Wikipedia

ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

Browse history interactively
→ ئالدىنقى تەھرىرلەشكېيىنكى تەھرىر ←
Content deleted Content added
كۆرۈنىدىغان قىلىشWikitext
ئازراقلا Robot: Adding roa-rup:Vãsãliili Diadunu ali Americhia
ئازراقلاNo edit summary
(46 intermediate revisions by 22 users not shown)
1 -قۇر:
{{Unreferenced}}
{{قىسقا ماقالە}}
<div style="direction:rtl; font-family: 'UKIJ Tuz Tom', 'Microsoft Uighur', 'uyghur ekran', 'Arial Unicode MS'">
 
{{دۆلەت: ئا ق ش|ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى=}}'''ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى''' (ئا ق ش) بولسا [[شىمالىي ئامېرىكا]]غا جايلاشقان بىر دەۋلەتتۇر. بۇ دەۋلەت ئەسلىدە [[ئەنگىلىيە]]نىڭ مۇستەملىكىسى بولۇپ [[جورجى ۋاشىنگىتون]]نىڭ رەھبەرلىكىدە 1776- يىلى 7- ئاينىڭ 4- كۈنى مۇستەقىللىق خىتابنامىسىنى ئېلان قىلغان. نوپۇسى تەخمىنەن 306 مىلىيون 142مىڭ ئەتراپىدا.
{| class="wikitable" border="1"
= دىنى =
|-
نۇفۇسىنىڭ كۆپچىلىكى [[خىرىستىيان دىنى|خرىستىيان دىنى]] مۇرتىدۇرلار.
!
|-
| row 1, cell 1
|-
| '''دۆلەت گىمىنى'''
|-
| row 1, cell 1
|-
| '''پايتەختى''' [[ۋاشىنگتون]]
|-
| '''ئەڭ چوڭ شەھرى''' [[نيۇ يورك شەھىرى]]
|-
| '''رەسمى تىلى''' [[ئىنگلىز تىلى]]
|-
|''' ئېتنىك گۇرۇپلار'''
|-
| '''سىياسى سېستىمىسى'''
|-
| '''پىرىزدىنت''' [[باراك ئوباما]]
|-
| '''يەر مەيدانى'''
9 مىللىئون 826 مىڭ 630 كۇۋادىرات كىلومەتىر
|-
| '''نۇپۇسى''' 306 مىللىئون 142مىڭ
|-
| '''نۇپۇس زىچلىقى'''
|-
| '''كىشى بېشىغا توغرا كىلدىغان كىرىم'''
|-
| '''پۇل بىرلىكى'''
|-
| '''ۋاقىت رايۇنى'''
|-
| '''ئىنتېرنېت'''
|-
| '''خەلقارالىق تېېلفۇن كود نۇمۇرى'''
|}
[[ھۆججەت:United States (orthographic projection).svg|left|thumb|250px|ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى]]
[[ھۆججەت:Flag of the United States.svg|left|thumb|دۆلەت بايرىقى]]
 
پۇلىسى: دوللار
ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى بولسا [[شىمالىي ئامېرىكا]] جايلاشقان بىر
دۆلەت. ئۇنىڭ پايتەختى بولسا [[ۋاشىنگتون]]، ئاڭ چوڭ شەھرى بولسا [[نيۇ يورك شەھىرى]]. دۆلەت تىلى بولسا [[ئىنگلىز تىلى]]. ھازىرقى زۇڭتۇڭ [[باراك ئوباما]]. بۇ
دۇلات 1776 يىلى 7 ئاينىڭ 4 كۇنى مۇستەقىل بولغان، يەر مەيدانى 9
مىللىئون 826 مىڭ 630 كۇۋادىرات كىلومەتىر، نوپۇسى 306 مىللىئون 142
مىڭ، بۇلارنىڭ ئاسساسلىك دىنى [[خرىستىئان دىنى]].
 
==ئۇلانمىلار==
== ئىقتىساد ==
* [[ئامېرىكا دوللىرىسېرىق تاش باغچىسى]]
 
{{ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى}}
 
**
{{ئامېرىكا قىتئەسى}}
ئامېرىكا سېرىق تاش باغچىسى پارتىلامدۇ، 2012 يىل راستمۇ؟
ئامېرىكىنىڭ غەربىي شىمالىدىكى ۋايئومىڭ (Wyoming) شىتاتى بىلەن مونتانا (Montana) شىناتىغا جايلاشقان سېرىق تاش دۆلەت باغچىسى (Yellowstone National Park، قىسقارتىپ سېرىق تاش باغچىسى دىيىلىدۇ) بولسا، مۇرەككەپ يەر ئاستى ھەركىتى، يەر ئاستى ئىسسىقلىقى بايلىقىغا ئىگە، نۇرغۇن ياۋايى ھايۋانلارنىڭ پادىشاھلىقى بولۇپ، 1872- يىلى قۇرۇلغان، دۇنيادىكى تۇنجى دۆلەت باغچىسى. ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئۇ جايغا كەڭ كۆلەمدە ئاھالە ئورۇنلاشتۇرۇشنى چەكلىگەن، سەۋەبى، بۇ جايدا يەر شارىدىكى ئەڭ زور، ئەڭ ۋەھشىي يانار تاغ يۇشۇرۇنۇپ ياتىدۇ، ئەگەر، بۇ جايدا چوڭ كۆلەمدە يانار تاغ پارتىلىسا، پۈتۈن ئامېرىكا، كانادالا ئەمەس، پۈتۈن يەر شارى بۇنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدۇ.
 
بۇ ئەتىراپتا ياشايدىغان ياۋا كالىلار، قىش پەسلىنىڭ ئاخىرقى ئايلىرىدا سۇ ئىزدەپ ئۇزۇن يول مېڭىپ، يەر ئاستى ئىسسىقلىقى بىلەن چىقىۋاتقان زەھەرلىك سۇلارنى بىر مەزگىل ئىچىشكە مەجىبور بولىدۇ.
ئالىملارنىڭ پەرەز قىلىشىچە، سېرىق تاش باغچىسى ئاستىدىكى دەرىجىدىن تاشقىرى يانار تاغنىڭ پارتىلاش دەۋرى 600 مىڭ يىل بولۇپ، بەلكىم ئىنسانلارغا نىسبەتەن خېلى شۇمخەۋەر شۇكى، ئەڭ ئاخىرقى پارتىلاش بىلەن ئارىلىق 640 مىڭ يىل بولۇپ بولغان ئىكەن، مۇنداقچە ئېيىتقاندا، بۇ دەرىجىدىن تاشقىرى يانار تاغ بەلكىم ھازىر ھەركەتچان ھالەتكە ئۆتكەن بولۇشى مۇمكىنكەن.
 
2004- يىلدىن باشلاپ، سېرىق تاش يەر ئاستىدىكى ماگما رېكورت بۇزۇش دەرىجىسىدىكى سۈرئەت بىلەن يۇقىرى ئۆرلەۋاتىدۇ. پەقەت ئۆتكەن ئۈچ يىلدىلا، ھەر يىلى 7.8 سانتىمېتىرلىق سۈرئەت بىلەن كۆتۈرۈلۈۋاتىدۇ. بۇ 1923 يىلى خاتىرلەش بار بولغاندىن بۇيانقى ئەڭ تېز سۈرئەت.
 
ئەگەر پارتىلاپ قالسا، يەر يۈزىنى 3 مېتىر قېلىنلىقتا توپلانمىلارغا قاپلاش بىلەن، 1600 كىلومېتىر يىراقلىققىچە توزۇيدۇ. زەھەرلىك گازنىڭ تارقىلىشى بىلەن، پۈتۈن ئامېرىكىنىڭ ئۈچتىن ئىككى قىسىمىدا ئادەم تۇرالمايدۇ. مىڭلىغان ئايرۇپىلانلار ئۇچالمايدۇ، ساناقسىز كىشىلەر ئۆيلىرىدىن ئايرىلىشىدۇ. ئەگەر 600 مىڭ يىلدىن بۇيانقى يەنە بىر قېتىملىق پارتىلاش يۈز بېرىپ قالسا، ئالىملار بىشارەت بەرگەن دەھشەتلىك كۆرۈنۈشلەر مەيدانغا كېلىدۇ.
 
يوتا ئۇنۋېرستىتى يەر شارى فىزىكىسى پروفىسسورى روبېرت:«بىزنىڭ ئەڭ ئېنىق ئىسپاتىمىز شۇكى، يەر ئاستىدىكى ماگما قاتلىمى ئېرىگەن لاۋا بىلەن تولدى، بىراق بىز بۇ ھالەتنىڭ قاچانغىچە داۋاملىشىپ ئېتىلىپ چىقىدىغانلىقىنى ياكى ماگما ئېقىشتىن توختاپ، يانار تاغ ئېغىزى قايتا تارىيىدىغانلىقىنى بىلمەيمىز» دىدى.
 
بىراق، ماتېرىيال كەم بولغانلىقتىن، كەڭ كۆلەمدە ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلمىدى، ئاپەتنىڭ يۈز بېرىش ۋاقتىنىمۇ پەرەز قىلىشقا بولمىدى.
 
 
ئۆتكەن بىر- ئىككى يىلدىن بېرى، كۆك پىلانتىمىزغا تېزلىكتە ئالا قويماي يىلتىز تارتقان ئېنتىرنېت تورىدىن، يەر تەۋرەش، دېڭىز تاشقىنى، لاتقا ئېقىن، كەلكۈن، بىنورمال يوقىرى تىمپىراتورا، قۇياش بورىنىنىڭ يەر شارىنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا پەيدا قىلغان قۇتۇپ شولىسىسىمان كۆك رەڭلىك نۇر شولىسى ( بۇنداق شولىنى قۇم تاغ ئۈستى تەرەپتە مەنمۇ ئۆز كۆزۈم بىلەن كۆردۈم، روسىيەدە كۈندۈزى سۈرەتكە تارتىلغىنى بار، ئۆتكەن يىللىق تور قۇرتلىرى بۇ سۈرەتنى ساقلىۋالغان بولۇشى مۇمكىن)، قۇيۇن.... قاتارلىق ۋەقەلەرنى بەك كۆپ كۆرۈپ كەتتۇق، بۇنداق بىنورماللىقلار پۈتۈن دۇنيانىڭ ھەممە جايىدا يۈز بېرىپ تۇرۇۋاتىدۇ.
 
كىنو «2012- يىل» دىكى ئاپەتنىڭ ئاۋال قەيەردىن باشلانغانلىقى ئېسىڭلاردا بارمۇ؟ ئەلۋەتتە ئامېرىكا سېرىق تاش دۆلەت باغچىسىدىن! كۆرۈنۈشلەر كىشىلەرگە بىر پۈتۈن پىلانتنى ۋەيران قىلىدىغان بىر ئاپەتنى تەسۋىرلەپ بېرىدۇ. بۇ كىنومۇ كىشىلەرگە بىر يۇشۇرۇن ئاگاھلاندۇرۇشمۇ؟
[[تۈر:شىمالىي ئامېرىكىدىكى دۆلەتلەر]]
[[تۈر:دۆلەتلەر]]
</big>
 
[[ab:Америка Еиду Аштатқәа]]
[[ace:Amirika Carékat]]
[[af:Verenigde State van Amerika]]
[[als:USA]]
[[am:አሜሪካ]]
[[an:Estatos Unitos]]
[[ang:Ȝeānedu Rīcu American]]
[[ar:الولايات المتحدة]]
[[arc:ܐܘܚܕܢܐ ܡܚܝܕܐ]]
[[arz:امريكا]]
[[as:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]
[[ast:Estaos Xuníos d'América]]
[[av:Америкалъул Цолъарал Штатал]]
[[ay:Istadus Unidus]]
[[az:Amerika Birləşmiş Ştatları]]
[[ba:Америка Ҡушма Штаттары]]
[[bar:Vaeinigte Staatn]]
[[bat-smg:JAV]]
[[bcl:Estados Unidos]]
[[be:Злучаныя Штаты Амерыкі]]
[[be-x-old:Злучаныя Штаты Амэрыкі]]
[[bg:Съединени американски щати]]
[[bi:Yunaeted Stet blong Amerika]]
[[bm:Amerika ka Kelenyalen Jamanaw]]
[[bn:মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র]]
[[bo:ཨ་མེ་རི་ཁ་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ།]]
[[bpy:তিলপারাষ্ট্র]]
[[br:Stadoù-Unanet Amerika]]
[[bs:Sjedinjene Američke Države]]
[[ca:Estats Units d'Amèrica]]
[[cbk-zam:Estados Unidos de America]]
[[cdo:Mī-guók]]
[[ce:Iамерикан Хlоьттина Мехкаш]]
[[ceb:Estados Unidos]]
[[chr:ᏌᏊᎢᏳᎾᎵᏍᏔᏅᏍᎦᏚᎩ ᎾᎿ ᎠᎺᏰᏟ]]
[[chy:United States]]
[[ckb:ویلایەتە یەکگرتووەکان]]
[[co:Stati Uniti d'America]]
[[crh:Amerika Qoşma Ştatları]]
[[cs:Spojené státy americké]]
[[csb:Zjednóné Kraje Americzi]]
[[cu:Амєрїканьскꙑ Ѥдьнѥнꙑ Дрьжавꙑ]]
[[cv:Америкăри Пĕрлешӳллĕ Штатсем]]
[[cy:Unol Daleithiau America]]
[[da:USA]]
[[de:Vereinigte Staaten]]
[[diq:Dewletê Amerikayê Yewbiyayey]]
[[dsb:Zjadnośone staty Ameriki]]
[[dv:އެމެރިކާ]]
[[dz:ཡུ་ནའིཊེཊ་སི་ཊེས]]
[[ee:United States]]
[[el:Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής]]
[[eml:Stat Unî]]
[[en:United States]]
[[eo:Usono]]
[[es:Estados Unidos]]
[[et:Ameerika Ühendriigid]]
[[eu:Ameriketako Estatu Batuak]]
[[ext:Estaus Unius]]
[[fa:ایالات متحده آمریکا]]
[[ff:Dowlaaji Dentuɗi]]
[[fi:Yhdysvallat]]
[[fiu-vro:Ameeriga Ütisriigiq]]
[[fo:USA]]
[[fr:États-Unis]]
[[frp:Ètats-Unis d’Amèrica]]
[[frr:Feriind Stoote foon Ameerikaa]]
[[fur:Stâts Unîts di Americhe]]
[[fy:Feriene Steaten]]
[[ga:Stáit Aontaithe Mheiriceá]]
[[gag:Amerika Birleşik Devletläri]]
[[gan:美國]]
[[gd:Na Stàitean Aonaichte]]
[[gl:Estados Unidos de América - United States of America]]
[[glk:آمریکا]]
[[gn:Tetã peteĩ reko Amérikagua]]
[[gu:સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકા]]
[[gv:Steatyn Unnaneysit America]]
[[ha:Amurika]]
[[hak:Mî-koet]]
[[haw:‘Amelika Hui Pū ‘ia]]
[[he:ארצות הברית]]
[[hi:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[hif:United States]]
[[hr:Sjedinjene Američke Države]]
[[hsb:Zjednoćene staty Ameriki]]
[[ht:Etazini]]
[[hu:Amerikai Egyesült Államok]]
[[hy:Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]
[[ia:Statos Unite de America]]
[[id:Amerika Serikat]]
[[ie:Federativ States de USA]]
[[ig:Njikota Obodo Amerika]]
[[ik:United States of America]]
[[ilo:Estados Unidos iti Amerika]]
[[io:Usa]]
[[is:Bandaríkin]]
[[it:Stati Uniti d'America]]
[[iu:ᐊᒥᐊᓕᑲ]]
[[ja:アメリカ合衆国]]
[[jbo:mergu'e]]
[[jv:Amérika Sarékat]]
[[ka:ამერიკის შეერთებული შტატები]]
[[kaa:Amerika Qurama Shtatları]]
[[kbd:Америкэ Штат Зэгуэт]]
[[ki:United States of America]]
[[kk:Америка Құрама Штаттары]]
[[kl:Naalagaaffeqatigiit]]
[[km:សហរដ្ឋអាមេរិក]]
[[kn:ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]
[[ko:미국]]
[[koi:Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз]]
[[krc:Американы Бирлешген Штатлары]]
[[ksh:Vereenichde Staate van Amerika]]
[[ku:Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]]
[[kv:Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъяс]]
[[kw:Statys Unys]]
[[ky:Америка Кошмо Штаттары]]
[[la:Civitates Foederatae Americae]]
[[lad:Estatos Unitos d'Amerika]]
[[lb:Vereenegt Staate vun Amerika]]
[[lbe:Американал ЦачӀунхьу Штатру]]
[[lez:Америкадин Садхьанвай Штатар]]
[[lg:Amereka]]
[[li:Vereinegde State van Amerika]]
[[lij:Stati Unïi d'America]]
[[lmo:Stat Ünì d'America]]
[[ln:Lisangá lya Ameríka]]
[[lt:Jungtinės Amerikos Valstijos]]
[[ltg:Amerikys Saškierstuos Vaļsteibys]]
[[lv:Amerikas Savienotās Valstis]]
[[map-bms:Amerika Serikat]]
[[mdf:Америконь Соткс]]
[[mg:Etazonia]]
[[mhr:АУШ]]
[[mi:Hononga-o-Amerika]]
[[mk:Соединети Американски Држави]]
[[ml:അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ]]
[[mn:Америкийн Нэгдсэн Улс]]
[[mr:अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने]]
[[mrj:Америкын Ушымы Штатвлӓжӹ]]
[[ms:Amerika Syarikat]]
[[mt:Stati Uniti tal-Amerika]]
[[mwl:Stados Ounidos de la América]]
[[my:အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]
[[myv:Американь Вейтьсэндявкс Штаттнэ]]
[[mzn:موتحده ایالات]]
[[na:Eben Merika]]
[[nah:Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān]]
[[nap:State Aunite d'Amereca]]
[[nds:USA]]
[[nds-nl:Verienigde Staoten van Amerika]]
[[ne:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[new:अमेरिका]]
[[nl:Verenigde Staten]]
[[nn:USA]]
[[no:USA]]
[[nov:Unionati States de Amerika]]
[[nrm:Êtats Unnis d'Améthique]]
[[nso:United States of America]]
[[nv:Wááshindoon Bikéyah Ałhidadiidzooígíí]]
[[oc:Estats Units d'America]]
[[om:USA]]
[[or:ଆମେରିକା]]
[[os:Америкæйы Иугонд Штаттæ]]
[[pa:ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ]]
[[pag:United States]]
[[pam:Estados Unidos]]
[[pap:Estadonan Uni di Merka]]
[[pcd:Étots-Unis]]
[[pdc:Amerikaa]]
[[pfl:Verainischde Schdaade vun Ameriga]]
[[pih:Yunitid Staits]]
[[pl:Stany Zjednoczone]]
[[pms:Stat Unì d'América]]
[[pnb:امریکہ]]
[[ps:د امریکا متحده ایالات]]
[[pt:Estados Unidos]]
[[qu:Hukllachasqa Amirika Suyukuna]]
[[rm:Stadis Unids]]
[[rn:Leta z’Unze Ubumwe za Amerika]]
[[ro:Statele Unite ale Americii]]
[[roa-rup:Vãsãliili Diadunu ali Americhia]]
[[roa-tara:Statère Aunìte d'Americhe]]
[[ru:Соединённые Штаты Америки]]
[[rue:Споєны Штаты Америцькы]]
[[rw:Leta Zunze Ubumwe z’Amerika]]
[[sa:अमेरिका संयुक्त संस्थानः]]
[[sah:Америка Холбоһуктаах Штааттара]]
[[sc:Istados Unidos de Amèrica]]
[[scn:Stati Uniti]]
[[sco:Unitit States]]
[[sd:آمريڪا]]
[[se:Amerihká ovttastuvvan stáhtat]]
[[sg:ÂKödörö-ôko tî Amerîka]]
[[sh:Sjedinjene Američke Države]]
[[si:ඇමරිකානු එක්සත් ජනපදය]]
[[simple:United States]]
[[sk:Spojené štáty]]
[[sl:Združene države Amerike]]
[[sm:Iunaite Sitete o Amerika]]
[[sn:United States of America]]
[[so:Mareykanka]]
[[sq:Shtetet e Bashkuara të Amerikës]]
[[sr:Сједињене Америчке Државе]]
[[srn:Kondre Makandrameki]]
[[ss:IMelika (live)]]
[[stq:Fereende Stoaten fon Amerikoa]]
[[su:Amérika Sarikat]]
[[sv:USA]]
[[sw:Marekani]]
[[szl:Zjednoczůne Sztaty]]
[[ta:அமெரிக்க ஐக்கிய நாடு]]
[[te:అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు]]
[[tet:Estadu Naklibur Sira Amérika Nian]]
[[tg:Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]]
[[th:สหรัฐอเมริกา]]
[[tk:Amerikanyň Birleşen Ştatlary]]
[[tl:Estados Unidos]]
[[tn:USA]]
[[to:Puleʻanga fakatahataha ʻAmelika]]
[[tpi:Ol Yunaitet Stet]]
[[tr:Amerika Birleşik Devletleri]]
[[ts:United States]]
[[tt:Америка Кушма Штатлары]]
[[tw:USA]]
[[ty:Fenua Marite]]
[[udm:Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз]]
[[uk:Сполучені Штати Америки]]
[[ur:ریاستہائے متحدہ امریکہ]]
[[uz:Amerika Qoʻshma Shtatlari]]
[[vec:Stati Unii de ła Mèrica]]
[[vep:Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad]]
[[vi:Hoa Kỳ]]
[[vls:Verênigde Stoaten van Amerika]]
[[vo:Lamerikän]]
[[wa:Estats Unis]]
[[war:Estados Unidos]]
[[wo:Diiwaan yu Bennoo]]
[[wuu:美利坚合众国]]
[[xal:Америкин Ниицәтә Орн Нутгуд]]
[[xh:IYunayithedi Steyitsi]]
[[xmf:ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფი]]
[[yi:פאראייניקטע שטאטן פון אמעריקע]]
[[yo:Àwọn Ìpínlẹ̀ Aṣọ̀kan Amẹ́ríkà]]
[[za:Meijgoz]]
[[zea:Vereênigde Staeten]]
[[zh:美國]]
[[zh-classical:美國]]
[[zh-min-nan:Bí-kok]]
[[zh-yue:美國]]
[[zu:IMelika]]
"https://ug.wikipedia.org/wiki/ئامېرىكا_قوشما_شىتاتلىرى" دىن ئېرىشكەن