hech sahifasining manbasini koʻrish

= {{-uz-}} =
== Morfologik va sintaktik xususiyatlari ==
'''hech'''
== Aytilishi ==

== Etimologiyasi ==
{{OʻTEL|III|'''HECH''' Bu inkor olmoshi {{ПРС}}da [hich] shaklida (600), {{ТжРС}}da hech shaklida (695) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi shakli olingan, soʻzlashuv tilida hich tarzida xam aytiladi; 'sira', 'mutlaqo' maʼnosini ifodalaydi ({{OʻTIL}}, II, 695).}}

''\[[w:Fors tili|f.]]'' g^.4 — hech kim, hech qanday; umuman, mutlaq, butunlay; nol

== Maʼnoviy xususiyatlari ==
=== Maʼnosi ===
1 Soʻroq olmoshlari, shuningdek, "narsa", "vaqt" va b. baʼzi soʻzlarga qoʻshilib, boʻlishsizlik olmoshlari hosil qiladi. Mac., {{misol|{{ajrat|hech}} kim, {{ajrat|hech}} narsa, {{ajrat|hech}} qanday, {{ajrat|hech}} nima, {{ajrat|hech}} qachon, {{ajrat|hech}} qaysi|[[w:va b|va b]]}}.

'''2''' {{yukl.|uz}} Inkor bildiradi; yoʻq, aslo. {{misol|Men ortlaridan yugurardim. {{ajrat|Hech}} yetolmasdim.|[[w:E. Raimov|E. Raimov]]|Ajab qishloq}}. {{misol|Kimni olsa, olsin, {{ajrat|hech}} ishim yoʻq.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|{{ajrat|Hech}} shubhasiz, bahor yoshlarga olam-olam shodlik keltiradi.|[[w:Gazeta|Gazetadan]]}}. {{misol|Nima, menga yoqish uchun kestiribdimi? {{ajrat|Hech}}-da! Menga buqogʻing bilan ham yoqa berar eding.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qanotsiz chittak}}.

:Hech boʻlmasa Juda boʻlmasa, loaqal, aqalli. {{misol|Ma, bir hoʻpla, {{ajrat|hech}} boʻlmasa!|[[w:E. Raimov|E. Raimov]]|Ajab qishloq}}. {{misol|Har bir oila, {{ajrat|hech}} boʻlma-sa, biron jangchini mehmon qilgisi keladi. A.|[[w:Qahhor|Qahhor]]|Oltin yulduz}}. {{misol|{{ajrat|Hech}} boʻlmasa, siz shu yerda boʻlsangiz ham, Sergeyning yoʻqligini bilintirmay turardingiz.|[[w:S. Zunnunova|S. Zunnunova]]|Olov}}. Hech gap emas 1) boʻlishi, yuz berishi mumkinligini va buning qiyinchiligi yoʻq-ligini bildiradi. {{misol|Bir ishora bilan bosh uzilib ketishi {{ajrat|hech}} gap emas. Qizim, tilga ehtiyot boʻl!|[[w:Mirmuhsin|Mirmuhsin]]|Meʼmor}}. {{misol|Boʻgʻiboʻl-dirishim {{ajrat|hech}} gap emas. Lekin hali-beri oʻl-dirmayman.|[[w:X. Toʻxtaboyev|X. Toʻxtaboyev]]|Shirin qovunlar mamlakati; 2) qiyoslanayotgan narsaning unisiga yetolmasligini, darajasi undan pastligini bidiradi}}. {{misol|Oq kishmishdan tay-yorlangan shinni juda xushxoʻr boʻladi, uning oldida asal {{ajrat|hech}} gap emas.|[[w:M. Hazratqulov|M. Hazratqulov]]|Jurʼat}}.

3 Yoʻq desa boʻladigan darajada, sira arzimaydigan darajada, yoʻkdek. {{misol|Lekin.. uning bunday harakati, qizning ulugʻ qalbi va sevgisi oldida {{ajrat|hech}} ekanini chuqur sezdi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.

:Hechga chiqmoq Yoʻq boʻlmoq, yoʻqqa chiq-moq. {{misol|Butun orzu-umidlar {{ajrat|hech}}ga chiqdi.}} m {{misol|U yerga tushgan har bir yaproqda oʻzining tar-jimai holini oʻqir, oʻzini-da mavqeidan ayrilib, {{ajrat|hech}}ga chiqib turgan shu yaproqlar-dan ayira bilmas edi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}.

=== Sinonimlari ===

=== Antonimlari ===

{{OʻTIL|ҲЕЧ}}
== Tarjimalari ==

'''hech'''
*{{de}}: [[nein]]
*{{en}}: [[no]], [[not]]
*{{fr}}: [[non]], [[rien]]
*{{pt}}: [[não]], [[nada]]
*{{es}}: [[no]]
*{{sv}}: [[nej]]
{{Tarjimalar
|ru = 
}}
{{Tarjimalar
|tur = keng
|ru = '''hech'''<br />
{{izoh|мест. неопр.-отриц}}.<br />
'''1 '''[[ни]]; [[ничего]]; [[совершенно]] ([[не]]); [[совсем]] ([[не]]); [[вовсе]], [[нисколько]]; [[абсолютно]]; {{tarjmisoli|bular oʻrtasida ~ farq yoʻq }} между ними нет никакой разницы; '''Xoʻsh, nima yangiliklar bor? - Hech''' Ну, какие новости? - Абсолютно никаких; {{tarjmisoli|~ bir }} 1) ни один; никакой; 2) какой-нибудь; {{tarjmisoli|bizning ~ birimiz }} ни один из нас, никто из нас; {{tarjmisoli|~ bir narsa }} абсолютно ничего; ни одна вещь; {{tarjmisoli|~ vaqt }} ({{izoh|или '''}}zamon, qachon''') никогда; {{tarjmisoli|u ~ vaqt ishga kechikkan emas }} он никогда не опаздывал на работу; {{tarjmisoli|~ yoqqa }} никуда; ни в какую сторону; {{tarjmisoli|bugun ~ yoqqa bormayman }} сегодня я никуда не пойду; {{tarjmisoli|~ yoqdan }} 1) ниоткуда; 2) хоть откуда-нибудь; {{tarjmisoli|~ kim }} 1) никто; 2) кто-нибудь; {{tarjmisoli|meni ~ kim soʻramadimi? }} меня никто не спрашивал?; не спрашивал ли меня кто-нибудь?; {{tarjmisoli|buning ~ kimga keragi yoʻq }} это никому не нужно; {{tarjmisoli|~ [[kimsa]] <nowiki>=</nowiki> ~ [[kim]]; ~ narsa }} 1) ничто; ничего; 2) что-нибудь; {{tarjmisoli|men paxtachilikdan ~ narsa bilmayman }} в хлопководстве я ничего не понимаю; {{tarjmisoli|~ narsa eshitdingizmi? }} вы что-нибудь слышали?; {{tarjmisoli|~ narsa koʻrmadim }} я ничего не видел; {{tarjmisoli|~ [[nima]] <nowiki>=</nowiki> ~ [[narsa]]; ~ qayerga }} никуда; {{tarjmisoli|~ qayerda }} нигде; {{tarjmisoli|bunday kitob ~ qayerda yoʻq }} нигде нет такой книги; {{tarjmisoli|~ qayerdan }} ниоткуда; {{tarjmisoli|~ qaysi }} 1) никто; 2) никакой; {{tarjmisoli|~ qaysimiz koʻrmadik }} никто из нас не видел; {{tarjmisoli|shkaflarning ~ qaysisi boʻsh emas }} ни один из шкафов не свободен; {{tarjmisoli|~ qanaqa }} {{izoh|или {{tarjmisoli|}}~ qanday }} 1) никакой; 2)  никак; {{tarjmisoli|kasal ~ gapirolmaydi }} больной совсем не может говорить; больной совсем не говорит; {{tarjmisoli|u ~ kelmaydi }} он никак не приходит; {{tarjmisoli|~ uxlayolmadim }} я никак не мог спать; {{tarjmisoli|~ farq qilmaydi }} совершенно (абсолютно, совсем) не различается (не отличается); {{tarjmisoli|~ boʻlmaganda }} {{izoh|или {{tarjmisoli|}}~ boʻlmasa }} хотя бы, по крайней мере, в крайнем (худшем) случае, на худой конец; {{tarjmisoli|~ oʻylamasdan }} нисколько не думая; {{tarjmisoli|~ balosi yoʻq}}  у него ничего, нет; {{tarjmisoli|~ gap yoʻq}} 1) ничего нет; 2) спокойно, ничего не случилось; {{tarjmisoli|~ gap emas }} ничего, пустяки; {{tarjmisoli|~ narsadan ~ narsa yoʻq }} не с того, ни с сего; ни за что, ни про что; без всякой причины; {{tarjmisoli|~ narsadan ~ narsa yoʻq, u birdan xaxolab kulib yubordi }} ни с того, ни с сего он вдруг захохотал; {{tarjmisoli|~ mumkin emas }} никак нельзя; {{tarjmisoli|~ unday emas }} ничего подобного; совсем не так;<br />
'''2 '''[[ничто]]; {{tarjmisoli|Unsinning oʻz umri Yoʻlchining bir daqiqalik umriga nisbatan "~" edi }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Вся жизнь Унсун была «ничто» по сравнению с минутой из жизни Юльчи; {{tarjmisoli|~ boʻlib koʻrinmoq }} казаться ничтожным; {{tarjmisoli|~ga chiqmoq }} сойти на нет ({{izoh|о чем-л}}.); {{tarjmisoli|butun harakatlarim ~ga chiqdi }} все мои старания сошли на нет;<br />
'''3 '''[[когда-либо]]; [[какой-либо]]; {{tarjmisoli|shunday narsani ~ koʻrganmisiz? }} вы видели когда-либо такую вещь?; {{tarjmisoli|~ ish yoʻqmi? }} нет ли какой-либо работы?; {{tarjmisoli|* ~ zogʻ}}  ({{izoh|букв}}. ни единой вороны) ни души; {{tarjmisoli|koʻchada ~ zogʻ yoʻq }} на улице ни души; {{tarjmisoli|~ narsa qilmaydi }} ничего не будет, не страшно, ничего страшного нет.<br />
}}

[[Turkum:Oʻzbekchada forschadan oʻzlashgan soʻzlar]]