Mihail Zoşçenko
Mihail Zoşçenko | |
|---|---|
 Mihail Mihaylovich Zoşçenko 1954 | |
| Doğum | 10 Ağustos 1894 Sankt-Peterburg |
| Ölüm | 22 Temmuz 1958 Sankt-Peterburg |
Mihail Mihayloviç Zoşçenko (Михаил Михайлович Зощенко ; Sankt-Peterburg, 10 Ağustos 1894 – 22 Temmuz 1958) Sovyet döneminde önemli bir Rus hicivcisiydi.
Babası Mihail İvanovich Zoshchenko Sankt-Peterburg'da Suvorov Müzesi'nin dış dekorasyonundan sorumlu bir mozik ustasıydı. 1907'de babasını kaybettikten sonra ilk öykülerini yazmaya başladı. Geleceğin yazarı olarak, 1913'te Sankt-Peterburg Üniversitesi'nde Hukuk fakültesine başladı. Fakat bir yıl sonra ücretlerini ödeyemediği için okulu yarım bıraktı. Bu sıralarda bilinen ilk öyküsü Yirmi Kapik'i yazdı. I. Dünya Savaşı sırasında orduya katıldı. Cephede bir gaz saldırısı sonrasında kalp rahatsızlığı geçirdi ve 1917'de birkaç madalya ile terhis oldu. 1919'da Kızıl Ordu'ya katılır fakat rahatsızlığı sürdüğü için ayrıldı. Daha sonra Serapion Kardeşler'in görüşlerini benimsedi. 1919 yılında yayın yönetmenliğini Çukovsky'nin yaptığı Vsemirnaya Literatura yayınevinin bünyesinde çalıştı. 1920'li yıllarda belirli bir popülariteye ulaştı, aynı yıl annesi Yelena Osipovna Zoshchenko'yu kaybetti. 1921 yılı boyunca Bay Nazar İlyiç Sinebhryurov'un Öyküleri isimli öykü serisini yazmaya başladı. Edebiyat çevrelerinde ilgi gördü ve yazarın basılan ilk kitabı oldu. 1923 yılında Duygusal Öyküler adıyla toplanacak ilk uzun öyküsü Keçi'yi hazırladı. Aynı yılın Şubat ayı içerisinde Belçika'da bir dergide bir öykü çevirisi yayımlamdı. Avrupa'da Sovyet literaründen ilk çeviri örnek olması bakımından dikkat çekiciydi.
Eşzamanlı bir şekilde onu "İnsanlar"'a erişilebilir yapan yazının, basitleştirilen ruhsuz bir tarzını geliştirdi ve resmi isteklere taklitle ulaşılabilinirdi: "Ben, çok sıkı bir şekilde yazarım. Benim cümlelerim, kısadır. Yoksullara erişilebilir." Bu tarz, kendi etrafında takınılan tavrın bir parçası olarak onu benimseyen besteci Dmitri Shostakovich tarafından çok takdir edilir. Solomon Volkov bu tavrı Yrudivy (meczupluk) olarak tanımlar.
Zoshchenko, 1939'da Lenin hakkında çocuklar için kısa bir hikâye dizisi yazdı: Lenin Hakkında Öyküler (Rasskazı O Lenine). Bu öykü ile Emekçi Kızıl Bayrak Madalyası aldı. Delaware Undergradute Üniversitesi Araştırma programına göre, hikâyeler Sovyet rejiminin eleştirisi niteliğindeydi.[kaynak belirtilmeli]
1942 yılında Güneş Doğmadan Önce (Pered Voshodom Slontsa) isimli uzun öyküsü SBKP tarafından Sovyetlere ağır eleştiri ve hakaret olarak değerlendirildi. Bolşevik dergisinde hakkında eleştiriler yapıldı. 1946'da Bir Maymunun Serüveni adlı öyküsü bir öncekinden daha kötü sonuçlar doğurdu. Zhdanov Doktrini ile suçlandıktan sonra 4 Eylül 1946'da Yazarlar Birliğinden ihraç edildi.Bundan sonra yoksul bir hayat sürmeye başladı. Bu dönem boyunca çeşitli yazarların romanlarını Rusçaya çevirmek gibi işlerle uğraştı. 1953 yılında Yazarlar Birliğine tekrar alındı. Güneş Doğmadan Önce isimli öyküsü 1972 yılına kadar sansürlü kaldı.22 Temmuz 1958'de kalp yetmezliğinden öldü.
