mard
Oʻzbekcha (uz)
[edit]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[edit]mard
Aytilishi
[edit]Etimologiyasi
[edit]MARD Bu birlik tojik tilida avval 'erkak' maʼnosini (shohi mardon - 'erkaklar shohi) anglatib, keyinchalik 'botir' maʼnosini anglatish uchun ishlatila^boshlagan (TjRS, 216); oʻzbek tiliga keyingi maʼnosi bilan olingan (OʻTIL, I, 447).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. j_>_o — odam; erkak; botir, jasur
Maʼnoviy xususiyatlari
[edit]Maʼnosi
[edit]1 Qoʻrqishni bilmaydigan; qoʻrq-mas, botir, jasur. ◆ Tantiboyvachcha bobil-ladi: -Dev poylagan tilsimdan uni qaysi mard olib ketadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Mard kishidan oʻlim ham qoʻrqadi. I. Ra-hi^, „Chin muhabbat“ .
2 Er kishiga xos ijobiy fazilatlarga ega, aytganining ustidan chiqadigan, tan-ti, hotam. ◆ Vaʼdaga vafo qilmoq — mardlarga xos fazilat. Gʻayratiy . ◆ Mard boʻlsangiz, buni boʻyningizga oling. P. Qodirov, „Uch ildiz“ . ◆ Mard odam imzosini ochiq qoʻyadi. S. Siyoyev, „Otliq ayol“ . ◆ Qizim, akang mard yigit edi, pomusli yigit edi. Nomus bilan, mardlik bilan oʻldi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
3 s. t. Umuman, biror ishni qila oladi-gan, biror ish qoʻlidan keladigan kishi. ◆ Bularga oʻz vaqtida issiq choy damlab berib turadigan mardning oʻzi yoʻq. Oydin, „Bechora“ . ◆ Dutor qoʻlma-qoʻl boʻldi, lekin uni, nomiga boʻlsa-da, tingʻillatadigan mard topilmadi. "Mushtum" .
- Mardi maydon Jang qahramoni yoki ku-rash qahramoni. ◆ Tashlagil qadam olgʻa, oʻzni mardi maydon qil. Qontalab fashistlarning ikki diydasin qon qil. Gʻayratiy .
Sinonimlari
[edit]Antonimlari
[edit]MARD. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[edit]Ruscha ru
mard
1 mujestvennыy, smelыy, xrabrыy; // xrabrets; ◆ ~ yigit smelыy, mujestvennыy parenь; ◆ ~ maydonda sinalar posl. xrabrets ispыtыvaetsya na pole brani; ◆ ~ yigitni maydonda koʻr pogov. sm. maydon 4;
2 щedrыy; // chelovek shirokoy dushi; ◆ ariq qazigan ~ kishi, ekin sugʻorgan har kishi posl. arыk vыkopal dobrыy molodets, a posevы polivatь - vsyakiy gorazd.