Қаҳрамон

Жан д'Арк Юз йиллик урушдаги роли учун Франсиянинг о'рта аср насроний қаҳрамони ҳисобланади. У Рим-католик черкови томонидан авлиё сифатида канонизация қилинган.

Қаҳрамон (қадимги юнонча: ἥρως қадимги юнонча: ἥρως - жасур эркак, раҳбар, аёл қиёфасидаги қаҳрамон) - ғайриоддий жасорат ва жасоратга эга шахс , ёки адабий (адабий қаҳрамон) ёки бошқа маданият асарининг (кино, кино, ўйин қаҳрамони).

Қаҳрамон хавф-хатарга қарши курашади, зукколик, жасорат ёки куч кўрсатади. Илгари фақат жинсга тегишли бўлган бошқа атамалар сингари (масалан, актёр), қаҳрамон кўпинча иккала жинсга нисбатан ишлатилади, гарчи қаҳрамон фақат аёлларга тегишли. Классик достоннинг асл қаҳрамони шуҳрат ва шон-шараф учун шундай қилган. Бошқа томондан, постклассик ва замонавий қаҳрамонлар бойлик, ғурур ва шон-шуҳрат деган классик мақсад ўрнига умумхалқ манфаати учун буюк ишлар ёки фидокорона ишлар қиладилар. Қаҳрамоннинг антоними - ёвуз одам .

Классик адабиётда қаҳрамон қаҳрамонлик эпосининг асосий ёки ҳурматга сазовор қаҳрамони бўлиб, у кўпинча ҳарбий забт этишга интилаётган ва ўзларининг шахсий номус қоидаларига амал қилган ҳолда яшайдиган халқнинг қадимги афсоналарида куйланган. Қаҳрамоннинг таърифи вақт ўтиши билан ўзгарган. Мерриам Wебстер луғатида қаҳрамон "о'зининг буюк, жасур ишлари ёки го'зал фазилатлари билан ҳайратга тушган шахс" деб таърифланади. Қаҳрамонларга мисоллар Гилгамеш, Ахиллес ва Ифигения каби мифологик фигуралардан тортиб, тарихий ва замонавий шахслар: Жоан оф Арк, Жузеппе Гарибалди, Софи Шолл, Элвин Ёрк, Ауди Мерфи ва Чак Еагер ва фантастик “ суперменлар ”гача., О'ргимчак одам, Батман ва Капитан Америка .

Терминология

Пеласглар тилида "Гера" "эр" деган маънони англатади ва "қаҳрамонлар" - "эр болалари" .

Кўпгина Европа тилларида "қаҳрамон" сўзи юнонча (португалча: Ҳерóи, франсузча: Ҳéрос ,инглизча: Ҳеро). Бироқ, бу сўз туркий тилга ўхшаш (қирғизча: Баатыр) ва Эрон (тожикча: Қаҳрамон қаҳрамон) келиб чиқиши.

Антик давр

Стабиаэ'да Рим фрескасида Персеус ва Медуса боши. Ўрта аср ва ҳозирги замон қаҳрамонларидан фарқли ўлароқ, мумтоз қаҳрамонлар халқ фаровонлиги учун эмас, балки ҳурмат ва шон-шуҳрат учун буюк ишлар қилган.

Классик қаҳрамон "шон-шарафга интилиб яшайдиган ва ҳалок бўлган жангчи" деб ҳисобланади ва ўзининг буюклигини "о'лдиришнинг ёрқинлиги ва самарадорлиги билан" тасдиқлайди . Ҳар бир классик қаҳрамоннинг ҳаёти урушда ёки эпик саёҳат пайтида содир бўлган жангларга қаратилган. Классик қаҳрамонлар одатда ярим илоҳий ва ғайриоддий қобилиятга эга, масалан, Ахиллес. Бу қаҳрамонлар ақл бовар қилмайдиган даражада топқир ва моҳир бўлсалар-да, улар кўпинча бепарво, фалокатга мойил, арзимас нарсалар туфайли ўз издошларининг ҳаётини хавф остига қўйишади ва такаббурона болаларча ҳаракат қилишади. Классик даврларда одамлар қаҳрамонларга юксак ҳурмат ва ўта аҳамият билан муносабатда бўлганлар, бу уларнинг эпик адабиётдаги шон-шуҳратини тушунтиради.

Қаҳрамонлар биринчи марта худолардан фарқли ва йиртқич ҳайвонларга қарши бўлган қадимги юнон мифологиясининг асосий актёрлари сифатида намоён бўлади. Уларнинг худолардан асосий фарқи ўлимда бўлиб, улар у ёки бу даражада энгишга ҳаракат қилмоқдалар. Қаҳрамонни ўлмас қилишга уриниш доимий мифологик сюжетдир. Кўпинча, уларнинг ўзлари эмас, балки уларнинг ўлмас ота-оналари, лекин одатда бу уринишлар бефойда бўлиб қолади: масалан, Тетис Ахиллесни оловда ва Деметер - Демофонни тинчлантиришга ҳаракат қилади, аммо иш ишни ҳал қилишга халақит беради. якунланмоқда.

Мукофот сифатида ўлмасликни олган қаҳрамонлар:

• Геркулес ,

  

  Қаҳрамон бо'л!, СССР почта маркаси, 1941 йил

• Асклепий ,
• Ахиллес ( Элйсиумга ко'чиб о'тди),
• Персеус (юлдузли осмонга ко'тарилган)
• Полидевк ва бошқалар.

Қаҳрамонларнинг аксарияти қадимги йиртқич ҳайвонларни йўқ қиладиган жангчилардир: Тесей Минотавр билан, Геркулес Гидра билан, Беллерофон Химера билан, Персей Горгон билан жанг қилади. Ба'зида қаҳрамонлар о'заро курашадилар, шунинг учун Ахиллес Гектор билан жанг қилади. Бу воқеалар, одатда, қаҳрамонга шон -шуҳрат келтирадиган жасорат сифатида тавсифланади.

Қадимги маданиятнинг ривожланиши билан қаҳрамонлар анъанавий ҳарбий жасоратдан ташқари, ўзига хос донолик, мусиқий совға ёки айёрлик билан таъминлана бошладилар. Қаҳрамон-фолбинлар ( Тиресиас, Амфиараи, Калхант, Трофоний, Пуг, Филиаллар, Идмон ), қаҳрамон-усталар ( Дедалус, Зет ва Амфион ), қаҳрамон-мусиқачилар ( Орфей, Лин ), қонунчилар ( Тесей ) ажралиб турадилар. Ўзига хос жойни айёр қаҳрамон Одиссей эгаллаган.

Қаҳрамонлар фаолият кўрсатган давр Қаҳрамонлик даври деб аталади (милоддан аввалги 1400-1200 йиллар, бошқа имтиёзларга кўра милоддан аввалги 1500-500 йиллар). э. ) ва ундан олдин бронза даври, ундан кейин эса темир даври, оддий одамлар даври. Қаҳрамонлик даврида қаҳрамонлар йиртқич ҳайвонларни, титанларнинг болаларини ва бошқа хтон худоларини йўқ қилишди. Бу давр қаҳрамонлар бир-бирини ўлдирган иккита буюк уруш билан якунланди: Эттиликнинг Тҳебесга қарши юриши ва Троя уруши . Қадимги юнон қаҳрамонларининг охиргиси ярим афсонавий Астипалия Клеомеди ( милоддан аввалги 5-аср) ҳисобланади. э. ).

Славян эртаклари

Иван Царевич, рус фолклор қаҳрамони, Виктор Васнецовнинг расми (1880)

Владимир Пропп рус эртакларини таҳлил қилиб, эртакда бор-йўг'и саккизта драматик персонаж бор, улардан бири қаҳрамон деган хулосага келди. Унинг таҳлили рус бўлмаган халқ оғзаки ижодига кенг қўлланади. Ушбу турдаги қаҳрамонлар доирасига кирувчи ҳаракатларга қуйидагилар киради:

1. Қидирувда кетиш
2. Донорнинг тестига реакция
3. Малика (ёки шунга ўхшаш шахс) билан турмуш қуриш

Пропп изловчилар ва қурбон қаҳрамонлар ўртасидаги фарқни кўрсатди. Ёвуз одам муаммони қаҳрамонни ўг'ирлаш ёки сургун қилиш орқали бошлаши мумкин; қаҳрамонларча қурбон бўлганлар. Бошқа томондан, антагонист қаҳрамонни ўг'ирлаши ёки ўзига яқин одамни ўг'ирлаши мумкин ёки ёвуз одамнинг аралашувисиз, қаҳрамон ўзига нимадир этишмаётганини англаб, уни топишга ҳаракат қилиши мумкин; бу қаҳрамонлар изловчилар. Қурбонлар изловчи қаҳрамонлар билан эртакларда пайдо бўлиши мумкин, аммо эртак иккаласига ҳам эргашмайди.

"Қурбонлар эмас - қаҳрамонлар ..."



</br> ( Марс майдони, Санкт-Петербург )

Фалсафа ва этика

18-асрда қаҳрамоннинг худолар ва одамлар ўртасидаги воситачи қиёфаси Жанбатисто Вико томонидан "Халқларнинг умумий табиати ҳақидаги янги фан асослари" асарида янгиланган. У қаҳрамонлар ёшини таъкидлайди. Романтик даврнинг фалсафий ва ахлоқий тушунчасида қаҳрамон умумий манфаатлар учун фидойилик ҳаракатини амалга оширадиган шахсдир. Фалсафада бу тушунча Гегел томонидан тушунилган, бу ерда қаҳрамон миллий руҳнинг тимсоли сифатида талқин этилади. Гегелдан кейин тарихий ҳаракат сифатида қаҳрамонлик мавзуси Томас Карлайл томонидан ишлаб чиқилган.

"Замонамиз қаҳрамони"

Турли даврларда жамиятда ўз даври учун қаҳрамон образи туғилган. Шу мавзуда бадиий асарлар яратилган. Масалан, " Замонамиз қаҳрамони ". Умумжаҳон компютерлаштириш, ахборотлаштириш, глобаллашув ва тотал кузатув даврида жамият ўзини хавфсиз ҳис этмайди ва Даниэл Эллсберг, Бредли Меннинг, Жулиан Ассанж, Василий Прозоров, Эдвард Сноуден кабиларни замонамизнинг қаҳрамонлари деб билади .

қаҳрамонлик

Қаҳрамонлик - бу шахс ёки ҳодисани (лойиқ ёки йўқ) қаҳрамон мақомига кўтариш жараёни (масалан, сталинизм ва нацизм қаҳрамонлиги). Бу кўпинча оммавий реклама кампанияси орқали амалга оширилади (одатда оммавий ахборот воситаларида ). У турли мақсадларни кўзлайди - масалан, миллий қаҳрамонларни яратиш, у ёки бу соҳада бошқа ватандошларга мисол келтириш (қаранг. Стаханов ҳаракати, Лисенкоизм ).

Яна қаранг

• Герой Советского Союза
• Герой Российской Федерации
• Культурный герой
• Литературный герой
• Герой нашего времени

Эслатмалар

Адабиёт

• Герой // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволалар

• Герой // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
• {{{заглавие}}}.