parlanti de l'ungaréxe}}
<br>El xe inparentà - anca se ała lontana - co 'l [[Łéngua finlandexe |finlandexe]], co l'estone e co łe lingue sami. <ref name="pontifex1"/><ref name="kovács260">cfr. Kovács Romano, Zsuzanna, ''Parlo Ungherese'', Vallardi-Garzanti, Milano, 1992, p. 260</ref>
L''''ungherexe''', '''ungarexe''' o a òlte anca '''magiàr''' (en ungh.: ''magyar nyelv'' o anca soło ''magyar'') el xe na lingua del ramo ugrico del grupo ugrofinico de łe [[Łéngue urałeghe|lingue uraliche]]<ref>cfr. Hajdú, Péter, ''Introduzione alle lingue uraliche'', ed. it. a cura de Danilo Gheno, Rosenberg & Seller, Torin, 1992, p. 12</ref>, parlà da çirca 16 milioni<ref name="pontifex1">cfr. Pontifex, Zsuzsa, ''Teach Yourself Hungarian'', Hodder & Stoughton, London, 1993, p. 1</ref> de persone, de cui çirca 10 milioni<ref name="pontifex1"/> inte ła soła [[Ongarìa|Ungheria]], dove che el xe la lingua uficiałe. El xe inoltre parlà da minoranse linguisteghe in [[Romanìa|Romania]], [[Slovachia]], [[Servia|Serbia]], [[Slovenia]], [[Austria]] e [[Ucraina]].<ref name="pontifex1"/>
<br />El xe inparentà - anca se a ła lontana - co el [[Łéngua finlandexe|finlandexe]], co l'[[lengua estona|estone]] e co łe lingue sami.<ref name="pontifex1"/><ref name="kovács260">cfr. Kovács Romano, Zsuzsanna, ''Parlo Ungherese'', Vallardi-Garzanti, Milano, 1992, p. 260</ref>
 
== Storia ==
==Fonetica<ref>cfr. Pontifex, Zsuza, op. cit., pp. 10-11</ref><ref>cfr. Kovács Romano, Zsuzanna, op. cit., pp. 7-8</ref>==
L'esistensa de ła lengua ungaréxe, o mejo del protoungarexe, xe atestà intorno al I milenio a.C.<ref name="hajdú16">cfr. Hajdú, Péter, op. cit., p. 16</ref> Se distingue quatro fasi de ła lingua<ref name="hajdú16"/>:
*a /ɔ/
 
*á /a:/
# Protoungarexe (I milenio a.C. - 896 d. C.)
*c /ts/
# Antico ungarexe
*cs /tʃ/
# Medio ungarexe (XVI - XVIII sec.)
*e /ɛ/
# Neoungarexe (dała fin del XVIII secoło)
*é /e:/
 
*g /g/
== Fonetica<ref>cfr. Pontifex, Zsuzsa, op. cit., pp. 10-11</ref><ref>cfr. Kovács Romano, Zsuzsanna, op. cit., pp. 7-8</ref> ==
*gy /d'/
*h a /hɔ/
*í á /ia:/
*ly c /jts/
*ny cs /ɲ/
*o e /oɛ/
*ó é /oe:/
*ö g /øg/
*ő/ gy /ø:d'/
*s h /ʃh/
*sz í /si:/
*ú ly /u:j/
*ü ny /yɲ/
*ű o /y:o/
*z ó /zo:/
*zs ö /ʒø/
* ő/ /ø:/
*dj, dy (come gy)
*lj (comes ly)/ʃ/
* sz /s/
* ú /u:/
* ü /y/
* ű /y:/
* z /z/
* zs /ʒ/
* dj, dy (come gy)
* lj (come ly)
* ty /t'/
 
==Gramatica Gramàtega ==
L'ungherexe xe 'na lingua aglutinante, overoo sia i casi dełade ła declinasion vien determinà tramite l'agiunta de sufisi. En ognuno dei casi, la vocałe varia a seconda dełade ła cosideta armonia vocałica.<ref name="kovács260"/><ref>cfr. Pontifex, ZsuzaZsuzsa, op. cit. , pp. 33-34</ref><ref name="kovács260"/>
 
==Note= Articołi ===
<references/>
 
==== Articoło determinativo ====
==Voxi corełà==
L'articoło determinativo xe '''''a''''' (che diventa '''''az''''' davanti a na vocałe), sia par el singołare, che par el plurałe.<ref name="kovács162">cfr. Kovács Romano, Zsuzsanna, op. cit., p. 162</ref><ref>cfr. Pontifex, Zsuzsa, op. cit., p. 20</ref> Esenpi: ''a fiú'' = "el toxo", ''a fiúk'' = "i toxi", ''a lány'', "ła toxa", ''a lányok'', "łe toxe", ''az asszony'', "ła dona", az ''asszonyok'', "łe done", ''az ember'' = "ła persona", ''az emberek'' = "łe persone".
*[[Lengue minoritàrie in Eoropa]]
 
==== Articoło indeterminativo ====
L'articoło indeterminativo xe '''''egy'''''.<ref name="kovács162"/>
 
=== Pronomi personałi ===
I pronomi personałi de l'ungaréxe i xe<ref>cfr. Pontifex, Zsuzsa, op. cit., pp. 18-19</ref><ref>cfr. Kovács Romano, Zsuzsanna, op. cit., p. 169</ref>:
 
* '''én''' = "mi"
* '''te''' = "ti"
* '''maga''' = "Łu", "Eła" (2a pers. sing. form.)
* '''ön''' = "Łu", "Eła" (2a pers. sing. form.)
* '''ő''' = "łu"/"eło", "eła"
* '''mi''' = "nojaltri"
* '''ti''' = "vojaltri"
* '''maguk''' = "Vojaltri" (2a pers. plur. form.)
* '''önök''' = "Vojaltri" (2a pers. plur. form.)
* '''ők''' = "lori", "lore"
 
== Note ==
<references/>
 
==Altri projetiVoxi corełà ==
* [[Lengue minoritàrie in Eoropa]]
*[http://en.wikibooks.org/wiki/Hungarian Hungarian] su Wikibooks
 
== Altri projeti ==
==Cołegamenti esterni==
* {{Interprojeto|Category:Hungarian language|Łéngua ungaréxe}}
* [http://www.hungarianreference.com/ Hungarian Reference]
* [http://stpen.lingwikibooks.uu.seorg/~beawiki/publ/megyesi-hungarian.pdf TheHungarian Hungarian] Languagesu - A Short Descriptive Grammar]Wikibooks
{{łéngoe eoropee}}
[[Categoria:Łéngoe|Ungarexe]]
 
== Linganbi foresti ==
{{Link VdQ|de}}
{{linganbi foresti}}
* [http://www.hungarianreference.com/ Hungarian Reference]
* [http://stp.ling.uu.se/~bea/publ/megyesi-hungarian.pdf The Hungarian Language - A Short Descriptive Grammar]
{{łéngue eoropee}}
{{Controło de autorità}}
 
[[Categoria:Łéngue urałeghe|Ungarexe]]
[[af:Hongaars]]
[[Categoria:Łéngue SVO|ungarexe]]
[[als:Ungarische Sprache]]
[[an:Idioma hongaro]]
[[ar:لغة مجرية]]
[[ast:Húngaru]]
[[az:Macar dili]]
[[bar:Ungarisch]]
[[bat-smg:Vengru kalba]]
[[be:Венгерская мова]]
[[be-x-old:Вугорская мова]]
[[bg:Унгарски език]]
[[bn:হাঙ্গেরীয় ভাষা]]
[[br:Hungareg]]
[[bs:Mađarski jezik]]
[[ca:Hongarès]]
[[ce:Vengarhoyn mott]]
[[ceb:Pinulongang Unggaro]]
[[crh:Macar tili]]
[[cs:Maďarština]]
[[cv:Венгр чĕлхи]]
[[cy:Hwngareg]]
[[da:Ungarsk (sprog)]]
[[de:Ungarische Sprache]]
[[diq:Macarki]]
[[dsb:Hungoršćina]]
[[el:Ουγγρική γλώσσα]]
[[eml:Ungherais]]
[[en:Hungarian language]]
[[eo:Hungara lingvo]]
[[es:Idioma húngaro]]
[[et:Ungari keel]]
[[eu:Hungariera]]
[[fa:زبان مجاری]]
[[fi:Unkarin kieli]]
[[fiu-vro:Ungari kiil]]
[[fo:Ungarskt mál]]
[[fr:Hongrois]]
[[fy:Hongaarsk]]
[[ga:An Ungáiris]]
[[gag:Uygur dili]]
[[gd:Ungairis]]
[[gl:Lingua húngara]]
[[gv:Ungaarish]]
[[he:הונגרית]]
[[hif:Hungarian bhasa]]
[[hr:Mađarski jezik]]
[[hsb:Madźaršćina]]
[[hu:Magyar nyelv]]
[[hy:Հունգարերեն]]
[[ia:Lingua hungare]]
[[id:Bahasa Hongaria]]
[[ilo:Pagsasao a Húngaro]]
[[io:Hungariana linguo]]
[[is:Ungverska]]
[[it:Lingua ungherese]]
[[ja:ハンガリー語]]
[[jv:Basa Hongaria]]
[[ka:უნგრული ენა]]
[[kk:Мажар тілі]]
[[ko:헝가리어]]
[[koi:Мадьяр кыв]]
[[kv:Мадьяр кыв]]
[[kw:Hungarek]]
[[la:Lingua Hungarica]]
[[li:Hongaars]]
[[lmo:Lengua ungheresa]]
[[lt:Vengrų kalba]]
[[lv:Ungāru valoda]]
[[mdf:Венгеронь кяль]]
[[mg:Fiteny hongariana]]
[[mhr:Венгр йылме]]
[[mk:Унгарски јазик]]
[[mn:Унгар/Мажар хэл]]
[[mr:हंगेरियन भाषा]]
[[ms:Bahasa Hungary]]
[[myv:Мадьяронь кель]]
[[nl:Hongaars]]
[[nn:Ungarsk]]
[[no:Ungarsk]]
[[oc:Ongrés]]
[[os:Венгриаг æвзаг]]
[[pa:ਮਗਯਾਰ]]
[[pl:Język węgierski]]
[[pms:Lenga ungherèisa]]
[[pnb:مگیار]]
[[pt:Língua húngara]]
[[qu:Unriya simi]]
[[rm:Lingua ungaraisa]]
[[rmy:Ungarikani chib]]
[[ro:Limba maghiară]]
[[ru:Венгерский язык]]
[[rw:Igihongiriya]]
[[scn:Lingua ungarisa]]
[[sco:Hungarian leid]]
[[se:Ungárgiella]]
[[sh:Mađarski jezik]]
[[simple:Hungarian language]]
[[sk:Maďarčina]]
[[sl:Madžarščina]]
[[sm:Gagana Hungary]]
[[sq:Gjuha hungareze]]
[[sr:Мађарски језик]]
[[stq:Ungarisk]]
[[sv:Ungerska]]
[[sw:Kihungaria]]
[[szl:Madźarsko godka]]
[[ta:அங்கேரிய மொழி]]
[[tet:Lia-úngaru]]
[[th:ภาษาฮังการี]]
[[tpi:Tok Hangari]]
[[tr:Macarca]]
[[tt:Маҗар теле]]
[[udm:Венгер кыл]]
[[ug:ماجار تىلى]]
[[uk:Угорська мова]]
[[vi:Tiếng Hungary]]
[[wa:Hongrwès]]
[[xmf:უნგრული ნინა]]
[[yi:אונגעריש]]
[[yo:Èdè Húngárì]]
[[zh:匈牙利语]]
[[zh-min-nan:Magyar-gí]]
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/wiki/Łéngua_ungaréze"