Kontent qismiga oʻtish

Bigeh

Koordinatalari: 24°01′16″N 32°53′06″E / 24.021°N 32.885°E / 24.021; 32.885
Vikipediya, ochiq ensiklopediya

24°01′16″N 32°53′06″E / 24.021°N 32.885°E / 24.021; 32.885

snmwt[1][2]
iyerogliflari
snm(w)t or snm(w)tt[1][2]
iyerogliflari
misrcha:
z
nw
Aa15
t niwt
or
snw
Aa15
t t
xAst

Bigeh (arabcha: بجح; Qadimgi Misr znmwt)[3] – tarixiy Nubiyada Nil daryosi boʻyida va Misr janubidagi Asvan gubernatorligida joylashgan orol va arxeologik joy. Orol 1902-yilda toʻgʻon qurib bitkazilgandan beri Eski Asvon toʻgʻoni suv ombori hududida joylashgan[4][5].

Ilgari u Nil daryosining birinchi kataraktidagi orol boʻlgan va uning istehkomi qadimda Yuqori Misr va Nubiyaga kirish qismini nazorat qilgan. Bu Jahon merosi obyekti boʻlib, Fila va Agilkia orollari hamda ularning suv omboridagi qadimiy arxeologik hududlari yaqinida joylashgan[6].

Bigeh oroli qadimgi misrliklar uchun muqaddas boʻlgan [7]. Ular Osiris orolda dafn etilgan, deb ishonishgan[8] va uning ustida joylashgan ziyoratgoh Abaton nomi bilan tanilgan. Bu yunoncha „oʻtilmagan joy“ degan maʼnoni anglatadi, chunki u yerga faqat ruhoniylar qadam qoʻyishlari mumkin edi[9]. Ziyoratgoh Seneka[10] va Lukan qoʻlyozmalarida eslatib oʻtilgan[11].

Thoth xudosi „Bigehda Buyuk va Ulugʻvor Xudo“ va „Bigehda Nsr.tni tinchlantiruvchi“ epithetslarini olib yurgan[12]. Taxminlarga koʻra, orolda Tot ibodatxonasi ham boʻlgan.

Milodiy 3-asrning oʻrtalarida yoki oxirlarida Kush shohi Talaxidamanining elchisi sovgʻalar bilan Abatonga tashrif buyurgan[13].

  1. 1,0 1,1 Gauthier, Henri. Dictionnaire des Noms Géographiques Contenus dans les Textes Hiéroglyphiques Vol. 5, 1928 — 40-bet. 
  2. 2,0 2,1 Wallis Budge, E. A.. An Egyptian hieroglyphic dictionary: with an index of English words, king list and geological list with indexes, list of hieroglyphic characters, coptic and semitic alphabets, etc. Vol II. John Murray, 1920 — 1031-bet. 
  3. Allen, James P. Middle Egyptian Literature 2014, p.12
  4. Sidney Peel,The Binding of the Nile and the New Soudan, p.76 (1904)
  5. Canay Ozden, The Pontifex Minimus: William Willcocks and Engineering British Colonialism, p. 196, Annals of Science, 2013.
  6. Yale University Publications in Anthropology, Yale University 1936, p.96
  7. The Island of Bigeh, www.philae.nu, date unknown, (accessed 17 February 2014 from archive.org)
  8. Burton, Anne (1972).
  9. Dijkstra, Jitse H. F. (2008).
  10. Seneca, Q. N. iv.
  11. Lucan, x.323
  12. Boylan, Patrick (1922).
  13. Josefine Kuckertz (2021), „Meroe and Egypt“, in Wolfram Grajetzki, Solange Ashby and Willeke Wendrich (eds.), UCLA Encyclopedia of Egyptology, Los Angeles.