|
__HIDDENCAT__
{{Stato
|nomeCorrente = Svisera
|nomeCompleto = Svisera
|nomeUfficiale = '''Confoederatio Helvetica'''<br />
|linkBandiera = Flag of Switzerland (Pantone).svg
|paginaBandiera = Bandiera svizzera
|linkStemma = Coat of Arms of Switzerland (Pantone).svg
|paginaStemma = Stemma svizzero
|linkLocalizzazione = Europe location CHE.png
|linkMappa = Svizzera-Mappa.png
|motto = Unus pro omnibus, omnes pro uno<br />(''ùn par tuti, tuti par ùn'')
|lingua = [[łéngua todésca|todesco]], [[łéngua fransexe|fransexe]], [[łengua itałiana|italian]], [[łéngoa romancia|romancio]]<ref> El [[łéngoa romancia|romancio]] ła xe łéngoa uficiałe nte i raporti co łe persone de łéngoa romancia (ex Art. 70 deła [[:s:Svizzera, Confederazione - Costituzione|Costitusion Svisera]]).</ref>
|capitale = [[Berna]]
|capitaleAbitanti = 127.519
|capitaleAbitantiAnno = 2003
|governo = [[Democrazia diretta]], [[Repubblica federale]]
|presidente = [[Micheline Calmy-Rey]] ([[2007]])
|primoMinistro =
|elenco capi di stato = [[Presidenti della Confederazione Elvetica|Presidente della Confederazione]]
|elenco capi di governo =
|indipendenza = [[1° de agosto|1° agosto]] [[1291]]
|ingressoONU = [[10 de setenbre]] [[2002]]
|superficieTotale = 41.285
|superficieOrdine = 132
|superficieAcqua = 3,7
|popolazioneTotale = 7'459'100
|popolazioneAnno = 2005
|popolazioneOrdine = 92
|popolazioneDensita = 181
|continente = [[Eoropa]]
|orario = [[Tenpo Coordenà Universałe|UTC]] +1
|valuta = [[Franco svisero]]
|PIL= 236.921
|PILValuta= $
|PILAnno= 2005
|PILOrdine= 39
|PILprocapite= 32.571
|PILprocapiteValuta= $
|PILprocapiteAnno= 2005
|PILprocapiteOrdine= 10
|HDI= 0,947 (alto)
|HDIAnno= 2004
|HDIOrdine= 9
|energia = <!-- consumo di energia pro capite - non scrivere kW/ab. che viene scritto già dal template - (consumo annuo totale in kWh diviso gli abitanti/365gg/24h) -->
|tld = .ch
|telefono = +41
|targa = CH
|inno = [[Salmo Svizzero]]
|festa = [[1° de agosto|1° agosto]]
|note = <!-- note libere -->
}} <!-- fine della tabella - per la compilazione vedi -> Aiuto:Stato -->
{{Infobox de Zeografia pułìtega
Ła '''Svìsera''' (en [[łéngua todésca|tedesco]] Schweiz, en [[łéngua fransexe|françexe]] Suisse, en [[łengua itałiana|itałian]] Svizzera, en [[łéngoa romançia|romançio]] Svizra) ł'è un paexe de l'[[Eoropa]] çentral.
| targheta_cao_stato = {{GetLabelFix|Q687810}}
| nome_cao_stato = {{Wikidata|P1308|showqualifiers=P580|from=Q687810|n=1}}
| targheta_cao_goerno = {{GetLabelFix|Q688230}}
| nome_cao_goerno = {{Wikidata|P1308|showqualifiers=P580|from=Q688230|n=1}}
}}
Ła '''Svìsara''' (en [[łéngua todésca|tedesco]] ''Schweiz'', in [[łéngua fransexe|franseze]] ''Suisse'', in [[łengua itałiana|itałian]] ''Svizzera'', in [[Łengua romansia|romansio]] ''Svizra''), co nome ofisial '''Confederasion Svìsara''' (in tedesco ''Schweizerische Eidgenossenschaft'', in franseze ''Confédération Helvétique'', in itałian ''Confederazione Svizzera,'' in romancio ''Confederaziun Svizra'', in łatin ''Confœderatio Helvetica<ref>da dove riva ła sigla "CH"</ref>)'', el ze un paeze de l'[[Eoropa]] [[Eoropa sentrałe|sentrałe]].<br>Ła confina a nord co ła [[Zermània|Zermania]], a est co'l [[Liechtenstein]] e l'[[Austria|Àustria]], a sud co l'[[Itàlia|Itałia]], e a òvest co ła [[Fransa]].
== Istoria ==
Canfina a nord co ła [[Germania]], a ost co el [[Liechtenstein]] e ł'[[Austria]], a sud con ł'[[Itałia]], a ovest co ła [[Fransa]].
Ła Confederasion Svìsara ła jera abitàa inte l'antighità da i Elvezi<ref>che i ga dà el nome ''Elvezia''</ref>, un pòpoło de raiza [[Gałi|gàłega]].<br>Ła ze stàa concuistada da i Romani guidài da [[Gaio Giulio Cesare|Giułio Cesare]] durante ła so concuista de ła Gałia.
El 1° de agosto de'l [[1291]] i raprezentanti de tre cantoni i ga desidesto de ałearse formando na confederasion. Isteso, ła jera senpre influensada da l'[[Inpero Austrìago]].<br>
Su nome ofiçial el xe Confederasiòn Svisera (en tedesco Schweizerische Eidgenossenschaft, en françexe Confédération Helvétique, en Itałian Confederazione Svizzera en romançio Confederaziun Svizra; in latino Confoederatio Helvetica, da cui la sigla ''CH'').
Ła ze stà reconosesta independente co ła [[Paze de Vestfałia]] inte'l [[1648]].
[[Napoleon Bonaparte|Napołeon]] ła ga invadùa inte'l [[1798]] e ła ze deventàa na repùblega. Inte'l 1803 se ga reformà na confederasion ciamada Confederasion Elvètega.<br>
Ła Svìsera ła xe un Stato [[federałe]] fato da 26 [[cantoni]] ognun co ła só otonomia legislativa e fiscałe.
Inte'l [[1815]], co'l [[Congreso de Viena]], ła ze stàa reconosùa cofà stato de "neutrałità permanentemente armada".
Ła capital federałe xé [[Berna]], che l'è anca capital de l'omonimo canton.
== StoriaZeografìa pułìtega ==
Ła Svìsara ła ze un stato federałe.
Ła Svisera ła gera abità 'nte l'antichità dai Elvezi (che i ga dà el nome '''Elvezia'''), un popoło de stirpe [[Gałi|gàłica]]. L'è stà conquistà dai Romani guidà da [[Gaio Giulio Cesare|Giulio Cesare]] durante ła su conquista de ła Gałia. El [[1° de agosto]] del [[1291]] i raprexentanti de tre cantuni i à decidesto de ałearse formando 'na confederasion. Isteso, ła xera sempre influensà da l'inpero Austriaco. Durante ła Rivolusion protestante en Svisera vivéa do importanti teołogi come [[Ulrico Zwingli]] e [[Giovanni Calvino]]. Ła xe stà riconosùa indipendente co ła Paçe de [[Vestfalia]] neł [[1648]]. [[Napoleon Bonaparte|Napołeone]] ła invaxe nel [[1798]] e l'è deventà na repùblica. Nel 1803 se ga riformà na confederasion ciamada Confederasion Elvètica. Col [[Congreso de Viena]] ([[1815]]) ła xe stà riconosùa come un Stato de «neutralità armà permanente». L'è sempre stà neutrałe anca tegnendo rełazion comerciałi e połìtiche co altri Stati e l'à rifiutà de entrar 'nte ła [[Union Eoropea|CEE]] e ła [[NATO]].
=== Divizion aministrative ===
Ła ze dividesta in 26 [[Cantoni de ła Svisera|cantoni]], ognun co ła so autonomìa łejislativa e fiscałe.
{{varda anca|Cantoni de ła Svisera}}
=== Partesipasion a organizasion sorastatałi ===
Ła ze senpre stada neutrałe anca tegnendo rełasion comersiałi e pułìteghe co altri Stati e ła ga negà de vołer ndar drento inte ła [[Union Eoropea|CEE]] e ła [[NATO]].
=== Capitałe e altre sità ===
Ła capitałe federałe [[de facto]] ła ze [[Berna]], che ła ze anca ła capitałe de l'omònimo canton.
== Cultura ==
Durante ła Revołusion protestante in Svìsara vivéa do inportanti teołoghi cofà Ulrico Zwingli e Zani Calvin.
== Gałerìa de someje ==
<gallery>
File:Aletsch Glacier from Jungfraujoch (2).jpg|Jasaro de Aletsch
File:SBB RABe 514 DTZ Rheinfall.jpg|Cascada de'l [[Reno]]
File:Basel - Münsterpfalz1.jpg|Panorama de Baziłèa
File:Benediktinerinnenkloster St. Johann, Gesamtansicht 1.jpg|Sito UNESCO de'l monaster benedetin de San Zani in Müstair
</gallery>
<!-- Sesion de pie voze, NO ZONTAR GNENTE ALTRO! -->
== Note ==
{{Notasion}}
<references />
{{references}}
==Altri projeti==
{{Interprojeto}}
== Linganbi foresti ==
{{Linganbi foresti}}
== Varda anca ==
{{Eoropa}}
{{Controło de autorità}}
{{Portałe|Eoropa}}
[[Categoria:Svizera| ]]
{{Link FA|af}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|lmo}}
{{Link FA|no}}
{{Link FA|sr}}
[[aceCategoria:SwissSvìsera]]
[[af:Switserland]]
[[als:Schweiz]]
[[am:ስዊዘርላንድ]]
[[an:Suiza]]
[[ang:Sƿissland]]
[[ar:سويسرا]]
[[arc:ܣܘܝܣܪܐ]]
[[arz:سويسرا]]
[[ast:Suiza]]
[[az:İsveçrə]]
[[ba:Швейцария]]
[[bar:Schweiz]]
[[bat-smg:Šveicarėjė]]
[[bcl:Suisa]]
[[be:Швейцарыя]]
[[be-x-old:Швайцарыя]]
[[bg:Швейцария]]
[[bi:Switzerland]]
[[bn:সুইজারল্যান্ড]]
[[bo:སུད་སི།]]
[[bpy:সুইজারল্যান্ড]]
[[br:Suis]]
[[bs:Švicarska]]
[[bug:Swiss]]
[[bxr:Швейцари]]
[[ca:Suïssa]]
[[cdo:Sô̤i-sê̤ṳ]]
[[ce:Швейцари]]
[[ceb:Swisa]]
[[chr:ᏍᏫᏣᎳᏂ]]
[[ckb:سویسرا]]
[[co:Svizzera]]
[[crh:İsviçre]]
[[cs:Švýcarsko]]
[[csb:Szwajcarskô]]
[[cu:Свицєра]]
[[cv:Швейцари]]
[[cy:Y Swistir]]
[[da:Schweiz]]
[[de:Schweiz]]
[[diq:İswiçre]]
[[dsb:Šwicarska]]
[[dv:ސުވިޒަލޭންޑު]]
[[dz:སུའིཊ་ཛར་ལེན་]]
[[ee:Switzerland]]
[[el:Ελβετία]]
[[eml:Svézzra]]
[[en:Switzerland]]
[[eo:Svislando]]
[[es:Suiza]]
[[et:Šveits]]
[[eu:Suitza]]
[[ext:Suiça]]
[[fa:سوئیس]]
[[fi:Sveitsi]]
[[fiu-vro:Sveits]]
[[fo:Sveis]]
[[fr:Suisse]]
[[frp:Suisse]]
[[frr:Swaits]]
[[fur:Svuizare]]
[[fy:Switserlân]]
[[ga:An Eilvéis]]
[[gag:Şveyțariya]]
[[gd:An Eilbheis]]
[[gl:Suíza - Schweiz]]
[[gu:સ્વિત્ઝરલેન્ડ]]
[[gv:Yn Elveeish]]
[[hak:Shuì-sṳ]]
[[haw:Kuikilani]]
[[he:שווייץ]]
[[hi:स्विट्ज़रलैण्ड]]
[[hif:Switzerland]]
[[hr:Švicarska]]
[[hsb:Šwicarska]]
[[ht:Swis]]
[[hu:Svájc]]
[[hy:Շվեյցարիա]]
[[ia:Switza]]
[[id:Swiss]]
[[ie:Svissia]]
[[ilo:Suisa]]
[[io:Suisia]]
[[is:Sviss]]
[[it:Svizzera]]
[[ja:スイス]]
[[jbo:elvetias]]
[[jv:Swiss]]
[[ka:შვეიცარია]]
[[kaa:Shveytsariya]]
[[kbd:Шуэцарэ]]
[[kg:Suisi]]
[[kk:Швейцария]]
[[kl:Schweizi]]
[[kn:ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲ್ಯಾಂಡ್]]
[[ko:스위스]]
[[koi:Швейцарму]]
[[krc:Швейцария]]
[[ku:Swîsre]]
[[kv:Швейцария]]
[[kw:Swistir]]
[[ky:Швейцария]]
[[la:Helvetia]]
[[lad:Suisa]]
[[lb:Schwäiz]]
[[lez:Швейцария]]
[[li:Zwitserland]]
[[lij:Svissëa]]
[[lmo:Svìzzera]]
[[ln:Swisi]]
[[lt:Šveicarija]]
[[ltg:Šveicareja]]
[[lv:Šveice]]
[[mdf:Швайцарие]]
[[mg:Soisa]]
[[mhr:Швейцарий]]
[[mk:Швајцарија]]
[[ml:സ്വിറ്റ്സർലാന്റ്]]
[[mn:Швейцари]]
[[mr:स्वित्झर्लंड]]
[[ms:Switzerland]]
[[mt:Żvizzera]]
[[my:ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ]]
[[na:Witsierand]]
[[nah:Suiza]]
[[nap:Sguizzera]]
[[nds:Swiez]]
[[nds-nl:Zwitserlaand]]
[[ne:स्विजरल्याण्ड]]
[[nl:Zwitserland]]
[[nn:Sveits]]
[[no:Sveits]]
[[nov:Suisia]]
[[nrm:Suisse]]
[[nv:Swis Bikéyah]]
[[oc:Soïssa]]
[[or:ସୁଇଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡ]]
[[os:Швейцари]]
[[pa:ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ]]
[[pag:Switzerland]]
[[pam:Suiza]]
[[pap:Suisa]]
[[pcd:Suisse]]
[[pdc:Schweiz]]
[[pfl:Schwaiz]]
[[pih:Switsaland]]
[[pl:Szwajcaria]]
[[pms:Svìssera]]
[[pnb:سویٹزرلینڈ]]
[[pnt:Ελβετία]]
[[ps:سويس]]
[[pt:Suíça]]
[[qu:Suwisa]]
[[rm:Svizra]]
[[rmy:Elveciya]]
[[ro:Elveția]]
[[roa-rup:Shwaitsã]]
[[roa-tara:Svizzere]]
[[ru:Швейцария]]
[[rue:Швайц]]
[[rw:Ubusuwisi]]
[[sa:स्विट्झर्ल्याण्ड्]]
[[sah:Швейцария]]
[[sc:Isvìtzera]]
[[scn:Svìzzira]]
[[sco:Swisserland]]
[[se:Šveica]]
[[sh:Švajcarska]]
[[si:ස්විට්සර්ලන්තය]]
[[simple:Switzerland]]
[[sk:Švajčiarsko]]
[[sl:Švica]]
[[so:Iswisarland]]
[[sq:Zvicra]]
[[sr:Швајцарска]]
[[ss:ISwizalandi]]
[[stq:Swaits]]
[[su:Suis]]
[[sv:Schweiz]]
[[sw:Uswisi]]
[[szl:Szwajcaryjo]]
[[ta:சுவிட்சர்லாந்து]]
[[te:స్విట్జర్లాండ్]]
[[tet:Suisa]]
[[tg:Швейтсария]]
[[th:ประเทศสวิตเซอร์แลนด์]]
[[tk:Şweýsariýa]]
[[tl:Suwisa]]
[[tpi:Suwisalan]]
[[tr:İsviçre]]
[[tt:Швейцария]]
[[udm:Швейцария]]
[[ug:شۋېتسارىيە]]
[[uk:Швейцарія]]
[[ur:سویٹزرلینڈ]]
[[uz:Shveysariya]]
[[vep:Šveicarii]]
[[vi:Thụy Sĩ]]
[[vls:Zwitserland]]
[[vo:Jveizän]]
[[war:Swiza]]
[[wo:Suwis]]
[[wuu:瑞士]]
[[xal:Свисин Ниицән]]
[[xmf:შვეიცარია]]
[[yi:שווייץ]]
[[yo:Swítsàlandì]]
[[za:Nyeiqswq]]
[[zea:Zwitserland]]
[[zh:瑞士]]
[[zh-classical:瑞士]]
[[zh-min-nan:Sūi-se]]
[[zh-yue:瑞士]]
| 