Kontent qismiga oʻtish

Olma sousi qoʻshilgan keks: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrir
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Tahrir izohi yoʻq
 
( 5 oraliq tahriri bir xil foydalanuvchi tomonidan koʻrsatilmagan)
Qator 1: Qator 1:
[[Fayl:Applesauce_cake.jpg|thumb|248x248px| Olma sousi keksi boʻlagi, dolchin va shakar qoʻshilgan]]
[[Fayl:Applesauce_cake.jpg|thumb|248x248px| Olma sousi keksi boʻlagi, dolchin va shakar qoʻshilgan]]
'''Olma sousi qoʻshilgan keks''' – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlangan shirin tort. Uni pishirishda turli xil ziravorlardan foydalaniladi. Uni tayyorlashda bir nechta qoʻshimcha masalliqlarlarni ham qoʻshish mumkin. Keksning kelib chiqish tarixi Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi dastlabki [[AQShning mustamlaka tarixi (koloniya davri)|mustamlakachilik davriga]] borib taqaladi. Anʼanaviy olma pirogi kuni har yili 6-iyunda AQShda nishonlanadi.
'''Olma sousi qoʻshilgan keks''' – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlanadigan shirinlik turi. Keksni tayyorlashda bir nechta turli masalliqlarni ham qoʻshish mumkin. Keksning kelib chiqish tarixi [[Amerika Qoʻshma Shtatlari]]dagi dastlabki [[AQShning mustamlaka tarixi (koloniya davri)|mustamlakachilik davriga]] borib taqaladi. Anʼanaviy olma pirogi kuni (Applesauce Cake Day) AQShda har yili 6-iyunda nishonlanadi.


== Tarixi ==
== Tarixi ==
Olma sousi qoʻshilgan keksni tayyorlash Amerika Qoʻshma Shtatlarining shimoli-sharqidagi New-England koloniyalarida dastlabki [[AQShning mustamlaka tarixi (koloniya davri)|mustamlakachilik davrida]] boshlangan<ref name="Ojakangas p. 239">{{cite book |last=Ojakangas |first=Beatrice A. |title=Great Old-Fashioned American Desserts |date=1987 |publisher=[[University of Minnesota Press]] |isbn=978-1-4529-0711-6 |url=https://books.google.com/books?id=N71EjBL2hmMC&pg=PA239 |page=239 |author-link=Beatrice Ojakangas}}</ref>. 1900-yildan 1950-yilgacha olma pirogi retseptlari Amerika oshxonasining koʻplab taomnoma kitoblaridan joy olgan<ref name="Knapp Wyeth Bok 1950" /><ref name="ALK" />. Amerika Qoʻshma Shtatlarida Milliy olma pirogi kuni har yili 6-iyunda nishonlanadi<ref name="Eatocracy" />.
Olma sousi qoʻshilgan keksni tayyorlash Amerika Qoʻshma Shtatlarining shimoli-sharqidagi [[New-England]] koloniyalarida, dastlabki [[AQShning mustamlaka tarixi (koloniya davri)|mustamlakachilik davrida]] boshlangan<ref name="Ojakangas p. 239">{{cite book |last=Ojakangas |first=Beatrice A. |title=Great Old-Fashioned American Desserts |date=1987 |publisher=[[University of Minnesota Press]] |isbn=978-1-4529-0711-6 |url=https://books.google.com/books?id=N71EjBL2hmMC&pg=PA239 |page=239 |author-link=Beatrice Ojakangas}}</ref>. 1900-yildan 1950-yilgacha olma pirogi retseptlari Amerika oshxonasining koʻplab taomnoma kitoblaridan joy olgan<ref name="Knapp Wyeth Bok 1950" /><ref name="ALK" />. Amerika Qoʻshma Shtatlarida olma pirogi kuni har yili 6-iyunda nishonlanadi<ref name="Eatocracy" />.


== Masalliqlar va tayyorlash ==
== Masalliqlar va tayyorlanishi ==
[[Fayl:Applesauce_cupcakes.jpg|thumb| Olma [[Kapkeyk|kapkeyklar]]]]
[[Fayl:Applesauce_cupcakes.jpg|thumb| Olma [[Kapkeyk|kapkeyklar]]]]
Olma sousi qoʻshilgan keks – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlangan shirin tort. Uni tayyorlashda doʻkonda sotib olingan yoki uy sharoitida yetishtirilgan olmadan foydalanish mumkin<ref name="tribunedigital-baltimoresun 2013" />. Qoʻshimcha masalliqlarga tuxum, sariyogʻ, margarin yoki yogʻ, mayiz, xurmo, toʻgʻralgan olma, maydalangan yongʻoqlar (grek va amerika yongʻogʻi kabi), kakao kukuni va dolchin, muskat yongʻogʻi va xushboʻy qalampir kabi ziravorlar kiradi<ref name="Ojakangas p. 239" /><ref name="San Jose Mercury News 2015" /><ref name="ABC News 2014" /><ref name="Magazine 2008 p. 26" /><ref name="Brass Brass Ryan 2011 p. 30" /><ref name="Rogers Egerton 2004 p. 202" /><ref name="Brownetone" />. Baʼzi variantlarda quritilgan yoki yangi, maydalangan [[zanjabil]] qoʻshilishi haqida yozilgan<ref name="Post-Gazette 2015" /><ref name="King5 2015" /><ref name="ABC News 2014" /><ref name="Post-Gazette 2015" /><ref name="WRIC 2007" />. Tayyor keks ustiga qand upasi<ref name="Lee 2013" /><ref>{{Veb manbasi |url=http://www.food.com/recipe/paula-deens-applesauce-cake-356237 |sarlavha=Paula Deen's Applesauce Cake |ism=Paula |muallif=Deen |muallifhavola=Paula Deen |qaralgan sana=September 30, 2015}}</ref> yoki koʻpirtirilgan qaymoq qoʻshib dasturxonga tortish mumkin<ref name="Ross 2013" />. Glutensiz olma keksi guruch uni bilan tayyorlanilanadi<ref name="Cain 2015 p. 634" />. Tuxumsiz olma keksida tuxum oʻrnini bosuvchi vositalardan foydalanilishi mumkin.
Olma sousi qoʻshilgan keks – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlangan shirinlikdir. Uni tayyorlashda doʻkonda sotib olingan yoki uy sharoitida yetishtirilgan olmadan foydalanish mumkin<ref name="tribunedigital-baltimoresun 2013" />. Qoʻshimcha masalliqlarga [[tuxum]], [[sariyogʻ]], [[margarin]] yoki [[yogʻ]], [[mayiz]], [[xurmo]], toʻgʻralgan olma, maydalangan [[yongʻoq]] (grek va [[amerika yongʻogʻi]] kabi), [[kakao]] kukuni va [[dolchin]], [[muskat yongʻogʻi]] va xushboʻy qalampir kabi ziravorlar kiradi<ref name="Ojakangas p. 239" /><ref name="San Jose Mercury News 2015" /><ref name="ABC News 2014" /><ref name="Magazine 2008 p. 26" /><ref name="Brass Brass Ryan 2011 p. 30" /><ref name="Rogers Egerton 2004 p. 202" /><ref name="Brownetone" />. Shirinlikni tayyorlashning baʼzi variantlarida quritilgan yoki yangi, maydalangan [[zanjabil]] qoʻshilishi haqida yozilgan<ref name="Post-Gazette 2015" /><ref name="King5 2015" /><ref name="ABC News 2014" /><ref name="Post-Gazette 2015" /><ref name="WRIC 2007" />. Tayyor keks ustiga qand upasi<ref name="Lee 2013" /><ref>{{Veb manbasi |url=http://www.food.com/recipe/paula-deens-applesauce-cake-356237 |sarlavha=Paula Deen's Applesauce Cake |ism=Paula |muallif=Deen |muallifhavola=Paula Deen |qaralgan sana=September 30, 2015}}</ref> yoki koʻpirtirilgan qaymoq bilan bezak berilgan holatda dasturxonga tortish mumkin<ref name="Ross 2013" />. [[Gluten]]siz olma keksini tayyorlashda guruch unidan foydalaniladi<ref name="Cain 2015 p. 634" />. Tuxumsiz tayyorlangan olma keksida tuxum oʻrnini bosuvchi vositalardan foydalanilishi mumkin.


Olma sousida mavjud boʻlgan suyuqlik tufayli olma pirogi quruq boʻlib qolmaydi<ref name="Magazine 2008 p. 26" />. Biroq, quyuq olma sousidan foydalanib tayyorlangan keks standart olma sousidan foydalanib pishirilganidan koʻra quruqroq boʻladi<ref name="The Courier-Journal 2015" />. Foydalanilishidan oldin sousni taʼmini yaxshilash uchun baʼzan bir-ikki kun alohida saqlanadi{{Efn|"Bu turdagi keklarning ko'pchiligi kabi, u bir yoki ikki kun o'tirishga ruxsat berilsa, yanada mazali bo'ladi va to'g'ri o'ralgan holda bir haftagacha nam bo'lib qoladi."<ref name="tribunedigital-baltimoresun 2013" />}}{{Efn|"... the cake is better after the first day, and keeps well."<ref name="Beard 2009" />}}.
Olma sousi tarkibida mavjud boʻlgan suyuqlik tufayli olma pirogi quruq boʻlib qolmaydi<ref name="Magazine 2008 p. 26" />. Biroq, quyuq olma sousidan foydalanib tayyorlangan keks, standart olma sousidan foydalanib pishirilganidan koʻra quruqroq boʻladi<ref name="The Courier-Journal 2015" />. Ishlatishdan oldin, sousning taʼmini yaxshilash uchun sous baʼzan bir-ikki kun alohida xonada saqlanadi{{Efn|„Bu kekslarning boshqa turlari uchun, olma sousi bir yoki ikki kun davomida saqlanilishi mumkin. Bu uning yanada mazali boʻlishiga va keksning darhol quruqlashib qolmasligiga yordam beradi.“<ref name="tribunedigital-baltimoresun 2013" />}}{{Efn|„... pirojniy ikkinchi kuni birinchisidan koʻra mazaliroq boʻladi va uzoq vaqt yaxshi saqlanadi.“<ref name="Beard 2009" />}}.


Keksni har xil turdagi tort qoliplari yordamida tayyorlash mumkin, masalan, halqa shaklidagi bundt pirojnoe bundt tovasida, non shaklidagisini tayyorlashda esa maxsus tovadan foydalaniladi<ref name="HeraldCourier" /><ref name="Traverso 2011" /><ref name="Beard 2009" />. Olma sousidan tayyorlangan keks [[kapkeyk]] shaklida ham tayyorlanadi<ref name="King5 2015" /><ref name="WRIC 2007" />.
Keksni har xil turdagi tort qoliplari yordamida tayyorlash mumkin, masalan, halqa shaklidagi [[bundt pirojniysi]] shaklida pshirish uchun bundt tovasidan, non shaklidagisini tayyorlashda esa maxsus tovadan foydalaniladi<ref name="HeraldCourier" /><ref name="Traverso 2011" /><ref name="Beard 2009" />. Olma sousidan tayyorlangan keks [[kapkeyk]] shaklida ham pishiriladi<ref name="King5 2015" /><ref name="WRIC 2007" />.


== Turli variantlari ==
== Turli variantlari ==
Olma sousi qoʻshilgan keks kofr keksi sifatida ham tortilishi mumkin<ref name="Platt 2012" /><ref name="San Jose Mercury News 2013" /><ref name="Brownetone" />. Qoragʻat, klyukva va mayiz kabi mevalardan ham qoʻshimcha masalliq sifatida foydalanilishi mumkin<ref name="Ettinger 2006" /><ref name="Ridgaway 2011" /><ref name="Kendall 2005" />.
Olma sousi qoʻshilgan keks kofe keksi sifatida ham dasturxonga tortilishi mumkin<ref name="Platt 2012" /><ref name="San Jose Mercury News 2013" /><ref name="Brownetone" />. [[Qoragʻat]], [[klyukva]] va [[mayiz]] kabi mevalardan qoʻshimcha masalliq sifatida foydalanilish mumkin<ref name="Ettinger 2006" /><ref name="Ridgaway 2011" /><ref name="Kendall 2005" />.


<gallery class="center" widths="215px" heights="145px">
<gallery class="center" widths="215px" heights="145px">
Fayl:Applesauce_walnut_coffee_cake.jpg|alt=A close-up view of applesauce walnut coffee cake|Olma-yongʻoqli kofe keksiningyaqindan koʻrinishi
Fayl:Applesauce_walnut_coffee_cake.jpg|alt=A close-up view of applesauce walnut coffee cake|Olma-yongʻoqli kofe keksining yaqindan koʻrinishi
Fayl:Applesauce_cupcakes_with_icing.jpg|alt=Applesauce cupcakes with icing|Olma sousi qoʻshilgan kekslar
Fayl:Applesauce_cupcakes_with_icing.jpg|alt=Applesauce cupcakes with icing|Olma sousi qoʻshilgan kekslar
</gallery>
</gallery>

2024-yil 25-noyabr, 10:07 dagi (joriy) koʻrinishi

Olma sousi keksi boʻlagi, dolchin va shakar qoʻshilgan

Olma sousi qoʻshilgan keks – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlanadigan shirinlik turi. Keksni tayyorlashda bir nechta turli masalliqlarni ham qoʻshish mumkin. Keksning kelib chiqish tarixi Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi dastlabki mustamlakachilik davriga borib taqaladi. Anʼanaviy olma pirogi kuni (Applesauce Cake Day) AQShda har yili 6-iyunda nishonlanadi.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Olma sousi qoʻshilgan keksni tayyorlash Amerika Qoʻshma Shtatlarining shimoli-sharqidagi New-England koloniyalarida, dastlabki mustamlakachilik davrida boshlangan[1]. 1900-yildan 1950-yilgacha olma pirogi retseptlari Amerika oshxonasining koʻplab taomnoma kitoblaridan joy olgan[2][3]. Amerika Qoʻshma Shtatlarida olma pirogi kuni har yili 6-iyunda nishonlanadi[4].

Masalliqlar va tayyorlanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Olma kapkeyklar

Olma sousi qoʻshilgan keks – olma sousi, un va shakar yordamida tayyorlangan shirinlikdir. Uni tayyorlashda doʻkonda sotib olingan yoki uy sharoitida yetishtirilgan olmadan foydalanish mumkin[5]. Qoʻshimcha masalliqlarga tuxum, sariyogʻ, margarin yoki yogʻ, mayiz, xurmo, toʻgʻralgan olma, maydalangan yongʻoq (grek va amerika yongʻogʻi kabi), kakao kukuni va dolchin, muskat yongʻogʻi va xushboʻy qalampir kabi ziravorlar kiradi[1][6][7][8][9][10][11]. Shirinlikni tayyorlashning baʼzi variantlarida quritilgan yoki yangi, maydalangan zanjabil qoʻshilishi haqida yozilgan[12][13][7][12][14]. Tayyor keks ustiga qand upasi[15][16] yoki koʻpirtirilgan qaymoq bilan bezak berilgan holatda dasturxonga tortish mumkin[17]. Glutensiz olma keksini tayyorlashda guruch unidan foydalaniladi[18]. Tuxumsiz tayyorlangan olma keksida tuxum oʻrnini bosuvchi vositalardan foydalanilishi mumkin.

Olma sousi tarkibida mavjud boʻlgan suyuqlik tufayli olma pirogi quruq boʻlib qolmaydi[8]. Biroq, quyuq olma sousidan foydalanib tayyorlangan keks, standart olma sousidan foydalanib pishirilganidan koʻra quruqroq boʻladi[19]. Ishlatishdan oldin, sousning taʼmini yaxshilash uchun sous baʼzan bir-ikki kun alohida xonada saqlanadi[lower-alpha 1][lower-alpha 2].

Keksni har xil turdagi tort qoliplari yordamida tayyorlash mumkin, masalan, halqa shaklidagi bundt pirojniysi shaklida pshirish uchun bundt tovasidan, non shaklidagisini tayyorlashda esa maxsus tovadan foydalaniladi[21][22][20]. Olma sousidan tayyorlangan keks kapkeyk shaklida ham pishiriladi[13][14].

Turli variantlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Olma sousi qoʻshilgan keks kofe keksi sifatida ham dasturxonga tortilishi mumkin[23][24][11]. Qoragʻat, klyukva va mayiz kabi mevalardan qoʻshimcha masalliq sifatida foydalanilish mumkin[25][26][27].

  • A close-up view of applesauce walnut coffee cake
    Olma-yongʻoqli kofe keksining yaqindan koʻrinishi
  • Applesauce cupcakes with icing
    Olma sousi qoʻshilgan kekslar

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Izohlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Bu kekslarning boshqa turlari uchun, olma sousi bir yoki ikki kun davomida saqlanilishi mumkin. Bu uning yanada mazali boʻlishiga va keksning darhol quruqlashib qolmasligiga yordam beradi.“[5]
  2. ↑ „... pirojniy ikkinchi kuni birinchisidan koʻra mazaliroq boʻladi va uzoq vaqt yaxshi saqlanadi.“[20]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 Ojakangas, Beatrice A.. Great Old-Fashioned American Desserts. University of Minnesota Press, 1987 — 239-bet. ISBN 978-1-4529-0711-6. 
  2. ↑ Knapp, L.; Wyeth, N.C.; Bok, E.W.. Ladies' Home Journal. LHJ Publishing, Incorporated, 1950 — 124-bet. 
  3. ↑ „Recipes from 1900–1950“. Aunt Lil's Kitchen. Qaraldi: 2016-yil 8-mart.
  4. ↑ Smith, Emily „National applesauce cake day“. National applesauce cake day – Eatocracy. CNN (2013-yil 6-iyun). 2015-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  5. ↑ 5,0 5,1 Rothman, Julie. „Applesauce spice cake“ (2013-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 30-sentyabr.
  6. ↑ Gerard, Pat. „Recipe: Applesauce Cake“ (2015-yil 25-fevral). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  7. ↑ 7,0 7,1 Ford, Faith „Applesauce Cake with Caramel Icing“. Good Morning America. ABC News (2014-yil 10-avgust). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  8. ↑ 8,0 8,1 Great Cakes: Home-baked Creations from the Country Living Kitchen, Country Living Series. Hearst Books, 2008 — 26-bet. ISBN 978-1-58816-686-9. 
  9. ↑ Brass, M.; Brass, S.; Ryan, A.. Heirloom Baking with the Brass Sisters: More Than 100 Years of Recipes Discovered and Collected by the Queens of Comfort Food. Hachette Books, 2011 — 30-bet. ISBN 978-1-57912-881-4. 
  10. ↑ Rogers, A.T.; Egerton, J.. Hungry for Home: Stories of Food from Across the Carolinas with More Than 200 Favorite Recipes. John F. Blair, 2004 — 202–203-bet. ISBN 978-0-89587-301-9. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Brownetone, Cecily.. „Cooking Is Fun“. Spokane Daily Chronicle (1969-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  12. ↑ 12,0 12,1 McKay, Gretchen „Plate: Pittsburgh food, recipes, restaurants, drinks“ (2015-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  13. ↑ 13,0 13,1 Kerbs, Nicki. „Spicy Gingerbread Applesauce Cupcakes“. KING-TV (2015-yil 22-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 8-mart.
  14. ↑ 14,0 14,1 „Applesauce Cupcakes with Caramel Frosting“. WRIC-TV (2007-yil 14-fevral). 2016-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-mart.
  15. ↑ Lee, Sandra „Applesauce Cake: Sweet Dreams: Food Network“. Food Network (2013-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  16. ↑ Deen. „Paula Deen's Applesauce Cake“. Qaraldi: 2015-yil 30-sentyabr.
  17. ↑ Ross, Alicia „Betty's Applesauce Cake is a treasured recipe to one reader“ (2013-yil 9-aprel). Qaraldi: 2015-yil 30-sentyabr.
  18. ↑ Cain, N.. Against the Grain: Extraordinary Gluten-Free Recipes Made from Real, All-Natural Ingredients. Potter/TenSpeed/Harmony, 2015 — 634-bet. ISBN 978-0-385-34556-9. 
  19. ↑ Magers, M. Pamela. „The Best – Chunky applesauce“ (2015-yil 1-may). Qaraldi: 2015-yil 30-sentyabr.
  20. ↑ 20,0 20,1 Beard, J.. "&pg=PT1648 James Beard's American Cookery. Little, Brown, 2009 — pt163–164-bet. ISBN 978-0-316-06981-6. Qaraldi: 2016-yil 8-mart. 
  21. ↑ „Applesauce Cake with Caramel Icing“ (2015-yil 24-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 30-sentyabr.
  22. ↑ Traverso, A.. The Apple Lover's Cookbook. W. W. Norton, 2011 — 255-bet. ISBN 978-0-393-06599-2. 
  23. ↑ Platt, Heather „Peter Reinhart's Upcoming Gluten-Free, Sugar-Free Baking Book“. LA Weekly (2012-yil 2-avgust). Qaraldi: 2016-yil 8-mart.
  24. ↑ Clarkson, Potter; Martha Stewart's Cakes' „Recipe: Applesauce Coffee Cake“ (2013-yil 24-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  25. ↑ Ettinger, J.. Bob's Red Mill Baking Book. Running Press, 2006 — 113-bet. ISBN 978-0-7867-5231-7. 
  26. ↑ Ridgaway, D.. The Gourmet's Guide to Cooking with Liquors and Spirits: Extraordinary Recipes Made with Vodka, Rum, Whiskey, and More!. Quarry Books, 2011 — 54-bet. ISBN 978-1-61058-101-1. 
  27. ↑ Kendall, P.. High Altitude Baking: 200 Delicious Recipes & Tips for Perfect High Altitude Cookies, Cakes, Breads & More. 3D PressINC, 2005 — 68-bet. ISBN 978-1-889593-15-9. 

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Olma_sousi_qoʻshilgan_keks&oldid=5323698" dan olindi