Максимир стадиони
 Стадионнинг ташқи кўриниши, 2008-йил
| |
| Тўлиқ номи | Максимир Стадиони |
|---|---|
| Жойлашуви | Максимир, Загреб, Хорватия |
| Оператор | Динамо Загреб |
| Сиғими | 25,000 |
| Ташқи кўриниши | шиша |
| Очилган вақти | 1912-йил,5-май |
| Тамирланган вақтлари | 1948, 1998, 2011 |
| Архитектор | Владимир Турина, Бранко Кинcл |
Максимир стадиони — Хорватиянинг Загреб шаҳридаги кўп мақсадли стадион .У ўз номини Максимир атрофидаги маҳалладан олган. Бу жой биринчи навбатда мамлакатнинг 23 та чемпионлик унвонига эга бўлган „Динамо Загреб“ клубининг уйидир, лекин у айни пайтда Хорватия миллий футбол жамоасининг уйи ҳисобланади. Биринчи марта 1912-йилда очилган, у кўплаб янгиланишлардан ўтган. Стадионда баъзан рок-концертлар каби бошқа тадбирлар ҳам ўтказилади.
Тарихи
[edit | edit source]Қурилиш ва дастлабки йиллар
[edit | edit source]Загребда спортнинг оммавийлиги ортиб бораётганлиги сабабли, Хорватиядаги биринчи кўп спорт клубларидан бири бўлган маҳаллий ҲАŠК футбол клуби ўзи учун янги стадион қуришга қарор қилди. Улар Загреб Светиcе маҳалласидан ер сотиб олдилар. ҲАŠК 6000 сиғимли ёғоч стенд қурди. Стадион 1912-йил 5-майда очилган ва янги стадионнинг очилиш маросимида ҲАСК ва уларнинг шаҳардаги рақиби ҲŠК Граđански Загреб очилиш маросимини нишонлаш учун бир нечта ўртоқлик ўйинлари ўтказишган[1].
1941-йил 26-май куни Мустақил Хорватия давлатининг Усташе фашистик ҳукумати вакили Максимир стадионида бўлиб ўтган йиғилишда ёш загреблик талабаларга мурожаат қилди ва серб ва яҳудий талабаларни бир-биридан ажратишни буюрди, лекин болалар итоацизлик қилдилар[2]. Кўп ўтмай, 1941-йил июн ойида исёнчи ёшлар стадионни ёқиб юборишди[3].1977-йилда сегрегация ҳодисасини хотирлаш учун Оператион Стадиум филми суратга олинди.
Иккинчи жаҳон урушидан кейин ва ривожланиш
[edit | edit source]Иккинчи Жаҳон Урушидан кейин ҲАСК ва Граджански Югославиянинг янги ташкил этилган коммунистик режими томонидан тарқатиб юборилди ва янги клуб, ФД Динамо Загреб, клубларнинг ранги, шарафи ва заминини мерос қилиб олди ва шунинг учун Динамо Загреб ҲАСК ва ҲŠК Граđанскининг бевосита вориси ҳисобланади.
УЭФА Эуро-1976 финал турнири Югославияда ўтказилганда, Максимир Голландияга қарши ўйинни қабул қилди.
Максимир 1987-йилда Загреб шаҳри мезбонлик қилган ёзги Универсиаданинг марказий жойи бўлган.
Ҳозирги замонда
[edit | edit source]1998-йилда стадионни катта реконструксия қилиш режалари тузилди ва биринчи босқич ўша йили бошланди. Эски шимолий стенд бузилиб, бир йил ичида янгиси қурилди. Ушбу таъмирлаш Максимирнинг ўриндиқ сиғимини 38 079 кишига оширди.
2011-йилнинг ёзида стадионда бироз, лекин жуда зарур бўлган „юзни кўтариш“ амалга оширилди. Барча ўриндиқлар алмаштирилди, янги дренаж тизими, тупроқ остидан иситиш ва автоматик суғориш тизими ўрнатилди, янги чим ўрнатилди, спорт йўлакчаси кўк рангли сунъий ўт билан қопланди ва барча ғишт юзалар кўк рангли мато билан қопланди.
2020-йилги зилзила
[edit | edit source]2020-йил 22-март куни эрталаб рўй берган зилзила стадионнинг конструктив барқарорлигига путур етказди. Қурилиш муҳандиси томонидан ўтказилган текширувдан сўнг „Максимир“ стадиони „вақтинча яроқсиз“ деб топилди[4].
- Шимолий стенд (юқорига): 4,510
- Шимолий стенд (пастга): 4,950
- Шимолий стенд (ВИП): 300
- Ғарбий стенд (юқорига): 5,101
- Ғарбий стенд (пастга): 6,369
- Ғарбий стенд (ВИП): 748
- Шарқий стенд: 9 514 — зилзиладан зарар кўрганлиги сабабли ёпилди
- Жанубий стенд: 3931
Таъмирлаш режалари
[edit | edit source]1998-йилги режаларга кўра, таъмирлашга югуриш йўлакчаси ўрнида майсазорни тушириш ва „ҳалқа“ қилиш ва шу тариқа жанубий стендга қўшимча билан 16 000 та янги ўриндиқ олиш ва замонавий том конструкциясини якунлаш кўзда тутилган. Максимир 60 000 та қулай ўтириш жойига эга бўлиши ва Европадаги бошқа кўплаб стадионлар каби фақат футбол стадиони бўлиши керак эди.
1997-2015-йиллар оралиғида стадионни таъмирлаш учун жами 800 миллион ҲРК (тахминан 108 миллион эвро) сарфланган[5].
Кажзерика таклифи
[edit | edit source]
Стадион Кажзерика Загребнинг Кайзерика маҳалласида қурилиши таклиф қилинган янги футбол стадиони бўлиб, Хорватия миллий футбол жамоаси ва Динамо Загребнинг уйи сифатида Стадион Максимир ўрнига қурилиши мўлжалланган эди.
2008-йилнинг май ойида янги стадион учун лойиҳа танловида архитектор Хрвое Нжирик ғолиб чиқди[6]. Ғолиб дизайнер лақаби Мовий вулқон номли стадион лойиҳасини эълон қилган.
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Ногометно име Загреб кроз повижест/Тҳе Загреб наме тҳроугҳ фоотбалл ҳисторй“. нкзагреб041.ҳр. Қаралди: 2021-йил 16-феврал.
- ↑ Зурофф, Эфраим. „Устаса роcк н' ролл“. Жерусалем Пост (2007-йил 25-июн). 2012-йил 23-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 24-апрел.
- ↑ Свжетлана Зориć. „Откриванже непознатог Загреба“ (ҳр). Э-новине (2010-йил 12-май). 2012-йил 19-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 24-апрел.
- ↑ „Стадион Максимир привремено неупотреблжив, добио žуту ознаку. Уруšава се годинама“. индех.ҳр. Қаралди: 2021-йил 16-феврал.
- ↑ „Заšто изграднжа крова на движе трибине Максимира коšта као болжи стадион“ (ҳр). телеграм.ҳр (2015-йил 2-декабр). Қаралди: 2018-йил 16-ноябр.
- ↑ Блаšковиć, Боба; Милковиć, Анте. „Нови Динамов стадион: Плави вулкан“ (ҳр). Жутарнжи лист (2008-йил 2-май). 2010-йил 19-сентябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2010-йил 17-август.